مقایسه بازار سنتی با بورس کالا

برنامه‌های توسعه خرید گندم در بورس کالا

دنیای اقتصاد ،محمدحسین بابالو: عرضه خودرو سراتو، میزبانی بورس کالا از سیاست قیمت تضمینی گندم در سال ٩٦، آخرین وضعیت صندوق‌های سپرده کالایی و بررسی استراتژی توسعه ابزارمحور در بورس کالا را می‌توان خبرهای مهم روزهای اخیر به‌شمار آورد که در گفت‌وگویی با مدیرعامل بورس کالا به این موارد پرداخته شد. شاید ورود گندم در مکانیزم قیمت تضمینی در بورس کالا و همچنین آخرین وضعیت ایجاد صندوق‌های سپرده کالایی را بتوان موضوعات مهم‌تری به‌شمار آورد که در آینده توسعه بورس کالا و مدیریت و ثبات بازار داخلی نقش‌آفرین خواهند شد. «دنیای اقتصاد» بارها بر مکانیزم‌های ایجاد صندوق‌های سپرده کالایی تأکید کرده و هنوز هم این بحث به‌عنوان یکی از ملزومات توسعه اقتصادی و ثبات بازار محصولات کشاورزی به‌صورت کامل اجرایی نشده است. پرداخت هزینه برای خرید، به‌کار‌گیری انبار با فرض هزینه‌های انبارداری، انتظار برای زمان التهاب بازار به منظور عرضه کالا با فرض انجام امور اداری و ریسک خراب شدن کالا مواردی است که ممکن است در مکانیزم‌های فعلی ایجاد شود که متأسفانه سرمایه‌های کشور را به چالش می‌کشد. در صورت ایجاد صندوق‌های سپرده کالایی استراتژیک قطعا ورود و خروج کالا از انبار منظم شده، ریسک کیفیت کاهش یافته و مدیریت بازار نیز بهتر صورت خواهد گرفت.

هزار توی عرضه سراتو در بورس کالا

مدیرعامل بورس کالای ایران درخصوص ورود خودرو به بورس گفت:دلیل این کار استفاده از ساز و کار شفاف این نهاد مالی برای کشف قیمت بوده، هرچند که برخی از خودروها هم اکنون مشمول قیمت‌گذاری دولتی هستند ولی برای خودرویی همچون سراتو این محدودیت وجود ندارد و می‌توان به کمک بورس کالا بازار جدیدی برای این کالا ایجاد کرد. عرضه در بورس کالا با روش‌های رایج و متداول همچون فروش اینترنتی یا فروش در نمایندگی‌ها تفاوت دارد و هر کسی در بورس کالا با در اختیار داشتن کد‌معاملاتی می‌تواند وارد چرخه خرید شود. این در حالی است که در مکانیزم فروش در بورس کالا به جز طرف عرضه‌کننده (سایپا) و فرد خریدار، نهاد ثالثی همچون بورس کالا نیز بر روند معاملات نظارت دارد که اعتبار این شیوه معاملاتی را افزایش خواهد داد.

وی در ادامه افزود: تاکنون برای خرید از لحاظ حجم یا سایر موارد مشابه محدودیتی ایجاد نکرده‌ایم، بنابراین فرآیند کشف قیمت که از الزامات شرکت‌های خودروسازی نیز محسوب می‌شود، می‌تواند در مکانیزم عرضه و تقاضا به‌صورت آزادانه‌ صورت پذیرد. از طرف دیگر بورس کالا در تلاش است تا برای افزایش جذابیت معامله خودرو در بورس کالا، گزینه‌های حمایتی بیشتری به این معاملات افزوده شود مثلا زمان تحویل سریع‌تر یا خدمات پس از فروش بیشتر. دکتر حامد سلطانی نژاد در ادامه گفت: این در حالی است که بورس کالا رقیب هیچ فرد یا واحد نمایندگی نبوده و قرار نیست در این فرآیند معاملاتی کسی متضرر شود. هر واحد و حتی بورس کالا؛ هر کدام خدمات خود را ارائه می‌کنند؛ هرچند که بورس شرایط معاملاتی جدیدی را فراهم کرده است. در گفت‌وگو با مدیران شرکت سایپا قرار بر این شد تا حجم قابل‌توجهی از تولیدات سراتو این شرکت در بورس کالا عرضه شود. نگاهی به امیدنامه عرضه سراتو در بورس کالا نشان می‌دهد که عرضه‌کنندگان پذیرفته‌اند که 25 درصد از کل تولیدات این خودرو را در بورس کالا عرضه کنند که رقمی نزدیک به 2540 دستگاه در سال خواهد بود. این در حالی است که اگر 25 درصد از تولیدات سراتو به میزانی بیش از 2540 دستگاه در سال برسد، عرضه‌کننده موظف است که هر رقمی که بیشتر بود را عرضه کرده و البته هر ماه نیز 4 بار عرضه داشته باشد.

مدیرعامل بورس کالای ایران درخصوص واگذاری معاملات قیمتی تضمینی گندم بر عهده بورس کالا از سوی هیات دولت عنوان کرد: همواره به دنبال آن بوده‌ایم که آن دسته از کالاهای اساسی کشور که در مکانیزم خرید تضمینی قرار دارند را وارد بورس کالا کرده و شرایط بهتری را پیش روی دولت ترسیم کنیم. بار مالی خرید تضمینی مخصوصا برای گندم، فرآیند و مکانیزم فروش، کیفی شدن تولیدات با توجه به قیمت و استقرار نظام انبارداری مواردی است که می‌تواند جایگاه بورس کالا را در این شیوه معامله برجسته سازد. وی درخصوص طرح قیمت تضمینی گندم عنوان کرد: طی مساعدت‌های وزارت جهاد کشاورزی و شرکت بازرگانی دولتی، این طرح به هیأت دولت پیشنهاد شده و مقرر شد تا 4 استان اردبیل، زنجان، مرکزی و خراسان شمالی به‌عنوان نمونه یا الگو (پایلوت) اجرا شود. انتخاب این استان‌ها نیز به این دلیل بود که صنف و مقایسه بازار سنتی با بورس کالا صنعت مرتبط بسیاری همچون انواع مختلف نان و مشتقات آن یا ماکارونی و سایر موارد مشابه بسیاری در این استان‌ها متمرکز هستند. همچنین فصل برداشت در این استان‌ها به گونه‌ای باشد که از زمان تصویب تا اجرا، پتانسیل عملیاتی شدن داشته باشد یعنی مثلا برای روزهای پیش رو و با زمان برداشت سریع‌تر خوزستان، شاید این طرح به سرعت قابل اجرا نباشد. به‌عنوان مثال در استان مرکزی صنف و صنعت بسیاری در این استان و استان‌های همجوار وجود دارد که نکته مهمی برای اجرایی شدن این طرح محسوب می‌شود. از طرف دیگر سیستم‌های انبارداری هم باید جوابگوی نیاز این مناطق باشد تا بتوان عرضه‌های فیزیکی گندم در این مناطق را جذب کرد. پس از سپری شدن این مراحل خریدار نهایی این امکان را خواهد داشت تا در زمان برداشت کالای مورد نیاز خود را خریداری کرده که همین رخداد می‌تواند بار مالی سنگینی را از دوش دولت بردارد. مدیرعامل بورس کالا درخصوص شیوه اجرای این طرح عنوان کرد: در ابتدا اطلاعات کشاورزان عرضه‌کننده جمع آوری شده و شرکت بازرگانی دولتی گواهی یا حکم مباشرت (‌به جای‌کشاورز) را دریافت کرده و کالا را به نمایندگی از آنها عرضه می‌کند. در این چارچوب مشخص خواهد بود که مبدأ هر کالا از چه استانی بوده و البته همه محصولات بیمه هستند. فروش گندم یارانه‌ای است، بنابراین در صورتی که به سمت آزادسازی نرخ‌ها حرکت کنیم، می‌توانیم ابزارهای مالی جدیدی برای این معاملات به کار بگیریم. در هر حال ترس و نگرانی از افزایش قیمت‌ها واقعیتی است که نمی‌توان از کنار آن به سادگی گذشت هرچند که هر‌گونه تغییر در یارانه‌ها باید در شرایطی اتفاق بیفتد که بر بازار تاثیری نداشته باشد.

توسعه بورس کالا با ابزارهای مالی

دکتر حامد سلطانی‌نژاد در ادامه به بررسی یکی از استراتژی‌های اصلی توسعه در بورس کالا یعنی ابزارمحور شدن معاملات اشاره کرد و گفت: در سال‌های اخیر این رویکرد به‌صورت جدی مورد توجه قرار گرفت و توانسته‌ایم موفقیت‌های بزرگی در این عرصه کسب کنیم. صندوق‌های سپرده کالایی نیز یکی از ابزارهای مهم در مسیر هدایت و مدیریت بازار خواهد بود که در روزهای اخیر اولین صندوق سپرده کالایی برای معاملات طلا عملیاتی شد. وی در ادامه به نیاز به وجود بازار فیزیکی و نقدی قدرتمند برای ایجاد و توسعه ابزارهای مالی اشاره کرد و گفت: در صورت وجود بازار نقدی قدرتمند با بازیگران متنوع و فراوان می‌توان به‌صورت تدریجی ابزارهای مالی نوین را ایجاد و گسترش داد. وی در ادامه به صراحت عنوان کرد: معتقدم اوراق بهادار‌سازی کالایی مقدماتی دارد که یکی از آنها وجود بازار نقدی و فیزیکی قدرتمند است تا مردم در ابتدا خود کالا و شیوه معامله آن را به خوبی بشناسند. آنگاه زمان آن فراخواهد رسید که از معاملات فیزیکی به قبض انبار و معاملات گواهی سپرده کالایی، سپس معاملات سلف استاندارد موازی به جای شیوه‌های ابتدایی‌تر و در نهایت به بازار مشتقه به جای معاملات سلف رجوع کنیم. این مسیر در صورت اجرای درست می‌تواند به اهداف مورد‌نیاز دست یابد و در کنار استفاده از صندوق‌های سپرده کالایی می‌تواند ابزارهای مدیریت بازار را تکمیل کند و شرایط قدرتمندی را برای حمایت از ساز و کار بازار و مدیریت قیمت‌ها پدید آورد.

دیدگاه

حمید میرمعینی، کارشناس دیگر بازار سرمایه درباره مزیت‌های بورس کالا گفت: برخی ادعا می‌کنند که عرضه محصولات خارج از بورس کالا و قیمت‌گذاری آن بهتر است و به کاهش قیمت‌ها در بازار منجر می‌شود، ولی واقعیت این است که کنار گذاشتن بورس کالا تنها به نفع دلالان تمام می‌شود.

وی در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به اینکه بورس کالا یکی از ابزارهای مدرن نظام بازار آزاد محسوب می‌شود افزود: به دلیل اینکه هنوز اقتصاد ایران با نظام آزاد و قیمت‌گذاری بر اساس عرضه و تقاضا فاصله زیادی دارد این روش مدرن به مذاق برخی خوش نمی‌آید. این درحالی است که حداقل کارکرد این نهاد ایجاد شفافیت و جلوگیری از رانت و فساد است.

وی ادامه داد: هم اکنون به صورت دقیق حجم عرضه، تقاضا، جزئیات نام خریدار، فروشنده، قیمت محصول و نحوه عرضه در بستر بورس کالا وجود دارد و همه آنها به نهادهای نظارتی ارسال می‌شود که اگر عرضه محصولات از بورس کالا خارج شود دیگر هیچ جزئیاتی از معاملات وجود نخواهد داشت.

میرمعینی اظهارکرد: بورس کالا در ساختار اقتصاد ایران یک گام به جلو به شمار می‌رود. با اجرای دوباره روش قیمت‌گذاری محصولات دوباره باید به عقب بازگشت. گذشته‌ای که در آن رانت و فساد زیادی مشاهده می‌شد. این کارشناس بازار سرمایه تاکید کرد: هر نوع قیمت‌گذاری به معنای پرداخت یارانه از سوی دولت است، ولی درصورتی که قیمت بر اساس عرضه و تقاضا و واقعی تعیین شود بار مالی بزرگی از شانه دولت برداشته می‌شود ضمن اینکه دست دلالان و واسطه‌ها نیز از بازار کوتاه خواهد شد.

جذب نقدینگی‌های سیال در بازار سرمایه

مدیرعامل کارگزاری بانک سامان فرهنگ سازی و ارتقاء فرهنگ سهامداری را یکی از نکات بارز سازمان بورس طی یک سال اخیر دانست. طی یک سال گذشته شاهد اتفاقات بسیار خوبی در بازار سرمایه بودیم. اولین بحث، افزایش حجم و عمق بازار سرمایه بود و این خبر بسیار خوبی برای ما است. حمیدرضا مهرآور، مدیرعامل کارگزاری بانک سامان، در گفت‌وگو با پ سنا، اقدامات اخیر سازمان بورس طی یک ساله گذشته را عامل جذب نقدینگی، تسهیل نقد شوندگی و افزایش شفافیت دانست و در این خصوص عنوان کرد: افزایش حجم و عمق بازار سرمایه و ورود شرکت‌های جدید به آن نخستین اقدامی بود که طی سال گذشته موجب جذب نقدینگی‌های سیال در کشور شد. شرکت‌هایی که وارد بازار سرمایه شدند سودآور بودند و موجب شدند سرمایه‌گذاران بتوانند در مدت زمان کم از سود خیلی منطقی و خوبی برخوردار شوند. وی ادامه داد: از سوی دیگر سال گذشته تعداد زیادی از شرکت‌ها توانستند از طریق بازار سرمایه با هزینه کم تامین مالی کنند و بدین نحو، مسیر حرکت اقتصاد از حالت سنتی و بانک‌محور به حالت مدرن و بازار سرمایه محور هموارتر شد و می‌توان این اقدام را یکی از مهم‌ترین تمهیدات بازار سرمایه طی یک سال گذشته دانست.

کوتاه شدن زمان توقف نمادها

مدیر عامل کارگزاری بانک سامان از دیگر رویدادهای مهم بازار سرمایه را اصلاح دستور العمل‌های مرتبط با توقف و بازگشایی نمادها دانست و گفت: کوتاه شدن زمان توقف نمادها باعث شد نگرانی سرمایه‌گذاران نسبت به نقدشوندگی سهام کاهش داشته باشد و بتوانند با اطمینان خاطر بیشتر وارد بازار سرمایه شوند. وی به حذف EPS اشاره کرد و افزود: حذف EPS متناسب با عملکرد سایر بورس‌های پیشرفته دنیا به وقوع پیوست. از آنجایی که معمولا در حسابداری به اصل محافظه کاری توجه زیادی می‌شود بر همین اصل، شرکت‌ها EPS خود را بسیار محافظه کارانه اعلام می‌کردند. از طرف دیگر، شرکت‌هایی بودند که اخلاق حرفه‌ای را کمتر رعایت می‌کردند و در EPS وضعیت شرکت را به صورت عمدی دور از واقعیت نشان می‌دادند. مهرآور افزود: در این شرایط بود که سازمان بورس و اوراق بهادار مانند سایر بورس‌های پیشرفته، در یک اقدام بسیار خوب، اعلام کرد شرکت‌ها دیگر نیازی به اعلام EPS ندارند. اوایل کار شاید این ایراد مطرح شد که عدم اعلام EPS شرکت‌ها در کوتاه‌مدت بازار را دچار مشکلات آتی می‌کند. اما در بلندمدت، حذف EPS مورد اقبال افراد حقوقی و حرفه‌ای قرار گرفت و این اقدام برای سهامداران منافع زیادی در برداشت.

آشنایی با بورس کالای ایران – قسمت اول

بازارهای مالی در ایران شامل : بورس اوراق بهادار (معاملات سهام و سایر اوراق بهادار)، بورس کالا ، بورس آتی کالا و بورس انرژی می باشد . آگاهی از شرایط بازارهای مختلف به سرمایه گذاران کمک می کند تا بتوانند به راحتی از مزایای معامله در بورس بهره‌مند شوند .

بورس کالا چیست ؟

بورس کالا بازار منسجمی است که تعداد زیادی از عرضه‌کنندگان، کالای خود را در این بازار عرضه می‌کنند و کالای مربوطه پس از بررسی‌های کارشناسی و قیمت‌گذاری توسط کارشناسان بورس کالا، به خریداران عرضه می‌شود.

معمولاً کالاهای خام و فرآوری نشده مانند فلزات، پنبه، گندم، برنج و… دادوستد می‌شوند. یکی از مزایای بورس کالا، حضور مقایسه بازار سنتی با بورس کالا نهادهای نظارتی و تنظیم‌کننده بازار است که تمامی تولیدکنندگان، مصرف‌کنندگان و تجار کالا با حضور این نهادها، از مزایای قوانین و مقررات حاکم بربورس برخوردار می‌شوند .

ضرورت پیدایش بورس کالا

در واقع نارسایی های بازار های سنتی در شکل نوسانات کاذب و عدم شفافیت در کشف قیمت و فقدان تضمین های لازم برای معامله گران از مهم ترین دلایل راه اندازی بورس کالا در کشور های جهان بوده است .

پیدایش و روند جهانی بورس کالا

پیدایش بورس‌های کالایی در جهان به زمان‌های بسیار دور در آسیا بر می‌گردد، اما ساختار جدید آن را می‌توان از حدود ۱۵۰ سال پیش در بورس فلزات لندن که همواره به عنوان اصلی‌‌ترین مرجع کشف قیمت فلزات گرانبها مورد تایید جهان است، مشاهده کرد. بعد از آن نوبت به بورس کالای شیکاگو می‌رسد که با طراحی ابزارهای گوناگون معاملاتی امکان جذب سرمایه‌های خرد و کلان را در بورس کالا فراهم آورده است. مشاهده تأثیرات مثبت معامله در بورس کالا به تدریج تمایل مقایسه بازار سنتی با بورس کالا و سپس الزام راه‌اندازی بورس‌های کالایی را در سایر کشورهای پیشرفته و در حال پیشرفت ایجاد کرده است .

بورس کالا در ایران

در راستای تحقق اهداف برنامه سوم و چهارم توسعه که مطابق با آن‌ها شورای عالی بورس موظف به راه‌اندازی و گسترش بورس‌های کالایی در ایران شناخته شده بود، بورس فلزات در شهریور ۱۳۸۲ (نخستین بورس کالایی در ایران) و بورس کالای کشاورزی در شهریور ۱۳۸۳ آغاز به فعالیت کردند. بر مبنای قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران و با تصویب شورای عالی بورس، شرکت بورس کالای ایران در آذر ۱۳۸۵ با درهم آمیختن بورس فلزات و بورس کالای کشاورزی تشکیل شد و پس از پذیره‌نویسی و برگزاری مجمع عمومی، از مهر ۱۳۸۶ کار خود را زیر نظر سازمان بورس و اوراق بهادار آغاز کرد.

ارکان شرکت بورس کالای ایران

ارکان شرکت بورس کالای ایران ( سهامی عام ) عبارتند از:

۱- مجامع عمومی
۲- هیات مدیره
۳- مدیر عامل
۴- بازرس/حسابرس

شرکت توسط هیات مدیره ای غیر موظف مرکب از هفت شخص که توسط مجمع عمومی عادی با توجه به اساسنامه، قانون تجارت و مقررات برای مدت دو سال انتخاب می شوند، اداره می شود.

چه کسانی به بورس کالا مراجعه می‌کنند؟

۱- گروه اول کسانی هستند که می‌خواهند از ریسک نوسان کاذب قیمت‌ها در امان باشند. در واقع بورس‌های کالابه عنوان عاملی موثر برای کاهش ریسک تولیدکنندگان کالا و مصرف‌ کنندگان عمده در بازار شناخته می‌شود .

۲- گروه دوم بر خلاف گروه اول، از نوسانات قیمت استفاده کرده و سود خود را حداکثر می‌کنند. در بورس‌های کالااین گروه با نام سوداگران (Speculator) شناخته می‌شوند .

مزایای خرید و فروش در بورس کالا

• معاملات بورس کالا، سازمان‌یافته ، شفاف، رقابتی و کم هزینه است.
• این معاملات با قابلیت پیگیری و نظارت است که در چارچوب قانون تضمین شده‌اند.
• در معاملات بورس کالا، امکان پوشش، انتقال و توزیع ریسک وجود دارد.
• موضوع مورد معامله در بورس کالا به لحاظ کمیت و کیفیت سررسید و مبدأ تحویل، مشخص و تضمین‌شده است.
• قیمت کشف‌شده از طریق رقابت عادلانه بوده و سازوکار معاملات به منظور حذف رانت و فسادزدایی طراحی شده است.
• کالای پذیرفته شده در بورس از فیلترهای مشخصی عبور کرده و دارای مقایسه بازار سنتی با بورس کالا استاندارهای لازم جهت عرضه است.
• معاملات در بورس کالا در مقایسه با سایر حراج‌های موجود، از سرعت، دقت و امنیت متمایزی برخوردار است.
• در صورت بروز اختلاف بین طرفین قراداد، بورس کالا مجهز به مراجع دعاوی تخصصی جهت رسیدگی به صورت حرفه‌ای و در زمان کوتاه‌تر در مقایسه با دادگاه‌های عمومی است.

معاملات در بورس مشمول مزایا و معافیت‌های مالیاتی است .

بازارهای بورس کالا و انواع معاملات

بورس کالا به دو فضای متفاوت جهت انجام معاملات گوناگون مقایسه بازار سنتی با بورس کالا تفکیک می‌شود:

• بازار فیزیکی: بازاری است که در آن کالا به صورت فیزیکی از سوی تامین کننده، عرضه شده و توسط خریدار، خریداری می‌شود.

• بازار مشتقه: بازاری است که در آن اوراق بهاداری که ارزش آن‌ها از یک دارایی پایه (کالا) مشتق شده، معامله می‌شود.

با توجه به “مورد معامله” در بورس کالا، انجام معاملات به شرح زیر امکان پذیر است:

بازار فیزیکی

در بازار فیزیکی قراردادها از نظر سر رسید تحویل کالا، نحوه و زمان تسویه وجوه و ساز و کار معامله به انواع زیر تقسیم‌بندی می‌شوند:

• قرارداد نقدی: د ر قراردادهای نقدی، فروشنده موظف است ظرف سه روز کاری بعد از انجام تسویه توسط خریدار، محصول مورد معامله را تحویل دهد، شایان ذکر است که کل وجوه این قرارداد باید ظرف سه روز کاری بعد از انجام معامله پرداخت شود.

• قرارداد سلف: سازو کار انجام معامله و زمان‌بندی تسویه وجوه برای خریدار در این نوع از معامله، مشابه قرارداد نقدی می‌باشد؛ تنها تفاوت آن این است که در قرارداد سلف، محصول مورد معامله طبق تاریخ اعلامی در سررسیدی از پیش تعیین شده (حداقل از ۳ روز کاری) تحویل داده خواهد شد. این نوع قراردادها به مثابه ابزار تامین مالی برای فروشندگان تلقی می‌شوند.

• قرارداد نسیه: قراردادی است که در آن کالا به صورت فوری به خریدار تحویل داده می‌شود و بهای آن در سررسید از پیش تعیین شده، به فروشنده پرداخت می‌گردد. این نوع قرارداد نوعی ابزار تامین مالی برای خریداران به شمار می‌رود. (در حال حاضر این قراردادها در بورس کالا انجام نمی‌شود.)

بازار مشتقه

انواع قراردادهایی که در بازار مشتقه می تواند مورد معامله قرار گیرد، در ادامه شرح داده خواهد شد.

• قرراداد آتی: طبق تعریف علمی، “قرارداد آتی” قراردادی است که بر اساس آن فروشنده متعهد می‌شود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمت مشخص به فروش برساند و در مقابل، طرف دیگر قرارداد متعهد می‌شود همان کالا با همان مشخصات را در سررسید معین خریداری کند و برای این که هر دو طرف به تعهدات خود عمل کنند، باید مبلغی را به عنوان وجه تضمین اولیه نزد اتاق پایاپای بگذارند که متناسب با تغییرات قیمت آتی باید این وجه تضمین اولیه را تعدیل کنند و اتاق پایاپای از طرف آنان وکالت دارد متناسب با تغییرات، بخشی از وجه تضمین هر یک از طرفین را به عنوان “اباحه تصرف” در اختیار دیگری قرار دهد و او حق استفاده از آن را خواهد داشت تا در سررسید با هم تسویه کنند.

“اباحه تصرف” از نظر فقهی به این معناست که هر دو طرف معامله، دخل و تصرف اتاق پایاپای را در وجه تضمینی که در اختیار بورس قرار داده‌اند، جایز می‌دانند.

چند رسانه

اخبار بورس پایشگر-پس از احراز شرایط انتقال شرکت بورس کالا با نماد «کالا» به بورس اوراق بهادار تهران، روز گذشته نماد معاملاتی شرکت بورس کالا با نماد « کالا» به بورس تهران منتقل و گشایش یافت و در ابتدای گشایش نماد، تعداد بیش از ۲۰۹ هزار سهم بورس کالا «کالا» با قیمت هرسهم ۷۳۲۲ ریال مورد مبادله قرارگرفت.

به گزارش پایگاه خبری تحلیلی پایشگر،با ورود «کالا» به بورس تهران، به ارزش بازار بیش از ۹۰۱۶ میلیارد ریال افزوده شد. گفتنی است بورس کالا با نماد«کالا» با سرمایه ای بالغ بر ۱۲۴۰ میلیارد ریال در بورس تهران گشایش نماد شد و با ورود آن تعداد شرکت های پذیرفته شده فعال در بورس اوراق بهادار به ۳۲۶ شرکت رسید.

شایان ذکر است همزمان نمادهای «اکالا» مربوط به «گروه کارگزاران»، «نکالا» مربوط به «گروه نهادهای مالی»، و «تکالا» مربوطه به «تولید کنندگان بورس کالای ایران» در همان تابلوی فرعی بازار اول آماده انجام معامله می باشند.

سامانه یکپارچه فروش خودرو تعطیل شد

سامانه‌ یکپارچه‌ فروش خودرو با اهداف تخصیص عادلانه خودرو، افزایش امکان دسترسی مصرف کنندگان به خودرو، ایجاد شفافیت و رویه واحد در عرضه برای همه خودروسازان، همچنین افزایش تنوع و حق انتخاب برای مصرف کنندگان در هر دوره عرضه شروع به فعالیت کرد اما با توجه به اخبار منتشر شده این سامانه به پایان کار خود نزدیک شده است و حالا محصولات سایپا و خودروسازان بخش خصوصی به طور کلی فارغ از سیستم قرعه کشی عرضه می شود و تنها محصولات ایران خودرو است که همچنان مشمول فروش ثبت نامی از طریق وب سایت اصلی این شرکت خواهد بود.

آن‌طور که معاون حمل‌ونقل وزارت صمت اعلام کرده: «در نیمه دوم سال‌جاری قرعه‌کشی بر مبنای ثبت‌نام در سامانه یکپارچه فروش خودرو نخواهد بود. به گفته منوچهر منطقی، از این سامانه به‌منظور نظارت سازمان حمایت مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان بر تعداد فروش مجاز خودرو، تحویل به‌‌‌‌موقع خودروهای ثبت‌نامی و همچنین اجرای مصوبات مجلس شورای اسلامی استفاده خواهد شد.»

سامانه یکپارچه فروش در تنظیم بازار خودرو ناکارآمد بود

اظهارات معاون وزیر صمت نشان می‌دهد که وزارت صمت نیز به ناکارآمدی و حداقل بی‌اثری سامانه یکپارچه فروش در تنظیم بازار خودرو پی برده است؛ هرچند در ظاهر می‌گوید رشد تولید و تعادل عرضه و تقاضای برخی خودروها دلیل حذف این سامانه است. سامانه یکپارچه فروش از خرداد امسال ایجاد شد و وزارت صمت همه خودروسازان و حتی شرکت‌های بخش خصوصی را به عرضه محصولاتشان در آن ملزم کرد. وزارت صمت انتقادها به سامانه یکپارچه را نپذیرفت و حتی با وجود اذعان یکی از معاونانش به عدم‌صلاحیت فنی و ایمنی این سامانه، سه‌دوره فروش را در آن برگزار کرد؛ اما حالا به عمر آن (در بخش فروش) پایان داده است.

فروش محصولات ایران خودرو از طریق سایت یا بورس کالا

پیش‌تر قرار بود در نیمه دوم سال‌جاری، هر ماه ۱۰۰‌هزار دستگاه خودرو از طریق سامانه یکپارچه عرضه شود؛ اما حالا با توجه به حذف آن، فروش خودروها از طریق بورس‌کالا یا از مسیر پلتفرم داخلی مقایسه بازار سنتی با بورس کالا خودروسازان انجام خواهد شد. همچنین ۶۰۰ ‌هزار دستگاه خودرویی که وزارت صمت وعده عرضه آنها را در نیمه دوم سال داده، متعلق به همه شرکت‌های خودروساز داخلی، اعم از دولتی و خصوصی است.

منوچهر منطقی از تعادل عرضه و تقاضا در اغلب خودروهای تولیدی در کشور برای عرضه خودرو به مصرف‌کنندگان واقعی در نیمه دوم امسال خبر داد و اظهار داشت: «با توجه به این‌که در ۶ ماهه نخست سال جاری ۴۰۲ هزار خودروی سواری کامل توسط دو خودروساز بزرگ کشور به بازار عرضه شده که در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته (۱۰۵ هزار دستگاه)، رشد بیش از ۲۸۳ درصدی را نشان می‌دهد، در عمل غیر از محصولات یک خودروساز در کشور، همه خودروها از فرآیند قرعه کشی در سامانه یکپارچه فروش خودرو خارج شده‌اند.»

آن‌طور که معاون حمل‌ونقل وزارت صمت عنوان کرده، در نیمه دوم امسال، عرضه همه خودروهای شرکت سایپا و دیگر شرکت‌های خودروساز با توجه به متعادل بودن عرضه و تقاضا، از سوی خود شرکت‌ها یا از طریق بورس‌کالا انجام می‌شود. به گفته منطقی، ایران‌خودرو نیز در نیمه دوم امسال، فروش خودروهای تولیدی‌اش را در سامانه فروش خود شرکت اجرا خواهد کرد.

وی با اشاره به تجارب به‌دست آمده از سه دوره عرضه خودرو در سامانه‌ی یکپارچه‌ی فروش خودرو بر مبنای قرعه‌کشی، افزایش و ثبات تولید و تجربه عرضه خودرو در بورس کالا با توجه به تأکید مراجع اقتصادی دولت و دیگر نهادهای حاکمیتی، افزود: «عرضه و تقاضا در اغلب خودروهای تولیدی کشور برای عرضه خودرو به مصرف کنندگان واقعی در نیمه دوم سال جاری از تعادل برخوردار است.»

معاون حمل‌ونقل وزارت صمت این را هم گفته که رعایت الزامات قانونی مصوب مجلس شورای اسلامی مانند تخصیص ۵۰‌ درصد ظرفیت تولید به طرح حمایت از خانواده و جوانی جمعیت و تخصیص ۱۰‌درصد ظرفیت تولید به طرح جایگزینی خودروهای فرسوده از سوی شرکت‌های خودروساز الزامی است.

معاون حمل‌ونقل وزارت صمت در حالی از عرضه خودرو در بورس‌کالا گفته که در حال حاضر تعداد کمی از محصولات خودروسازان در این بستر عرضه می‌شود و پرتیراژها جایی در آن ندارند. پیش از این، برخی خودروها از مسیر سامانه یکپارچه، برخی از طریق سامانه داخلی خودروسازان و بخشی دیگر نیز به‌واسطه بورس‌کالا عرضه می‌شدند. حالا سامانه یکپارچه حذف شده و فروش به بورس‌کالا و سیستم داخلی خودروسازان محدود است. باید منتظر ماند و دید که وزارت صمت مجوز عرضه محصولات بیشتری را از این مسیر صادر خواهد کرد یا خیر.

وی، اصلاح و شفاف‌سازی فرآیند قبلی عرضه خودرو و افزایش تولید و عرضه خودرو را از جمله دستاوردهای مهم وزارت صنعت، معدن و تجارت به منظور ایجاد شفافیت و افزایش رضایتمندی مردم در راستای ابلاغیه رئیس جمهور عنوان و ابراز امیدواری کرد: «با تداوم روند تکمیل خودروهای ناقص، کسب آمادگی لازم در زنجیره تأمین برای افزایش تولید و بهره گیری از سازوکار واردات برای تنظیم بازار و انتقال فناوری به کشور، صنعت خودرو با هم‌افزایی و یکپارچگی بیشتر، مسیر تولید دانش بنیان و اشتغال آفرین را طی کند.»