معرفی بورس کالا
بورس کالا به عنوان نهادی سازمان یافته جهت دادوستد قانونمند و نیز توسعه ی بازار سرمایه و بخشهای مختلف اقتصادی و تجلیگاه خواسته های تولیدکنندگان و مصرف کنندگان به شمار می رود و در آن همه فعالان، نیازهای خود را در یک فضای رقابتی، شفاف و قانونمند مطرح می کنند. بخشی از مزایای مهم فعالیت در بورس کالا از این قرار است:
- بخشودگی معادل 10 درصد از مالیات بر درآمد حاصل از فروش کالاها در بورس کالا؛
- خروج محصول از نظام قیمتگذاری توسط دولت؛
- عدم نیاز به برگزاری مناقصه یا مزایده و تشریفات مربوط به آن؛
- حذف واسطهها و رانتها و حفظ همزمان منافع عرضه کنندگان و مصرف کنندگان؛
- کشف قیمت منصفانه و واقعی کالا از طریق حراج حضوری و شفاف؛
از افتخارات واحد بورس کالا:
- پذیرش محصولات 10 شرکت تولیدی فعال در بورس کالای ایران
- عرضه کننده محصولات نفتی و پتروشیمی .
- عرضه کننده انواع محصولات فلزی .
- دریافت تمامی مجوزهای صادره در بورس کالای ایران
خدمات
برخی از خدمات واحد بورس کالای کارگزاری مهرآفرین عبارت هستند از :
معرفی بورس کالا
بورس کالا بازاری است تشکل و سازمان یافته که در آن به طور منظم کالاهای معین با روشهایی از قبل تعریف شده مورد معامله قرار میگیرند در این بازار تعداد زیادی عرضهکننده و خریدار از طریق کارگزاران اقدام به معامله میکنند، در حال حاضر بورس کالا در ایران در چند حوزه فعالیت دارد که البته در حال گسترش در حوزههای دیگر نیز است، این حوزهها تحت عنوان رینگهای فلزات، پتروشیمی و معاملات مشتقه که فعلا منحصر به معاملات آتی سکه طلا است نام گذاری شدهاند
در راستای تحقق اهداف برنامه سوم و چهارم توسعه، که مطابق با آنها شورای عالی بورس موظف به راهاندازی و گسترش بورسهای کالایی در ایران شناخته شده بود، بورس فلزات در شهریور ۱۳۸۲ (نخستین بورس کالایی در ایران) و بورس کالای کشاورزی در شهریور ۱۳۸۳ آغاز به فعالیت کردند
بر مبنای قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران (مصوب ۱ آذر ۱۳۸۴، مجلس شورای اسلامی) و با تصویب شورای عالی بورس، شرکت بورس کالای ایران در آذر ۱۳۸۵ با درهم آمیختن بورس فلزات و بورس کالای انواع کد معاملاتی در بورس کالا کشاورزی تشکیل شد و پس از پذیرهنویسی و برگزاری مجمع عمومی، از مهر ۱۳۸۶ کار خود را زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار آغاز کرد
انواع قراردادهای قابل معامله در بورس کالا
تمامی داد و ستد ها در بورس کالا در قالب قراردادهای استاندارد شده انجام می گیرد و به طور کلی 6نوع قرارداد برای داد و ستد هر کالا وجود دارد
۱–قرارداد نقدی
قراردادی است که براساس آن، پرداخت بهای کالای مورد معامله و تحویل آن در هنگام معامله و براساس دستورالعمل تسویه و پایاپای انجام میشود
۲– قرارداد سلف
قراردادی است که براساس آن، کالا با قیمت معین در زمانی مشخص در آینده تحویل گردیده و بهای آن در هنگام معامله و براساس دستورالعمل تسویه و پایاپای پرداخت میگردد
۳– قرارداد نسیه
قراردادی است که براساس آن، کالا در هنگام معامله تحویل و بهای آن در تاریخ سررسید و براساس دستورالعمل تسویه و پایاپای پرداخت میگردد
۴– قرارداد آتی
قراردادی است که فروشنده براساس آن متعهد میشود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمتی که الان تعیین میکنند بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد میشود آن کالا را با آن مشخصات خریداری کند و برای جلوگیری از امتناع طرفین از انجام قرارداد، طرفین به صورت شرط ضمن عقد متعهد میشوند مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بگذارند و متعهد میشوند متناسب با تغییرات قیمت آتی، وجه تضمین را تعدیل کنند و اتاق پایاپای از طرف آنان وکالت دارد متناسب با تغییرات، بخشی از وجه تضمین هر یک از طرفین را به عنوان اباحه تصرف در اختیار دیگری قرار دهد و او حق استفاده از آن را خواهد داشت تا در سررسید با هم تسویه کنند
۵– قرارداد سلف استاندارد
قراردادی است که براساس آن عرضهکننده مقدار معینی از دارایی پایه را مطابق مشخصات قرارداد سلف استاندارد در ازای بهای نقد به فروش میرساند تا در دورة تحویل به خریدار تسلیم نماید خریدار میتواند معادل دارایی پایه خریداری شده را طی قرارداد سلف موازی استاندارد موضوع مواد ۲ و ۳ دستورالعمل اجرایی معاملات سلف استاندارد، به فروش رساند قرارداد مذکور نیز در این دستورالعمل به اختصار قرارداد سلف استاندارد نامیده میشود
6– قرارداد کشف پریمیوم
قراردادی است که در بازار فیزیکی معامله میشود و طی آن مابه التفاوتی، مورد توافق طرفین معامله قرار میگیرد و طرفین متعهد میشوند که در زمان مشخصی در آینده (تحویل، حمل یا بارگیری) کالا را بر اساس قیمت نهایی ( قیمت مبنا بعلاوۀ مابه التفاوت توافق شده) معامله نمایند خریدار بخشی از ثمن معامله را در زمان توافق، به فروشنده پرداخت و تسویه مابقی وجه متعاقباً و بر اساس شرایطی انجام میشود که در زمان عقد قرارداد مشخص میگردد
مزایای بورس کالا
معاملات در بورس کالا، متشکل و سازمان یافته، قانونمند، قابل نظارت، شفاف، عادلانه، رقابتی و کم هزینه است *
در بورس کالا، امکان پوشش، توزیع و انتقال ریسک وجود دارد *
در بورس کالا، کیفیت و کمیت کالا و مبلغ معامله و مدت معامله تضمین شده است *
کشف قیمت در بورس کالا از طریق حراج حضوری و بصورت شفاف صورت گرفته و با حذف رانت باعث فسادزدایی ابازار معاملات می گردد *
پذیرش کالا جهت فروش در بورس کالا منوط به داشتن استاندارد های اجباری برای آن کالا می باشد و از این راه کیفیت کالا در بورس تضمین می گردد *
در بورس کالا، مبداء کالا مشخص و تضمین شده است *
در مقایسه با تشریفات مناقصات و مزایدات سرعت انجام معاملات در بورس کالا بسیار بالاتر بوده و جریان معاملات از امنیت کامل برخوردار است *
در صورت بروز اختلاف میان طرفین معامله، بورس کالا دارای مراجع اختصاصی بررسی و رسیدگی به دعاوی بوده و سرعت رسیدگی به دعاوی مطرح شده در مقایسه با دادگاه های عادی بالاتراست *
با استفاده از ابزارهای مالی مانند قراردادهای سلف و سلف استاندارد و ساز و کار اوراق بهادار مبتنی بر کالا، امکان تامین مالی بنگاهها از این طریق وجود دارد
حذف بخشی از هزینههای مرتبط با فروش و بازاریابی باتوجه به وجود بازار مستقیم و بدون واسطه در بورس کالا *
وجود شفافیت در معاملات بورس کالا و حذف هرگونه عاملی که در حوزه فروش، منجر به ایجاد رانت خواهد شد *
بررسی بورس کالای ایران | انواع قرارداد در بورس کالا و مراحل خرید و فروش
معاملات در بازار بورس ایران در چند سال اخیر رشد بیسابقهای داشته است و به رغم عقاید عموم که معمولا بیاعتماد به بورس صحبت میکنند، افراد بسیاری توانستهاند از این راه نه تنها به حفظ قدرت خرید خود بپردازند، بلکه به درآمدهای خوب و بعضا کلان نیز برسند. بازار بورس انواع مختلفی دارد که از محبوبترین انواع آن میتوان به بازار بورس کالا اشاره کرد. بورس کالای ایران یکی از بازارهای سازمانیافته در کشورمان است که درصد زیادی از عرضهکنندگان، کالاهای خود را در این بازار عرضه میکنند.
در این بازار بهطور منظم تمامی کالاها توسط کارشناسان مورد بررسی قرار میگیرند و برای خریداران قیمتگذاری میشوند. در بازار بورس کالای ایران اغلب کالاهایی مانند فلزات، برنج، گندم و دیگر کالاهای خام دادوستد میشوند. در ادامه این مطلب با مزایای ورود به بورس کالا و نحوه معامله در بورس کالا بیشتر آشنا خواهیم شد. البته باید خاطر نشان کنیم که مواردی که در این مقاله میآیند، جهت فراهم کردن مقدمات ورود به بورس کالا هستند و برای داشتن یک طرح کلی از ۱. ماهیت بورس کالا و ۲. نحوه دقیق خرید از آن و نیز آشنایی با دیگر بازارهای سرمایه (بورس، فرابورس، بورس انرژی) میتوانید از دوره جامع آموزش بورس ما استفاده نمایید.
بررسی کوتاه تاریخچه بورس کالا در ایران
بورس کالا در تمامی کشورهای دنیا از قرن ۱۹ به دلیل پاسخگویی به نیازهای اجتماعی مردم طرفدار پیدا کرد. بورس کالا در ایران در آذر ماه سال ۱۳۸۵ با ادغام شدن بورس کالای کشاورزی و بورس فلزات تشکیل شد. با این حال پس از بررسیهای لازم و پذیرهنویسی مجمع عمومی، بازار بورس کالای ایران از سال ۱۳۸۶ شروع به کار کرد. این بازار بورس در برخی از کشورهای خارجی بیش از یک قرن قدمت دارد. از این موارد میتوان به بازار بورس کالای نیویورک اشاره کرد که حدود ۱۳۰ سال قدمت دارد.
مزایای معامله در بورس کالا
بورس کالا به دلیل مزایا و قابلیتهای بسیاری که دارد در میان مردم محبوب شده است. همانطور که گفته شد، این بازار بیشتر برای فروش مواد اولیه استفاده میشود که نزد تولیدکنندگان طرفدار بسیاری دارد. یکی از مزایای معامله در بورس کالا در ایران وجود بازاری سازمانیافته و منسجم برای دادوستد است که در آن تمامی قیمتها شفاف هستند و همچنین مراحل خرید و فروش در بورس کالا چندان سخت نیستند. از دیگر مزایای ورود به بازار بورس کالای ایران میتوان به موارد زیر اشاره کرد .
یکی از بهترین مزایای خرید از بورس کالا اعتماد میان خریدار و فروشنده است. این اعتماد و امنیت معامله در بورس کالا به دلایل مختلفی بهوجود آمده است که از آنها میتوان به بررسی اصالت کالا طی چندین مرحله اشاره کرد. سازماندهی مناسب بازار بورس کالا نیز سبب شده است تا تمامی مراحل فروش و تسویه حساب بدون نگرانی انجام شود .
انواع قرارداد در بورس کالای ایران
قراردادهای متنوعی در زمینه معامله در بازار بورس کالای ایران وجود دارد. از این قراردادها میتوان به قرار داد آتی اشاره کرد که شرایط مطلوبی را برای خریداران فراهم میسازد. در ادامه این بخش با انواع قرارداد در بورس کالای ایران آشنا میشویم:
- قرارداد سلف: خریدار و فروشنده برای دادوستد با قیمت مشخص در آینده توافق میکنند.
- قرارداد نقدی: تحویل کالا حداکثر تا ۳ روز کاری صورت میگیرد و تمامی مبلغ قرارداد نیز باید به صورت نقدی پرداخت شود.
- قرارداد نسیه: کالا پس از مشخص شدن تاریخ سررسید به خریدار ارائه میشود.
- قرارداد اختیار معامله: خریدار میتواند مشخصی کند در زمان مشخصی، کالا مورد نظر را با نرخ تعیین شده خریداری کند.
نحوه خرید و فروش در بورس کالای ایران
اکنون که با قراردادهای بورس کالا آشنا شدیم، به بررسی مراحل و نحوه خرید و فروش در بورس کالا میپردازیم. نخستین گام برای خرید از بورس کالای ایران ارائه مشخصات کامل توسط خریدار جهت دریافت کد مشتری از سامانه بورس است. این گام را باید تنها یک بار از طریق کارگزاریهای مربوطه انجام دهید. برای دریافت این کد، باید مدارکی را ارائه کنید. از این مدارک میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- ارائه فتوکپی شناسنامه و کارت ملی
- فرم درخواست پر شده
پس از دریافت کد مشتری، برای خرید کالای مورد نظر باید فرم درخواست کالا را تکمیل کنید. این فرم شامل نام تولیدکننده و دیگر مشخصات خرید شما میشود. کارگزار خریدار باید امکان خرید کالا را بررسی کند. پس از تایید شدن امکان خرید، باید حداقل ۱۰ درصد از هزینه خرید کالا را بهصورت پیشپرداخت به فروشنده ارائه کنید.
خریدار باید باقیمانده هزینه را تا صبح روز سوم به فروشنده پرداخت کند تا کارگزار خرید بتواند با اتاق پایاپای اقدام به تسویه حساب کند. پس از این مرحله باید یک پیمانکار برای حمل بار تعیین کنید تا بتوانید پیگیریهای لازم مانند پیگیری خریدار برای حمل بار را انجام دهید. افرادی که قصد دارند از ریسک نوسان کاذب قیمت دوری کنند (چطور؟؟ ما در دوره آموزش نوسان گیری به شما یاد میدیم چطور) از بازار بورس کالای ایران استفاده میکنند.
سوالات متداول پیرامون فعالیت در بورس کالای ایران
اکنون که میدانید چگونه وارد بورس کالا شوید و با نحوه خرید و فروش و معامله در بورس کالای ایران آشنا شدهاید، در این بخش از مطلب قصد داریم به چندین سوال متداول شما پیرامون فعالیت در بورس کالای ایران و مزایای آن پاسخ دهیم.
نحوه خرید از بازار بورس کالای ایران چگونه است؟
نحوه خرید از بورس کالای ایران با توجه به کالای مورد نظر، شرایط متفاوتی دارد. برای معامله در بازار بورس کالا باید تمامی مجوزهای لازم را دریافت کنید و سپس از کارگزاران بورس کالای ایران، کد معاملاتی خود را دریافت کنید.
سهمیه بهین یاب چیست؟
سهمیه بهین یاب میزان تناژی از کالاهای پلیمری و شیمیایی است که یک واحد تولیدی میتواند در زمان مشخصی از بازار بورس کالای ایران تهیه کند.
انواع قراردادها در بورس کالا چگونه هستند؟
۵ نوع قرارداد در بورس کالای ایران وجود دارد که از آنها میتوان به قرارداد نقدی، سلف و آتی اشاره کرد.
قرارداد آتی بورس کالا چگونه است؟
قرارداد آتی بورس کالا برای مشتریان امکان خرید یک کالا با سررسید و با قیمت تعیین شده در تاریخ مشخصی را فراهم میکند.
سقف نوسان در بازار بورس کالای ایران چقدر است؟
بر اساس دستورالعملهای معاملات کالا و اوراق بهادار با توجه به شرایط بازار معاملات بورس کالا دارای سقف و کف نوسان هستند که با توجه به نوع کالا تعیین میشوند.
معاملات طلا و محصولات کشاورزی در چه ساعاتی انجام میشوند؟
معاملات در بورس کالا در ساعتها و روزهای مختلفی انجام میشوند. معاملات طلا در ساعت ۱۲:۳۰ روز شنبه تا چهارشنبه و معاملات محصولات کشاورزی از ساعت ۱۰ صبح شنبه تا چهارشنبه برای خریداران آغاز میشود.
جمع بندی: تجربه معاملاتی ایمن با ورود به بورس کالای ایران
همانگونه که گفتیم، امروزه بازارهای سرمایه متنوعی در ایران وجود دارند و یکی از محبوبترین آنها بازار بورس کالا ست. این بازار ویژگیهای ممتازی را نصیب خریداران و فروشندگان میکند که از آنها میتوان به مورد تایید بودن کالاها و شرایط آسان عقد قرارداد اشاره کرد. نرخ معامله در بورس کالا در بازه محدودی تغییر میکند. شما میتوانید با دریافت کد از سامانه، وارد بازار بورس کالای عالی ایران شوید و تجربه دادوستدی ایمن داشته باشید.
اگر سوالی دارید که در این مقاله پاسخگوی آن نبودهایم، در بخش نظرات پایین صفحه مطرح کنید تا کارشناسان سایت دکتر رضا درخشی پاسخگوی شما عزیزان باشند.
بورس کالا در یک نگاه
نیاز به ایجاد بازاری متشکل و سازمان یافته برای تقابل آزاد عرضه و تقاضا و دستیابی به اثرات مثبت این مهم در اقتصاد تولید و مصرف، دولت و مجلس شورای اسلامی را بر آن داشت تا بستر قانونی لازم جهت تاسیس و راه اندازی بورسهای کالایی را در ایران فراهم سازند. در این راستا با تصویب بند (ج) ماده (95) قانون برنامه سوم و بند (الف) قانون برنامه چهارم، شورای عالی بورس موظف به تشکیل و گسترش بورسهای کالایی در ایران گردید. در پی این امر، سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران در شهریور ماه سال82 به عنوان اولین بورس کالای کشور فعالیت خود را آغاز کرد و پس از آن نیز سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی در شهریور ماه سال 83 شروع به فعالیت نمود. با تصویب قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب 1384/9/24 و بر طبق ماده 57 این قانون و تبصره آن که مقرر داشته "اموال و دارایی های سازمان کارگزاران بورس های موجود اعم از منقول و غیر منقول، وجوه نقد، سپرده های بانکی و اوراق بهادار، حقوق و تعهدات و سایر دارایی ها پس از کسر بدهی ها و همچنین وجوه ذخیره گسترش " بورس" در کمیته ای مرکب از رئیس "سازمان" نماینده منتخب کارگزاران " انواع کد معاملاتی در بورس کالا بورس" مربوط و نماینده " شورا" احصاء و حسب ضرورت و نیاز بین شرکت سهامی "بورس" مربوط و " سازمان" به ترتیب به عنوان سرمایه و منابع مالی در اختیار تسهیم می شود. تصمیمات این کمیته پس از تصویب وزیر امور اقتصاد و دارایی لازم الاجرا می باشد. تبصره - سوابق کارکنان "سازمان کارگزاران" هر "بورس" به موجب مقررات قانون کار بازخرید می گردد"، سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران و سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی منحل گردید و طی مراحل قانونی جهت تصفیه این سازمان ها آغاز شد. شرکت بورس کالای ایران به موجب ماده 58 قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران که مقرر داشته "دولت اقدامات لازم را برای فعال کردن بورس های کالایی و تطبیق آن با این قانون و ارائه راهکارهای قانونی مورد نیاز را به عمل خواهد آورد" به عنوان یک شرکت جدید و کاملا مستقل از سازمان های کارگزاران بورس فلزات و بورس کالای کشاورزی، پس از پذیره نویسی در 4 گروه سهامداری و برگزاری مجمع عمومی از ابتدای مهرماه سال 1386 فعالیت خود را آغاز کرد. بدین ترتیب، هم اکنون بورس کالای ایران با تجربه ای بیش از 10 سال، به داد و ستد انواع محصولات صنعتی و معدنی، فرآورده های نفت و پتروشیمی و کشاورزی در قالب معاملات نقد، نسیه، سلف ، سلف استاندارد و معاملات ابزارهای مشتقه از جمله قراردادهای آتی مشغول است.
- مجامع عمومی
- هیات مدیره
- مدیر عامل
- بازرس/حسابرس
تمامی داد و ستد ها در بورس کالا در قالب قراردادهای استاندارد شده انجام می گیرد و به طور کلی 5 نوع قرارداد برای داد و ستد هر کالا وجود دارد:
قراردادی است که براساس آن، پرداخت بهای کالای مورد معامله و تحویل آن در هنگام معامله و براساس دستورالعمل تسویه و پایاپای انجام میشود.
قراردادی است که براساس آن، کالا با قیمت معین در زمانی مشخص در آینده تحویل گردیده و بهای آن در هنگام معامله و براساس دستورالعمل تسویه و پایاپای پرداخت میگردد.
قراردادی است که براساس آن، کالا در هنگام معامله تحویل و بهای آن در تاریخ سررسید و براساس دستورالعمل تسویه و پایاپای پرداخت میگردد.
قراردادی است که فروشنده براساس آن متعهد میشود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمتی که الان تعیین میکنند بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد میشود آن کالا را با آن مشخصات خریداری کند و برای جلوگیری از امتناع طرفین از انجام قرارداد، طرفین به صورت شرط ضمن عقد متعهد میشوند مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بگذارند و متعهد میشوند متناسب با تغییرات قیمت آتی، وجه تضمین را تعدیل کنند و اتاق پایاپای از طرف آنان وکالت دارد متناسب با تغییرات، بخشی از وجه تضمین هر یک از طرفین را به عنوان اباحه تصرف در اختیار دیگری قرار دهد و او حق استفاده از آن را خواهد داشت تا در سررسید با هم تسویه کنند.
قراردادی است که براساس آن عرضهکننده مقدار معینی از دارایی پایه را مطابق مشخصات قرارداد سلف استاندارد در ازای بهای نقد به فروش میرساند تا در دورة تحویل به خریدار تسلیم نماید. خریدار میتواند معادل دارایی پایه خریداری شده را طی قرارداد سلف موازی استاندارد موضوع مواد 2 و 3 دستورالعمل اجرایی معاملات سلف استاندارد، به فروش رساند. قرارداد مذکور نیز در این دستورالعمل به اختصار قرارداد سلف استاندارد نامیده میشود.
معاملات در بورس کالا، متشکل و سازمان یافته، قانونمند، قابل نظارت، شفاف، عادلانه، رقابتی و کم هزینه است.
در بورس کالا، امکان پوشش، توزیع و انتقال ریسک وجود دارد.
در بورس کالا، کیفیت و کمیت کالا و مبلغ معامله و مدت معامله تضمین شده است.
کشف قیمت در بورس کالا از طریق حراج حضوری و بصورت شفاف صورت گرفته و با حذف رانت باعث فسادزدایی از بازار معاملات می گردد.
پذیرش کالا جهت فروش در بورس کالا منوط به داشتن استاندارد های اجباری برای آن کالا می باشد و از این راه کیفیت کالا در بورس تضمین می گردد.
در بورس کالا، مبداء کالا مشخص و تضمین شده است.
در مقایسه با تشریفات مناقصات و مزایدات سرعت انجام معاملات در بورس کالا بسیار بالاتر بوده و جریان معاملات از امنیت کامل برخوردار است.
در صورت بروز اختلاف میان طرفین معامله، بورس کالا دارای مراجع اختصاصی بررسی و رسیدگی به دعاوی بوده و سرعت رسیدگی به دعاوی مطرح شده در مقایسه با دادگاه های عادی بالاتراست.
با استفاده از ابزارهای مالی مانند قراردادهای سلف و سلف استاندارد و ساز و کار اوراق بهادار مبتنی بر کالا، امکان تامین مالی بنگاهها از این طریق وجود دارد.
حذف بخشی از هزینههای مرتبط با فروش و بازاریابی باتوجه به وجود بازار مستقیم و بدون واسطه در بورس کالا
وجود شفافیت در معاملات بورس کالا و حذف هرگونه عاملی که در حوزه فروش، منجر به ایجاد رانت خواهد شد.
طبق ماده (6 (قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید، معادل ده درصد(10%) از مالیات بر درآمد حاصل از فروش کالاهایی که در بورسهای کالایی پذیرفته شده و به فروش می رسد و ده درصد(10%) از مالیات بر درآمد شرکت هایی که سهام آنها برای معامله در بورس های داخلی یا خارجی پذیرفته می شود و پنج درصد (5 %) از مالیات بر درآمد شرکت هایی که سهام آنها برای معامله در بازار خارج از بورس داخلی یا خارجی پذیرفته می شود، از سال پذیرش تا سالی که از فهرست شرکت های پذیرفته شده در این بورس ها و یا بازارها حذف نشده اند با تایید سازمان بورس و اوراق بهادار بخشوده می شود. شرکت هایی که سهام آنها برای معامله در بورس های داخلی یا خارجی یا بازارهای خارج از بورس داخلی یا خارجی پذیرفته می شود در صورتی که در پایان دوره مالی به تایید سازمان بورس و اوراق بهادار حداقل بیست درصد (20%) سهام شناور آزاد داشته باشند معادل دو برابر معافیت های فوق از بخشودگی مالیاتی برخوردار می شوند. بر اساس تبصره 1 ماده (7) قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید، تمامی درآمدهای صندوق سرمایه گذاری در چهارچوب این قانون و تمامی درآمدهای حاصل از سرمایه گذاری در اوراق بهادار ماده یک قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران مصوب 1384 و درآمدهای حاصل از نقل و انتقال این اوراق یا درآمدهای حاصل از صدور و ابطال آنها از پرداخت مالیات بر درآمد و مالیات بر ارزش افزوده مصوب 1387/3/2 معاف می باشد و از بابت نقل و انتقال آنها و صدور و ابطال اوراق بهادار یاد شده مالیاتی مطالبه نخواهد شد. (بنابر اعلام معاونت حقوقی سازمان بورس و اوراق بهادار از آنجا که شورایعالی بورس و اوراق بهادار، قراردادهای آتی را به عنوان ابزار مالی جدید مورد تصویب قرار داده و ابزارهای مالی نیز اوراق بهادار موضوع بند 24 ماده یک قانون بازار اوراق بهادار هستند، به تصریح تبصره یک ماده (7) قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید، معاملات قراردادهای آتی نیز از پرداخت مالیات معاف می باشد). بر اساس تبصره 2 ماده (7) قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید، سود و کارمزد پرداختی یا تخصیصی اوراق بهادار موضوع تبصره 1 این ماده به استثنا سود سهام و سهم الشرکه شرکتها و سود گواهی های سرمایه گذاری صندوقها ، مشروط به ثبت اوراق بهادار یاد شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار جزء هزینه های قابل قبول برای تشخیص درآمد مشمول مالیات ناشر این اوراق بهادار محسوب می شود. بر اساس ماده (17) قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید، خرید و فروش کالاهای پذیرفته شده در بورس های کالایی که با رعایت مقررات حاکم بر آن بورس ها مورد داد و ستد قرار می گیرند توسط وزارتخانه ها و دستگاه های دولتی و عمومی و دستگاه های اجرایی نیاز به برگزاری مناقصه یا مزایده و تشریفات مربوط به آنها ندارد. بر اساس ماده (18) قانون توسعه ابزارها و نهادهای مالی جدید، دولت مکلف است کالای پذیرفته شده در بورس را از نظام قیمت گذاری خارج نماید.
بورس کالا چیست؟ – نحوه ورود به بورس کالا چگونه است؟
بورس کالا بازاری است که افراد میتوانند در آن به خرید و فروش کالاهای مختلفی بپردازند. عرضه بورس کالا به عرضه در بازار اوراق بهادار نزدیک است و در این بازار نیز قوانین خاصی وجود دارند. امروزه شرکتها و کارخانههای مختلفی در بازار بورس کالا فعالیت دارند و از مزایای آن بهره میبرند. ما نیز در این مطلب قصد داریم به طور مفصل درباره بورس کالا ایران صحبت کنیم و به شما بگوییم که چه تاثیری در صنعت فولاد دارد. در ادامه همراه وبلاگ آیرومارت باشید.
بورس کالا چیست؟
خرید یک محصول در بازار سنتی کالا، ریسک تلقی میشود. زیرا قیمت محصولات در بازار دستخوش نوسانات مختلفی است و هر فروشندهای میتواند محصول خود را با قیمت مشخصی عرضه کند و نهادهای نظارتی نیز توجه چندانی به قیمت کالا و اصالت آن ندارند. نبود نظارت کافی باعث شده تا بسیاری از مردم برای تهیه مواد مورد نیاز خود به بازار بورس کالا مراجعه کنند و محصول مورد نظر خود انواع کد معاملاتی در بورس کالا را در این بازار امن خریداری کنند.
تاریخچه بورس کالا در جهان
بررسی پیدایش و تحول بورسهای کالایی در جهان نشان میدهد که از قرن نوزدهم این گونه بازارها در اقتصاد کشورها، سعی در رفع بخشی از نیازهای مالی داشته و در بسیاری از موارد سعی در رفع برخی از موانع موجود در بازارهای جهانی داشتهاند.
در واقع نوسانات کاذب بازارهای سنتی، عدم شفافیت در کشف قیمت و نبود تضمینهای لازم برای معاملهگران، از مهمترین دلایل ایجاد بورس کالا در کشورهای جهان است. در چنین شرایطی وجود بورس کالا و استفاده از ابزارهای مشتقه منجر به پیدایش نظام سازمان یافته تجارت و توزیع کالا در بین کشورهای مختلف و تسهیل دسترسی کشورها به بازار جهانی شد.
تاریخچه بورس کالا ایران
بورس کالا با هدف ایجاد بازار شفاف برای کالاهای اساسی و مواد اولیه توسط دولت و مجلس شورای اسلامی تاسیس شد. در این بازار در کنار سهولت معامله، قیمت اقلام مذکور نیز تعیین میشود. در واقع ایجاد بازار بورس کالا به منظور رفع برخی ناکارآمدیها در بازار سنتی و نیز غلبه بر نوسانات کاذب، عدم شفافیت لازم برای یافتن ارزش ذاتی سهام و عدم وجود تضمینهای کافی برای غلبه بر نوسانات کاذب، ایجاد شده است.
سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران فعالیت خود را در سال ۱۳۸۲ به عنوان اولین بازار بورس کالا در ایران آغاز کرد. سپس در سال ۱۳۸۳ سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی شروع به کار کرد. در سال ۱۳۸۴ با تصمیم شورای عالی بورس، بازار فلزات و کشاورزی با یکدیگر ادغام شدند و تحت عنوان بورس کالا به فعالیت خود ادامه دادند. دکتر سید ابراهیم عنایت از بنیانگذاران بورس کالا و پیشکسوتان بازار سرمایه است.
کالاهای خام و فرآوری نشده جزو مهمترین کالاهای موجود در بورس کالا محسوب میشوند. از جمله این اقلام میتوان به زعفران، گندم، برنج، فلز، پنبه، ذرت، پسته، فرآوردههای شیمیایی، پتروشیمی و نفت، فلزات، مواد معدنی و … اشاره کرد. بازار بورس کالا پل ارتباطی بین خریداران و فروشندگان است.
به عبارت ساده، بورس کالا یک بازار منسجم است که فروشندگان کالاهای خود را در آن عرضه میکنند. قیمت اقلام ارائه شده توسط کارشناسان مربوطه قیمتگذاری میشوند. هدف از ایجاد این بازار، ایجاد مکانیزم مناسب برای معاملات و رفع ایرادات و نواقص بازار سنتی است. برای ورود به بورس کالا افراد در دو دسته قرار میگیرند:
۱- تولیدکنندگان و عرضه کنندگانی که میخواهند از نوسانات قیمت بازار در امان باشند.
۲- افرادی که برخلاف گروه اول از نوسانات قیمت بازار استقبال میکنند و در نتیجه سود میبرند.
مزایای ثبت نام در بورس کالا
- کنترل و انتقال ریسک بازار
- فراهم کردن بستر مناسب برای تراکنشهای خودکار و سیستماتیک
- شناسایی مبدا و مشخصات کامل کالاهای مورد معامله
- کشف قیمت شفاف از طریق مزایده حضوری، حذف رانت و مقابله با فساد در بازارهای معاملات
- تضمین کیفیت کالا از طریق پذیرش کالاهای مشمول استانداردهای مقرر
- حذف بخش زیادی از هزینههای مبادله از طریق ایجاد بازار مستقل بدون واسطه
- تهیه ابزارهای مالی مناسب برای انجام معاملات نقدی و آتی کالا
انواع معاملات در بورس کالای ایران
۱. بازار فیزیکی بورس
شاید نام این بازار را شنیده باشید و این سوال برایتان پیش آمده باشد که بازار فیزیکی بورس کالا چیست؟ در واقع یکی از مهم ترین بازارهای بورس کالا، بازار فیزیکی آن است. ماهیت این بازار از نظر توزیع محصول مشابه بازار سنتی است. البته با این تفاوت که قوانین و سازوکارهای خاص خود را دارد. کالاهای فیزیکی در بورس کالای ایران از طریق مزایده معامله میشود.
مزایده نوعی معامله است که در آن فروشنده ابتدا حداقل قیمتی را که میخواهد کالای خود را بفروشد، اعلام میکند. سپس خریداران در صورت تمایل قیمتی بالاتر از قیمت نهایی را برای خرید اعلام میکنند. نهایتا کالا به بالاترین قیمت پیشنهادی فروخته میشود. در واقع حراج مکانیزمی برای معامله کالا با پیروی از سفارشهای خرید و فروش مشتریان و با در نظر گرفتن اولویت قیمت و زمان است.
۲. بازار فرعی
بازار فرعی از نظر مکانیزم عملیاتی مشابه بازار فیزیکی است و ماهیت اساسی آنها تفاوت چندانی با یکدیگر ندارد. تنها تفاوت این دو بازار این است که محصولات موجود در بازار فرعی گستردهتر از بازار فیزیکی است. به عبارت دیگر، غیر از اموال غیر منقول، کالاهایی که واجد شرایط پذیرش در بازار فیزیکی نیستند نیز در بازار فرعی معامله میشوند. محصولاتی مانند شمش فولادی، ضایعات، پلیمرها، مواد شیمیایی، روی، مواد معدنی، سولفات، آهک، صنعتی، مس و املاک، مسکونی، تجاری و کشاورزی در اینجا به فروش میرسند.
۳. بازار مشتقه
بازار مشتقه بازاری است که در آن روشهای جدید معاملاتی متناسب با نیاز سرمایهگذاران ایجاد شده است. اوراق مشتقه در این بازار معامله میشود و اوراقی به حساب میآیند که آنها بر اساس داراییهای اساسی مانند محصولات کشاورزی، مواد شیمیایی، طلا و … ارزشگذاری میشوند.
فرآیند معامله در بازار مشتقه بدین صورت است که ابتدا دارایی خاص را به عنوان دارایی پایه تلقی میکنند و سپس قیمت معامله از روی قیمت دارایی محاسبه میشود. به عبارت دیگر در این بازار قراردادها بر اساس کالاهای اساسی در نظر گرفته شده و برای معامله تنظیم میگردند. داراییهای پایه میتواند شامل سکه، زعفران، پسته، زیره، فرآوردههای روغنی و سایر محصولات ارزشمند باشد.
۴. بازار مالی
بازارهای مالی برای به حداکثر رساندن و سازماندهی وجوه سرگردان موجود در دست سرمایهگذاران طراحی شدهاند. این بازار با جمعآوری و هدایت این وجوه بخشی از نیازهای مالی بازار بورس کالا را برطرف میکند. ابزارهای مختلفی در بازار مالی وجود دارند که بسته به نوع کالای مورد معامله و شرایط بازار با یکدیگر تفاوت دارند.
نحوه ورود به بورس کالا چگونه است؟
اکنون که با بورس کالا آشنا شدید، به توضیح شرایط سرمایه گذاری در بورس کالا می رویم. بسیاری از فروشندگان کالاهای خود را در بورس کالا عرضه میکنند. مثلا فعالان حوزه فولاد با بهترین محصولات برای سرمایه گذاری در صنعت فولاد آشنا میشوند و برای دریافت سود بیشتر به بررسی قیمتها در بورس کالا میپردازند. سپس قیمت آن محصول توسط کارشناسان بورس کالا در اختیار خریداران قرار میگیرد.
افراد برای ورود به این بازار و سرمایه گذاری در بورس کالا، در گام اول باید به کارگزاری مراجعه کنند. البته پیشنهاد میشود حتما با اموزش بورس کالا هم آشنا باشند تا این مراحل را سادهتر طی کنند. در طی مراحل ثبت نام کد معاملاتی بورس کالا را دریافت خواهید کرد. این کد با کد بورسی که در آن اوراق بهادار خرید و فروش میکنید، متفاوت است. کلیه معاملات در بورس کالا بر اساس قراردادهای استانداردی است که توسط قوانین تعریف شدهاند.
نحوه خرید از بورس کالا
- دریافت کد کالا از کارگزاری
- تکمیل فرم ثبت سفارش با کارگزاری و پیشنهاد قیمت
- واریز حداقل سپرده لازم برای انجام معامله به حساب کارگزار در اتاق پایاپای
- انتقال سفارش مشتری به تالار معاملات توسط کارگزار
- شرکت در مزایده توسط کارگزار و انجام معامله در تالار
- واریز باقیمانده وجه پس از کسر سپرده اولیه به حساب کارگزار در اتاق پایاپای
- تسویه اسناد معاملات در اتاق پایاپای و صدور اسناد معاملات
- تسویه مالی معاملات در اتاق پایاپای
- انتقال وجه از طریق حساب بانکی به حساب معاملهگر پس از کسر هزینه
برخی از کالاها و محصولات موجود در بورس کالا نیاز به مجوز از مراجع مربوطه دارند. به عنوان مثال، محصولات پتروشیمی و برخی کالاهای دیگر نیاز به ثبت نام مشتری در سامانه بهین یاب وزارت صنعت، معدن و تجارت (صمت) دارند. برای برخی از اقلام به پروانه بهرهبرداری، گواهی استاندارد اجباری یا معرفی از وزارت صمت یا سایر ارگانها نیاز است. در مورد برخی از کالاها و محصولات در بورس کالا نیز محدودیتی برای حداقل مقدار محصول وجود دارد. در ضمن برای برخی از شرکتها، وجود استعلام یا تاییدیه توسط مراجع خاصی الزامی است.
مدارک لازم برای خرید از بورس کالا
- تکمیل فرم درخواست کد مشتری با کارگزار
- مدارک شناسایی شرکت شامل اساسنامه یا اسناد تاسیس شرکت یا سازمان، آخرین خبرنامه رسمی تغییرات و مدیر و صاحب امضای مجاز شرکت یا سازمان، شناسنامه عکسدار و کارت ملی صاحبان امضای مجاز و مدیر عامل یا رئیس شرکت
- اسناد مالی شرکت شامل اظهارنامه مالیاتی آخرین دوره مالی (در صورت وجود) و کد اقتصادی
- مسائل کلی مربوط به کیفیت مستندات و فرآیند صدور کد
- بورس مجاز است برای احراز هویت مشتری به مراجع قانونی مراجعه و تاییدیه دریافت کند. بدیهی است صدور انواع کد معاملاتی در بورس کالا کد منوط به تایید صحت مدارک است و با متخلفان برخورد قانونی خواهد شد.
- مشتری موظف است در هر زمان بنا به درخواست بورس مدارک را مجددا ارسال نماید. در صورت عدم ارائه، کد مشتری غیرفعال میشود.
- مشتری موظف است هرگونه تغییر در اسناد را به بورس اطلاع دهد. توجه به تاریخ انقضای اسناد و به روز رسانی آنها وظیفه مشتری است.
- در صورتی که مشتری رسما وکالتنامه را به وکیل منتقل کرده باشد، ارائه مدارک با توجه به نوع شخصیت (حقیقی-حقوقی) الزامی است.
نقش بورس کالا در صنعت فولاد
ما پیشتر درباره شرکت های تامین کننده فولاد در بورس کالا صحبت کردهایم و پیشنهاد میکنیم این مطلب را مطالعه کنید. داد و ستد محصولات فولادی در بورس کالا ایران و پیش از آن در سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران، مزایای بی شماری را برای این صنعت و فعالان آن به همراه داشته است.
از جمله این مزایا میتوان به ایجاد بازار ملی، رقابتی و شفاف برای محصولات فولادی و همچنین تسهیل تامین مالی اشاره کرد. شفافیت و رقابت در معاملات بورس کالای ایران، رانت خواری و فساد را در این بازار از بین برده، اطمینان از انجام معاملات خوب و اعتماد فعالان بازار را نسبت به امنیت معاملات افزایش داده است.
بورس کالای ایران مزایای زیادی برای صنعت فولاد دارد. این مزیتها شامل پوشش ریسک، تامین مالی و کمک به بخش خصوصی از طریق کاهش مالیات، اعتمادسازی در میان طرفین معامله، حذف واسطههای غیرضروری، ایجاد شفافیت و یافتن قیمت عادلانه میشود. این موارد علاوه بر ایجاد ابزار جدید، میتواند به صنعت فولاد کمک کند تا رکود خارج شود.
بورس کالا برای تسهیل مشتریان خرد و رونق بخشیدن به بازار محصولات فولادی، عرضه اندک را در تالارهای صنعتی آغاز کرده است. با آغاز فروش خرد فولاد، خریداران فولاد دیگر مجبور نیستند این محصولات را از دلالان غیرضروری خریداری کنند و سود بالایی بپردازند. از سوی دیگر به کارخانه های فولاد این فرصت داده میشود تا کالاهای بیشتری تولید کرده و به دست مصرف کنندگان برسانند.
این عرضه یک چرخه کامل از تولید تا مصرف کننده را بدون واسطه فراهم میکند. به این معنا که متقاضیان محصولات نهایی فولادی میتوانند از قیمت میلگرد و محصولات مشابه آن مطلع شوند و آنها را از بورس کالا خریداری کنند که این امر باعث کاهش هزینه برای مصرف کننده میشود. همچنین زمینه افزایش تقاضا در صنعت فولاد را هم برای تولیدکنندگان مواد اولیه و هم برای محصول نهایی فراهم میکند.
پیش از شروع این معاملات در بورس، تقاضای خریداران بیش از ۱۱۰ تن بود، اما اکنون محصولات فولادی با ظرفیت تناژ کمتر از ۱۱۰ تن نیز عرضه میشود. بر این اساس خرده فروشان محصولات نهایی مورد نیاز خود را مستقیما از بورس کالا دریافت میکنند و هزینه مصرف خود را کاهش میدهند. در ابتدا به نظر میرسد معاملات جزئی در بورس کالا مورد استقبال خریداران قرار نمیگیرد، اما با گذشت زمان و آگاهی از مزایای این طرح، مشتریان انگیزه لازم را برای معامله به دست میآورند.
خرید آهن آلات بورسی از آیرومارت
برای خرید میلگرد از بورس کالا میتوانید روی آیرومارت حساب کنید. معمولا فعالیت در بورس نیازمند تخصص است و شما باید اطلاعات به روز داشته باشید. کارشناسان مجرب ما به طور مدام در حال کسب اطلاعات و تحلیل بازار آهن هستند و بهترینها را به شما ارائه میدهند. در ضمن پس از سفارش آنلاین، محصول مورد نظرتان میتواند در انبار نگهداری شود و در هر زمان که خواستید برای شما ارسال گردد. جهت کسب اطلاعات بیشتر کافیست همین حالا با شماره ۰۲۱۴۵۳۰۶ تماس بگیرید.
دیدگاه شما