کندل شناسی در بورس چیست و آشنایی با انواع آن؟
کارشناسان حوزه بورس برای تحلیل بازار معمولا از دو روش تحلیل تکنیکال و تحلیل بنیادی استفاده میکنند؛ و تحلیلگران تکنیکال این کار را با رسم سه نمودار کندل استیک، میلهای و خطی انجام میدهند. کندل شناسی علم رسم کردن، خواندن و پیشبینی بازار از طریق کندلها است و به عبارتی یک معاملهگر بورسی از طریق کندل شناسی در کنار بهره مندی از سایر استراتژی هایی نظیر استراتژی پرایس اکشن، تحلیل خط روند، امواج الیوت، میتواند معاملات خود را در روز مدیریت کند.
کندل استیک چیست؟
کندل و کندل استیک چیست؟ کندل در لغت به معنای شمع و کندل استیک (Candlestick) به معنای شمعدان است؛ و نمودار شمعی به مجموعهای از کندلها گفته میشود که پشت سر هم رسم میشوند و روند بازار را نمایش میدهند. نمودار کندل استیک زمانی کاربرد دارد که تغییرات قیمت سهم دارای روند باشند و در نتیجه، رسم نمودار الگویی شامل نقاط حمایت و مقاومت سهم را در اختیار تحلیلگر میگذارد که منجر به انتخاب قیمت مناسب برای خرید میشود.
علم کندل شناسی در بورس اگرچه زیرمجموعه روش تحلیل تکنیکال است، اما در حوزه روانشناسی بورس هم کاربرد دارد. از آنجایی که روند حرکت هر سهم در بازار ناشی از تصمیمات معاملهگران است، بنابراین نمودار شمعی احساسات سرمایهگذاران و هیجاناتی که بازار تحت تاثیر آن قرار میگیرد را نمایش میدهد؛ و این موضوع را میتوان از دیگر کاربردهای کندل استیک به حساب آورد.
اجزای نمودار کندل استیک
نمودار کندل استیک در حقیقت از دو بخش اصلی «بدنه» و «سایه» تشکیل شده است؛ و رسم آن بر پایه تعدادی مولفه و انتخاب یک بازه زمانی (از یک ثانیه تا یک ماه) انجام میشود. در تصویر روبرو نمونهای از کندل را مشاهده میکنید که اجزای کندل به شرح زیر است:
- بالاترین قیمت: بالاترین قیمتی که سهم در بازه زمانی انتخابی تجربه کرده است.
- قیمت باز شدن: اولین قیمتی که سهم در بازه زمانی انتخابی، مورد معامله قرار گرفته است.
- قیمت بسته شدن: آخرین قیمتی که سهم در بازه زمانی انتخابی، مورد معامله قرار گرفته است.
- پایینترین قیمت: کمترین قیمتی که سهم در بازه زمانی انتخابی تجربه کرده است.
- سایههای بالا و پایین:تفاوت های بین کندل چکشی و Doji سایهها در هر کندل نشاندهنده میزان خرید و فروش در آن بازه زمانی هستند. اگرچه کندلها انواع گوناگونی دارند اما در حالت کلی، اگر سایه بالایی در کندل بلندتر باشد، از بیشتر بودن قدرت خریداران در ابتدا و قدرت یافتن فروشندگان در انتهای بازه معاملاتی حکایت دارد که موجب کاهش قیمت پایانی نسبت به قیمت عرضه خواهدشد. اما بلندتر بودن سایه پایینی، بیانگر بیشتر بودن قدرت فروشندگان در ابتدا و قدرت یافتن خریداران در زمان پایان بازه معاملاتی و افزایش قیمت پایانی است.
- بدنه: یکی دیگر از اجزای نمودار کندل استیک که قدرت خرید و فروش سهم را نشان میدهد، بدنه است. نموداری که در آن رنگ بدنه سبز یا سفید باشد، قیمت بسته شدن از قیمت باز شدن بالاتر است، به عبارتی قیمت سهم رشد داشته است. اما اگر بدنه قرمز یا مشکی باشد، قیمت سهم کاهش یافته و قیمت بسته شدن از قیمت باز شدن کمتر است. همچنین بدنه بزرگتر بیانگر بالا بودن قدرت خرید و فروش در آن سهم است.
انواع شمعها در کندل شناسی
شمعها در نمودار کندل استیک، به اشکال مختلفی ظاهر میشوند و هر کدام مفهوم خاص خود را دارند. معاملهگران برای شناسایی انواع شمعها در کندل شناسی، از الگوهای کندل استیک استفاده میکنند. این الگوها به دو دسته ساده و پیچیده تقسیم میشوند که در هر دو گروه، میتوان انواع شمعهای بدون سایه، بدون بدنه، با سایه خیلی بلند یا خیلی کوتاه و… را مشاهده کرد.
همچنین گاهی در نمودار کندل استیک، چند الگو در امتداد هم شکل میگیرند که شامل انواع شمعها هستند. مثلا اگر ما بازه زمانی یک ماه را انتخاب کنیم، ممکن است در ابتدا انواع شمعهایی ظاهر شوند که نشان از قدرت معاملهگران دارند (الگوی شماره 1)، در هفته دوم الگو تغییر میکند و شکست سهم را نشان میدهد (الگوی شماره 2) و در هفته آخر ماه انواع شمعهایی ظاهر میشوند که نشان از بازگشت سهم دارند (الگوی شماره 3).
برای درک بهتر انواع شمعها در کندل شناسی، در ادامه به بررسی چند الگو و چگونگی نمایش شمعها در هر الگو میپردازیم.
الگوهای کندل استیک
انواع کندل شناسی با توجه به ویژگیهای سهم و شرایط بازار در بازه معاملاتی انتخاب شده، طبق الگوی خاصی نمایش مییابند. هر کدام از الگوهای کندل استیک دارای نام و ویژگی مخصوص به خود هستند، مثلا ممکن است الگویی بدون سایه یا حتی بدون بدنه باشد! بنابراین در ادامه به معرفی چند الگو که در بحث کندل شناسی بیشترین کاربرد را دارند، میپردازیم.
1/ کندل مارابوزو (Marubozu)
کندل مارابوزو از نظر شکل ظاهری تنها از قسمت بدنه تشکیل شده است و میتواند سبز یا سفید و قرمز یا مشکی باشد. الگوی مارابوزو اغلب در انتهای یک روند صعودی یا نزولی تشکیل میشود.
مارابوزو سبز یا سفید: این مارابوزو اگر در انتهای روند صعودی ظاهر شود، نشان از ادامه رشد قیمت دارد؛ و اگر در انتهای روند نزولی تشکیل شود بیانگر حرکت معکوس قیمت سهم در ادامه بازار است.
مارابوزو قرمز یا مشکی: ظاهر شدن این مارابوزو در انتهای روند صعودی نشان از سقوط قیمت دارد؛ و اگر در انتهای روند نزولی ظاهر شود، بیانکننده این است که روند جاری ادامه خواهد داشت.
2/ کندل بلند (Long Candle)
الگوی کندل بلند تا حد زیادی شبیه مارابوزو است، با این تفاوت که سایههای بالایی و پایینی کوتاهی هم دارد.
زمانی که این کندل با رنگ قرمز یا مشکی ظاهر شود، ادامه مسیر به صورت نزولی، و زمانی که با رنگ سبز یا سفید نمایش یابد، ادامه مسیر به صورت صعودی را انتظار خواهیم داشت.
به عبارتی کندل بلند از وجود ثبات در بازار حکایت دارد و با ظهور آن به رنگ قرمز تا مدتی بیشتر افراد فروشنده و با ظهور به رنگ سبز برای مدتی بیشتر افراد خریدار خواهند بود.
3/ کندلهای سهتایی (Three candles patterns)
کندلهای سهتایی همانطور که از نامشان پیداست از قرارگیری متوالی سه شمعدان با بدنه و سایههای متوسط تشکیل میشوند؛ و شامل دو مدل: سه کلاغ سیاه (Three Black Crows) و سه سرباز سفید (Three White Soldiers) هستند. دقت کنید در این الگو توالی شمعدانها مهم است و نباید بین آنها فاصلهای وجود داشته باشد. مثلا دو شمعدان با روند نزولی و سپس ظهور یک شمعدان صعودی، نمیتواند در الگوی سهتایی قرار بگیرد.
در الگوی سه کلاغ سیاه (Three Black Crows) سه شمعدان با رنگ مشکی یا قرمز با حرکت نزولی ظاهر میشوند که احتمالا در ادامه آن، معاملهگران شاهد کاهش قیمت سهم خواهند بود؛ و به عبارتی تعداد فروشندگان همچنان بیشتر از خریداران است.
اما الگوی سه سرباز سفید (Three White Soldiers) برعکس حالت قبل است. یعنی ظهور سه شمعدان سفید یا سبز به شکل متوالی با حرکت صعودی؛ که بیانگر وجود خریداران قوی و افزایش قیمت سهم در ادامه خواهد بود.
4/ کندل دوجی (Doji)
کندل دوجی الگویی است که در زمان تضعیف یک روند ظاهر میشود. اگر الگوی دوجی در امتداد یک روند صعودی ظاهر شود، خبر از کم شدن قدرت خریداران دارد؛ و اگر در امتداد یک الگوی نزولی ظاهر شود گویای کاهش تعداد فروشندگان است.
از نظر ظاهری، دوجی کندلی بدون بدنه و دارای سایههایی بلند است و شامل سه مدل: دوجی سنجاقک، دوجی پایه بلند و دوجی سنگ قبر میشود.
زمانی که در سهمی قیمت شروع و پایان برابر باشد، با افزایش تعداد خریداران، دوجی سنجاقک و با افزایش تعداد فروشندگان، دوجی سنگ قبر ظاهر میشود. اما گاهی تردید زیادی درباره سهم وجود دارد و علاوه بر برابر بودن قیمت شروع و پایان، قدرت فروشندگان و خریدان هم تقریبا برابر است! که در این حالت شاهد رسم دوجی پایهبلند خواهیم بود.
5/ کندل چکش (Hammer)
این الگو ظاهری شبیه نام خود دارد، یعنی بدنهای کوتاه و مربعی با سایه پایینی بلند که طول سایه حداقل دو تا سه برابر بدنه است. کندل چکش سایه بالایی ندارد یا سایه بالایی آن بسیار کوتاه است.
معمولا زمانی که قرار است یک روند نزولی پایان یابد (مثلا پس از تشکیل الگوی سه کلاغ سیاه)، یک کندل چکش ظاهر میشود. اگر کندلی که پس از چکش رسم میشود، حرکت صعودی داشته باشد، الگوی ما معتبر و در غیر اینصورت نامعتبر است. البته این موضوع را از رنگ کندل چکش هم میتوان حدس زد؛ معمولا چکشهای سبز یا سفید اعتبار بیشتری دارند و احتمال صعودی شدن حرکت پس از تشکیل آنها بیشتر خواهد بود.
6/ کندل ابر سیاه (Dark Cloud)
کندل ابر سیاه برعکس الگوی چکش است و در امتداد یک روند صعودی (مثلا پس از تشکیل الگوی سه سرباز سفید) ظاهر میشود و برعکس شدن روند جاری را خبر میدهد.
از نظر ظاهری رنگ بدنه مشکی یا قرمز، با سایههایی کوتاه یا حتی بدون سایه است.
قیمت باز شدن سهم در این کندل گاهی برابر با قیمت بسته شدن در کندل قبلی و اغلب بیشتر از آن است. معاملهگران ظاهر شدن الگوی کندل ابر سیاه را هشداری برای خروج از سهم قلمداد میکنند.
7/ کندل هارامی (Harami)
هارامی کلمهای ژاپنی است که اشاره به باردار بودن دارد. همانطور که در تصویر مشاهده میکنید الگوی کندل هارامی با تشکیل یک شمعدان بزرگ (مادر) و یک شمعدان کوچک (نوزاد) در میانه آن، توصیف درستی از نام خود را ارائه میدهد. کندل هارامی شامل دو حالت صعودی (Harami Bullish) و نزولی (Harami Bearish) است؛ و معاملهگران آن را به عنوان یک الگوی ضعیفِ بازگشتی در روند بازار میشناسند.
به عبارتی الگوی کندل هارامی میگوید که قیمت از روند قبلی خود (خواه نزولی باشد یا صعودی) جدا خواهد شد؛ اما اینکه روند معکوس میشود یا سهم بدون روند به مسیر خود ادامه میدهد، مشخص نیست! و این مشخص نبودن میتواند آشفتگی بازار را در پی داشته باشد؛ چرا که برخی افراد توقف روند را به فال نیک گرفته و وارد معامله برای خرید یا فروش سهم میشوند و برخی دیگر منتظر روند پیدا کردن سهم در بازار میمانند.
سخن آخر
وجود الگوهای مختلف در بحث کندل شناسی، احتمالا موجب سردرگمی کاربران و پیچیده به نظر رسیدن این مبحث خواهد شد! اما دقت کنید که کندل در حالت کلی از اجزای ثابتی تشکیل میشود و تنها نحوه قرارگیری این اجزا در الگوهای مختلف متغیر است، بنابراین شما با بررسی نمودار چندین سهم و روند حرکتی آنها در بازار، به راحتی قادر به درک مبحث کندل استیک خواهید بود.
گفتنی است اگرچه کندل شناسی در بورس به تنهایی برای تحلیل بازار و مدیریت معاملات کاربرد ندارد، اما در کنار نمودارهای میلهای و خطی میتواند نتایج خوبی را در اختیارتان بگذارد و نقطه قوت آن که مشخص کردن بهترین زمان برای خرید سهم است، را میتوان دلیل محبوبیت این روش بین تحلیلگران حوزه تکنیکال دانست.
کندل چکش یا Hammer چیست؟ آموزش کندل شناسی و کندل خوانی
یکی از الگوهای کندلی کاربردی کندل چکش یا Hammer است. این الگو یک الگوی تک کندلی است و در روند نزولی بیانگر وجود ضعف در فروشندگان و ایجاد قدرت در خریداران می باشد. در واقع تشکیل کندل Hammer نشانه ای از بازگشت روند می دهد.
برای آموزش کندل خوانی و کندل شناسی و الگوهای کندلی پر کاربرد به لینک روبرو مراجعه کنید: کندل شناسی
فهرست عناوین این مطلب
ویژگی ظاهری کندل چکش
نام این candle از شکل ظاهری آن مشخص است. کندل چکش یا Hammer دارای یک بدنه کوچک در بالا و سایه بلند در زیر بدنه است. سایه پایینی بایستی حداقل دوبرابر بدنه یا بادی باشد.
رنگ بادی (صعودی یا نزولی بودن کندل) در این الگو مهم نیست و شرط تشخیص آن اندازه بدنه نسبت به سایه و محل تشکیل سایه است.
لایت فارکس یکی از بهترین بروکرهای فعال در بازار فارکس است و در مقایسه با رقبای خود برای تریدرهای ایرانی امکانات بسیار خوبی ایجاد کرده است. شما در بروکر لایت فارکس قادر به معامله تمام جفت ارزهای فارکس، ارزهای دیجیتال، فلزات، سهام های بازار بورس نیویورک و نزدک هستید.
- جهت آموزش ثبت نام و بررسی بروکر لایت فارکس بر روی لینک روبرو کلیک فرمایید: لایت فارکس
- جهت مراجعه به وبسایت بروکر لایت فارکس بر روی لینک روبرو کلیک فرمایید: وبسایت رسمی لایت فارکس
مفهوم کندل چکش ( Hammer )
یکی از مراحل اصلی تحلیل به روش پرایس اکشن تحلیل کندل ها می باشد.
به طور کلی و بدون توجه به نوع روند، سایه کندل نشانگر تقابل بین خریداران و فروشندگان است و هر چه این سایه بلندتر باشد حجم معاملات بیشتر می باشد. وقتی که سایه بلند در زیر کندل تشکیل می شود به معنای این است که فروشندگان در تلاشند تا قیمت را پایین بیاورند و خریدران با خریدهای خود قیمت را بالا آورده و تلاش فروشندگان را خنثی می کنند.
candle چکش یک از نشانه های اتمام روند نزولی می باشد و در کنار دیگر نشانه ها سیگنالی جهت بازگشت روند و آغاز روند صعودی یا شروع یک اصلاح در نظر گرفته می شود.
توجه شود که کندل چکش به تنهایی تعیین کننده هیچ نتیجه ای نیست و بایستی در موقعیت خودش بررسی گردد. به عنوان مثال در بازار رنج کندلی با سایه بلند به معنای تغییر روند نیست و نمی توان بر اساس آن وارد موقعیت call یا buy و put یا sell شد.
همچنین اگر در یک روند نزولی کندل Hammer تشکیل گردید بایستی چک شود که آیا بازار به یک ناحیه حمایتی قدرتمند رسیده است یا نه. واضح است که وجود چند عامل در کنار یکدیگر بر اعتبار تحلیل می افزاید.
انواع کندل چکش ( Hammer )
کندل Hammer بر اساس رنگ بادی آن یا به عبارتی دیگر بر اساس صعودی یا نزولی بودن کندل به دو نوع تقسیم بندی می شود.
کندل Hammer نزولی
این candle گویای این مطلب است که با وجود ایجاد ضعف در فروشندگان، آنها توانسته اند قیمت پایانی را به کمتر از قیمت باز شدن کندل برسانند.
کندل چکش صعودی
در این candle خریداران قدرت بیشتری نسبت به خریداران در کندل چکش نزولی دارند. سایه بلند در زیر کندل به این معناست که قدرت فروش را خنثی کرده اند. علاوه بر این آنها توانسته اند قیمت بسته شدن candle را به بالاتر از قیمت باز شدن آن برسانند.
در یک روند نزولی تشکیل کندل هایی که با سایه های بلند در زیر نشان دهنده شروع ضعف در فروشندگان و عدم وجود قدرت در پایین تر آوردن قیمت است. تریدر بایستی با بررسی نواحی حمایتی و مقاومتی و الگوهای کندلی فرصت مناسب برای ورود را بیابد.
کندل چکش یا Hammer نزولی در یک روند صعودی به چه معناست؟
در یک روند صعودی هنگامیکه candle چکش نزولی تشکیل می شود نشان دهنده این است که فروشندگان قدرت عرضه را بالا برده اند. فروشندگان با فروش های خود قیمت یا نرخ را پایین آورده ولی خریداران نیز با خریدهای خود از زیاد پایین آمدن قیمت جلوگیری کرده اند و در نهایت قیمت بسته شدن پایین تر از قیمت باز شدن candle قرار گرفته است. وجود این کندل در روند صعودی نشان دهنده قدرت فروشندگان است.
ورود به بازار با اردر call یا buy با ظاهر شدن Hammer
در صورتیکه یک روند نزولی با حداقل سه candle نزولی ایجاد شد و پس از آن کندل چکش تشکیل گردید تریدر با توجه به دیگر شرایط استراتژی معامله گری خود می تواند آماده ورود به معامله گردد. در نظر گرفتن نکات زیر در مواجه شدن با کندل Hammer کمک کننده است.
- در صورتیکه بعد از کندل چکش یک کندل صعودی تشکیل گردد، می تواند تاییدی برای تغییر روند در نظر گرفته شود.
- در صورتیکه چند کندل صعودی پس از candle چکش ایجاد شود به شرطی که بالای هر کندل از بالای کندل قبلی بالاتر باشد، تریدر می تواند در اصلاح وارد بازار در جهت صعود شود.
- در صورتیکه قیمت به زیر کندل Hammer رسید روند نزولی ادامه دار است و باید منتظر علامت دیگری بود. کندل چکش قبلی دیگر معتبر نیست.
- همانطور که بالاتر توضیح داده شد تشکیل candle چکش نزولی (قیمت بسته شدن کمتر از قیمت باز شدن است) در یک روند صعودی نشان دهنده ظهور قدرت عرضه می باشد. اگر بعد از کندل Hammer کندل نزولی تشکیل گردد تاییدی برای تغییر روند است.
- اگر در یک روند صعودی کندل Hammer تشکیل شد و پس از آن چند کندل نزولی به صورتیکه قیمت پایین هر کندل پایین تر از قیمت پایین کندل قبلی باشد ظاهر شود تریدر می تواند در پایان اصلاح برای ادامه نزول وارد بازار شود.
- در صورتیکه قیمت در کندلهای بعدی به بالاتر از کندل چکش در روند صعودی برود به عبارت دیگر قیمت بسته شدن candle جدید بالاتر از قیمت بالای کندل چکش برسد دیگر candle چکش معتبر نیست.
تحلیل با کندل چکش و اسیلاتور
برای اطمینان بیشتر از پیشبینی می توان علاوه بر بررسی اینکه کندل چکش در روند نزولی بر روی یک ناحیه حمایتی تشکیل شده است، بررسی نمود که اسیلاتوری مانند stochastic در اشباع فروش باشد. با کراس دو خط اسیلاتورتغییر روند محتمل تر خواهد بود و می توان وارد بازار در جهت صعود شد.
الگوی Hammer یکی از الگوهای معتبر و مورد علاقه تریدرهای پرایس اکشن است. بسیاری از تریدرها در استراتژی های معامله گری خود در کنار دیگر عوامل به این الگو نیز توجه ویژه ای دارند.
تفاوت های بین کندل چکشی و Doji
الگوهای کندل استیک برای معاملات وابسته به تحلیل تکنیکال ابزار مهمی به شمار می آیند. یاد گرفتن تشخیص این الگوها به معامله گران اجازه می دهد تا روندهای احتمالی بازار را شناسایی کنند و بر اساس این تحلیل ها تصمیمات معاملاتی خود را بگیرند. الگوهای کندل استیک مختلفی وجود دارند که می توانند حرکت های صعودی یا نزولی قیمت ها را نشان دهند. این مقاله به طور خلاصه به توضیح الگوهای کندل استیک می پردازد و سپس 10 الگوی برتر و ضرروی برای همه معامله گران را معرفی می کند.
الگوی کندل استیک (شمعی) چیست؟
کندل استیک یک میله جداگانه در نمودار است که حرکت قیمت یک دارایی خاص را در یک بازه زمانی معین نشان می دهد. اطلاعاتی که کندل استیک ارائه می دهد شامل قیمت باز شدن، بالاترین قیمت، پایین ترین قیمت و قیمت بسته شدن در آن بازه زمانی است.
الگوهای کندل استیک با بررسی یک یا چند کندل در نمودار به معامله گران وابسته به تحلیل تکنیکال در پیش بینی حرکات آتی و الگوهای قیمتی دارایی های مالی (مانند جفت ارزها، سهام و غیره) کمک می کنند. الگوهای کندل استیک در نمودار این دارایی ها قابل رویت هستند و برای تحلیل بازار مورد استفاده قرار می گیرند. مقالات ما در مورد تشخیص الگوهای کندل استیک آغازی بی نظیر برای یادگیری نحوه شناسایی و تحلیل کندل های نمودار جهت داشتن معاملات سودده است.
الگوهای کندل استیک می توانند صعودی یا نزولی باشند
به منظور تشخیص و اعمال متداول ترین الگوهای کندل استیک در استراتژی های معاملاتی، معامله گران باید بدانند که چگونه این الگوها می توانند بر جهت بازار (روند) تأثیر بگذارند. جدول های زیر دو نوع اصلی حرکت های قیمت که توسط کندل استیک ها مشخص می شوند را خلاصه می کنند. بسیاری از این الگوها در لیست 10 الگوی برتر ما درج شده اند.
آموزش کندل Doji
هر معاملهگر باید به طیف وسیعی از ابزارهای فنی برای تعیین جهت بازار مجهز باشد. برخی از این ابزارها شامل الگوهای شمعدانی هستند. هر چند همه آنها نمیتوانند حرکت دقیق بازار را نشان دهند. مثلا کندل Doji عدم اطمینان در بازار را نشان میدهد و معمولا جهت قیمت را مشخص نمیکند. در این مقاله به آموزش این کندل و انواع آن میپردازیم. پس با ما همراه باشید.
کندل Doji چیست و چگونه کار میکند؟
فهرست عناوین مقاله
دوجی کندلی است که نشاندهنده عدم اطمینان معاملهگران به بازار است. این کندل نشاندهنده تردید در مورد قیمت بعدی است، بنابراین گاوها و خرسها شانس مساوی برای برتری در بازار دارند. این کندل یکی از سادهترین کندلها است. دوجی بدنه کوچکی دارد زیرا قیمت باز و بسته شدن قیمت در آن تقریباً برابر است. اگر این دو مورد برابر باشند، به این معنی است که نه گاوها و نه خرسها نمیتوانند کنترل بازار را در دست بگیرند.
کندل دوجی شمعی است که دارای معیارهای زیر است. اول اینکه قیمتهای باز و بسته شدن در آن در یک تقریباً در یک سطح هستند، بنابراین بدنه شمع کوچک است. دوم اینکه کندل دارای سایه بالا یا پایین یا هر دو است. سایههای کندل دوجی میتوانند طولهای مختلفی داشته باشند. اندازه آنها نشاندهنده قدرت نوسانات بازار است. این کندل شبیه یک صلیب یا علامت جمع است.
تصور رایجی که در مورد کندل Doji وجود دارد تفاوت های بین کندل چکشی و Doji این است که معکوسهای بازار را پیشبینی میکند و ضعف خریداران یا فروشندگان را بسته به روند نشان میدهد. با این حال همیشه اینطور نیست. این کندل حتی اگر گاوها/خرسها روند بازار را ادامه دهند و هیچ یک نتوانند آن را معکوس کنند ممکن است در نمودار قیمت دیده شود.
نمونهای از کندل Doji در بازار فارکس
اگرچه کندل دوجی یک الگوی ساده است، اما ارزش بررسی عملکرد در معاملات واقعی را دارد. اگر به نمودار روزانه جفت EUR/USD نگاه کنید متوجه تعداد زیادی کندل دوجی میشوید.
تفاوت بین کندل دوجی و کندل فرفره
علاوه بر دوجی شمع دیگری نیز وجود دارد که عدم اطمینان در بازار را نشان میدهد. این شمع با نام فرفره یا Spinning Top شناخته میشود. اگر چه این دو بسیار شبیه به هم هستند، اما شمع Spinning Top بدنه بزرگتر و سایههای بلندتری دارد. در حالی که کندل Doji میتواند سایههایی با اندازههای مختلف داشته باشد.
یک قانون وجود دارد که میگوید اگر کندل دوجی باشد بدنه آن تا 5 درصد اندازه کل کندل خواهد بود. حال اگر بدنه بزرگتر از 5 درصد اندازه کل کندل باشد، به جای کندل دوجی با کندل فرفره مواجه هستیم. البته اندازهگیری بر حسب درصد سخت است. به همین دلیل باید روش دیگری را برای تعیین دوجی یا فرفره بودن کندل انجام دهید. تنها زمانی که حداقل ده شمعدان Doji را در نمودار قیمت میبینید، میتوانید اطمینان حاصل کنید که آنها را شناسایی کردهاید.
انواع کندل Doji
کندل Doji دارای پنج نوع مختلف است که از نظر شکل کندل با هم تفاوت دارند. در ادامه به بررسی هر یک از آنها میپردازیم. این پنج نوع شامل دوجی معمولی، دوجی سایهبلند، دوجی سنجاقک، دوجی سنگ قبر و دوجی چهار قیمت است.
کندل دوجی معمولی
این نوع دوجی رایجترین شکل از شمعدان دوجی است. این شمعدان دارای بدنه کوچک و سایههایی است. دوجی معمولی زمانی شکل میگیرد که معاملهگران در مورد پیشبینی جهت بازار مطمئن نباشند. این کندل همان طور که در شکل زیر دیده میشود مانند یک علامت جمع به نظر میرسد.
کندل دوجی سایهبلند
کندل دوجی سایهبلند نیز مانند کندل دوجی معمولی سایههای بلندی دارد و بدنه آن همچنان کوچک است. زیرا قیمت تقریباً در همان سطحی که باز میشود بسته خواهد شد. این کندل به سختی میتواند به عنوان سیگنال برای تعیین جهت آینده بازار استفاده شود. با این حال به معاملهگران بلاتکلیف سیگنال میدهد. کندل Doji سایهبلند میتواند هم نشاندهنده اصلاح بازار و هم نشاندهنده یک معکوس باشد.
کندل دوجی سنجاقک
دوجی سنجاقک کندلی است که به شکل خاصی شکل میگیرد. در این کندل قیمت باز و بسته شدن نزدیک به هم و در بالای کندل قرار دارد. بنابراین قسمت بالایی شمعدان کوچک است و به سختی سایه بالایی دیده میشود. در عین حال دارای یک سایه پایین بلند است. این نوع کندل میتواند در یک روند صعودی و نزولی رخ دهد و در انتهای روند نزولی قابل اعتمادتر است. این شمعدان شبیه کندل مرد به دار آویخته و یک کندل چکش است. اما این دو بدنه بزرگی دارند، در حالی که شمعدان دوجی بدنه کوچکی دارد.
سایه بلند دوجی سنجاقک به این معنی است که خرسها در زمان شکلگیری شمعدان قویتر بودهاند. از طرفی قیمت در پایین بسته نشده و به سمت بالا حرکت کرده، به این معنی که خرسها قدرت خود را از دست دادهاند.
کندل دوجی سنگ قبر
این نوع کندل مخالف دوجی سنجاقک است و تفاوت های بین کندل چکشی و Doji یک الگوی معکوس نزولی در نظر گرفته میشود. کندل دوجی سنگ قبر دارای سایه بالایی بلند، جثه کوچک و یک سایه پایین کوچک است. این شکل نشان میدهد که گاوهای نر قوی بودهاند اما نتوانستهاند قیمت را در اوج نگه دارند. در نتیجه قیمت کاهش یافته و قدرت به دست خرسها افتاده و احتمال یک روند نزولی قوی وجود دارد. هنگامیکه این کندل در بالای یک روند صعودی تشکیل شود قابل اعتمادتر است. این کندل حتی میتواند قویتر از یک ستاره عصرگاهی باشد.
در اینجا یک استراتژی کوچک وجود دارد. اگر یک کندل Doji سنگ قبر در نمودار قیمت وجود دارد، میتوانید یک معامله کوتاه باز کنید. با این حال در صورتی که شکستی پایینتر از دوجی وجود داشته باشد، موقعیت کوتاه موفق خواهد بود. اگر قیمت بالاتر از سطح پایین دوجی باقی بماند، این احتمال وجود دارد که حرکت صعودی از سر گرفته شود.
کندل دوجی چهار قیمت
کندل دوجی چهار قیمت نادرترین نوع کندل دوجی است. این شمعدان دارای چهار قیمت پایین، بالا، بسته و باز برابر است. به نظر میرسد یک علامت منفی یا یک خط افقی است و نشاندهنده عدم نوسانات و اطمینان در مورد جهت قیمت آینده است. اگر چنین کندلی را در نمودار قیمت مشاهده کردید مطمئن باشید بازار در تردید است. بهتر است در چنین لحظاتی از هرگونه معاملهای خودداری کنید.
الگوهای دوجی ستاره
این الگو میتواند صعودی یا نزولی باشد که در هر صورت نشاندهنده بازگشت احتمالی بازار است. اگر الگوی دوجی ستاره صعودی باشد ما انتظار داریم که به سمت بالا حرکت کنیم. الگوی دوجی ستاره از سه شمع تشکیل شده است. شمع اول بزرگ و نزولی است. شمع دوم یک شمع دوجی است که زیر بدنه قبلی بسته میشود. شمع سوم بالای الگوی دوجی ستاره باز شده و صعودی است. در این صورت میتوان انتظار بازگشت قیمت را داشت. این الگو از کندل Doji با نام ستاره صبحگاهی نیز شناخته میشود.
الگوی دوجی ستاره نزولی به این معنی است که ما انتظار حرکت رو به پایین را داریم. در این الگو شمع اول بزرگ و صعودی است. شمع دوم یک دوجی است که بالاتر از قیمت باز شدن کندل اول باز میشود. کندل سوم نزولی است و زیر شمعدان دوجی میماند. این الگو همان ستاره عصرگاهی است.
معاملهگران از الگوهای دوجی ستاره استفاده میکنند تا یا از ورود به بازار در روند فعلی اجتناب کنند و یا با تغییر بازار معامله کنند.
مزایا و معایب کندل Doji
این کندل را میتوان در هر بازه زمانی برای هر دارایی یافت. این کندل یکی از سادهترین کندلها است که تشخیص راحتی دارد. برای تعریف آن نیازی به دانش خاصی نیست. اگرچه سیگنالهای معکوس یا ادامه دقیقی را ارائه نمیدهد، اما ممکن است زمانی که بازار آماده چرخش است زنگ خطر باشد. معاملهگران میتوانند از چنین سیگنالهایی برای ورود یا خروج از معامله استفاده کنند. لطفاً به یاد داشته باشید که سیگنال تنها در صورتی قابل اعتماد است که از طریق سایر ابزارهای فنی تأیید شده باشد.
اگرچه کندل Doji سیگنالهای دقیقی برای تغییر روند یا ادامه آن ارائه نمیدهد، اما ممکن است نشان دهد که بازار چه زمانی آماده چرخش است. در مورد محدودیتها، کندل دوجی منعکسکننده عدم اطمینان معاملهگران و سیگنالها است. این بهترین الگو برای تعیین جهت قیمت نیست. برخی از معاملهگران برای تشخیص تفاوت بین شمعدان Doji و Spinning Top تلاش میکنند و گاهی ممکن است دچار اشتباه شوند.
جمعبندی
الگوی شمعدان دوجی یک الگوی خنثی است. نه سیگنالهای ادامهای و نه سیگنالهای معکوس ارائه میدهد، اما عدم اطمینان در بازار را منعکس میکند و سیگنالهای دقیقی در جهت قیمت ارائه نمیدهد. پیشنهاد میشود برای موفقیت در تعریف سیگنالهای آن، آنها را روی نمودار تمرین کنید. بهترین راه این است که یک حساب آزمایشی باز کنید که در آن بتوانید طیف گستردهای از داراییهای زیربنایی CFD را بدون هیچ خطری معامله کنید. پس از تمرین با خیال راحت یک حساب واقعی باز کنید.
الگوهای کندل استیک
نمایش تغییرات قیمت از سالیان بسیار قبل همواره مورد توجه معامله گران و تجار بوده است. انواع مختلفی برای این نمایش وجود دارد که الگوهای شمعی، میلهای و خطی از جمله پرطرفدارترین و شناختهشدهترین انواع آن هستند. الگوهای شمعی برای اولین بار توسط تجار برنج ژاپنی مورد استفاده قرار میگرفت، بدین ترتیب در طی قراردادی این تجار سعی کردند تا قیمت بازگشایی و آخرین قیمت و همچنین بالاترین و پایینترین قیمت دوره معاملاتی خود را مشخص کنند.
صدها سال بعد این استیو نیسون بود که در قالب کتابی با عنوان الگوهای شمعی ژاپنی در چارت در سال 1991 برای اولین بار این الگوها را به معامله گران غربی معرفی کرد. این کتاب که در حدود 20 بخش تالیف شده است به معرفی انواع الگوهای شمعی و همچنین نامگذاری و معنای آنها پرداخته است و بدین ترتیب این سیستم شروع به گسترش محبوبیت خود در بین معامله گران غربی کرد.
استیو نیسون در مقدمه خود چنین بیان میکند: “مونهیسا هوما در بین تمام تجار برنج جزو معدود افرادی بود که میتوانست رفتار آینده برنج را پیشبینی کند، هوما از بزرگترین تجار برنج به شمار میرفت که از این تکنیک در قرن 16 استفاده میکرده است.” همچنین در این کتاب اشارهای به تاریخ آشفته و حاکی از جنگ ژاپن در قرون 14 تا 16 شده است و ذهنیتی که برای پیروز شدن در معاملهگری باید بتوانید همانند یک ژنرال جنگی بیاندیشید، استراتژی معاملاتی داشته باشید و بر روانشناسی خود نیز مسلط باشید به گونهای از آن فرهنگ آکنده از جنگ آن دوران سرچشمه گرفته است.
بنابراین در بسیاری از موارد اسامی که به الگوهای کندلی یا شمعی نیز داده شد حاکی از همین اسامی نظامی داشتند. برای مثال: الگوی ستاره صبحگاهی و ستاره شامگاهی در واقع حملات صبح و شام بودهاند، کندل سنگ قبر، کندل مرد دارآویز، کندل چکش، الگوی کندلی سه سرباز پیشرونده تنها تعدادی از مثالهای این نوع به شمار میروند.
در این مقاله از فردانامه قصد داریم تا شما را به سفری پیرامون الگوهای کندلی ببریم، بنابراین با ما همراه باشید.
تعریف شمعها یا کندلها
کندلها بر طبق قراردادی که انجام شده است به واسطه 4 قیمت تعریف میشوند: قیمت بازگشایی کندل، آخرین قیمت کندل، بیشترین قیمت کندل و همچنین کمترین قیمت کندل. با در دست داشتن این 4 قیمت شما میتوانید هر کندلی بسازید. قوانین بسیار سادهای بر آن حاکم است، اگر آخرین قیمت از قیمت بازگشایی بیشتر باشد کندل معمولا به رنگ سبز نشان داده میشود و یک کندل صعودی است (البته این رنگ صرفا یک قرارداد است و در محیطهای مختلف به رنگهای مختلفی نشان داده میشود) و اگر برعکس این وضعیت را داشته باشیم کندل نزولی است که معمولا به رنگ قرمز نشان داده میشود.
همچنین اگر بالاترین یا پایین ترین قیمت خارج از بازه بین قیمت بازگشایی و آخرین قیمت باشد با خطی نازک نشان داده میشود که معمولا با اسامی مانند سایه و حتی فیتیله شمع خوانده میشوند. همچنین بخش مستطیلی شکل آن را نیز بدنه کندل مینامند. باید توجه داشته باشید که سایه شمع میتواند هم در قسمت بالا و هم در قسمت پایین شمع وجود داشته باشد.
دلیل شکلگیری الگوهای شمعی
با توجه به وضعیت قرارگیری این کندلها در کنار هم امکان صحبت کردن پیرامون وضعیت حرکت بازار وجود دارد. در واقع تمام ابزارهای تکنیکال از جمله الگوهای شمعی را شاید بتوان دال بر ارزیابی صحت و سلامت روانی بازار دانست، بنابراین دقت کردن به الگوهای خاصی که در شرایط عدم سلامت کامل بازار شکل میگیرند میتواند در پیشبینی و بررسی وضعیت حرکت بازار مورد توجه قرار داد. برای مثال با شنیدن نام الگوی سیاه تاریک (Dark Cloud Cover) یا الگوی مرد دارآویز (Hanging Man) به سادگی پی خواهید برد که بازار در وضعیت مناسبی به سر نمیبرد.
اگر بخواهیم الگوهای کندلی را تقسیم بندی کنیم میتوان الگوهای تک کندلی و دو یا چند کندلی را تقسیمبندی منطقی برای این الگوها دانست. البته ذکر این نکته خالی از لطف نیست که الگوهای چند کندلی نیز در تایم فریمهای مختلف و یا حتی با تکنیک تبدیل کندل میتوانند به الگوهای تک کندلی تبدیل شوند.
در تحلیل این الگوهای کندلی باید به احساسات پشت یک کندل و محلی که الگوی مورد نظر ایجاد میشود بسیار توجه کرد. برای مثال تفاوت الگوی چکش و الگوی مرد دارآویز در این است که چکش در انتهای یک روند نزولی شکل میگیرد و الگوی مرد دارآویز در انتهای یک روند صعودی در حالی که شاید از جهت رنگ و شکل یکسان باشند. در ادامه به نامگذاری بخضی از الگوهای شمعی کاملا شناخته شده خواهیم پرداخت.
ردیف | نام الگو | اسم لاتین | نوع الگو | شکل الگو |
1 | چکش | Hammer | تک کندلی | |
2 | چکش معکوس | Inverse Hammer | تک کندلی | |
3 | مرد دارآویز | Hanging man | تک کندلی | |
4 | ستاره ثاقب | Shooting Star | تک کندلی | |
5 | دوجی سنگ قبر | Grave stone | تک کندلی | |
6 | دوجی سنجاقک | Dragon fly | تک کندلی | |
7 | دوجی (دارای انواع مختلفی است) | Doji | تک کندلی | |
8 | الگوی پوشای صعودی و نزولی | Engulfish | دو کندلی | |
9 | الگوی ابر سیاه | Dark cloud cover | دو کندلی | |
10 | الگوی نفوذی | Piercing pattern | دو کندلی | |
11 | ستاره صبحگاهی | Morning star | سه کندلی | |
12 | ستاره شامگاهی | Evening star | سه کندلی | |
13 | الگوی هارامی | Harami | دو کندلی | |
14 | الگوی هارامی کراس | Harami Cross | دو کندلی | |
15 | الگوی سه سرباز سفید | Three white soldiers | سه کندلی | |
16 | الگوی سه کلاغ سیاه | Three black crowns | سه کندلی |
تفسیر الگوهای کندلی
به طور کلی معمولا الگوهای کندلی را به دو نوع تقسیم میکنند که استیو نیسون نیز از همین رویکرد در کتاب خود بهره برده است. الگوهای کندلی برگشتی و الگوهای کندلی ادامه دهنده. اینکه توالی کندلها به چه ترتیبی باشد میتوان مشخص کننده جو حاکم در بازار یا به عبارت سادهتر خرسی یا گاوی بودن بازار را به دست آورد. هر کدام از این الگوهای کندلی sentiment یا احساسی را در بازار ارائه میدهند که میتوان بر اساس آن وارد موقعیتهای خرید یا فروش شد.
توجه داشته باشید که هر کدام از الگوهای ارائه شده در جدول مفهوم خاصی را در نمودار القا میکند که در ادامه به چند مورد از آنها اشاره میشود.
الگوی چکش و مرد دارآویز
الگوی چکش در انتهای یک روند نزولی ظاهر میشود. از نظر ظاهری بدنه خیلی کوچکی و سایهای بسیار بلند دارد. رنگ بدنه در این کندل معمولا اهمیت زیادی ندارد اما اگر بدنه سبز رنگ باشد میتواند نمود قدرت بیشتری را داشته باشد.
بهترین حالت برای ظهور این کندل شرایطی است که بدنه تفاوت های بین کندل چکشی و Doji در حدود و دامنه کندلهای دیگر ظاهر شود و سایه آن پایینتر از روند کندلهای قبلی باشد. عبارت ژاپنی که برای کندل چکش مورد استفاده قرار میگیرد تاکوری است، تاکوری ابزاری است که برای اندازهگیری عمق آب استفاده میشود. بنابراین اگر این کندل در انتهای یک روند نزولی ظاهر شود به این معنی است که احتمال به انتها رسیدن حرکت قبلی وجود دارد.
اگر بخواهیم به طور خلاصه ویژگیهای یک کندل چکش قدرتمند را بیان کنیم:
- رنگ بدنه اهمیت زیادی ندارد اما بدنه باید در مقابل سایه کوچک باشد.
- سایه پایین باید به اندازه کافی بلند بوده و سایه بالایی کوچکی داشته باش یا اصلا نداشته باشد.
- سایه پایین حداقل باید به اندازه دو برابر بدنه باشد.
تمام نکات گفته شده در بالا پیرامون کندل مرد دارآویز نیز صحت دارد فقط باید توجه داشته باشید که الگوی مرد دارآویز در انتهای روند صعودی ظاهر میشود و اگر رنگ بدنه کندل قرمز باشد این الگو قدرت بیشتری پیدا میکند.
الگوی پوشای نزولی و صعودی
الگوی پوشا یا Engulfish Pattern را میتوان یکی از قدرتمندترین الگوهای کندلی دانست. در علم ترکیب کندلها میدانیم که جمع کردن دو کندل مطرح شده تبدیل به همان الگوی چکش با بدنه کوچک خواهد شد. الگوی پوشا الگویی دو کندلی است که از دو کندل با رنگ مختلف تشکیل شده است. منطقه این است که کندل دوم در جهت خلاف حرکت کندل قبلی شکل میگیرد و تمام دامنه کندل قبلی را میپوشاند.
اگر به طور مشخص بخواهیم راجع به الگوی پوشای صعودی صحبت کنیم در ابتدا باید توجه کنیم که این الگو باید در انتهای روند نزولی و در جایی که پتانسیل برگشت قیمت وجود دارد یا به اصطلاح در ناحیه PRZ قرار داریم. سپس این الگوی دو کندل شامل یک کندل نزولی است که میتواند سایه داشته باشید یا نداشته باشد و سپس یک کندل (اگر از نوع ماروبوزو باشد ایدهآل است) تمام دامنه حرکت کندل قبل را تحت پوشش قرار میدهد و کندلی صعودی است.
این الگوی کندلی از نوع الگوی برگشتی است و در بسیاری از استراتژیهای معاملاتی به عنوان سیگنال خرید در نظر گرفته میشود. توجه داشته باشید همانطور که گفته شد کندل باید در روند کاملا مشخص صعودی و نزولی باید قرار گرفته باشد. حال هرچقدر اختلاف نسبت بدنه روز اول به روز دوم بیشتر باشد این الگو قدرت زیادی دارد.
در حالت الگوی پوشای نزولی یا Bearish Engulfish Pattern داستان بر عکس است و همین مسائل باید در انتهای روند صعودی ایجاد شود و رنگ کندلهای اول و دوم نیز متفاوت باشد.
کلام آخر
الگوهای کندلی مبحثی بسیار محبوب در حوزه تحلیل تکنیکال و نمودار خوانی است و آشنایی با زبان کندلها میتوان راه تحلیلگری و معامله گری را برای شما بسیار هموار سازد. در مقالات دیگری به دیگر انواع الگوهای کندلی نیز خواهیم پرداخت. توصیه میکنم مقالات فردانامه در حوزه الگوهای کندلی مطالعه بکنید و اگر موضوعی بود که در این مقاله بدان اشاره نشده بود حتما آن را با ما در میان بگذارید.
دیدگاه شما