سرمایهگذاری اهرمی در بورس
نسبتهای اهرمی که به آنها نسبتهای سرمایهگذاری هم گفته میشود، منعکسکننده توانایی شرکت در انجام تعهدات بلندمدت و میانمدت خود است ومیزان منابع مالی شرکت برای تسویه بدهیها و حقوق صاحبان سهام را بررسی میکند.
در حقیقت تحلیلگران برای بررسی توان بازپرداخت بدهیهای شرکت در زمان سررسیدشان، از این نسبتها استفاده میکنند. این نسبتها میزان تأمین مالی شرکت را از منابع خارجی(از محل بدهی)، نشان میدهد. از آن جمله میتوان به وجوهی که توسط سهامداران تأمین میشود یا وجوهی که از طریق وام به دست میآید، اشاره کرد. همچنین با استفاده از نسبتها میتوان فهمید که شرکت برای پرداخت بدهیهای خود به تأمین مالی اضافی میپردازد یا تلاش میکند سررسید بدهیها را تمدید نماید.
اهمیت نسبتهای اهرمی
ازآنجاکه نسبتهای اهرمی به بررسی نحوه تأمین بدهیها و ارزیابی توان پاسخگویی شرکت به این بدهیها میپردازد، از اهمیت ویژهای برخوردار هستند. ازجمله عواملی که سبب توجه تحلیلگران به این گروه از نسبتها شده است، میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
_ با توجه به اینکه این نسبتها میزان سرمایهای که توسط سهامداران تأمینشده را مورد ارزیابی قرار میدهد، ازنظر اعتباردهندگان به شرکت، حائز اهمیت است.
_ ازآنجاکه این نسبتها کافی بودن درآمد شرکت(فروش) را برای پوشش هزینههای بدهی ازجمله هزینه بهره و سایر هزینههای ثابت مالی ، بررسی میکند موردتوجه سهامداران اصلی است.
_ درصورتیکه شرکت سرمایهگذاریهای مطلوبی از محل بدهیهای خود و بازده این سرمایهگذاریها از هزینه بهره شرکت بیشتر باشد، میتوان گفت فعالیتهای شرکت سبب افزایش ثروت سهامداران شده است.
_ با بررسی ساختار سرمایه شرکت و تعیین میزان بدهی آن، میتوان گفت در زمان رکود یا رشد اقتصادی وضعیت سودآوری شرکت چگونه است. بهعنوان مثال شرکتی که بدهی کمتری در ساختار سرمایه دارد، در زمان رکود زیان کمتر و در زمان رونق نیز سود کمتری خواهد داشت.
برخی از مهمترین نسبتهای اهرمی عبارتاند از:
- نسبت بدهی
- نسبت کل بدهیها به حقوق صاحبان سهام
- نسبت حقوق صاحبان سهام به داراییهای ثابت
- نسبت کل بدهی به ارزش ویژه
- نسبت بدهی جاری به ارزش ویژه
- نسبت بدهی بلندمدت به ارزش ویژه
- نسبت مالکانه
۱-نسبت بدهی:
نسبت بدهی نشاندهنده اهمیت و نقش بدهیهای جاری و بلندمدت در تأمین کل داراییهای شرکت است و بیان میکند چه میزان از داراییهای کل شرکت از محل بدهیها تأمین شده است.
نحوه محاسبه نسبت:
برای محاسبه این نسبت کافی است مجموع بدهیهای شرکت را بر مجموع داراییهای آن تقسیم کنیم. بهمنظور بیان این نسبت بهصورت درصد، عدد بهدست آمده را در عدد ۱۰۰ ضرب مینماییم.
تجزیه و تحلیل نسبت:
نسبت بدهی، موردتوجه اعتباردهندگان شرکت قرار دارد. بالا بودن نسبت بدهی به این معنا است که شرکت برای تأمین منابع موردنیاز خود، از منابع مالی خارج از شرکت بهرهمند میشود. درنتیجه بستانکاران و وامدهندگان مثل بانکها ترجیح میدهند نسبت بدهی شرکت کمتر باشد زیرا افزایش این نسبت، افزایش ریسک شرکت را بههمراه خواهد داشت. بنابراین نسبت بدهی، شاخص و معیار سنجش ریسک مالی شرکت محسوب میشود.
۲-نسبت دارایی ثابت به ارزش ویژه:
این نسبت نشان میدهد چه مقدار از ارزش ویژه شرکت صرف خرید داراییهای ثابت شده است.
نحوه محاسبه نسبت:
برای محاسبه این نسبت، مجموع داراییهای ثابت شرکت را بر ارزش ویژه آن تقسیم میکنیم.
نکته: همانطور که در مطالب پیشین بیان شد، ارزش ویژه شرکت برابر با حاصل تفاضل بدهیهای شرکت از داراییهای آن است.
تجزیه و تحلیل نسبت:
پایین بودن نسبت دارایی ثابت به ارزش ویژه، به این معنی است که بخش کمی از ارزش ویژه شرکت صرف خرید دارایی ثابت آن شده است. درنتیجه نقدینگی شرکت بالا بوده و توانایی پرداخت بدهی های جاری خود را خواهد داشت.
۳-نسبت کل بدهی به ارزش ویژه:
این نسبت به بررسی و مقایسه وضعیت بستانکاران(اعتباردهندگان) در مقابل صاحبان سهام شرکت میپردازد و قدرت بستانکاران شرکت را در مقایسه با صاحبان سهام نشان میدهد.
نحوه محاسبه نسبت:
برای محاسبه این نسبت مجموع بدهیهای شرکت که نشاندهنده قدرت بستانکاران است را بر ارزش ویژه آن که نشاندهنده قدرت صاحبان سهام است، تقسیم میکنیم.
نکته: همانطور که در مطالب پیشین بیان شد، ارزش ویژه شرکت برابر با حاصل تفاضل بدهیهای شرکت از داراییهای آن است.
تجزیه و تحلیل نسبت:
ازآنجاییکه پایین بودن نسبت بدهی به ارزش ویژه برای شرکت ریسک مالی کمتری را در بردارد، وام و اعتباردهندگان ترجیح میدهند این گروه از نسبتها مقادیر کمتری داشته باشد. علاوه بر این هر چه تآمین سرمایه شرکت توسط صاحبان سهام افزایش یابد، بهدنبال آن نسبت مالکانه و کنترل صاحبان سهام آن افزایش خواهد یافت و این به معنای هزینه بهره وام کمتر برای شرکت است.
بهعنوان مثال اگر نسبت کل بدهی به ارزش ویژه برابر با ۲ باشد، به این معناست که شرکت برای تأمین داراییهای مورد نیاز خود، ۲ برابر بیشتر از منابع خارجی استفاده کرده است. بالا بودن این نسبت به معنای بیشتر بودن حقوق مالی بستانکاران نسبت به سهامداران است و همچنین در ساختار سرمایه شرکت، از بدهی بیشتر استفاده شده است.
۴-نسبت بدهی جاری به ارزش ویژه:
نسبت بدهی جاری به ارزش ویژه، همانطور که از عنوان آن مشخص است، ارتباط بین بدهیهای جاری شرکت را با ارزش ویژه بیان میکند.
نحوه محاسبه نسبت:
برای محاسبه این نسبت باید مجموع بدهیهای جاری شرکت را بر ارزش ویژه آن تقسیم کنیم.
نکته: همانطور که در مطالب پیشین بیان شد، ارزش ویژه شرکت برابر با حاصل تفاضل بدهیهای شرکت از داراییهای آن است.
تجزیه و تحلیل نسبت:
_ ازآنجاییکه بدهیهای جاری(کوتاهمدت) شرکت از محل داراییهای جاری آن تأمین میشوند، این دسته از بدهیها میتوانند نقدینگی شرکت را تحت فشار قرار دهند. از سوی دیگر سرمایه در گردش شرکت برابر با حاصل تفاضل بدهیهای جاری از داراییهای جاری شرکت است، درنتیجه رشد بدهیهای کوتاهمدت(جاری) منجر به کاهش سرمایه در گردش شرکت میشود.
_ بدهیهای کوتاهمدت، نرخ بهره بالاتری نسبت به سایر بدهیها دارند در نتیجه بالا بودن نسبت بدهی جاری به ارزش ویژه نشاندهنده بالا بودن بدهیهای جاری است و این موضوع میتواند باعث کاهش قدرت اهرمی این بخش از بدهیها شود.
_ بالا بودن نسبت بدهی جاری به ارزش ویژه یا روند رو به رشد آن، نشاندهنده الزام مدیریت به بازنگری در ساختار سرمایه شرکت است.
۵-نسبت بدهی بلندمدت به ارزش ویژه:
این نسبت ارتباط بین بدهیهای بلندمدت که سررسیدی بیشتر از یک سال دارند را با ارزش ویژه شرکت بررسی میکند.
نحوه محاسبه نسبت:
برای محاسبه این نسبت باید مجموع بدهیهای بلندمدت شرکت را بر ارزش ویژه آن تقسیم کنیم. این نسبت معمولاً بهصورت درصد بیان شده و در پایان محاسبه، عدد بهدستآمده را در عدد ۱۰۰ ضرب مینماییم.
۶-نسبت مالکانه:
نسبت مالکانه بیان میکند چه میزان از داراییهای شرکت متعلق به سهامداران است. این نسبت بهصورت درصد بیان شده و نشاندهنده اهمیت سهامداران در تأمین داراییهای شرکت است.
نحوه محاسبه نسبت:
برای محاسبه این نسبت باید ارزش ویژه شرکت را در مقابل کل داراییهای آن قرار دهیم. به این منظور ارزش ویژه را بر مجموع داراییهای شرکت تقسیم کرده و در عدد ۱۰۰ ضرب مینماییم.
تجزیه و تحلیل نسبت:
هر چه نسبت مالکانه شرکت بیشتر باشد، میتوان نتیجه گرفت شرکت به تعهدات خود پایبندتر است. از سوی دیگر بالا بودن این نسبت نشاندهنده این است که شرکت از اهرم مالی استفاده چندانی نمیکند.
نسبت مالکانه پایین میتواند نشاندهنده این باشد که شرکت بخش عمدهای از سرمایه خود را از محل اعتبارات تأمین کرده و این امر سبب ایجاد ریسک مالی برای آن شده است.
۷-نسبت حقوق صاحبان سهام به کل بدهیها:
این نسبت معیار مناسبی جهت ارزیابی ادعای حقوق صاحبان سهام و اعتباردهندگان به شرکت است. نسبت مورد بررسی، نشاندهنده وزن حقوق صاحبان سهام به کل وامها و اعتباراتی است که شرکت دریافت کرده است.
نحوه محاسبه نسبت:
برای محاسبه این نسبت، باید کل حقوق صاحبان سهام را بر کل بدهیهای شرکت تقسیم کنیم.
نکته: همانطور که در مطالب پیشین بیان شد، ارزش ویژه شرکت برابر با حاصل تفاضل بدهیهای شرکت از داراییهای آن است.
تجزیه و تحلیل نسبت:
بالا بودن این نسبت نشاندهنده حقوق بیشتر سهامداران اصلی نسبت به اعتباردهندگان شرکت است. از سوی دیگر افزایش حقوق صاحبان سهام بهکل بدهیها، آسیبپذیری شرکت را نسبت به ورشکستگی و مخاطرات اقتصادی کاهش میدهد.
۸-نسبت حقوق صاحبان سهام بهکل داراییهای ثابت:
نسبت حقوق صاحبان سهام بهکل داراییهای ثابت، میزان نقش سهامداران را در تأمین مالی برای خرید داراییهای ثابت نشان میدهد. لازم به ذکر است این نسبت بهصورت درصد بیان میشود.
نحوه محاسبه نسبت:
برای محاسبه این نسبت باید مجموع حقوق صاحبان سهام شرکت را بر مجموع داراییهای ثابت تقسیم کرده و در عدد ۱۰۰ ضرب نماییم.
بالا بودن نسبت حقوق صاحبان سهام به دارایی ثابت، به این معناست که بخش عمده داراییهای ثابت شرکت، توسط سهامداران آن تأمینشده است و شرکت در شرایط سخت، ساختار مالی مستحکمتری دارد.
"اهرم" پذیرهنویسی میشود
صندوق سهامی اهرمی کاریزما به عنوان اولین صندوق سرمایهگذاری اهرمی در ایران مجوز پذیرهنویسی خود را از بورس تهران دریافت کرد.
به گزارش ایسنا بنابر اعلام کاریزما، این صندوق در روز دوشنبه ۲۹ آذر ماه پذیره نویسی خواهد شد. صندوق سهامی اهرمی کاریزما که روز یکشنبه ۲۱ آذر ماه با حضور مدیرعامل شرکت بورس تهران رونمایی و به اهالی بازار سرمایه معرفی شد، با پشت سر گذاشتن فرآیندها و کسب مجوزات لازم، آماده پذیره نویسی است.
عزت الله طیبی مدیرعامل شرکت سبدگردان کاریزما در خصوص پذیرهنویسی صندوق اهرمی کاریزما توضیح داد : پذیرهنویسی واحدهای ممتاز نوع دوم این صندوق در قالب یک صندوق قابل معامله با نماد " اهرم " روز دوشنبه ۲۹ آذر ماه انجام خواهد شد. سرمایه ابتدایی صندوق ۵۰۰ میلیارد تومان است که به ۵۰۰ میلیون واحد تقسیم شده، تعداد ۱۰ میلیون واحد ممتاز نوع اول در اختیار مدیران صندوق و ۴۹۰ میلیون واحد ممتاز نوع دوم در روز پذیرهنویسی در اختیار عموم قرار میگیرد.
طیبی با اشاره به سقف خرید افراد در این پذیرهنویسی گفت:«در این پذیرهنویسی محدودیتی در میزان خرید واحدهای این صندوق برای افراد حقیقی و حقوقی وجود ندارد و همچنین قیمت هر واحد نیز معادل ارزش اسمی یعنی ۱۰۰۰۰ ریال خواهد بود. پذیرهنویسی نماد "اهرم" از طریق کلیه کارگزاری های عضو بورس تهران صورت خواهد گرفت و کلیه افراد دارای کد بورسی میتوانند روز دوشنبه ۲۹ آذر ماه از طریق سامانههای آنلاین خود در این پذیرهنویسی شرکت کنند.»
مدیرعامل شرکت سبدگردان کاریزما همچنین به میزان اهرم این صندوق اشاره کرد و گفت:« در شرایط با ثبات ۵۰ تا ۲۰۰ درصد و در شرایط خاص میتواند اهرم بیشتری نیز از این صندوق گرفت. این صندوق از ترکیب دو صندوق سرمایهگذاری در سهام و صندوق سرمایهگذاری با درآمد ثابت تشکیل شده است. سرمایه صندوق متغیر و در ابتدا ۵۰۰ میلیارد تومان است و با همین میزان نیز پذیرهنویسی و پس از آن نیز امکان افزایش سقف صندوق وجود دارد. امکان سرمایه گذاری همزمان برای سرمایهگذاران ریسکگریز و ریسک پذیر وجود دارد. کاریزما که پیش از این با مدیریت بزرگترین صندوق قابل معامله بورس با نام "کمند" و همچنین نخستین صندوق قابل معامله سهامی بازار با نماد "کاریس" بین اهالی بازار سرمایه جایگاه مناسب خود را به دست آورده، این بار با خلق یک ابزار جدید، امکان استفاده از اهرم را برای اولین بار در سرمایهگذاری غیرمستقیم در بورس فراهم کرده است.
طیبی با اشاره به مدیریت صندوقهای مشترک کاریزما و صندوق قابل معامله سپهر کاریزما با نماد کاریس توسط شرکت سبدگردان کاریزما و مقایسه این صندوقها در بازههای مختلف با شاخص کل بورس که نشانگر بازدهی بالاتر این صندوقها بوده است، به علاقمندان به سرمایهگذاری در صندوق اهرمی کاریزما این اطمینان را داد که مدیریت صندوق اهرمی نیز توسط تیمی از افراد حرفهای انجام خواهد شد و کاریزما تمام تلاش خود را برای خلق سرمایهگذاری اهرمی در بورس بالاترین بازدهی برای سرمایه گذاران انجام خواهد داد.
او همچنین اعلام کرد: این صندوق برای سرمایهگذارانی که همیشه متقاضی اخذ اعتبار از کارگزاری و یا وام بانکی برای خرید سهام هستند مناسب بوده و با خرید این ابزار دیگر نیازی به طی کردن پروسه سخت اخذ اعتبار و تسهیلات نخواهد بود.
صندوق اهرمی کاریزما معرفی شد /نقش موثر در ورود منابع از بازار پول به بورس
صندوق اهرمی کاریزما به عنوان نخستین صندوق از نوع اهرمی در بازار سرمایه، معرفی و ویژگی های آن اعلام شد.
به گزارش پایگاه خبری بورس پرس، جلسه معرفی صندوق اهرمی کاریزما با حضور محمود گودرزی مدیرعامل بورس تهران، رضا نوحی سرپرست مدیریت نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس، علی تیموری شندی مدیرعامل گروه خدمات مالی کاریزما و عزت اله طیبی مدیرعامل سبدگردان کاریزما در محل شرکت بورس برگزار شد.
حرفه ای شدن بازار سرمایه در گرو توسعه ابزارها
علی تیموری شندی مدیرعامل گروه خدمات مالی کاریزما در این مراسم با بیان اینکه سال قبل بازار سرمایه اوضاع مساعدی نداشت و از نهادهای مالی برای بهبود وضعیت استمداد می شد، گفت: در آن مقطع، منابعی در بازار وجود داشت اما کسی ریسک تغییرات قیمت را قبول نمی کرد. به همین منظور نهادهای مالی مترصد طراحی ابزاری برای خروج از این وضعیت شدند.
وی افزود: البته کارگزاری ها به مشتریان در مورد اهرم های بیشتر اعتبار می دادند ولی به واسطه حجم ریسک کار، حجم اعتبار اعطایی کم بود و سرمایه گذاران حتما باید برای دریافت اعتبار، تضامینی ارائه می کردند. راه اندازی صندوق اهرمی در همان مقطع پیشنهاد و فرآیند تدوین اساسنامه و امیدنامه و. در سازمان بورس با سرعت اتفاق افتاد و سال جاری دستورالعمل آن ابلاغ شد. با توجه به ظرفیت های این صندوق ها، درخواست تاسیس ارسال و تشکیل شد.
این مقام مسئول ادامه داد: توسعه بازار سرمایه نیازمند ابزار سازی است تا بتوان تعداد بیشتری از سرمایه گذاران را جذب کرد. تمامی نهادهای مالی متناسب با مقتضیان و شرایط بازار سرمایه باید ابزارهایی را ارائه کنند تا از طریق آنها بتوان دامنه بازار را توسعه داد. ساز و کارهای تعریف شده در موضوع مدیریت ریسک ایجاب می کند در بازار مثبت عرضه های رو به بالا و در روندهای نزولی، پرتفوی گیری مناسبی انجام شود.
تیموری شندی تصریح کرد: یکی از آسیب های بازار سرمایه روندهای صعودی کوتاه مدت و روندهای نزولی بلندمدت است که امید است با کمک این ابزارها این شرایط را تا حدودی بهبود بخشید. نهادهای مالی در حال حاضر به سطحی از بلوغ رسیده اند که ابزارهای پیچیده تری طراحی کنند تا سطح دانش مالی در بازار سرمایه بصورت مناسبتری رشد کند. این اتفاق در کنار طراحی ابزارهای پیچیده تر و جدید تر می تواند بازار سرمایه را حرفه ای تر کند.
معرفی صندوق اهرمی کاریزما
عزت اله طیبی مدیرعامل سبدگردان کاریزما با بیان اینکه کاریزما نخستین صندوق اهرمی در بازار سرمایه است که با استفاده از آن می توان در شرایط باثبات ۵۰ تا ۲۰۰ درصد و در شرایط خاص از ۱۰۰ تا ۳۰۰ درصد اهرم گرفت، گفت: این صندوق از ترکیب ۲ صندوق سرمایه گذاری در سهام و صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت تشکیل شده است. سرمایه صندوق متغیر و سرمایهگذاری اهرمی در بورس در ابتدا ۵۰۰ میلیارد تومان است و با همین میزان پذیره نویسی خواهد شد و بعداً امکان افزایش سقف صندوق وجود دارد. امکان سرمایه گذاری همزمان برای سرمایه گذاران ریسک گریز و ریسک پذیر وجود دارد.
وی افزود: عمر صندوق نامحدود و مدیریت فعالی دارد. حد نصاب صندوق همانند صندوق های عمومی است. این صندوق ۳ نوع واحد سرمایهگذاری دارد. واحد ممتاز نوع اول که موسسین خریداری و ۱۰ میلیارد تومان وارد این صندوق کرده اند، ممتاز نوع دوم برای اشخاص ریسک پذیری است که در پذیره نویسی شرکت کردهاند و دنبال اهرم هستند و واحدهای عادی که برای افراد ریسک گریز است که تمایل به بازدهی ثابت دارند و بازدهی۲۰ تا ۲۵ درصدی برای آنها به همراه خواهد داشت. بازارگردانی غیر رسمی بر روی واحدهای صندوق انجام خواهد شد تا قیمت واحدها در بازار انحراف معناداری با ارزش ذاتی پیدا نکند.
ویژگی های صندوق های اهرمی
محمود گودرزی مدیرعامل بورس تهران هم در این نشست با اشاره به اقدام مجموعه کاریزما در راستای توسعه بازار سرمایه گفت: صندوق اهرمی در کنار آپشن های موجود در بازار سرمایه به افزایش کارایی بازار به ویژه کارایی تخصصی می انجامد. صندوق های اهرمی می توانند در کانالیزه کردن پول در بازار سرمایه گرهگشا باشند. در حال حاضر ۹۶ درصد از کل سهامداران حقیقی افرادی هستند کمتر از ۵۰ میلیون تومان سرمایه در پرتفوی دارند. در میان این افراد، سرمایه گذاران ریسک پذیری هستند که با توجه به میزان پرتفوی، قادر به دریافت اعتبار از کارگزاری ها نمی شوند.
وی افزود: این نوع از صندوقهای سرمایهگذاری قادر به پاسخگویی به این نیاز با اهمیت بازار و قادر هستند در تامین نقدینگی برای حمایت از بازار گام موثری بردارند. نقش این صندوقها در ورود منابع از بازار پول به بازار سرمایه با اهمیت است.
جذب سرمایه گذاران ریسک پذیر و ریسک گریز
رضا نوحی مدیر نظارت بر نهادهای مالی سازمان بورس نیز گفت: بازارسرمایه همواره در حال توسعه است. با ایجاد ابزارهای مالی جدید، زمینه ها و زنجیره های ارزشی لازم برای بازار توسعه یافته فراهم می شود. شکل گیری ابزارها با توجه به رویکرد سازمان بورس مبنی بر توسعه ابزارهای سرمایه گذاری غیرمستقیم هم راستا است. صندوقهای سرمایهگذاری اهرمی نقطه مشترک و تلاقی دهنده سرمایه گذاران ریسک پذیر و ریسک گریز هستند.
وی افزود: برخی سرمایه گذاران ریسک گریز هستند و برای آنها تعیین کف و تامین بازدهی مهم است. در مقابل، سرمایه گذارانی قرار دارند که حاضرند در برابر ریسک بالاتر اما با یک ساختار نظام مند به سود بالاتر برسند. با ایجاد صندوق اهرمی این دو دسته سرمایه گذار به یکدیگر می پیوندند. در صندوق اهرمی هم بخشی از واحدهای سرمایه گذاری معامله و هم بخشی از واحدها در فرایند صدور و ابطال انجام می شود.
نوحی ادامه داد: این صندوق تا دو برابر میزان واحدهای ممتاز خود صدور می پذیرد. ویژگی منعطف بودن حرکت صندوق اهرمی همزمان با افزایش ارزش و تعداد واحدهای سرمایه گذاری به مثابه قدرت استفاده از این ابزار با درآمد ثابت برای صندوق تلقی می شود. متوسط بازدهی صندوق های سهامی طی ٩ سال اخیر نزدیک به دو هزار و ١٠ درصد است. این موضوع نشان میدهد به رغم نوسانات مختلف در این بازه زمانی سرمایه گذاری غیر مستقیم و صندوق ها با ثبات بیشتری ادامه حضور سهامداران را در بازار فراهم کردند.
سرمایهگذاری اهرمی در بورس
تحلیل بنیادی یکی از روشهایی است که در آن به تجزیه تحلیل صورتهای مالی شرکتها پرداخته میشود. این بررسی میتواند شامل وضعیت سود و زیان شرکت در گذشته، وضعیت حال، صورتوضعیت بدهیها (مانند وام) و … باشد. یکی از اصطلاحاتی که در تحلیل بنیادی به گوش میخورد، اهرم و شرکت اهرمی است. در ادامه به […]
تحلیل بنیادی یکی از روشهایی است که در آن به تجزیه تحلیل صورتهای مالی شرکتها پرداخته میشود. این بررسی میتواند شامل وضعیت سود و زیان شرکت در گذشته، وضعیت حال، صورتوضعیت بدهیها (مانند وام) و … باشد. یکی از اصطلاحاتی که در تحلیل بنیادی به گوش میخورد، اهرم و شرکت اهرمی است. در ادامه به بررسی بیشتر این مفاهیم و کاربرد آنها خواهیم پرداخت.
منظور از شرکت اهرمی چیست؟
زمانی که صحبت از سرمایهگذاری به میان میآید، همه افراد (چه حقیقی و چه حقوقی) به دنبال روشی برای افزایش بازده خود هستند؛ در واقع اهرم مالی روشی است برای افزایش سرمایه اولیه با هدف رسیدن به بیشترین سود ممکن. این افزایش سرمایه میتواند از روشهای مختلفی (مانند دریافت وام، جذب سرمایهگذار و ….) به انجام رسد. به میزان سرمایهای که متعلق به خود (شخص و یا کمپانی) نباشد، بدهی میگویند. بعضی از شرکتها برای تامین مالی خود از همین روش بهره برده و درصد بالایی از سرمایه آنها از طریق بدهی تامین میشود که اصطلاحا به این شرکتها، شرکت اهرمی میگویند.
انواع اهرمهای مالی
• بسته اعتباری
• وام بانکی
• انتشار اوراق بهادار
• خرید دارایی ثابت
• استفاده از ابزارهای مشتقه
بسته اعتباری: استفاده از بسته اعتباری در اصل روشی است که مورد توجه سرمایهگذاران بورسی قرار میگیرد. گاهی افراد برای گسترش سرمایهگذاری خود نیاز به یک اهرم مالی دارند که در این حالت با کمک گرفتن از کارگزار خود اقدام به افزایش سرمایه میکنند. بازپرداخت مبلغ، طبق شرایط تعیینشده صورت میگیرد.
شاید این روش را بتوان نوعی وام در نظر گرفت؛ ولی از آن جایی که در این بخش صحبت از سرمایهگذار است (و نه شرکت سرمایهپذیر) و از طرفی شرایط دریافت اعتبار از کارگزار با وامهای بانکی معمول متفاوت است، لذا از آن با عنوان اعتبار معاملاتی یاد میشود.
اعتبار معاملاتی در بورس چیست؟ چگونه اعتبار دریافت کنیم؟
وام بانکی: یکی از معمولترین روشها برای افزایش سرمایه شرکتها وام بانکی است. این روش غالبا زمانی استفاده میشود که شرکتی قصد اجرای طرحی را دارد که طبق پیشبینیها سوددهی قابل توجهی در بر خواهد داشت. در این شرایط شرکتها با ارائه طرح توجیهی و تهیه ضمانت لازم و … وام مورد نظر را دریافت میکنند و به عبارتی مقروض بانک مربوطه خواهند شد.
انتشار اوراق بهادار: انتشار انواع این اوراق، خود دارای شرایط مختلف است. گاهی شرکت طبق دارایی کنونی خود اقدام به فروش سهام میکند. سازمانهای بزرگ (مانند شهرداری) نیز با هدف اجرای یک طرح و با تایید دولت اقدام به انتشار اوراق مشارکت میکنند، البته شرایط دریافت سود اوراق مشارکت بیشتر شبیه وام است، ولی اوراق در قالب سهام متفاوت است و سهامداران در سود و زیان شرکت سهیم هستند.
دقت کنید که شرکت اهرمی میتواند از هر دو روش وام بانکی و اوراق بهادار استفاده کند، ولی معیار این انتخاب چیست؟
در صورتی که شرکت سهام بیشتری را عرضه کند، میتواند وجه به دست آمده از طریق فروش سهام را به عنوان اهرم قرار دهد و به گسترش پروژهها بپردازد. پس از رسیدن به سوددهی، ناچار به تقسیم بخش زیادی از این سود بین سهامداران قبلی و جدید خواهد بود.
طبق این دیدگاه استفاده از وام بانکی به نفع شرکت قلمداد میشود؛ چرا که با رسیدن به سوددهی، بخش کمتری از آن را بین سرمایه گذاران توزیع خواهد کرد. ولی از طرفی در صورتی که طرح مذکور به سوددهی پیشبینیشده نرسد، شرکت علاوه بر بازپرداخت اصل وام دریافتی، ناچار به پرداخت سود و کارمزد آن نیز خواهد بود. بنابراین با حجم زیادی از قرض روبرو میشود و ممکن است مجبور به استفاده از وجه سرمایهگذاران سهام برای پرداخت این قرض شود. در نهایت افراد (سرمایهگذاران) دچار زیان خواهند شد.
خرید دارایی ثابت: دارایی تمامی شرکتها شامل تقسیمبندیهای مختلفی (از جمله دارایی ثابت، مشهود، غیر مشهود و…) میشود. یکی از این تقسیمبندیها تحت عنوان دارایی ثابت شناخته میشود. به عبارتی به تجهیزات محسوس و قابل لمس که با مصرف یک ساله، عمر آنها به اتمام نرسیده و مستقیما به وجه نقد تبدیل نخواهند شد، دارایی ثابت میگویند. گاهی شرکتی با افزایش ملک و یا تجهیزات خود اقدام به گسترش فعالیت و افزایش تولید میکند و در این شرایط، خرید دارایی ثابت به عنوان اهرم مالی تلقی میشود.
برای آشنایی بیشتر با مفهوم «انواع دارایی شرکتها»، مقاله بررسی صورت های مالی شرکت های بورسی: ترازنامه میتواند مفید واقع شود.
استفاده از ابزارهای مشتقه: استفاده از ابزارهای مشتقه نیز نوع دیگری از اهرم مالی است. همان طور که میدانید ابزارهای مشتقه در واقع اوراقی هستند که بر پایه یک کالای فیزیکی ارائه شده و سود و زیان آن نیز با تغییر قیمت کالا در بازه زمانی تعیینشده، اتفاق میافتد. دو گونه از این ابزارها که در بازار بورس کاربرد دارند، معاملات آتی و اختیار معامله هستند.
در معاملات آتی، قراردادی برای خرید یا فروش یک کالای مشخص در آینده، با قیمتی که هم اکنون تعیین شده است، عقد میشود. در اختیار معامله نیز قرارداد ذکرشده عقد خواهد شد، با این تفاوت که اختیاری برای خریدار و یا فروشنده برای انجام دادن و یا صرف نظر از معامله در نظر گرفته میشود. اگرچه ریسک این روش نسبت به موارد قبل بالاتر است، ولی بسیاری از شرکت های پوشش ریسک، از ابزارهای مشتقه برای اهرم مالی بهره میبرند.
در مقاله مقایسه بازار آتی و بازار اختیار معامله به صورت کامل به بررسی این دو بازار پرداخته شده است.
اهرم مالی در تحلیل بنیادی
تحلیل بنیادی روشی برای ارزیابی شرکتها با هدف مشخص شدن ارزش ذاتی سهام آنها است. به عنوان مثال گاهی سهام شرکتی بالاتر از ارزش واقعی آن قیمتگذاری میشود و در نتیجه با مشخصشده قیمت واقعی، سهامداران متضرر خواهند شد. برعکس این حالت نیز رخ داده و گاهی سهام شرکت پایینتر از ارزش واقعی قیمتگذاری شده و در نهایت با مشخص شدن ارزش واقعی سهم، سرمایهگذاران سود قابل توجهی را کسب خواهند کرد.
بنابراین در روش تحلیل بنیادی، کارشناس حوزه بورس با بررسی وضعیت شرکتها، امکان سوددهی سرمایهگذاری در آنها را تخمین میزنند. بدیهی است این بررسی، پارامترهای مختلفی را شامل میشود که یکی از آنها تجزیه و تحلیل نسبتهای مالی است. در بخشی از این تحلیل میزان بدهیهای ناشی از وامهای دریافتی شرکت، نسبت دارایی ثابت به ارزش ویژه و … اندازهگیری میشود که به آن نسبت اهرمی میگویند.
در مقاله تحلیل بنیادی سهام در بورس چگونه است؟ به صورت کامل به توضیح و بررسی نسبتهای مالی و نحوه اندازهگیری آنها پرداخته شده است.
نتیجهگیری
زمانی که از اهرم مالی سخن میگوییم، عموما دریافت سرمایه، اجرای طرح و رسیدن به سوددهی بیشتر در ذهن افراد نقش میبندد. روالی که در این بین طی میشود به سادگی گفتار آن نبوده و میتواند شامل ریسکهای بسیاری شود. انتخاب بهترین اهرم مالی نسبت به وضعیت کنونی شرکت و طرح مورد نظر، بازه زمانی پیشبینیشده برای رسیدن به بازده، تاثیر این اهرم بر ترازنامه و در نتیجه سهام شرکت، از معیارهایی است که برای انتخاب اهرم مورد توجه قرار میگیرد.
در نظر داشته باشید که یک اهرم مالی در کنار کمک شایانی که به گسترش سرمایهگذاری و یا تولیدات شرکتتان خواهد کرد، از طرفی بدهیهایی را برایتان به بار میآورد و شرکت اهرمی ممکن است در بازپرداخت بدهیهای خود دچار مشکل شود. بنابراین داشتن دیدگاه بلندمدت در استفاده از این نوع خدمات ضروری و اجتنابناپذیر است
شاخص بورس اهرمی تاثیر گذار بر روند قیمت سهام
تحلیلگران بازار سرمایه، برای دستیابی به سود بیشتر، سعی در شناسایی سهامهایی دارند که دارای سیگنال رشد میباشند. آنها به شناسایی قیمتی میپردازند که در آن قیمت، امکان رشد سهم بیشتر از ریزشش میباشد. در اين راستا شرايط بازار سهام نيز از اهميت زيادي برخوردار است و سبب ميشود تا معاملهگران نسبت به خريد سهام مطمئنتر شوند. شاخصها شرايط بازار را نشان ميدهند. پس بايد در معاملات مورد بررسي قرار گيرند.
مفهوم شاخص
شاخص يا نشانهگر، عددي است كه توسط آن قادر به مشاهده تغييرات ايجاد شده در يك يا چند متغير در طول يك بازه زماني مشخص هستیم. بررسي شاخص كمك ميكند تا بتوانيد وضعيت و نوسانات متغيرهاي مورد نظر را بررسي كنيد. شاخص بورس نیز، نشان دهنده وضعیت کلی بورس است. این عدد، روند صعودی یا نزولی بازار را نشان میدهد. البته، در بورس چندین شاخص متفاوت داریم که هر کدام از این شاخصها، از منظر خاصی، وضعیت بورس را به ما نشان میدهند. برای محاسبه هر شاخص نیز، فرمول جداگانهای به کار میرود.
کارکرد هر شاخص
با تحلیل و بررسی شاخصها میتوانیم از جنبههای متفاوتی به وضعیت گذشته و حال بورس دست پیدا کنیم. برخی از شاخصهای بازار بورس، به خصوص در بین تحلیلگران و فعالان بازار، از اهمیت بیشتری برخوردار است. در ادامه قصد داریم تا به بررسی این شاخصها بپردازیم.
شاخصهای پر اهمیت در بازار سرمایه
موارد زیر از جمله شاخصهای موجود در بازار بورس و فرابورس هستند که در ادامه به بررسی هر کدام میپردازیم.
- شاخص کل بورس
- شاخص کل فرا بورس
- شاخص کل هم وزن
- شاخص صنعت
- شاخص سهام آزاد شناور
- شاخص ۵۰ شرکت فعالتر
شاخص کل بورس
شاخص کل نمایش دهنده وضعیت بازار است و منظور از افت یا رشد شاخص که در اخبار و یا صحبتها شنیده میشود، همین شاخص کل بورس میباشد. تنها سهامهای موجود در بازار بورس بر روی شاخص کل اثرگذارند. به شاخص کل، شاخص میانگین نیز، گفته میشود. با رشد و ریزش این شاخص، میانگین بازدهی سرمایه گذاری نیز، تغییر میکند. به این شاخص، شاخص قیمت، شاخص بازده نقدی و شاخص تدپیکس (TEDPIX) نیز میگویند.
محاسبه شاخص کل
شاخص کل بر مبنای ارزش سهام میباشد. رشد و یا ریزش این شاخص نشانه کم و زیاد شدن میانگین ارزش کل سهام در بورس میباشد. ارزش هر شرکت با توجه به قیمت پایانی در آخرین روز در حاصل ضرب تعداد کل سهام شرکت به دست میآید و ارزش کل بازار مجموع ارزش شرکتهای بورسی است.
هر روز قیمت سهام دچار تغییراتی ریزشی یا صعودی میشود و بنابراین، ارزش هر شرکت دستخوش این تغییرات قرار میگیرد. بنابراین، رشد و یا ریزش شاخص کل تحت تاثیر این گونه تغییرات قیمتی قرار میگیرد. از آنجایی که قیمت شرکتها و همچنین، تعداد کل سهام آنها با یکدیگر فرق میکند، بنابراین، تاثیر سهام نیز بر روی آنها یکسان نمیباشد. شاخص کل در هر روز به شکل زیر محاسبه میشود:
در این محاسبه باید مبدا شاخص با توجه به زمان و مبنای آن با توجه به تعداد واحد، در نظر گرفته شود.
تاثیر معاملات بلوکی بر روی شاخص
دانستیم سهام شرکتهای بورسی به نسبت ارزششان بر روی شاخص تاثیرگذار است. حالا این سوال پیش میآید، زمانی که در یک نماد، حجم زیادی مورد معامله قرار میگیرد، چه کاری باید انجام شود تا بر روی قیمت سهام، تاثیری نگذارد؟ در معاملات بلوکی بر روی تابلوی بازار خرده فروشی و با نظارت سازمان بورس، به نماد یک عدد 2 اختصاص داده میشود که در این نماد جدید، خرید و فروش بین فروشنده و خریدار انجام شود. معاملات بلوکی بر روی شاخص کل اثرگذار میباشند.
شاخص کل و مزایا و معایب آن
شاخص کل مزیتهای فراوانی دارد و بنابراین، از اهمیت زیادی نیز، برخوردار است. ایرادش آن است که وضعیت کلی بازار را نشان نمیدهد. بنابراین به منظور شناخت وضعیت کلی بازار از شاخص دیگری به نام شاخص هم وزن استفاده میکنیم. د کل میتوانیم برخی از ویژگیهای شاخص کل را به صورت زیر بیان کنیم:
- شاخص کل نشان دهنده وضعیت کلی بازار نیست ولی نشان دهنده ارزش بازار میباشد.
- شاخص کل ورود و خروج نقدینگی را نشان میدهد.
- شاخص کل ورود و خروج معاملهگران به بازار را نشان میدهد.
تحلیل شاخص کل
در روند تکنیکالی صعودی شاخص کل، بیشتر سهام دارای رشد سرمایهگذاری اهرمی در بورس قیمتی هستند و خرید سهم در این بازه صعودی پیشنهاد میشود. در مقابل در روند نزولی شاخص کل، دو استراتژی را میتوان در پیش گرفت. یکی از این استراتژیها خالی کردن پرتفوی و سرمایه گذاری بر روی اوراق مطمئن میباشد. استراتژی دوم خروج 50 تا 70 درصد از سرمایه میباشد. در زمان رنج زدن نیز، بهتر است تا اقدام به خرید سهامی شود که کمترین تاثیر را بر روی شاخص دارند. سهام شرکتهای کوچک از این دست سهام میباشند.
شاخص کل فرابورس
این شاخص شبیه شاخص کل میباشد با این تفاوت که تنها سهامهای موجود در بازار فرابورس بر روی شاخص کل فرابورس اثرگذارند. بیشتر اوقات این شاخص تابع شاخص کل میباشد و نیازی به تحلیل این شاخص نیست.
شاخص کل هم وزن
وقتی ارزش تمام سهمها با هم برابر در نظر گرفته شود و بزرگ و کوچک بودن شرکتها، عامل تاثیرگذاری نباشد، از این شاخص استفاده میشود. مبدا این شاخص در تاریخ 1ول فروردین سال 1393 و مبنای اولیهاش هم ۱۰۰۰۰ واحد در نظر گرفته شده است. این شاخص میتواند وضعیت و شرایط کلی بازار را نمایش دهد. مثبت یودن این شاخص، نشانه مثبت بودن بازار است و منفی بودنش هم نشانه منفی بودن بیشتر سهامها در بازار میباشد.
شاخص صنعت
دقیقا همان محاسبهای که برای شاخص کل انجام میدهیم، برای هر صنعت به طور جداگانه انجام میدهیم تا شاخص صنعت را محاسبه کنیم. با بررسی این شاخص، وضعیت هر صنعتی مشخص خواهد شد. این کار به شناسایی صنایع در حال رشد که بهای سهامشان روند صعودی دارد، منجر خواهد شد. با شناسایی این سهامها میتوانید نسبت به خریدشان اقدام فرمایید.
شاخص سهام آزاد شناور
به تعداد سهامهاي در حال گردش يك شركت كه نسبت به کل سهام شرکت در حال خريد و فروش و يا به اصطلاح، گردش ميباشد، سهام شناور گفته ميشود. ميزاني از سهام نيز بلوكه است و قابلیت خرید و فروش ندارد. این سهام متعلق به سهامداران عمده شركت ميباشد. براي محاسبه اين شاخص، در وزن دهي سهام به جاي استفاده از كل سهام شركت، از سهام شناور استفاده میشود.
شاخص ۵۰ شرکت فعالتر
اين شاخص نشان دهنده وضعيت 50 شركت فعالتر بازار است. براي انتخاب اين شركتها، در بازه زماني سه ماهه اخير، شركتهايي كه بيشترين تعداد معاملات را داشته باشند، لحاظ ميشوند. در محاسبه اين شاخص دو روش متفاوت لحاظ ميشود. روش اول ميانگين ساده يا شاخص هم وزن است و روش دوم ميانگين موزون ميباشد كه روش به دست آوردنش شبيه به محاسبه شاخص كل است.
تحلیل بقیه شاخصها
تمامی شاخصها با یک تاخیر زمانی از شاخص کل تبعیت میکنند. بنابراین زمانی که شاخص کل مثبت است، خرید سهام توصیه میشود. در بازار صعودی هدف کسب سود بیشتر است در حالی که در بازار نزولی، این حفظ سود است که اهمیت ویژهاي دارد.
با روند صعودي شاخص دست به خريد چه سهامي بزنيم؟
البته اين كه شاخص در ابتدا يا ميانه موج باشد نيز، بسيار مهم است. در ابتداي موج، توجه به شركتهاي بزرگ و پرتاثير بر روي شاخص، اهميت دارد. رشد اين شركتها باعث شده است تا روند بازار صعودي شود و با تحليل تكنيكالي ميتوانيد با خريد سهام اين شركتها، سود خوبي كسب كرد. اما پس از يك رشد بسيار سرمایهگذاری اهرمی در بورس زياد، احتمال ريزش شارپي وجود دارد و بايد محتاطانه عمل كرد. سهام بزگ بازار نقدشوندگي بالاتري نسبت به بقيه سهام دارند. اگر قصد خريد داريد، بهتر است تا از اين سهام را بخريد و گرفتار صفهاي قروش نشويد.
باروند نزولي يا رنج شاخص چه كاري بايد كرد؟
در شرايط نزولي بازار، فعاليت كمتري داشته باشيد. گاهي در شاخص كل نزولي، شاخص هم وزن روندي صعودي دارد. اين نكته به ما ميرساند كه سهام كوچك، بر خلاف سهام بزرگ بازار كه در شرايط رنج زدن و يا نزولي قرار دارند، روندي صعودي خواهند داشت و خريدشان توصيه ميشود. سهام صنايع دارويي، غذايي، زراعت و قندي از اين دسته سهامها محسوب ميشوند. گاهي نيز با وجود نزولي بودن و رنج زدن شاخص كل و شاخص هم وزن، شاخص صنعت صعودي است. سعي كنيد در اين زمان شاخص صنعت را بررسي كنيد تا صنايع صعودي را شناسايي كرده و سهامشان را خريداري نماييد.
نتيجه گيری
در اين مقاله گفته شد كه براي خريد مطمئن سهام و كسب سود بيشتر، توجه به وضعيت بازار از اهميت زيادي برخوردار است. در اين راستا، شاخص كل، عاملي است كه در اين امر كمك زيادي به ما ميكند. سپس با شاخصهای پر اهمیت در بازار سرمایه آشنا شديم. يك تحليل كلي انجام داديم و پيشنهاداتي براي فعاليت خريد و فروش سهام با توجه به روند اين شاخصها ارائه داديم. در كل، شاخص بورس، اهرمی تاثیر گذار بر روند قیمت سهام ميباشد. به نظر شما شاخصها تا چه ميزاني در رشد قيمت و يا افت سهام شركتها اثر دارند؟ شما چه تجاربی در بررسی شاخصها و شناسایی سهام در حال رشد داريد؟ سود حاصل شده چه زماني و در چه شرايطي برايتان حاصل شده است؟ بسيار خوشنود خواهيم شد اگر اين تجارب را با ما نيز، به اشتراك بگذاريد. اگر از علاقه مندان به حوزه بورس هستيد و يا در اين حوزه علم آموزي ميكنيد، به شما توصيه ميكنيم تا مقالات مربوط به بازار گاوي و خرسي، شناسایی علائم رشد یا افت سهام، خريد سهام بر اساس تحليل بنيادي و موارد مرتبط ديگر را نيز مطالعه فرماييد. موفق و پر سود باشيد.
دیدگاه شما