انواع ریسک در بازارهای مالی و بورس

ریسک تجاری (Business Risk) چیست و چگونه آن را مدیریت کنیم؟

ریسک مالی چیست؟ انواع ریسک مالی که باید آن‌ها را بشناسیم (بخش اول)

دوری از ریسک در بازارهای مالی، ممکن نیست. ریسک‌های مالی متعددی بر سر راه‌مان در زندگی سبز می‌شوند که باید با آن‌ها روبه‌رو شویم. برای مثال با داشتن یک خانواده، کسب درآمد و سرمایه‌گذاری پول‌مان، ناگریز خودمان را در معرض چند گونه از ریسک‌های مالی قرار می‌دهیم که گاهی حتی از وجودشان بی‌خبریم. درک مفهوم ریسک مالی (Financial Risk) و تأثیر هر یک از گونه‌های مختلف ریسک بر زندگی، کمک خوبی است در برابر حفاظت از ریسک احتمالی از دست پول یا دیگر فرصت‌ها.
ما نمی‌توانیم این ریسک‌ها را از بین ببریم اما می توانیم آن‌ها را کاهش دهیم و یا کنترل کنیم. برای انجام این کار ابتدا باید انواع ریسک را بشناسیم و سپس برای غلبه بر آن‌ها برنامه ریزی کنیم. در بخش اول این مقاله قصد داریم تا گونه‌های مختلف ریسک مالی را برای‌تان معرفی کنیم و مقداری به کلیات مفهوم ریسک مالی می‌پردازیم و در بخش دوم موضوع را با نحوه ارزیابی میزان ریسک پذیری خودمان با بیان مفاهیم ریسک‌پذیری و ظرفیت ریسک دنبال می‌کنیم و انواع دیگری از ریسک مالی را توضیح می‌دهیم که امکان مواجهه با آن‌ها در زندگی برایمان ملموس‌تر است.

ریسک مالی چیست؟

ریسک مالی را می‌توان به صورت گونه‌های مختلف از ریسک‌هایی که به امور مالی‌مان مربوط می‌شوند، تعریف کرد. ریسک مالی به معنای ریسک از دست دادن یا احتمال از دست دادن پول یا دارایی‌های ارزشمند است. مهم است که بدانیم برخی از ریسک‌ها، توأمان به زندگی و سرمایه‌گذاری ربط پیدا می‌کنند. بیایید برای درک بهتر از ریسک مالی، ابتدا در مورد سرمایه‌گذاری صحبت کنیم.
هدف غایی از ورود به عرصه سرمایه‌گذاری ساخت ثروت و رشد پول‌مان در راستای دست‌یابی بهتر به اهداف مالی‌مان است. وقتی از سرمایه‌گذاری صحبت می‌کنیم، می‌بایست «از دست دادن پول» را نیز به عنوان یک ریسک کاملا بدیهی در نظر بگیریم. از طرفی، ضرر در سرمایه‌گذاری تنها روش از دست رفتن پول قلمداد نمی‌شود؛ بلکه چندین و چند روش برای از بین رفتن پول وجود دارد. به همین خاطر مهم است که از تمام ریسک‌هایی که در طول زندگی با آن‌ها مواجهیم و گزینه‌هایی که برای محافظت از آن‌ها در اختیار داریم، آگاه باشیم.

دسته‌بندی ریسک‌های مختلف

مفهوم ریسک به چهار دسته اصلی تقسیم می‌شود:

دسته‌بندی اول: ریسک‌هایی که می‌بایست از آن‌ها دوری کرد؛ یعنی ریسک‌هایی با نوسانات و شدت تخریب فراوان. صخره‌نوردی بدون طناب و باقی تجهیزات مورد نیازش، یک مثال از این نوع ریسک به شمار می‌رود. اگر بدون تجهیزات به صخره‌نوردی روید احتمال آسیب دیدنتان، آن هم از نوع شدید، خیلی زیاد است. برای درمان ضرر جسمانی، باید هزینه‌های فراوانی انجام دهیم.
دسته‌بندی دوم: ریسک‌هایی هستند با نوسان بالا (یعنی ممکن است زیاد تکرار شوند) ولی با شدت تخریب و ضرر کم. برای مثال گم کردن سوئیچ خودرو یا ریختن مایعات رنگی بر روی لباس.
دسته‌بندی سوم: ریسک‌هایی که می‌بایست برای‌شان جایگزین‌ در نظر گرفت. یعنی ریسک‌های با نوسان پایین ولی شدت تخریب بالا. برای مثال ریسک مرگ ناگهانی آن هم در شرایطی که زندگی چندین نفر به امور مالی شما بستگی دارد. در این شرایط اوضاع زندگی چندین نفر ممکن است به هم بریزد.
دسته‌بندی چهارم: ریسک‌هایی که می‌بایست نگاه‌شان داریم. یعنی ریسک‌های با نوسان و شدت تخریب پایین. برای مثال تعویض تجهیزات آسیب‌دیده ورزشی یا صفحه شکسته گوشی‌تان با نوع سالم‌شان.

روش‌های دیگر برای طبقه‌بندی ریسک‌های مالی

ریسک‌ها را به اشکال زیر نیز می‌توان طبقه‌بندی کرد:

ریسک خالص: برای رفع این نوع ریسک‌ها عموما به سمت خرید بیمه می‌رویم. این ریسک‌ها یا موجب ضرر می‌شوند یا هیچ؛ چیزی بین این دو وجود ندارد. خروجی این دسته از ریسک‌ها چیزی جز ضرر نیست. برای مثال: مرگ، تصادفات رانندگی، آتش‌سوزی و. .

ریسک‌های گمانی: این دسته از ریسک‌ها را می‌توان داوطلبانه مرتکب شد؛ که یا سود می‌دهد یا زیان. تمام ریسک‌های گمانی به صورت آگاهانه انجام می‌گیرند که البته به مانند ریسک‌های خالص قابلیت بیمه شدن نیز ندارند. مانند سرمایه‌گذاری در بازار بورس یا راه‌اندازی یک تجارت.

ریسک‌های موضوعی: این مدل انواع ریسک در بازارهای مالی و بورس از ریسک‌ها به شیوه درک شخص از آن، بستگی دارند و دست هر شخص برای تفسیر شدت این نوع ریسک‌ها باز است.
به این مثال توجه کنید: لوک و مایلی به شهر ساکرامنتو ایالت کالیفرنیا مهاجرت می‌کنند. همکار لوک به او گفته بود که پلیس‌های این شهر حواس‌شان به سرعت غیر مجاز خودروها هست و همه رانندگان متخلف را جریمه می‌کنند. به همین دلیل، لوک برای خودرویش یک دستگاه هشداردهنده سرعت می‌خرد؛ زیرا به این درک رسیده که خودرویش در خطر (ریسک) جریمه شدن به علت سرعت بالا قرار دارد؛ در حالی‌که همسرش، مایلی، هیچ کاری در این زمینه انجام نمی‌دهد؛ زیرا از نظر او ریسک خاصی به حساب نمی‌آید.

ریسک‌های عینی: ریسک عینی ریسکی است که قابلیت بیمه شدن ندارد و احتمال ضرر در آن را می‌توان تخمین زد. این ریسک‌ها قابلیت اندازه‌گیری و کمیت‌بندی دارند. یک اندازه خاص در هنگام انجام این ریسک‌ها وجود دارد که مقدار ریالی ضرر آن را می‌توان حساب کرد.
به این مثال توجه کنید: انتشار ارقام جریمه‌های سرعت غیرمجاز بر حسب تعداد گواهینامه‌های موجود در شهر ساکرامنتو، می‌تواند ریسک موضوعی مطرح شده توسط همکار لوک را در مثال قبل، تأیید یا تکذیب کند.

شما چقدر به این ریسک‌ها در زندگی خود توجه می‌کنید؟

ریسک‌های سرمایه‌گذاری

سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه با دو نوع ریسک سیستماتیک و غیرسیتماتیک مواجه خواهد داشت. ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک، مفاهیمی تخصصی هستند که آشنایی با آن‌ها و مدیریت کردن‌شان، نیاز به تخصص و دانش مالی بالایی دارد. در ادامه توضیح بیش‌تری در این باره می‌دهیم.

ریسک سیستماتیک ریسکی است که بر کل بازار تاثیر می‌گذارد و منحصر به یک صنعت یا سهام خاص نیست. ریسک‌های سیستماتیک حاصل عواملی کلانی چون تحریم، جنگ، تورم و . می توانند باشند. به همین دلیل، به ریسک‌های سیستماتیک، ریسک‌های غیرقابل حذف نیز می‌گویند زیرا سرمایه‌گذار قادر به حذف یا کنترل آن نیست. سرمایه‌گذاری تمام پول در تنها یک محل، ریسک سیستماتیک را افزایش می‌دهد. سرمایه‌گذار می‌تواند با سرمایه‌گذاری در چندین محل متفاوت، مانند املاک و اوراق مشارکت، آن را کاهش دهد و بهتر از سرمایه‌اش محافظت کند. یکی دیگر از راه‌های کنترل ریسک سیستماتیک این است که سرمایه‌گذار، ریسک سرمایه‌گذاری مورد نظر خود را که با ریسک کل بازار مقایسه کند و ببیند که سرمایه‌گذاری او در مقایسه با بازار چه میزان بی‌ثبات‌تر و پر نوسان‌تر است.

ریسک‌های غیرسیستماتیک مربوط به کل بازار نیستند و منحصر به یک شرکت یا سهام خاص هستند. این ریسک‌ها هم‌چنین به ریسک‌های چندگانه‌ساز نیز معروف است؛ یعنی استفاده از یک سبد سرمایه گذاری و متنوع سازی آن می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری را به پایین‌تر حد ممکن رساند.

علاوه بر این انواع ریسک مطرح شده، ریسک های مالی مهم دیگری نیز وجود دارد که احتمال دارد در زندگی با آن‌ها مواجه شویم. برای آشنایی با انواع دیگر ریسک مالی و همچنین اشنایی با نحوه ارزیابی خودمان در مواجهه با ریسک مالی بخش دوم این مطلب را بخوانید.

ریسک مالی چیست؟ انواع ریسک مالی که باید آن‌ها را بشناسیم (بخش اول)

دوری از ریسک در بازارهای مالی، ممکن نیست. ریسک‌های مالی متعددی بر سر راه‌مان در زندگی سبز می‌شوند که باید با آن‌ها روبه‌رو شویم. برای مثال با داشتن یک خانواده، کسب درآمد و سرمایه‌گذاری پول‌مان، ناگریز خودمان را در معرض چند گونه از ریسک‌های مالی قرار می‌دهیم که گاهی حتی از وجودشان بی‌خبریم. درک مفهوم ریسک مالی (Financial Risk) و تأثیر هر یک از گونه‌های مختلف ریسک بر زندگی، کمک خوبی است در برابر حفاظت از ریسک احتمالی از دست پول یا دیگر فرصت‌ها.
ما نمی‌توانیم این ریسک‌ها را از بین ببریم اما می توانیم آن‌ها را کاهش دهیم و یا کنترل کنیم. برای انجام این کار ابتدا باید انواع ریسک را بشناسیم و سپس برای غلبه بر آن‌ها برنامه ریزی کنیم. در بخش اول این مقاله قصد داریم تا گونه‌های مختلف ریسک مالی را برای‌تان معرفی کنیم و مقداری به کلیات مفهوم ریسک مالی می‌پردازیم و در بخش دوم موضوع را با نحوه ارزیابی میزان ریسک پذیری خودمان با بیان مفاهیم ریسک‌پذیری و ظرفیت ریسک دنبال می‌کنیم و انواع دیگری از ریسک مالی را توضیح می‌دهیم که امکان مواجهه با آن‌ها در زندگی برایمان ملموس‌تر است.

ریسک مالی چیست؟

ریسک مالی را می‌توان به صورت گونه‌های مختلف از ریسک‌هایی که به امور مالی‌مان مربوط می‌شوند، تعریف کرد. ریسک مالی به معنای ریسک از دست دادن یا احتمال از دست دادن پول یا دارایی‌های ارزشمند است. مهم است که بدانیم برخی از ریسک‌ها، توأمان به زندگی و سرمایه‌گذاری ربط پیدا می‌کنند. بیایید برای درک بهتر از ریسک مالی، ابتدا در مورد سرمایه‌گذاری صحبت کنیم.
هدف غایی از ورود به عرصه سرمایه‌گذاری ساخت ثروت و رشد پول‌مان در راستای دست‌یابی بهتر به اهداف مالی‌مان است. وقتی از سرمایه‌گذاری صحبت می‌کنیم، می‌بایست «از دست دادن پول» را نیز به عنوان یک ریسک کاملا بدیهی در نظر بگیریم. از طرفی، ضرر در سرمایه‌گذاری تنها روش از دست رفتن پول قلمداد نمی‌شود؛ بلکه چندین و چند روش برای از بین رفتن پول وجود انواع ریسک در بازارهای مالی و بورس دارد. به همین خاطر مهم است که از تمام ریسک‌هایی که در طول زندگی با آن‌ها مواجهیم و گزینه‌هایی که برای محافظت از آن‌ها در اختیار داریم، آگاه باشیم.

دسته‌بندی ریسک‌های مختلف

مفهوم ریسک به چهار دسته اصلی تقسیم می‌شود:

دسته‌بندی اول: ریسک‌هایی که می‌بایست از آن‌ها دوری کرد؛ یعنی ریسک‌هایی با نوسانات و شدت تخریب فراوان. صخره‌نوردی بدون طناب و باقی تجهیزات مورد نیازش، یک مثال انواع ریسک در بازارهای مالی و بورس از این نوع ریسک به شمار می‌رود. اگر بدون تجهیزات به صخره‌نوردی روید احتمال آسیب دیدنتان، آن هم از نوع شدید، خیلی زیاد است. برای درمان ضرر جسمانی، باید هزینه‌های فراوانی انجام دهیم.
دسته‌بندی دوم: ریسک‌هایی هستند با نوسان بالا (یعنی ممکن است زیاد تکرار شوند) ولی با شدت تخریب و ضرر کم. برای مثال گم کردن سوئیچ خودرو یا ریختن مایعات رنگی بر روی لباس.
دسته‌بندی سوم: ریسک‌هایی که می‌بایست برای‌شان جایگزین‌ در نظر گرفت. یعنی ریسک‌های با نوسان پایین ولی شدت تخریب بالا. برای مثال ریسک مرگ ناگهانی آن هم در شرایطی که زندگی چندین نفر به امور مالی شما بستگی دارد. در این شرایط اوضاع زندگی چندین نفر ممکن است به هم بریزد.
دسته‌بندی چهارم: ریسک‌هایی که می‌بایست نگاه‌شان داریم. یعنی ریسک‌های با نوسان و شدت تخریب پایین. برای مثال تعویض تجهیزات آسیب‌دیده ورزشی یا صفحه شکسته گوشی‌تان با نوع سالم‌شان.

روش‌های دیگر برای طبقه‌بندی ریسک‌های مالی

ریسک‌ها را به اشکال زیر نیز می‌توان طبقه‌بندی کرد:

ریسک خالص: برای رفع این نوع ریسک‌ها عموما به سمت خرید بیمه می‌رویم. این ریسک‌ها یا موجب ضرر می‌شوند یا هیچ؛ چیزی بین این دو وجود ندارد. خروجی این دسته از ریسک‌ها چیزی جز ضرر نیست. برای مثال: مرگ، تصادفات رانندگی، آتش‌سوزی و. .

ریسک‌های گمانی: این دسته از ریسک‌ها را می‌توان داوطلبانه مرتکب شد؛ که یا سود می‌دهد یا زیان. تمام ریسک‌های گمانی به صورت آگاهانه انجام می‌گیرند که البته به مانند ریسک‌های خالص قابلیت بیمه شدن نیز ندارند. مانند سرمایه‌گذاری در بازار بورس یا راه‌اندازی یک تجارت.

ریسک‌های موضوعی: این مدل از ریسک‌ها به شیوه درک شخص از آن، بستگی دارند و دست هر شخص برای تفسیر شدت این نوع ریسک‌ها باز است.
به این مثال توجه کنید: لوک و مایلی به شهر ساکرامنتو ایالت کالیفرنیا مهاجرت می‌کنند. همکار لوک به او گفته بود که پلیس‌های این شهر حواس‌شان به سرعت غیر مجاز خودروها هست و همه رانندگان متخلف را جریمه می‌کنند. به همین دلیل، لوک برای خودرویش یک دستگاه هشداردهنده سرعت می‌خرد؛ زیرا به این درک رسیده که خودرویش در خطر (ریسک) جریمه شدن به علت سرعت بالا قرار دارد؛ در حالی‌که همسرش، مایلی، هیچ کاری در این زمینه انجام نمی‌دهد؛ زیرا از نظر او ریسک خاصی به حساب نمی‌آید.

ریسک‌های عینی: ریسک عینی ریسکی است که قابلیت بیمه شدن ندارد و احتمال ضرر در آن را می‌توان تخمین زد. این ریسک‌ها قابلیت اندازه‌گیری و کمیت‌بندی دارند. یک اندازه خاص در هنگام انجام این ریسک‌ها وجود دارد که مقدار ریالی ضرر آن را می‌توان حساب کرد.
به این مثال توجه کنید: انتشار ارقام جریمه‌های سرعت غیرمجاز بر حسب تعداد گواهینامه‌های موجود در شهر ساکرامنتو، می‌تواند ریسک موضوعی مطرح شده توسط همکار لوک را در مثال قبل، تأیید یا تکذیب کند.

شما چقدر به این ریسک‌ها در زندگی خود توجه می‌کنید؟

ریسک‌های سرمایه‌گذاری

سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه با دو نوع ریسک سیستماتیک و غیرسیتماتیک مواجه خواهد داشت. ریسک سیستماتیک و غیر سیستماتیک، مفاهیمی تخصصی هستند که آشنایی با آن‌ها و مدیریت کردن‌شان، نیاز به تخصص و دانش مالی بالایی دارد. در ادامه توضیح بیش‌تری در این باره می‌دهیم.

ریسک سیستماتیک ریسکی است که بر کل بازار تاثیر می‌گذارد و منحصر به یک صنعت یا سهام خاص نیست. ریسک‌های سیستماتیک حاصل عواملی کلانی چون تحریم، جنگ، تورم و . می توانند باشند. به همین دلیل، به ریسک‌های سیستماتیک، ریسک‌های غیرقابل حذف نیز می‌گویند زیرا سرمایه‌گذار قادر به حذف یا کنترل آن نیست. سرمایه‌گذاری تمام پول در تنها یک محل، ریسک سیستماتیک را افزایش می‌دهد. سرمایه‌گذار می‌تواند با سرمایه‌گذاری در چندین محل متفاوت، مانند املاک و اوراق مشارکت، آن را کاهش دهد و بهتر از سرمایه‌اش محافظت کند. یکی دیگر از راه‌های کنترل ریسک سیستماتیک این است که سرمایه‌گذار، ریسک سرمایه‌گذاری مورد نظر خود را که با ریسک کل بازار مقایسه کند و ببیند که سرمایه‌گذاری او در مقایسه با بازار چه میزان بی‌ثبات‌تر و پر نوسان‌تر است.

ریسک‌های غیرسیستماتیک مربوط به کل بازار نیستند و منحصر به یک شرکت یا سهام خاص هستند. این ریسک‌ها هم‌چنین به ریسک‌های چندگانه‌ساز نیز معروف است؛ یعنی استفاده از یک سبد سرمایه گذاری و متنوع سازی آن می‌تواند ریسک سرمایه‌گذاری را به پایین‌تر حد ممکن رساند.

علاوه بر این انواع ریسک مطرح شده، ریسک های مالی مهم دیگری نیز وجود دارد که احتمال دارد در زندگی با آن‌ها مواجه شویم. برای آشنایی با انواع دیگر ریسک مالی و همچنین اشنایی با نحوه ارزیابی خودمان در مواجهه با ریسک مالی بخش دوم این مطلب را بخوانید.

انواع ریسک در بازارهای مالی و بورس

در این مقاله ضمن آشنایی با انواع ریسک به ارزیابی میزان توانایی پذیرش ریسک و یا اصطلاحا عدم موفقیت در افراد مختلف می پردازیم. و توجه به این نکه ضروری است که پذیرش ریسک های مناسب می تواند در بلند مدت، موفقیت مالی افراد را در پی داشته باشد. بسیاری از افراد موفق به همین صورت یعنی با پذیرش ریسک های معقول، به موفقیت های بزرگ دست یافته اند.

اهمیت خود شناسی در بورس:

افراد باید قبل از شروع سرمایه گذاری در بازارسرمایه ارزیابی کنند که تا چه اندازه توانایی پذیرش ریسک و یا اصطلاحا عدم موفقیت را دارند البته ریسک به معنای خطر کردن نیست و به طور کلی پذیرش ریسک های مناسب می تواند در بلند مدت، موفقیت مالی افراد را در پی داشته باشد. بسیاری از افراد موفق به همین صورت انواع ریسک در بازارهای مالی و بورس یعنی با پذیرش ریسک های معقول، به موفقیت های بزرگ دست یافته اند.

انواع ریسک‌ در بازار سرمایه:

ریسک‌هایی که افراد در سرمایه‌گذاری با آن مواجه هستند، انواع مختلفی داشته و در یک طبقه‌بندی کلی به دو دسته تقسیم می شود:

الف. ریسک سیستماتیک (غیر قابل اجتناب – Systematic Risk):

ریسک سیستماتیک ریسک‌هاییست که کنترل آن در اختیار سرمایه‌گذار نیست و به سیستم مربوط است؛ از جمله: نرخ تورم، بهره بانکی، سیاست‌های اقتصادی و سیاسی، نرخ ارز و … که به صورت مستقیم یا غیرمستقیم در سودآوری شرکت و در نتیجه قیمت سهام آن‌ تاثیرگذارند.

ب. ریسک غیر سیستماتیک (قابل اجتناب – Unsystematic Risk):

ریسک های غیر سیستماتیک ریسک‌هایی هستند که می توان با برخی روش‌ها از آن‌ها اجتناب کرد و معمولا به عوامل کلان اقتصادی وابسته نبوده و اغلب ناشی از خصوصیات خاص شرکت‌ها هستند یعنی منشا درونی دارند. برای مثال ریسک های حاصل از مدیریت ضعیف و عدم توانایی رقابت با سایر شرکت ها، که بروز این ریسک ها عللی در داخل شرکت دارد.

برای آشنایی با مفاهیم مرتبط با بورس و آموزش مقدماتی به وبلاگ بورس کست مراجعه کنید.

• توجه به این نکات ضروری است که :

• افراد باید قبل از سرمایه گذاری میزان ریسک پذیری خود را تعیین کنند چون این موضوع یکی از مهمترین عوامل موفقیت در سرمایه گذاریست. در حقیقت می توان گفت از یک منظر اطلاع از میزان تحمل و انعطاف پذیری در مقابل ریسک نخستین گام سرمایه گذاری خواهد بود.

سرمایه گذراان الگوهای ریسک پذیری متفاوتی دارند؛ برخی ریسک پذیر، برخی ریسک گریز و گروهی هم بی تفاوت هستند.

• همه سرمایه گذاران انتظار دارند اگر ریسک بیشتری در سرمایه گذاری می پذیرند بازدهی بیشتری هم به دست آورند، این موضوع یکی از اصول اولیه ی سرمایه گذاری محسوب می شود

• افراد ریسک پذیر در مقایسه با افراد ریسک گریز بازدهی کمتری برای پذیرش ریسک مطالبه می کنند.

افراد ریسک پذیر بازدهی بیشتری از سرمایه گذاری خود انتظار دارند، معمولا به سرمایه گذاری در سپرده های بانکی، خرید اوراق مشارکت و . تمایل نداشته، ترجیح می دهند در بازار بورس سرمایه گذاری کنند. بنابراین باید تجزیه و تحلیل دقیق تری داشته و ریسک سرمایه گذاری خود را به صورت دقیق تعیین کنند.

در طرف دیگر افراد ریسک گریز بر خلاف افراد ریسک پذیر به دلیل ریسک کمتر و بازدهی تضمین شده در سرمایه گذاری سپرده های بانکی یا خرید اوراق مشارکت بیشتر در این زمینه ها سرمایه گذاری می کنند.

گروه سوم یعنی افراد بی تفاوت نسبت به ریسک، معمولا عکس العملی نسبت به فرصت های سرمایه گذاری و ریسک های مرتبط با آن ندارند.

نمودار فوق تفاوت بین الگوهای تصمیم‌گیری سرمایه‌گذار ریسک پذیر و ریسک گریز را مقایسه می کند، و نشان دهنده ی این است که سرمایه گذار (الف) فرد ریسک پذیرتری نسبت به سرمایه گذار (ب) است یعنی راحت تر ریسک می کند.

در حقیقت هر چه شیب نمودار ریسک به بازدهی (Risk/Reward) کم تر باشد یعنی سرمایه گذار قدرت ریسک پذیری بیشتری دارد.

برای اینکه بهتر متوجه این تعاریف شوید به این مثال ها توجه فرمایید؛

طبق نمودار، با توجه به ارقام نشان داده شده به صورت نمونه، سرمایه‌گذار (الف) در ازای دریافت 30 % بازدهی همان ریسکی را متحمل می شود که سرمایه گذار (انواع ریسک در بازارهای مالی و بورس ب) به ازای دریافت 45 % بازدهی متحمل شده است و یا در مثالی دیگر به ازای پذیرش یک ریسک برابر، سرمایه گذار (الف) انتظار 40 % بازدهی دارد در صورتی که سرمایه گذار (ب) حداقل 65 % بازدهی را مد نظر داشته است.

برای درک بهتر این موضوع و شناخت میزان ریسک پذیری خود می توانید با مشاوران بورس کست در ارتباط باشید.

انواع صندوق های سرمایه گذاری | آشنایی کامل با این صندوق‌ها و نحوه عملکرد آن‌ها

در مقاله قبلی (صندوق معاملاتی چیست؟) گفتیم از آنجا که بسیاری از افراد زمان و دانش کافی برای دنبال کردن یادگیری را ندارند، به دنبال راهی مطمئن برای سرمایه‌گذاری در بورس هستند.صندوق‌های قابل معامله دقیقا برای همین هدف ساخته شده‌اند و مدیریت اموال و دارایی‌های شما در بورس را انجام خواهند داد. در واقع این صندوق‌ها سرمایه شما را جذب می‌کنند و با توجه به تخصص و مهارت ویژه‌ای که دارند، سرمایه شما را در بخش‌های مختلف بازار بورس به کار می‌گیرند. با این مقدمه کوتاه، امروز می خواهیم به سراغ انواع این صندوق های سرمایه گذاری در بورس برویم و با ویژگی های آن ها آشنا شویم. با ما همراه باشید.

صندوق‌ های سرمایه گذاری، فرصتی ناب برای کسب انواع ریسک در بازارهای مالی و بورس سود در بورس ایران

یکی از ارکان مهم اقتصادی در هر کشور بورس آن است که تمامی شرکت‌های بزرگ و کوچک در این بازار به عرضه سهام خود اقدام می‌کنند. قیمت‌ سهام شرکت‌های مختلف به صورت روزانه در حال تغییر است و همین مورد سبب سود یا زیان سرمایه‌گذاران سهام خواهد شد. درحال حاضر انواع صندوق های سرمایه گذاری در بورس ایران وجود دارند که امکان سرمایه گذاری را برای عموم مردم راحت‌تر کرده‌اند. در این مطلب قصد داریم تا به صورت ویژه این صندوق‌ها را بررسی کرده مقایسه انجام بدهیم و بهترین صندوق های سرمایه گذاری را بررسی کنیم و با نحوه کار آن‌ها آشنایی پیدا کنیم. مسلما افزایش آگاهی شما در این زمینه می‌تواند زمینه‌ساز سودهای زیادی برای آینده شما باشد.

اصول و ویژگیهای انواع صندوق های سرمایه گذاری

برای اینکه بتوانید سرمایه‌گذاری انواع ریسک در بازارهای مالی و بورس در بورس را به شکل حرفه‌ای انجام دهید، باید با اصول این کار آشنایی داشته باشید. روش های مختلفی برای این مهم وجود دارد که ما به تفصیل و با جزئیات آن ها در دوره مقدماتی بورس و دوره رایگان فرصت های سرمایه گذاری شرح و بسط داده ایم. با این حال، در اینجا نیز می خواهیم به صورت مختصر به این اشاره کنیم که یکی از انواع ریسک در بازارهای مالی و بورس روش‌های آسان برای انجام سرمایه‌گذاری در بورس، استفاده از انواع صندوق‌های قابل معامله است.

همانطور که قبل تر گفته ایم، تمامی کارشناسان این صندوق‌ها جزو حرفه‌ای‌ترین تحلیلگران بازار هستند و تجربه بسیار زیادی در این کار دارند. همانطور که می دانید برای موفقیت در بازار پرتلاطم بورس ایران باید به اصول بازار تسلط داشته باشید. از آنجا که انجام این کار برای شما سخت است، می‌توانید آن را به انواع صندوق های سرمایه گذاری بسپارید تا در کمترین زمان ممکن آن را برای شما انجام دهند. در ادامه با برخی از مهم‌ترین مزایا و معایب صندوق های سرمایه گذاری آشنا خواهیم شد.

مدیریت حرفه‌ای سرمایه شما

از آنجا که تمامی معاملات در این روش به صورت حرفه‌ای انجام می‌شود، احتمال زیان شما بسیار پایین می‌آید. در واقع تمامی تحلیل‌ها توسط تیم حرفه‌ای صندوق‌ها به صورت دقیق انجام می‌شود و سپس سرمایه‌گذاری انجام خواهد شد. خوشبختانه در این روش مدیریت سرمایه شما در بورس به صورت حرفه‌ای انجام می‌شود و کسب سود برای شما آسان‌تر خواهد بود. با توجه به این مزیت، سپردن سرمایه به این صندوق‌ها کار عاقلانه‌ای به نظر می‌رسد. تمامی مباحث مربوط به تحلیل تکنیکال و فاندامنتال به صورت ویژه توسط تحلیلگران صندوق انجام می‌شود تا مدیریت سرمایه انواع ریسک در بازارهای مالی و بورس به نحو احسن انجام شود.

قدرت نقدشوندگی مناسب

برای اینکه شما بتوانید سهام خود را در بازار بورس ایران به فروش برسانید، باید حتما برای آن خریدار وجود داشته باشد. اگر شما قصد فروش سهمی را دارید ولی فعلا خریداری برای آن وجود ندارد، باید صبر کنید تا خریدار جدید سهم را از شما بگیرد. در این حالت است که اصطلاحاتی همچون صف فروش و صف خرید به وجود می‌آید. در واقع اگر میزان فروش یک سهام در بازار بیشتر از حجم خرید آن باشد، صف فروش شکل می‌گیرد و شما باید در این صف بمانید تا سهام شما فروخته شده و نقد شود.

این در حالی است که سهام انواع صندوق های سرمایه گذاری شامل این مورد نیست و قدرت نقدشوندگی بسیار بالایی دارند. شما می توانید در این حالت در کمترین زمان ممکن سهام خود را بفروشید و سرمایه خود را به پول نقد تبدیل کنید. با توجه به این مزایا و معایب صندوق های سرمایه گذاری می‌توانید تصمیم نهایی خود درباره استفاده یا عدم استفاده از آن‌ها را بگیرید.

امکان سرمایه گذاری با پول کم

معمولا اکثر افراد برای خرید سهام شرکت‌های مختلف، پول زیادی را وارد بازار بورس ایران می‌کنند تا به سودآوری برسند. با این حال بسیاری از افراد علاقه‌مند به این بازار،‌ پول زیادی برای سرمایه‌گذاری ندارند. در چنین مواردی استفاده از انواع صندوق های سرمایه گذاری در بورس می‌تواند گزینه جذابی برای آن‌ها باشد. نکته جالب این است که شما می توانید با چند ده هزار تومان سرمایه‌گذاری خود را شروع کنید و به مرور زمان آن را بیشتر کنید. با توجه به اهمیت بالای انواع صندوق های سرمایه گذاری در ایران، بهتر است که فعالیت خود را با همین سرمایه‌های کم شروع کنید و آن را در مرور زمان افزایش دهید.

تشکیل سبد دارایی متنوع و کاهش ریسک سرمایه‌گذاری

کنترل ریسک در بازار سرمایه از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است و یکی از تعیین‌کننده‌ترین عوامل برای موفقیت هر فرد یا شرکتی است. حال باید ریسک سرمایه‌گذاری با استفاده از روش‌های مختلف کاهش پیدا کند. احتمالا شما هم این ضرب‌المثل را شنیده‌اید که می‌گویند انسان عاقل همه تخم مرغ‌هایش را در یک سبد نمی‌گذارد. این مفهوم در بازارهای مالی همچون بورس ایران نیز وجود دارد. زمانی که تمام پرتفو شما شامل سهام یک شرکت است، ریسک سرمایه شما بسیار بالا می‌رود.

این در حالی است که باید در پرتفوی شما سهام‌های مختلفی وجود داشته باشد تا بتواند احتمال بروز ضرر و زیان را برای شما کمتر کند. انجام این کار نیازمند تخصص و دانش بالایی در بورس ایران است. اگر خودتان آگاهی لازم در این زمینه را ندارید، بهتر است که آن را به انواع صندوق های سرمایه گذاری بسپارید تا سرمایه شما در بهترین صنایع قرار دهند و سود مناسبی برای شما ایجاد کنند.

بررسی انواع صندوق های سرمایه گذاری

در حال حاضر صندوق‌های سرمایه‌گذاری فعال در ایران به بیش از سی عدد می‌رسند که هر کدام از آن‌ها در حوزه تخصصی خود مشغول به کار هستند. به صورت کلی این صندوق‌ها به سه دسته کلی تقسیم می‌شوند که در زیر به آن‌ها اشاره می‌کنیم.

• صندوق سرمایه گذاری با درآمد ثابت
• صندوق سرمایه گذاری سهامی
• صندوق سرمایه گذاری مختلط یا مشترک

هر کدام از این موارد دارای کاربرد‌ها و شرایط خاص هستند که هر کس باید از بین آن‌ها بهترین انتخاب ممکن را برای خود انجام دهد. برای آگاهی بهتر شما در این زمینه، هر کدام از این موارد را به صورت جداگانه بررسی خواهیم کرد.

صندوق با درآمد ثابت

اگر زیاد اهل ریسک نیستید و دوست دارید تحت هر شرایطی اصل پول شما حفظ شود، بهتر است که به سراغ صندوق با درآمد ثابت بروید. زمانی که شما در انواع صندوق های سرمایه گذاری با انواع ریسک در بازارهای مالی و بورس درآمد ثابت سرمایه‌گذاری می‌کنید، پول شما در مواردی همچون سپرده بانکی و اوراق مشارکت سرمایه‌گذاری می‌شود. البته بخش کوچکی از سرمایه شما نیز صرف خرید سهام‌های بنیادین بورس خواهد شد. دارایی‌های خریداری شده در این صندوق‌ها ریسک پایینی دارند ولی سودی که از این روش دریاف می‌کنید نیز دارای محدودیت خاص خود است. صندوق با درآمد ثابت می‌تواند تا ۱۵ درصد سود برای شما ایجاد کند که هر صندوق قوانین خاص خودش را در این مورد دارد.

درواقع، صندوق با درآمد ثابت به گونه‌ای است که اصل پول شما را به همراه سود آن تضمین خواهد کرد. در واقع زمانی که شما سرمایه‌گذاری در صندوق ثابت را انجام می‌دهید، یک سود ثابت را به صورت مداوم دریافت خواهید کرد. این روش سرمایه‌گذاری تقریبا بدون ریسک است و برای کسانی که تحمل ریسک و ضرر را ندارند بسیار مناسب خواهد بود. با توجه به اینکه میزان ریسک در این روش کم است، مقدار سود به دست آمده از آن نیز پایین‌تر از سایر روش‌ها است.

در صندوق با درآمد ثابت، بالای هفتاد درصد از دارایی‌ها شامل موارد کم‌ریسکی همچون سپرده بانکی، اوراق خزانه و اوراق مشارکت است. وجود این موارد سبب می‌شود تا احتمال ایجاد زیان به کمترین حد خود برسد. بسیاری از افراد با توجه به شرایط شخصی خود از این صندوق استفاده می‌کنند و سودهای بسیار مناسبی به دست می‌آورند.

صندوق سرمایه‌ گذاری سهامی

اگر فردی هستید که به سرمایه‌گذاری‌های پرریسک علاقه دارید، بدون شک صندوق سهامی همان چیزی است که به درد شما می‌خورد. چنانچه شما در انواع صندوق های سرمایه گذاری سهامی شروع به فعالیت کنید، حدود ۸۰ درصد از سرمایه شما صرف خرید سهام شرکت‌های مختلف خواهد شد. از آنجایی که قیمت سهام شرکت‌ها به صورت پیوسته در حال تغییر است، ریسک این سرمایه‌گذاری بالا خواهد بود. البته میزان سود‌های به دست آمده در این روش نیز بسیار زیاد است و در برخی مواقع شما بالای ۵۰ درصد سود را تجربه خواهید کرد. این صندوق می‌تواند برای بلند مدت بسیار مناسب باشد و سرمایه‌های شما را رشد خواهد داد.

درواقع، صندوق سرمایه‌گذاری سهامی یکی دیگر از بهترین روش‌های سرمایه‌گذاری در بازار بورس ایران است. در این صندوق بیشتر از هفتاد درصد ‌آن از سهم‌های مربوط به شرکت‌های مختلف تشکیل شده است. به همین دلیل نام آن به صندوق سرمایه‌گذاری سهامی معروف شده است. میزان ریسک در این صندوق‌ها تقریبا بالا است زیرا همه چیز بر اساس ارزش سهم شرکت‌ها محاسبه می‌شود. یعنی اگر سهام شرکت‌های داخل صندوق سقوط کند، بخشی از سرمایه اولیه شما نیز وارد ضرر خواهد شد. البته این مورد برای سودها هم صدق می‌کند.

با افزایش ارزش سهام شرکت‌ها پول و سرمایه شما نیز با رشد زیادی همراه خواهد بود. از آنجا که در این صندوق‌ها شما ریسک بیشتری می‌کنید، درصد سودهای به دست آمده نیز بالاتر خواهد بود. پس اگر انسان ریسک‌پذیری هستید و می‌خواهید برای به دست آوردن سودهای بزرگ تلاش کنید، بدون شک استفاده از صندق سهامی بهترین گزینه پیش روی شما خواهد بود.

صندوق مختلط یا مشترک

صندوق سرمایه‌گذاری مشترک در واقع ترکیبی از صندوق ثابت و سهامی در کنار یکدیگر است. تقریبا نیمی از دارایی‌ها در این صندوق صرف خرید سهام می‌شود و نیمی دیگر نیز به اوراق مشارکت و سپرده بانکی تخصیص داده می‌شود. در این حالت ریسک سرمایه گذارید نیز متوسط است و احتمال سود یا زیان خیلی بالای کمتر خواهد شد. معمولا میزان سو د یا ضرر در این حالت عاقلانه است و به همین علت اکثر افراد به سراغ انواع صندوق های سرمایه گذاری مشترک خواهند رفت. شما در این شرایط می‌توانید به سود خوبی دست پیدا کنید. اگر نگاهی به پرتفوی این صندوق بیاندازیم، متوجه می‌شویم که حدود ۵۰ درصد از آن را اوراق مشارکت و اوراق غرضه تشکیل می‌دهد. همچنین ۵۰ درصد بعدی نیز از سهامی شرکت‌های مختلفی که در بورس فعال هستند تشکیل شده است. با توجه به مزایا و معایب صندوق های سرمایه گذاری مشترک،‌ به شما توصیه می‌کنیم که از قبل شرایط خود را بررسی کنید و سپس برای ورود به این بازار اقدامات لازم را انجام دهید .

با صندوق های سرمایه گذاری دارایی‌های خود را بیشتر کنید

در حال حاضر هر کسی برای سرمایه‌گذاری و افزایش درآمد خود از روش‌های مختلفی استفاده می‌کند. بازار بورس ایران یکی از بسترهای مهم برای سرمایه‌گذاری است که می‌توانید از آن استفاده کنید. صندوق‌های سرمایه‌گذاری بخشی از این بازار مهم را تشکیل می‌دهند که شما هم می‌توانید سرمایه خود را به این شرکت‌ها بسپارید. این صندوق‌ها پول شما را در قسمت‌های مختلف سرمایه‌گذاری می‌کنند و سود حاصل از آن را به صورت دوره‌ای در اختیار شما قرار خواهند داد. مسلما با استفاده درست و اصولی از این روش می‌توانید موفقیت‌های مالی بی‌نظیری را برای خود رقم بزنید.

ریسک تجاری (Business Risk) چیست و چگونه آن را مدیریت کنیم؟

به طور کلی سرمایه گذاری مستلزم پذیرش ریسک است. فرقی نمی کند این سرمایه گذاری در بازار، صنعت، کشاورزی یا بورس اوراق بهادار انجام بگیرد. این مقاله به بررسی یکی از انواع ریسک های مرتبط با سرمایه گذاری به نام ریسک تجاری می پردازد و خواندن آن برای کسانی که قصد سرمایه گذاری در حوزه های مختلف از جمله بازار بورس اوراق بهادار را دارند، می تواند مفید باشد.

ریسک تجاری (Business Risk) چیست و چگونه آن را مدیریت کنیم؟

ریسک تجاری

مفهوم ریسک به معنی قرار گرفتن در موقعیتی است که در آن از جنبه‌ای احتمال بروز خطر وجود دارد. با اینحال هر انسانی در زندگی ریسک انجام کارهایی را می پذیرد، حتی در ساده‌ترین و کم تنش‌ترین انواع زندگی. یکی از حوزه هایی که مردم عموماً در آن دست به ریسک می زنند، اقتصاد است. مشارکت در یک پروژه انبوه سازی برای صاحبخانه شدن یا حتی فروش خانه، خرید و فروش ارز، طلا و سکه و همچنین این اواخر سرمایه گذاری در بورس.

گرچه در همه مثال‌های نامبرده شده خطرات زیان مالی وجود دارد اما عموماً مردم به دنبال راه هایی برای سرمایه گذاری می گردند که ریسک کمتری را به دنبال داشته باشد. نکته مهم این است که در بسیاری از اوقات سرمایه گذاری‌های خرد حتی با یک دانش عمومی محدود درباره مکانیزم حوزه‌ای که در آن سرمایه گذاری صورت می گیرد، نیز انجام نمی‌شود.

ریسک تجاری عبارت است از قرار گرفتن یک شرکت یا سازمان در برابر عواملی که می توانند منجر به کاهش سود و یا حتی زیان و ورشکستگی آن شود. به نوعی هر چیزی که تهدیدی برای اهداف مالی یک شرکت محسوب شود را به عنوان ریسک تجاری آن کسب و کار در نظر می گیریم. فاکتورهای بسیار زیادی در زمینه ریسک تجاری تعیین کننده اند.

این فاکتورها می توانند درون مجموعه قرار داشته باشند یا بیرون از آن. می توانند قابل کنترل باشند یا غیر قابل کنترل. گاهی اوقات مدیریت یک شرکت ممکن است مجموعه را به ورطه ای بکشاند که متحمل ریسک هایی با درجه بالاتر شوند. بنابراین همانطور که می توان از تعاریف و توصیفات بیان شده دریافت، ریسک تجاری اجتناب ناپذیر است و همه بنگاه های اقتصادی در جهان توسط مؤسسات معتبر، ریسک سنجی می شوند تا برای سرمایه گذاران مشخص شود که تا چه حد می توانند به بازدهی سرمایه خود امیدوار باشند. (1)

• ذائقه مشتری ها و مسائل مربوط به عرضه و تقاضا

• قیمت تمام شده محصولات برای مشتریان

• رقابت های اقتصادی

• شرایط کلی اقتصاد یک کشور

• تصمیمات سیاسی و اقتصادی مسئولان دولتی

• سایر اتفاقات غیرمترقبه نظیر شیوع یک بیماری مانند کرونا

مثلاً شاخص بورس داو جونز به عنوان یکی از بازارهای معتبر جهان به محض تأیید خبر شیوع جهان بیماری، در 24 فوریه 2020 به میزان سه درصد ریزش داشت. اما همه عوامل مؤثر بر ریسک تجاری به اندازه کورونا غیرقابل پیشبینی نیستند. (2)

اما نمونه دیگری از عوامل مؤثر بر ریسک تجاری تصمیمات سیاسی و اقتصادی دولت ها است. فرض کنید سهام هر شرکتی که محصولاتش به طور انحصاری در کشور تولید می شود یا واردات آن تعرفه های بسیار سنگینی دارد را خریده اید. آن شرکت تنها تولید کننده محصول مورد نظر است و خریدار داخلی چاره ای جز خرید کالای آن شرکت ندارد. بنابراین تقاضا همیشه از عرضه برای محصولات آن شرکت بیشتر است. در نتیجه سهامداران آن شرکت همواره سود می برند و روزگار خوشی را می گذرانند.

حالا اگر سایه سیاست های حمایتی دولت از روی آن کالای خاص برداشته شود و تعرفه واردات کالای مشابه نیز لغو گردد چه اتفاقی خواهد افتاد؟ شرکت مورد نظر دیگر به اندازه گذشته مشتری نخواهد داشت. فروشش کم خواهد شد و سود کمتری به سهامدارانش تعلق می گیرد یا حتی ممکن است به مجموعه ای زیان ده تبدیل شود. به عنوان نمونه صنعت خودروسازی در ایران چنین وضعیتی دارد. یکی از ریسک های تجاری محتمل برای سهامداران شرکت های خودروسازی ایرانی از جانب سیاست گذاری های جدید خواهد بود.

حوزه های مرتبط با ریسک تجاری

1. ریسک استراتژیک

ریسک استراتژیک که یکی از انواع ریسک تجاری محسوب می شود به این معنی است که سران یک شرکت تصمیم بگیرند که بر اساس نقشه کسب و کار ( Business Model ) خود پیش نروند. یا اینکه اصولاً این اتفاق به صورت ناخواسته و ناشی از ضعف مدیریت باشد. به هر صورت پیش نرفتن مطابق مدل کسب و کار می تواند خطراتی را به دنبال داشته باشد.

فرض کنید شرکتی که با هدف ساخت خودروهای ارزان قیمت برای خانوارهای طبقه اقتصادی متوسط پایه گذاری شده است، ناگهان پس از گذشت چند ماه تصمیم به طراحی و تولید خودروهای لوکس بگیرد. از آنجا که شرکت مورد نظر تجربه انواع ریسک در بازارهای مالی و بورس ای در زمینه طراحی، تولید، بازاریابی و فروش آن نوع خودرو ندارد بنابراین احتمال زیان در طرح مورد نظر و از دست رفتن بخش از سرمایه های شرکت وجود دارد. به این ترتیب چنین تصمیمی می تواند منجر به ریسک تجاری برای مجموعه و ضرر مالی برای سهامدارانش در نظر گرفته می شود.

2. ریسک عرضه

این نوع ریسک در تجارت هایی بالاتر است که عرضه محصولات توسط دولت، سندیکاها یا اتحادیه ها به شدت کنترل می شود و شیوه های خاصی برای عرضه محصولات یا خدمات به مشتری وجود دارد. به طور کلی هرچه بستر عرضه سفت و سخت تر و انحصاری تر باشد یا اینکه کمبود امکانات زیرساختی باعث به وجود آمدن مشکلات در این حوزه شود، ریسک تجاری شرکت افزایش می یابد.

3. ریسک های عملیاتی

بنا به حوزه ای که یک کسب و کار درآن فعالیت می کند میزان و شکل این نوع ریسک متفاوت است. همچنین در شرکت های بزرگ که به تناسب حجم فعالیتشان انظباط و شفافیت مالی مناسبی ندارند و همچنین مدیریت کارآمادی تصمیم گیری نمی کند، بیش از بقیه چنین شکلی از ریسک را برای سهامدارنشان در پی دارد. یکی از راه حل های کاهش چنین ریسکی وجود بخش های نظارتی درونی و بیرونی بر شرکت و اصلاح روندهای اشتباه است.

روندهای اشتباه عملیاتی هم می توانند منشاء انسانی داشته باشند و هم ناشی از ابزارآلات و ماشین ها باشند. امروزه با اضافه شدن فضای اینترنت به زندگی انسان ها، تهدیدات سایبری نیز جزو فاکتورهای تأثیرگذار بر ریسک تجاری محسوب می شود. طبق آماری که از سال 2017 منتشر شده است 54 درصد از شرکت ها یک بار یا بیشتر حملات سایبری را تجربه کرده اند و جالب اینجاست که تنها یک سوم آن ها معتقدند که منابع لازم جهت مقابله با تهدیدات سایبری را در اختیار دارند. (3)

4. ریسک اعتباری

بنجامین فرانکلین یکی از بنیان گذاران ایالات متحده آمریکا می گوید: «به کارهای خوب زیادی نیاز است تا شهرت خوبی کسب شود، اما تنها یک کار بد می تواند آن را نابود کند». اشاره فرانکلین به حساسیت های مربوط به اعتبار، شهرت، حیثیت و آبرو قابل تأمل است. ریسک های مربوط به اعتبار یا شهرت یک مجموعه حوزه ای است که نتیجه همه مشکلات در آن سر ریز می شود. مدیریت جدیدی که نمی تواند به خوبی مدیر قبلی شرکت را هدایت کند ضربه اصلی را در واقع به اعتبار شرکت می زند.

همچنین خطاهای عملیاتی درون شرکت نیز باعث انواع ریسک در بازارهای مالی و بورس لطمه به آبرو مجموعه خواهد. به همین دلیل است که بسیاری از شرکت های بزرگی که در سطح جهانی مشغول به فعالیت هستند به محض مشاهده هرگونه گزارش درباره ایراد یا مشکلی در خدمات یا محصولاتشان برای رفع آن اقدامات فوری به عمل می آورند.

به عنوان مثال مشکلات مربوط به باطری های شرکت اپل در سال 2017 که در رسانه ها به رسوایی «باتری گیت» معروف شد، باعث کاهش ارزش سهام این شرکت گردید. سهام اپل در بازار بورس داو جونز پس از اینکه شرکت مسئولیت عمدی بودن کند شدن گوشی ها را بر عهده گرفت به میزان 1.7 درصد کاهش پیدا کرد. از مواردی که می تواند بر اعتبار یک مؤسسه تأثیر قابل توجهی بگذار «رسانه» است. رسانه ها به دلیل نفوذ گسترده شان در میان عموم تأثیر بسزایی در شکل گیری حسن شهرت یا عکس آن را برای یک فرد یا مؤسسه دارند. (4)

همه زمینه های نامبرده می توانند به عنوان عوامل بروز ریسک در بین کسب وکارهای متنوعی مشترک باشند، اما باید در نظر داشت که برخی کسب و کارها از بقیه در زمینه خاصی آسیب پذیرترند. مثلاً برای یک شرکت دارویی که فرآورده هایش با سلامتی مردم گره خورده و به خاطر همین عموماً از حمایت های دولتی حتی در شرایط بحران برخوردار است، ریسک های مربوط به سیاستگذاری های جدید که از عوامل خارجی محسوب می شود به نسب سایر کسب و کارها کمتر است. یا شرکتی که وابستگی بسیار زیادی به بستر اینترنت دارد تهدیدات حوزه سایبری برایش بیش از سایر بخش ها چالش محسوب می شود.

ریسک تجاری چگونه محاسبه می شود؟

• اول اینکه چقدر احتمال بروز مشکلی خاص وجود دارد.

• دوم اینکه اگر مشکل به وجود آمد تا چه حد می تواند آسیب برساند.

اما فاکتور دوم مربوط به توانایی، امکانات و منابع لازم یک تجارت برای مقابله با تهدیدات است. در محاسبه این فاکتور نیز براساس توان مقابله با تهدیدات ریسک سنجیده می شود. محاسبه می شود که اگر مشکلی در یک زمینه خاص برای مجموعه پیش بیاید آسیب پذیری تا چه حد است. معیار ارزیابی برای این پارامتر هم می تواند عددی باشد و هم کیفی. (5)

مؤسسات ریسک سنجی و اقتصادی در دنیار پارمتر های مختلفی را برای محاسبه ریسک سرمایه گذاری یا تجارت در یک کشور در نظر می گیرند بنابراین ممکن است نتایجشان کمی با یکدیگر متفاوت باشد. اما در مجموع برای تصمیم گیری سرمایه گذاران تعیین کننده اند.

جمع بندی و نتیجه گیری

ارزیابی میزان ریسک تجاری هم برای مدیران و هم برای سهامداران با اهمیت است. تجارت های که زمینه های به وجود آمدن خطرات احتمالی را برای خود در نظر نمی گیرند و برای مقابله با آن ها برنامه ریزی نمی کنند مانند کشورهایی هستند که هیچ ایده ای برای مواقع بحران ندارند. در این موقعیت سهامداران اولین کسانی هستند که ضربه می خورند. به عنوان یک سهامدار می توانید با بررسی وضعیت های مالی، گزارش های سالانه و پیگیری اخبار مربوط حوزه ای که در آن سرمایه گذاری کرده اید تهدیدات آینده را پیش بینی کنید تا در صورت نزدیک بودن حادثه زودتر از بقیه سرمایه تان را نجات دهید.

ریسک های تجاری منابع مختلفی دارند که در دو دسته کلی داخلی و خارجی تقسیم می شوند. بعضی از آن ها حاصل شرایط بیرونی هستند و بعضی دیگر نتایج تصمیمات، عملکردها و ساختارهای داخلی مجموعه. همانطور که زندگی معمول در دنیا حتی در آرام ترین نقاطش ریسک هایی را در پی دارد، سرمایه گذاری در یک بنگاه اقتصادی نیز ریسک های خاص خودش را به دنبال خواهد داشت. بنابراین نباید بی جهت از فعالیت اقتصادی ترسید بلکه باید با کسب آگاهی لازم دست به اقدامات مطلوب زد.