تفاوت بورس و فرابورس در چیست؟
این روزها صحبت از رشد بورس و هجوم نقدینگی به بازار سرمایه نقل محافل اقتصادی است. در کنار نگرانیهای ایجاد شده یک فرصت تاریخی هم ایجاد شده که اگر دیر بجنبیم از کف اقتصاد ایران خواهد رفت. این فرصت تاریخی استفاده از ظرفیت بورس در تامینمالی بنگاههای بزرگ در ایران است. اما در این مقاله قصد داریم در رابطه با تفاوت بورس و فرابورس برای شما مطالبی را بیان کنیم.
در کشورهای توسعهیافته عمدتا تامینمالی بنگاههای بزرگ در بازار سرمایه انجام میشود و بانکها بیشتر به تامینمالی شرکتهای کوچک و متوسط میپردازند. اما در ایران وضعیت برعکس است.
شرکتهای بزرگ بهدلیل داشتن دارایی زیاد و توان لابیگری بیشترین استفاده را از منابع بانکی بردهاند و شرکتهای کوچک و متوسط عملا نتوانستهاند استفاده چندانی از این منابع ببرند.
حال به واسطه رشد سریع بازار سرمایه برای اولین بار در تاریخ ایران این فرصت ایجاد شده که بازار سرمایه نقش بیشتری در تامینمالی بنگاههای اقتصادی بزرگ برعهده گیرد. این کار نهتنها باعث کاهش فشار بر بانکها و هدایت منابع آنها به سمت شرکتهای کوچک و متوسط خواهد شد، بلکه به مدیریت بهتر ریسک سرمایهگذاری و افزایش شفافیت در بنگاههای بزرگ هم کمک خواهد کرد.
تامینمالی بنگاهها در بازار سرمایه معمولا به دو روش انتشار اوراق سرمایهگذاری یا انتشار اوراق بدهی قابلانجام است. متاسفانه هر دو روش یعنی اوراق بدهی و اوراق سرمایهگذاری در بورس ایران طرفدار چندانی ندارند.
یقیناً هدف عمده شرکتها ورود به بازار سرمایه و کسب سود حاصل از این بازار است؛ اما واقعیت این است که برای همه شرکتهای فعال در کشور امکان ورود به بازار سرمایه و بورس وجود ندارد.
به همین دلیل است که بازار فرابورس مشابه بازار بورس و با همان ساختار قانونی ایجاد شده است و تنها تفاوت این دو بازار به چگونگی فرآیند پذیرش برمیگردد.
البته لازم به ذکر است که بازار فرابورس نسبت به بازار بورس شرایط آسانتری برای پذیرش داشته و همچنین انواع مختلف اوراق بهادار در آن معامله میشود.
فرابورس چیست؟
داد و ستد خارج از بورس یا به اصطلاح فرابورس (OTC) به طور مستقیم بین دو طرف بدون هیچ گونه نظارتی از جانب یک بورس انجام میگیرد.
فرابورس در مقابل داد و ستد بورسی که در بازارهای سازمان یافته رخ میدهد قرار دارد. یک بورس اوراق بهادار مزایایی همچون تسهیل نقدشوندگی، کاهش ریسک اعتباری در مورد نکول یکی تفاوت در بازارهای بورس و فرابورس از طرفین معامله، شفافیت و در دسترس بودن قیمت جاری بازار را دارد.
در معاملات بازار فرابورس قیمت برای عموم لزوماً منتشر نمیشود و به دلیل اینکه قراردادها دو جانبه هستند هر طرف میتواند نگران ریسک اعتباری طرف دیگر باشد.
همچون معاملات بورسی معاملات فرابورس در مورد کالا، ابزارهای مالی (شامل سهام) و اوراق مشتقه آنها انجام میگیرد. بازار اوراق مشتقه فرابورس در داراییهایی مثل نرخ بهره، نرخ ارز، سهام و کالا فعال است.
محصولاتی که در بورس مبادله میشوند باید به خوبی استاندارد باشند. در واقع برای ایجاد شفافیت، محصولات مبادله شده باید مطابق با کمیت، کیفیت و عینیت مشخص تعریف شده بوسیلهٔ بورس و در تمام معاملات یکسان باشند. بازار فرابورس این محدودیتها را تفاوت در بازارهای بورس و فرابورس ندارد. برای مثال ممکن است طرفین روی کمیت غیرمعمول توافق کنند.
در سال ۲۰۰۸ تقریباً ۱۶ درصد از سهام ایالت متحده در خارج از بورس مبادله میشد. در آوریل سال ۲۰۱۴ این رقم تا حدود ۴۰ درصد افزایش پیدا کرد.
در اواخر سال ۲۰۱۲ اگرچه مقدار معاملات اوراق مشتقه فرابورس ۳٫۳ درصد نسبت به سال قبل کاهش داشت، حجم معاملات پایاپای شده بالغ بر ۳۴۶٫۴ تریلیون دلار بود.
آمار منتشره بانک تسویه حسابهای بینالمللی در مورد بازارهای اوراق مشتقه فرابورس نشان میداد که این مقدار پایان ژوئن سال ۲۰۱۳ بالغ بر ۶۹۳ تریلیون دلار بود.
ارزش بازار ناخالص اوراق مشتقه فرابورس که هزینه جایگزینی تمام قراردادهای در حال اجرا در قیمتهای جاری بازار میباشد از ۲۵ تریلیون دلار در اواخر سال ۲۰۱۲ به ۲۰ تریلیون دلار در پایان سال ۲۰۱۳ کاهش یافت.
تفاوت در دو بازار بورس و فرابورس
بر اساس دستورالعمل پذیرش عرضه و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران، فرابورس دارای ۵ بازار اول، دوم، سوم، ابزارهای نوین مالی و پایه است.
تقسیمبندی این ۵ بازار به این دلیل است که پذیرش شرکتهای سهامی عام در بازار اول و بازار دوم و پذیرش سایر اوراق بهادار صرفاً در بازار ابزارهای نوین مالی صورت میپذیرد.
بازار سوم جهت عرضه یکجا و پذیرهنویسی اوراق بهادار و بازار پایه جهت درج و نقلوانتقال سهام شرکتهایی است که بر اساس الزام بند ب ماده ۹۹ قانون برنامه پنجم توسعه، مشمول ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار بوده و امکان پذیرش در یکی از بازارهای بورس یا فرابورس را ندارند.
در مقابل بازار بورس بهطورکلی به دو بازار اول و دوم تقسیم میشود.
بهعبارتیدیگر تشکیل این دو بازار به نحوی عملکرد فعالین را مشخص خواهد کرد؛ به این طریق که اگر شرکتی در بازار اول عملکرد خوبی نداشته باشد به بازار دوم منتقل خواهد شد و در مقابل اگر شرکتی در بازار دوم عملکرد خوبی از خود ارائه دهد به بازار اول منتقل خواهد شد. کانال حساب و کتاب
ضمن اینکه اگر شرکتی در بازار دوم چندان رضایتبخش عمل نکند از بازار اخراج خواهد شد.
در کدام بازار سرمایهگذاری کنیم؟
بورس یا فرابورس؟
شرکتهایی که شرایطشان برای پذیرش در بازار بورس اوراق بهادار دشوار است میتوانند به سهولت در بازار فرابورس وارد شوند. این در حالی است که بر اساس مقررات، کلیه مزایای موجود برای شرکتهای پذیرفتهشده در بورس، برای اوراق بهادار و سهام شرکتهای پذیرفتهشده در فرابورس نیز تعریف شدهاند و این دو بازار در عمل فرق چندانی با هم ندارند.
صندوق های جسورانه چیست؟
این صندوق ها همان venture capital هستند.
علت اینکه به آنها لفظ جسورانه داده می شود به این دلیل است که بروی دارایی های فکری (ایده ها) سرمایه گذاری می کنند.
مزایا:
در کشور ما افراد زیادی وجود دارند که واقعا ایده های بکری در ذهن خود داشته و حتی با هزینه شخصی تا حدودی این ایده را به مرحله اجرا گذاشته اند. اما هزینه های به ثمر رساندن یک ایده به یک کسب و کار موفق بالا است و همین هزینه باعث می شود ایده ها فراموش شوند. صندوق های جسورانه تشکیل می شوند و سرمایه جذب می کنند تا از این ایده ها حمایت کنند تا به مرحله اجرا برسند. تیم تحلیل و بازاریابی این صندوق ها پس از بررسی ایده های مناسب برای آنها تامین مالی کرده و کسب و کار را به مرحله بلوغ می رسانند.
این صندوق ها در مقابل سرمایه ای که در اختیار صاحبان ایده قرار می دهند بخشی از سهام شرکت تشکیل شده در آینده را برای خود ثبت می کنند و بعد از حدود ۷ تا ۱۰ سال (زمانی که شرکت به سوددهی مناسب رسید) سهام خود را در بورس عرضه می کنند (یعنی شرکت را وارد بورس می کنند) یا به افراد ثروتمند می فروشند یا به خود صاحب ایده. و در نهایت از این پروژه سرمایه گذاری (تامین مالی ایده) خارج شده و وارد پروژه ای ای دیگر می شوند.
این صندوق ها در انتظار مجوز سازمان بورس هستند تا در فرابورس پذیره نویسی شوند.
EPSnews
اخبار/ گزارش و تحلیل بازار سهام (بورس) درسود نیوز/ قیمت برداشت ذهنی معامله گران از ارزش یک سهم است
تفاوت بازار بورس و فرابورس چیست؟
ورود شرکتها به بازار سرمایه همواره نشاندهنده رشد شرکت و معرفی آنها در سطح کشور میباشد. شرکتهایی که سهامشان در بازارهای مالی مورد داد و ستد قرار میگیرد از درجه اعتبار بالاتری برخوردار هستند.
به گزارش میزان، بر اساس دستورالعمل پذیرش عرضه و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران، فرابورس دارای ۵ بازار اول، دوم، سوم، ابزارهای نوین مالی و پایه است.
تقسیمبندی این ۵ بازار به این دلیل است که پذیرش شرکتهای سهامی عام در بازار اول و بازار دوم و پذیرش سایر اوراق بهادار صرفاً در بازار ابزارهای نوین مالی صورت میپذیرد.
بازار سوم جهت عرضه یکجا و پذیرهنویسی اوراق بهادار و بازار پایه جهت درج و نقلوانتقال سهام شرکتهایی است که بر اساس الزام بند ب. ماده ۹۹ قانون برنامه پنجم توسعه، مشمول ثبت نزد سازمان بورس و اوراق بهادار بوده و امکان پذیرش در یکی از بازارهای بورس یا فرابورس را ندارند.
در مقابل بازار بورس بهطورکلی به دو بازار اول و دوم تقسیم میشود.
بهعبارتیدیگر تشکیل این دو بازار به نحوی عملکرد فعالین را مشخص خواهد کرد؛ به این طریق که اگر شرکتی در بازار اول عملکرد خوبی نداشته باشد به بازار دوم منتقل خواهد شد و در مقابل اگر شرکتی در بازار دوم عملکرد خوبی از خود ارائه دهد به بازار اول منتقل خواهد شد.
ضمن اینکه اگر شرکتی در بازار دوم چندان رضایتبخش عمل نکند از بازار اخراج خواهد شد.
نحوه انجام معامله در دو بازار
نحوه انجام معامله در بازار بورس بدین طریق است که کارگزاران متولی اصلی انجام معاملات در این بازار هستند.
این کارگزاران که دارای مجوز از سازمان بورس اوراق بهادار هستند، نقش نماینده خریدار و یا فروشنده را ایفا میکنند.
همه کارگزاران موظف به انجام وظایف خود در چارچوب قوانین و مقررات موجود هستند و سرمایهگذار میتواند برای معاملات اوراق بهادار کارگزار خود را با توجه به معیارهایی از قبیل: انجام بهموقع سفارش، دادوستد سهام با مناسبترین قیمت و نحوه ارائه خدمات جانبی انتخاب نماید.
در مقابل سرمایهگذاران اعم از حقیقی یا حقوقی برای انجام معاملات سهام یا سایر اوراق بهادار پذیرفتهشده در فرابورس باید از طریق یکی از کارگزاران فرابورس اقدام کنند.
شرکتهای کارگزاری فرابورس مجوز سازمان بورس و اوراق بهادار را داشته و عضو کانون کارگزاران هستند؛ لذا سرمایهگذاران میتوانند از بین آنها یکی را -که همگی حکم واحد داشته- و با توجه به معیارهایی، چون توانایی انجام بهموقع سفارشات و به بهترین قیمت در کنار خدمات جنبی، چون آموزش و تحلیل، انتخاب و درخواستهای خود را برای انجام معاملات به آنها ارائه کنند. کارگزاران بهعنوان حلقه واسط بین خریدار و فروشنده عمل کرده و تمام خریدوفروشهای سهام و اوراق بهادار در فرابورس از سوی آنها انجام خواهد شد.
این کارگزاران ملزم به انجام وظایف خود در چارچوب قوانین و مقررات هستند.
لازم به ذکر است که در هر دو بازار کارگزاران بر اساس کدی که به آنها تعلق میگیرد، وارد معامله میشوند.
در کدام بازار سرمایهگذاری کنیم؛ بورس یا فرابورس؟
همانطور که گفته شد شرکتهایی که شرایطشان برای پذیرش در بازار بورس اوراق بهادار دشوار است میتوانند به سهولت در بازار فرابورس وارد شوند. این در حالی است که بر اساس مقررات، کلیه مزایای موجود برای شرکتهای پذیرفتهشده در بورس، برای اوراق بهادار و سهام شرکتهای پذیرفتهشده در فرابورس نیز تعریف شدهاند و این دو بازار در عمل فرق چندانی با هم ندارند.
بازدید کنندگان و علاقمندان وبلاگ سود نیوز epsnews.blogfa.com از این پس می توانند در زمان های عدم سرویس از طریق بلاگفا از وبلاگ دوم این گروه epsnews.blogsky.comدر این مجموعه بازدید کنند. وبلاگ سوم این گروه نیز epsnews.mihanblog.com می باشد. مطالب قابل ارائه وبلاگ عبارت است از: 1- آموزش کاربردی و اثربخش سرمایه گذاری در بازار سهام 2- ارائه اخبار مهم روزانه بازار سهام 3- ارائه اخبار مرتبط با اقتصاد جهانی و اقتصاد داخلی مرتبط با بازار سهام 4- بررسی وضعیت شرکتهای پذیرفته شده در بورس و فرا بورس 5- ارائه اخبار مربوط به سود اعلامی شرکتها و تحلیل آنها 6 -مروری بر شایعات و تیپ شناسی آنها 7- سایر موارد بورسی اطلاعیه رفع مسولیت : این وبلاگ فقط جنبه آموزشی و اطلاع رسانی دارد و به هیچ عنوان بر اساس مطالب وبلاگ، بخش نظرات و ایمیلهای ارسالی خرید و فروش نفرمایید. در ضمن بخش نظرات ممکن است حاوی مطالب مختلف از افراد با نیات گوناگون باشد، لطفا مراقب معاملات خود در بازار باشید. نخست دانش و دوم تجربه خود را در بازاربالا ببرید و نهایتا در صورت آمادگی کامل با حداقل سرمایه در این بازار مشغول شوید. بدون آموزش و بررسی توسط خودتان وارد هیچ بازاری نشوید. مسولیت سرمایه گذاری با خودتان است، پس خوب بررسی کنید. جمله مهم برای فعالیت در بازار: هـر حـقـیـقــتی در بازار از سـه مـرحـلـه می گـذرد: ابـتـدا، بـه مـسـخره گـرفـتـه مـی شود بـعـد بـه شـدت بـا آن مـخالـفـت مـی شـود و در آخـر، بـه عـنـوان امـری بـدیهـی پـذیـرفـتـه می شـود. محل تشکیل کلاس های آموزشی بورس مدیر وبلاگ: .
فرق بین بورس و فرابورس چیست؟
تفاوت اصلی بین بورس و فرابورس شرایط پذیرش شرکتها در این دو بازار است؛ که در بورس شرایط سخت گیرانهتر از فرابورس است.
به گزارش "صدای بانک" ، چندسالی می شود که برخی از افراد بنابر شرایط اقتصادی, برای حفظ ارزش سرمایه خود دست به فعالیتهای اقتصادی و شبه اقتصادی میزنند که در این بین یکی از بهترین روشها، ورود به بازار سرمایه است. بورس و فرابورس هر دو زیر مجموعهای از بازار سرمایه هستند.
بازار بورس چیست؟
بورس، بازاری است که قیمتگذاری و خرید و فروش کالا و اوراق بهادار در آن انجام میشود که در ایران به سه بخش اوراق بهادار، تفاوت در بازارهای بورس و فرابورس بورس کالا و بورس انرژی تقسیم می شوند.
به بورسی که در آن دارایی های مالی یا به عبارتی داراییهای کاغذی معامله میشود، بورس اوراق بهادار و به بورسی که در آن ثروتهای واقعی یا محصولات فیزیکی خرید و فروش میشود، بورس کالا گفته می شود. بورس انرژی هم به عنوان یک بورس کالایی است که امکان انجام معاملات حاملهای انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای مذکور در آن وجود دارد.
البته مدل دیگری از بورس به اسم بورس ارز رایج است که هنوز در ایران این بورس راه نیافتاده است.
بازار فرابورس چیست؟
فرابورس مثل بورس بازاری است که در آن سهام شرکتها خرید و فروش شده و براساس عرضه و تقاضا قیمت گذاری میشود. بازا فرابورس فرآیند پذیرش و خرید و فروش در آن راحت تر است و شرکتهای کوچک هم میتوانند سهام خود را در بازار سرمایه عرضه کنند.
مهم ترین وظیفه فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت بنگاه های اقتصادی جهت تامین مالی از طریق بازار سرمایه است؛ از این رو شرکت ها با احراز حداقل شرایط و در سریع ترین تفاوت در بازارهای بورس و فرابورس زمان ممکن، امکان ورود به بازار را دارند و می توانند از تمامی مزایای شرکت های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار استفاده کنند.
فرابورس موجب یکپارچه شدن و هدایت قسمتی از بازار سرمایه که زمینه ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند یا میخواهند سریعتر به بازار ورود پیدا کنند، شده است. راحتتر بودن شرایط پذیرش در این بازار سبب شده دوره زمانی پذیرش شرکتها کاهش یابد.
همچنین سازمان بورس اوراق بهادار به عنوان نهاد ناظر بر فعالیتهای مالی و عملیاتی شرکتهای بورس، فرابورس و بورس کالا نظارت کامل دارد.
فرابورس برای عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار، هفت بازار با نامهای بازار یک، بازار دو، بازار سه (عرضه)، بازار ابزار نوین مالی، بازار تفاوت در بازارهای بورس و فرابورس پایه و بازار شرکتهای کوچک و متوسط دارد که در ایران بازار یک، دو و پایه رایج هستند.
آیا خرید سهام در بازار بورس و فرابورس تفاوتی دارد؟
خرید و فروش در بورس توسط کارگزاران به عنوان متولی اصلی انجام خرید و فروش, انجام می شود. در فرابورس کارگزاران مسئولیت انجام خرید و فروشها را بر عهده دارند. در این بازار کارگزاران حکم واسطه بین خریدار و فروشنده داشته و کلیه معاملات سهام و اوراق بهادار در فرابورس از طرف آنها انجام می شود.
معاملات سهام در بازار فرابورس هم از شنبه تا چهارشنبه، ساعت ۹ صبح تا ۱۲.۳۰ انجام میشود. البته از ساعت ۸.۳۰ تا ۹ صبح، زمان پیشگشایش بازار است و امکان سفارشگذاری وجود دارد.
تفاوت بازار بورس و بازار فرابورس چیست؟
تفاوت اصلی بین بورس و فرابورس شرایط پذیرش شرکتها در این دو بازار است. که در بورس شرایط سخت گیرانهتر از فرابورس است.
تقسیم بندی بازارها در بورس و فرابورس متفاوت است. فرابورس دارای هفت بازار: اول، دوم، سوم (عرضه)، ابزارهای نوین مالی، پایه، شرکتهای کوچک و متوسط و ابزار مشتقه است، اما بورس فقط دارای دو بازار اول و دوم است.
کارمزد خرید و فروش در فرابورس کمی کمتر از بازار بورس است.
فرابورس چیست و تفاوت های آن با بازار بورس
چند سالی است که اغلب مردم بنا به شرایط اقتصادی، جهت حفظ ارزش سرمایه خود دست به فعالیتهای اقتصادی و شبه اقتصادی میزنند که در این بین یکی از بهترین روشها، ورود به بازار سرمایه است. بورس و فرابورس هر دو زیر مجموعهای از بازار سرمایه هستند.
همین اول بطور خلاصه میتوان گفت شرکتهایی که شرایط پذیرش در بازار بورس اوراق بهادار را ندارند، در بازار فرابورس به معامله سهام خود میپردازند. برای ورود به بحثِ تفاوت این دو بازار سرمایه، ابتدا بهتر است هر یک از این دو را بشناسیم.
بازار بورس چیست؟
اقتصاددانان، در تعریف بورس، آن را بازاری میدانند که قیمتگذاری و خرید و فروش کالا و اوراق بهادار در آن انجام میشود. در ایران سه نوع بازار بورس داریم: بورس اوراق بهادار، بورس کالا و بورس انرژی.
به بورسی که در آن دارایی های مالی یا به عبارتی داراییهای کاغذی (اسنادی مثل سهام و اوراق مشارکت) معامله میشود، بورس اوراق بهادار؛ و به بورسی که در آن ثروتهای واقعی یا محصولات فیزیکی خرید و فروش میشود، بورس کالا اطلاق میشود. بورس انرژی هم به عنوان یک بورس کالایی است که امکان انجام معاملات حاملهای انرژی و اوراق بهادار مبتنی بر کالاهای مذکور در آن وجود دارد.
البته مدل دیگری از بورس نیز به اسم بورس ارز رایج است که اگرچه در ایران این بورس راه نیافتاده است، اما باید بدانید که در آنجا، ارز رایج سرزمینها معامله میشود.
تعریف بازار فرابورس چیست؟
دومین بازار سرمایه ایران با نام فرابورس به انگلیسی: Over the Counter Market (به اختصار OTC) در ابتدای آبانماه سال 1387 با مجوز شورای عالی بورس شکل گرفت.
مهم ترین وظیفه فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت طیف وسیعی از بنگاه های اقتصادی به منظور تامین مالی از طریق بازار سرمایه است؛ از این رو رویه های پذیرش شرکت ها و تنوع شرایط پذیرش به گونه ای در فرابورس رقم خورده است که شرکت ها با احراز حداقل شرایط و در سریع ترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را داشته و بتوانند از تمامی مزایای شرکت های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار استفاده کنند.
فرابورس به عنوان یکی از ارکان بازار سرمایه کشور، ابزارهای تامین مالی متنوعی را برای بنگاه های اقتصادی فراهم آورده و بر اساس شرایط فعالیت هر بنگاه، گزینه های مناسبی را به منظور بهره مندی حداکثری از مزایای بازار سرمایه پیشنهاد می کند.
وجود فرابورس موجب یکپارچه شدن و هدایت قسمتی از بازار سرمایه که زمینه ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند یا میخواهند سریعتر به بازار ورود پیدا کنند، شده است. راحتتر بودن شرایط پذیرش در این بازار سبب شده دوره زمانی پذیرش شرکتها کاهش یابد.
قابل ذکر است که سازمان بورس اوراق بهادار به عنوان نهاد ناظر بر فعالیتهای مالی و عملیاتی شرکتهای بورس، فرابورس و بورس کالا نظارت کامل دارد.
آیا خرید سهام در بازار بورس و فرابورس تفاوتی دارد؟
خرید و فروش در بورس به واسطه کارگزاران (نقش نماینده خریدار و یا فروشنده) که متولی اصلی انجام خرید و فروش در این بازار محسوب می شوند انجام میگردد،
در فرابورس نیز کارگزاران مسئولیت انجام خرید و فروشها را بر عهده دارند. در این بازار کارگزاران حکم واسطه بین خریدار و فروشنده داشته و کلیه معاملات سهام و اوراق بهادار در فرابورس از طرف آنها انجام می شود.
معاملات سهام در بازار فرابورس هم از شنبه تا چهارشنبه، ساعت 9 صبح تا 12:30 انجام میشود. البته از ساعت 8.30 تا 9 صبح، زمان پیشگشایش بازار است و امکان سفارشگذاری وجود دارد.
تفاوت بازار بورس و بازار فرابورس چیست؟
تفاوت های اصلی بازار بورس و فرابورس به شرح زیر است:
- در واقع تفاوت اصلی بین بورس و فرابورس شرایط پذیرش شرکتها در این دو بازار است. که در بورس شرایط سخت گیرانهتر از فرابورس است.
- قوانین سختگیرانه بورس سبب شده که نمادهای پذیرفته شده در آن ریسک کمتری را نسبت به فرابورس متحمل شوند. کاهش ریسک در بورس همچنین بر نقد شوندگی و انتظارات آتی سهام تاثیرگذار است.
- تقسیم بندی بازارها در بورس و فرابورس متفاوت است. فرابورس دارای هفت بازار: اول، دوم، سوم (عرضه)، ابزارهای تفاوت در بازارهای بورس و فرابورس نوین مالی، پایه، شرکتهای کوچک و متوسط و ابزار مشتقه است، اما بورس فقط دارای دو بازار اول و دوم است.
- کارمزد خرید و فروش در فرابورس کمی کمتر از بازار بورس است.
- دوره ثبت شرکتها در فرابورس به علت سادهتر بودن شرایط پذیرش نسبت به بورس، کمتر است.
تا اواخر سال 98 یکی از تفاوتهای بازار فرابورس با بورس نبود حجم مبنا در فرابورس بود. به تازگی قانون جدیدی تصویب شد که طبق آن به نمادهای فرابورسی هم حجم مبنا تعلق خواهد گرفت و دیگر نمیشود حجم مبنا را به عنوان تفاوت این دو بازار در نظر گرفت.
انواع بازارهای بورس و فرابورس
مهمترین تفاوت میان بورس و فرابورس شرایط و فرآیند ثبت شرکتها در این دو بازار است. بر این اساس بورس و فرابورس همانطور که گفته شد هریک به بازارهای مختلفی تقسیم میشوند، که این تقسیمبندی بصورت زیر است:
- بورس (بازار اول و دوم)
- فرابورس (بازار اول – بازار دوم – بازار سوم – بازار پایه – بازار ابزارهای نوین مالی، بازار مشتقه و بازار شرکتهای کوچک و متوسط)
آشنایی با بازارهای فرابورس
بر اساس دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس، 7 بازار مجزا با کارکردهای متنوع برای پذیرش و معامله انواع اوراق بهادار و ابزار مالی در فرابورس ایجاد شده است.
متداولترین بازاها در فرابورس ایران بازار اول، دوم و پایه هستند. که به همین ترتیب و براساس شرایط و قوانینی که دارند، ریسک سرمایهگذاری در آنها افزایش پیدا میکند. یعنی نمادهایی که در بازار اول فرابورس درج شدهاند کم ریسکتر از نمادهای بازار دوم هستند و به همین ترتیب نمادهای بازار اول و دوم ریسک کمتری نسبت به بازار پایه دارند. در ادامه هریک از این بازارها را شرح میدهیم.
- در بازارهای اول، دوم و بازار شرکت های کوچک و متوسط، پذیرش و معاملات سهام شرکت های سهامی عام صورت میگیرد.
- در بازار سوم عرضه اوراق بهادار مانند سهام شرکت های سهامی، حق تقدم سهام، پذیره نویسی سهام و
سایر اوراق بهادار انجام می گیرد. - در بازار ابزارهای نوین مالی کلیه ابزارهای مالی که به تائید شورای عالی بورس رسیده قابل پذیرش و معامله است از جمله این ابزارها میتوان به انواع اوراق مشارکت، انواع گواهی سرمایه گذاری و انواع صکوک اشاره کرد.
- بازار مشتقه نیز برای معاملات اوراق اختیار خرید و اوراق اختیار فروش ایجاد شده است.
- بازار پایه نیز در جهت برنامه های توسعه کشور ایجاد شده و براساس یکی از الزامات ماده ۹۹ قانون برنامه پنجم توسعه و ماده ۳۶ احکام دائمی برنامههای توسعه کشور است، که میگوید هر شرکت سهامی عام باید سازوکار معاملاتی داشته باشد و باید پذیرش شود.
لازم به ذکر است بازار پایه که قبلا شامل بیش از 100 سهم در بازارهای پایه الف، ب و ج بود، بر اساس تقسیمبندی جدید بیشتر تحت کنترل قرار میگیرد و به سه دسته تابلوی پایه زرد، پایه نارنجی و پایه قرمز تقسیم شود.
تفاوت فرآیند پذیرش شرکتها در بازارهای بورس و فرابورس
همانطور که گفتیم، شرایط ثبت شرکتها در فرابورس سادهتر از بورس است تا شرکتهایی که امکان ثبت در بورس را ندارند، هم بتوانند در فرابورس درج نماد بشوند. قوانین و شرایط ثبت شرکتها در بازارهای بورس و فرابورس به شرح جدول زیر است:
مزایای ثبت شرکتها در بازار فرابورس چیست؟
طبق قوانین، همه مزایای موجود برای سازمانهای پذیرفته شده در بورس، برای اوراق بهادار و سهام شرکتهای پذیرفته شده در فرابورس نیز تعریف شدهاند، اما میتوان به چند مورد به عنوان مزایای ثبت یک شرکت در فرابورس اشاره کرد:
تامین مالی:
مهم ترین تفاوت در بازارهای بورس و فرابورس کارکرد بورس هـای اوراق بهـادار، امکـان تـامین مـالی ارزان قیمـت و در دسـترس، از عمـوم مـردم و سرمایه گذاران است. شرکت های پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار علاوه بر تامین مـالی از طریـق فـروش سهام خود، در صورت نیاز به منابع مالی جدید، امکان صدور سهام جدید و واگذاری آن به مردم را دارا هستند؛ منـابع مالی حاصل تفاوت در بازارهای بورس و فرابورس از افزایش سرمایه ارزان قیمت بوده و ریسک فعالیت شرکت را افزایش نمیدهد.
معافیت مالیاتی:
شرکت های پذیرفته شده در فرابورس ایران امکان برخورداری از معافیت مالیاتی تا 10 درصد درآمد خـود را پس از پذیرش و عرضه سهام در فرابورس دارا هستند.(شرکت های حاضر در بـازار پایـه از شـمول ایـن معافیت مستثنی هستند.)
تخفیف مالیات نقل و انتقال:
مالیات نقل و انتقال سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس و فرابورس، 1.0 درصد ارزش معامله اسـت؛ این نرخ از مالیات 4 درصدی ارزش اسمی شرکت های خارج از بورس یا فرابورس به مراتب کمتـر بـوده و مطلوبیت بیشتری را برای سهامداران و سرمایه گذاران شرکت ها فراهم میآورد.
معرفـی شرکت بـه بـازار:
با توجه به انعکاس اخبار و قیمت سهام شرکت های پذیرفته شده در سایت رسـمی فرابـورس، رسـانه هـا و سایر پایگاه های اطالع رسانی ، نام و برند شرکت های حاضر در فرابورس به صـورت روزانـه منتشـر شـده و موجب معرفی شرکت به آحاد جامعه، سرمایه گذاران، مشتریان و سایر افراد ذینفع می شود.
شفافیت اطلاعاتـی:
با توجه به انعکاس اطالعات مالی شرکت های پذیرفته شده در سایت رسمی سازمان بورس و اوراق بهـادار و شرکت فرابورس ایران و دسترسی عموم عالقه مندان به اطلاعات قابل اتکا و استاندارد شـده، مخاطبـان شرکت افزایش یافته و افراد حقیقی یا حقوقی بیشتری به سرمایه گذاری در شرکت ترغیب می شوند.
کشف عادلانـه قیمت سهـام:
قیمت شناسایی شده در مبادالت تفاوت در بازارهای بورس و فرابورس سهام در بورس ها از برآیند عرضه و تقاضای سهام توسط عمـوم فعـالان بازار به دست میآید و قیمتی رسمی محسوب شده و مبنایی برای تعیین ارزش شرکت محسوب می شود.
وثیقه گذاری سهـام:
شبکه بانکی کشور، سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس تهران یا فرابورس ایران را به عنـوان دارایـی قابل قبول به منظور وثیقه گذاری و اخذ تسهیلات به رسمیت می شناسد؛ از ایـن رو سـهامداران عمـده و سایر سهامداران شرکت ها می توانند از طریق توثیق سهام شرکت مورد نظر خود، نسبت بـه اخـذ تسـهیلات اقدام کنند.
امکان توزیع اوراق بهادار در بازار ابزار نوین مالی:
شرکتهای فعال در فرابورس این امکان را دارند تا منابع مالی طرحهای دلخواه خود را تا سقف ۶۰ درصد سرمایهگذاری در طرح پروژه، توسط توزیع اوراق تامین کنند.
علاوه بر موارد مذکور، با توجه به دستورالعمل پذیرش، عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار در فرابورس ایران، اسناد و مدارک مورد نیاز برای پذیرش در فرابورس نسبت به مدارک الزم برای پذیرش در بورس کمتر بوده و این مهم به طرز محسوسی دوره زمانی پذیرش شرکتها را کاهش میدهد.
مزایای بازار فرابورس برای سرمایه گذاران چیست؟
فرابورس سرمایه گذاران خود را از بسیاری از مزایای بورس مانند: شفافیت و اعتبار قیمت سهام، نظارت دقیق توسط سازمان بورس، شفافیت مکانیسم عرضه و تقاضا در قیمت سهام، سرمایهگذاری امن و مطمئن، امکان سرمایه گذاری با مبالغ کم و نقدشوندگی خوب بهرهمند میکند.
از دیگر مزایای سرمایه گذاری در فرابورس میتوان به کمتر بودن کارمزد خرید و فروش سهم فرابورسی نسبت به سهام بورسی اشاره کرد.
مزیت مهم دیگر آن کاهش مالیات نقل و انتقال سهام آنها می باشد. در حقیقت در معامله یک سهم در نرخ ۱۰۰۰ ریال از ۴۰ ریال برای هر سهم در خارج از بورس به ۵ ریال برای هر سهم در بازار فرابورس منجر خواهد شد. همچنین نقل و انتقال سهام به صورت آسان، سریع و کم هزینه انجام خواهد شد.
نتیجهگیری
با توجه به تمامی مطالب گفته شده تا به اینجا، سرمایه گذاری در سهام بورسی ریسک کمتری نسبت به سرمایه گذاری در سهام فرابورسی دارد. کاهش ریسک در بورس همچنین بر نقد شوندگی و انتظارات آتی سهام تاثیرگذار است.
از طرفی سهولت پذیرش شرکتها در فرابورس بیشتر از بورس بوده و همچنین کامزد خرید و فروش در فرابورس کمتر از بورس است. تمامی این عوامل فرابورس را همانند بورس به گزینهای جذاب برای سرمایه گذاران تبدیل کرده است.
بازار فرابورس چیست و چه تفاوتی با بازار بورس دارد؟
مدتی است که مردم به دلیل شرایط اقتصادی و در جهت حفظ ارزش سرمایه خود فعالیتهای اقتصادی و شبه اقتصادی انجام میدهند که یکی از این روشها، ورود به بازار سرمایه است.
بازار بورس و فرابورس هردو زیرمجموعهای از بازار سرمایه هستند.
در واقع بازار بورس یکی از راههای جذاب و مکانی برای رشد و پیشرفت شرکتها و سرمایهشان محسوب میشود.
در ادامه این مطلب تلاش میکنیم بیشتر به این دو بازار بورس و فرابورس بپردازیم.
بورس و فرابورس
شرکتها برای اینکه بتوانند به بازار بورس ورود پیدا کنند نیاز دارند که تاییدیههای لازم را بگیرند و در واقع طبق مقرراتِ تعیین شده پیش روند.
اما برخی شرکتها نمیتوانند این تاییدیهها را به دست آورند از این رو برای آسانتر شدن ورود شرکتها به این بازار، سازو کاری مشخص شد که در نهایت منجر شد بازار فرابورس در کنار بازار بورس به وجود آید.
بازار بورس چیست؟
بورس در اصل به بازاری گفته میشود که در آن قیمتگذاری و خرید و فروش کالا و اوراق بهادار انجام میشود.
در بازار بورس داراییهای مختلفی اعم از دارایی مالی و دارایی واقعی مورد معامله قرار میگیرند که هرکدام از آنها عنوانهای خاص خودشان را دارند.
به بورسی که در آن داراییهای مالی یا همان داراییهای کاغذی خرید و فروش میشود، بورس اوراق بهادار میگویند.
بورس اوراق بهادار یک بازار رسمی سرمایه است که در آن خرید و فروش سهام شرکتها، اوراق قرضه دولتی یا موسسات معتبر خصوصی تحت قوانین خاصی انجام میشود.
تعیین قیمت هر سهم در این بازار براساس عرضه و تقاضا مشخص میشود. در واقع یک سرمایهگذار میتواند با هر مقدار سرمایهای وارد بورس شود و در سهم شرکتهای موجود سرمایهگذاری کند.
به بورسی که در آن داراییهای واقعی یا کالای فیزیکی معامله میشود، بورس کالا گفته میشود.
به بورسی که در آن پول رایج کشور خرید و فروش میشود، بورس ارز میگویند که در حال حاضر در کشور ما این بورس راهاندازی نشده است.
بازار فرابورس چیست؟
بازار فرابورس سال 1387 تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار فعالیت خود را آغاز کرد.
این بازار ساختاری قانونی و مشابه بورس دارد اما با این تفاوت که شرایط پذیرش و معامله در آن سادهتر است تا از این طریق کمکی به تامین مالی اقتصاد کشور شود.
یکی از مهمترین وظایف این بازار هدایت بخشی از بازار سرمایه است که یا شرایط ورود به بورس اوراق بهادار را ندارند یا علاقهمندند تا ورود سریعتری به بازار داشته باشند.
ورود به این بازار نیازمند شرایط و الزامات کمتری نسبت به بازار بورس است و علاوه بر آن، تفاوت در بازارهای بورس و فرابورس انواع متنوعی از اوراق بهادار در بازار فرابورس قابل معامله هستند.
شرایط سادهتر و تنوع در قوانین پذیرش شرکتها در بازار فرابورس این امکان را فراهم کرده تا بنگاههای اقتصادی بتوانند با کسب حداقل شرایط در سریعترین زمان به این بازار وارد شده و از تمامی مزایای شرکتهای پذیرفته شده، بهرهمند شوند.
انواع بازار فرابورس
بازار فرابورس دارای 5 بازار با عنوانهای: بازار اول، بازار دوم، بازار سوم، بازار ابزارهای نوین مالی و بازار پایه است.
بازار سهام فرابورس ایران بازارهای اول، دوم و پایه را شامل میشود.
سهام شرکتهایی که شرایط لازم را دارند در بازارهای اول و دوم معامله میشوند و سهام شرکتهایی که فاقد شرایط هستند، در بازار پایه معامله میشوند.
در بازار اول شرکتهای سهامی عام که موفق به احراز شرایط لازم شدهاند، مجاز به انجام معاملات سهام خود هستند.
در بازار دوم شرایط منعطفتر از بازار اول است.
در نهایت بازار فرابورس برای ایجاد قابلیت نقل و انتقال سهام شرکتهایی ایجاد شده که در بورس یا سایر بازارهای فرابورس، (بازار اول و بازار دوم) پذیرش نشدند.
انجام معامله در هر دو بازار بورس و فرابورس از طریق کارگزاری انجام میشود که دارای مجوز قانونی از سازمان بورس اوراق بهادار است.
تفاوت بورس و فرابورس در چیست؟
قبلتر در تعریف این دو بازار به تفاوتهای آنها اشاره کردیم اما نکته دیگری که حائز اهمیت است اینجاست که عملکرد این دو بازار به هم مرتبط است.
یعنی اگر شرکتی در بازار بورس عملکرد مناسبی نداشته باشد به فرابورس منتقل می شود و همچنین اگر در فرابورس عملکرد مناسبی داشته باشد، به بازار بورس منتقل میشود.
ضمنا اگر شرکتی در بازار فرابورس عملکرد درستی نداشته باشد، از بازار اخراج میشود.
مزایای پذیرش شرکتها در بازار فرابورس چیست؟
شرکتها این امکان را دارند تا از طریق فروش سهام خود از مزایای تامین مالی ارزان قیمت از طریق بازار سرمایه بهرهمند شوند.
همچنین امکان تامین مالی از محل جذب سرمایهگذاران جدید و افزایش سرمایه را دارا هستند.
درج شرکتهای سهامی عام در فرابورس ایران نسبت به بورس شرایط کمتری نیاز دارد و همین موضوع باعث شده تا دوره زمانی پذیرش شرکتها به کمتر از یکماه کاهش پیدا کند.
شرکتهای پذیرفته شده در بازار فرابورس امکان برخورداری از معافیت مالیاتی تا 10درصد درآمد خود را پس از پذیرش و عرضه سهام جدید و واگذاری آن به مردم را دارا هستند.
منابع مالی حاصل از افزایش سرمایه ارزان قیمت بوده و ریسک فعالیت شرکت را افزایش نمیدهد.
مالیات نقل و انتقال شرکتهای پذیرفته شده در بورس و فرابورس 10درصد ارزش معامله است.
این نرخ از مالیات 4درصدی ارزش اسمی شرکتهای خارج از بورس یا فرابورس به مراتب کمتر بوده و مطلوبیت بیشتری را برای سهامداران و سرمایهگذاران به وجود آورده است.
سهامداران شرکتهای پذیرفته شده در بازار فرابورس میتوانند از طریق وثیقهگذاری سهام شرکت خود، برای گرفتن تسهیلات اقدام کنند.
شبکه بانکی سهام شرکتهای پذیرفته شده در فرابورس را به عنوان دارایی قابل قبول به عنوان وثیقه برای دریافت تسهیلات بانکی به رسمیت میشناسد.
اگر شرکتی بخواهد به هر دلیلی از فرابورس خارج شود، با گذراندن پروسه مشخصی امکان خروج از این بازار و حتی تبدیل شرکت به شرکت سهامی خاص به راحتی کاری شدنی خواهد بود.
سهامی که در بازارهای فرابورس کشور داد و ستد میشوند به دلیل نبود حجم مبنا با خرید و فروشهای روانتر و نقدینگی بالاتری روبهرو هستند و توزیع و تقاضا برای این سهام به سرعت استاندارد شده و معمولا صف خرید و فروش آنها برای مدت طولانی ادامه ندارد.
با توجه به انعکاس اطلاعات مالی شرکتهای پذیرفته شده در سایت رسمی سازمان بورس و فرابورس و همچنین با توجه به دسترسی عموم مردم به اطلاعات قابل اتکا و استاندارد شده، مخاطبان شرکت افزایش پیدا کرده و افراد حقیقی یا حقوقی بیشتری به سرمایهگذاری در شرکت علاقهمند میشوند.
اگر هنوز اپلیکیشن خودتان را آپدیت نکرده اید از دو لینک زیر نسخه های جدید را از گوگل پلی و بازار دریافت کنید و از دو امکان جذاب و جدیدمون استفاده کنید 🙂
دیدگاه شما