ابزارهای مشتقه و اهرم مالی

محمد اقبال‌نیا / مدیرعامل شرکت کارگزاری حافظ

ابزارهای نوین مالی در فرابورس

ابزارهای مالی قابل معامله در بورس‌ها را می‌توان در یک تقسیم بندی کلی به ابزار سرمایه‌ای مثل سهام، ابزار بدهی مانند اوراق قرضه و ابزار مشتقه دانست. ابزار مشتقه (Derivative Contract) در مباحث مالی ابزاری است که ساختار پرداخت و ارزش آن از ارزش دارایی پایه و شاخص‌های مربوطه نشات می‌گیرد. این ابزار به دارنده آن اختیار ، تعهد خرید یا فروش یک دارایی معین را می‌دهد و ارزش آن از ارزش دارایی مربوطه مشتق می‌شود. قراردادهای مشتقه به نوعی از قراردادهای مالی گفته می‌‌‌‌شود که ارزش خود را از کالای فیزیکی (دارایی پایه) می‌‌‌‌گیرند. دارایی پایه می‌‌‌‌تواند به شکل سهام، کالا، نرخ‌های بهره، صنعت ساخت و ساز یا هر نوع دارایی دیگر که در دنیا روال دارد باشد .

قراردادهای سلف و آتی

اگر بخواهیم قراردادهای سلف و آتی را با بیانی ساده تعریف کنیم باید گفت که این دو طرف خریدار و فروشنده را متعهد می‌کند که دارایی مشخصی را در آینده‌ای معلوم با قیمتی که در هنگام بستن قرارداد تعیین می‌شود با یکدیگر مبادله کنند . اگر قراردادهای پیش‌فروش و پیش‌خرید در بازار سنتی و شبکه‌های غیررسمی Over The Counter (OTC) منعقد شوند به آنها سلف می‌گویند و اگر در بازارهای سازمان یافته منظمی‌ مانند بورس مورد دادوستد قرار بگیرند و دارای استانداردهای مشخص قراردادی و تضمین انجام معامله باشند، قرارداد آتی نامیده می‌شوند .

قراردادهای آتی (futures contract)

نوعی ابزار مشتقه است که قابلیت خرید و فروش در بازارهای مالی را دارد. در این قرارداد طبق عقد صلح یک طرف (فروشنده) توافق می‌کند در سر رسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص را در عوض قیمتی که اکنون تعیین می‌کنند به طرف دیگر (خریدار) تحویل دهد. قراردادهای آتی برای نخستین بار بر پایه محصولات کشاورزی و بعدها بر پایه منابع طبیعی مانند نفت معامله می‌‌شدند. قرارداد‌های آتی مالی‌ در سال ۱۹۷۲ وارد بازار شدند. در سال‌های اخیر، قرارداد بر پایه‌های دیگر مانند ارز، نرخ بهره و شاخص‌های بازار سهام بسیار متداول شده‌اند و نقش مهمی ‌در کنترل ریسک بازی می‌‌کنند .

قراردادهای سلف (Forwards)

قراردادی است که به موجب آن دو طرف تعهد می‌کنند در یک تاریخ مشخص با یک قیمت مشخص یک کالای باکیفیت مشخص که کلا براساس توافق طرفین تعیین خواهد شد را مبادله کنند. در این قرارداد هم پیش شرط این است که تفاوت دیدگاه نسبت به قیمت آینده برای خریدار و فروشنده وجود داشته باشد. براساس قرارداد سلف تمامی‌مبلغ باید قبلا پرداخت گردد و کالا در سررسید تحویل شود. به این ترتیب، در این معاملات، غالبا یا پول نقد رد وبدل می‌شود یا اسنادی که معادل پول نقد به شمار می‌آیند. یکی از دارایی‌هایی که معامله سلف آنها بسیار متداول است، نفت خام (مثل نفت خام سبک عربستان، تحویل در ژانویه) است .

قراردادهای اختیار معامله (Options)

اختیار معامله قراردادی است بین خریدار و فروشنده، به‌ نحوی که خریدار از فروشنده اختیار معامله، حق خرید یا فروش یک دارایی را در یک قیمت معین خریداری می‌کند. در اینجا نیز همانند تمام قراردادها، هر طرف امتیازی را به طرف مقابل اعطا می‌کند، خریدار به فروشنده مبلغی تحت عنوان حق‌شرط پرداخت می‌کند که در واقع همان قیمت اختیار معامله است. فروشنده نیز حق خرید یا فروش دارایی مذکور را در یک قیمت معین به خریدار اعطا می‌کند. اختیاری که برای خرید یک دارایی داده می‌شود را اختیار خرید و اختیاری که برای فروش یک دارایی داده می‌شود را اختیار فروش گویند. قیمت تعیین شده‌ای که خریدار می‌تواند دارایی را خریداری کرده یا بفروشد، قیمت اعمال یا قیمت توافق نامیده می‌شود. به علاوه اختیار معامله مدت معینی دارد. حق خرید یا فروش دارایی در یک قیمت معین فقط تا تاریخ انقضایی که قبلا مشخص شده است امکان خواهد داشت. پس از اینکه تولیدکننده، برای یکی از مشتریان (یا سهامداران یا یکی از ذی‌نفعان) خود اختیار خرید یا فروش صادر کرد، این اختیار خرید یا فروش در بورس مورد خرید یا فروش قرار می‌گیرد، نرخ خرید یا فروش یک قرارداد اختیار بر اساس رقابت در بورس تعیین می‌شود. (نرخ پایه خرید یا فروش قرارداد اختیار توسط بورس تعیین می‌شود)

برای آشنایی با بازار اختیار معامله، می توانید مجموعه مقالات رایگان اختیار معامله را از ابتدا تماشا کنید.

استراتژی های اختیار معامله

هر استراتژی در اختیار معامله دارای شرایط و نکاتی است که باید حتما به آن توجه کنید تا بتوانید در هر زمانی بهترین استراتژی را انتخاب کنید .برای مثال برخی از استراتژِی ها زمانی به شما کمک خواهند کرد که شما آینده سهم را صعودی در نظر داشته باشید و برخی از استراتژِی ها زمانی سود آور خواهند بود که آینده سهم نزولی پیش بینی شود و برخی دیگر نیز زمانی سود آور است که روند سهم داخل یک کانال و محدوده پیش بینی شود . پس فهمیدن و تحلیل آینده هر نمادی که معامله میکنید بسیار مهم است . از دیگر نکاتی که در انتخاب استراتژی باید به آن توجه کرد میزان ریسک پذیری شما در معامله است چرا که برخی از استراتژی ها سود محدود و زیان محدودی دارند و برخی دیگر سود محدود و زیان نامحدود دارند و عده ای هم سود نامحدود و زیان محدود را به معامله گران میرسانند از اینرو باید میزان رسیک پذیری خود را قبل از آغاز معامله مشخص کنید .یکی دیگر از نکاتی که یک معامله گر بازار آپشن باید به آن توجه کند این است که میخواهد از اختیار خرید استفاده کند یا از اختیار فروش یا از هردو چرا که هر استراتژی در نحوه انتخاب پوزیشن های خرید یا فروش متفاوت است و امکان دارد که اختیار خرید محوریت یک استراتژی باشد و یا اختیار فروش زیربنای یک استراتژی را تشکیل بدهد . با توجه به تعدد بالای استراتژی ها و تفاوت نکات هر یک از آنها ، پیشنهاد میکنم برای انتخاب صحیح یک نماد برای معامله در بازار اختیار معامله حتما به سایت بی نظیرچارت مراجعه ابزارهای مشتقه و اهرم مالی کنید و از قسمت خدمات اختیار معامله یا دیده بان اختیار معامله استفاده کنید؛ چرا که با زدن تنها یک دکمه، اطلاعات مورد نیاز شما به راحتی در اختیار شما قرار میگیرد.

قراردادهای معاوضه (Swaps)

قراردادی است که طرفین به موجب آن تعهد می‌کنند که برای مدت معین (توافق شده) دو دارایی یا منافع حاصله از دو دارایی را با کیفیت مشخص (توافق شده) به نسبت تعیین شده معاوضه کنند. پس از سررسید، هریک از طرفین متعهد است عین دارایی را به صاحب آن مسترد دارد. این دارایی ممکن است فیزیکی یا مالی باشد، این قراردادها به صورت غیررسمی (OVER THE – COUNTER MARKET) انجام می‌گیرند. نمونه متداول و شناخته شده معاوضه، معامله دو روش پرداخت سود برای یک مبلغ اصل یگانه است. معاوضه نرخ بهره، معمولا به سه صورت (نرخ ثابت در برابر نرخ شناور، نرخ شناور در برابر نرخ ثابت و نرخ شناور در برابر نرخ شناور) انجام می‌شود. در واقع معنای حقیقی مشتقات توافق میان دو گروه مشروط بر خروجی آتی دارایی پایه است . تصور رایج آن است که ابزارهای مشتقه خود دارایی می‌باشند، در صورتی که این تصور نادرست است، زیرا که یک ابزار مشتقه خود به تنهایی نمی‌تواند ارزشی داشته و ایجاد کند، اما بسیاری از ابزارهای معمول مانند سوآپ‌ها، معاملات آتی و اختیار معامله که دارای ارزش ذاتی نظری هستند می‌توانند از طریق فرمول‌هایی همچون بلک شولز محاسبه شده و به صورت مکرر در بازارهای آزاد قبل از تاریخ سررسید مورد معامله قرار گیرند . درحالی‌که بازار سهام ما در سالیان اخیر در بحث معاملات سهام و اوراق بدهی از رشد چشمگیری برخوردار بوده متاسفانه استفاده از ابزار مشتقه چندان جدی دنبال نشده است .

عقیده داریم به دلیل نوپا بودن این بازار ها در ایران بزودی این بازارها هم مورد اقبال شدید عمومی قرار گیرند و قطعا لازم است افرادی که در این بازار فعالیت میکنند حتما آموزش های پوشش ریسک این بازار را ببینند تا از سرمایه های خود عاقلانه در این بازار پویا استفاده کنند.

پیشنهاد ما پلتفرم معاملاتی گروه بی نظیر است که در صفحه خدمات اختیار معامله فراهم شده و دارای امکانات جذاب و جامعی است که شما را شگفت زده می کند.

ابزارهای مشتقه و اهرم مالی

تحلیل طلا

تحلیل طلا

تحلیل یورودلار

تحلیل یورودلار

تحلیل دلار

اخبار روز 26/07/2021

CFD ها، ابزارهای مشتقه مالی هستند که بسیاری از دارایی ها، از جمله فارکس، سهام، کالاها، شاخص ها و ارزهای دیجیتال را دنبال می کنند.

CFD ها به معامله گران فارکس این امکان را می دهند که با استفاده از اهرم، معاملات را به جای تحویل دارایی های فیزیکی، با پول نقد تسویه کنند. این ابزارها با خرید یا فروش دارایی پایه تفاوت دارند، زیرا دارنده قرارداد، نیازی به ارسال 100٪ سرمایه ندارد و مالک دارایی نیست. CFD ها در امریکا مجاز نیستند.

سهام معاملاتی CFD فقط باید تغییر خالص از قیمت ورودی به قیمت خروجی را پوشش دهد. این را با یک کارگزار فارکس مقایسه کنید که برای خرید یا فروش جفت ارز، به درصد بیشتری از سرمایه در حساب نیاز دارد. از CFD ها می توان برای تجارت جهت دار استفاده کرد، یا می توانید یک CFD بخرید و همزمان یک CFD دیگر را بفروشید، که تغییر نسبی ارزش را در یک «معامله جفت ارز» ثبت می کند.

نکات کلیدی

• CFD ها، ابزارهای مشتقه ای هستند که ابزارهای مشتقه و اهرم مالی بسیاری از دارایی ها را دنبال می کنند.

• CFD ها، به جای دارایی های اساسی، اهرمی را بر اساس قیمت خرید و فروش ارائه می دهند.

• نسبت به بازارهای نقدی فارکس، CFD ها از ارزش کل بیشتری پشتیبانی می کنند.

• ارزش کل CFD را در یک معامله، به درصد کمی از کل سرمایه محدود کنید.

آیا CFD ها اهرم ارائه می دهند؟

CFD دارای یک ویژگی اهرمی است که از کارگزاری به کارگزاری دیگر و دارایی به دارایی دیگر متفاوت است. اهرم، سود و زیان معاملاتی را افزایش می دهد و به فعالان بازار اجازه می دهد با سرمایه قرض گرفته شده، یک ارزش کل بدست بیاورند.

CFD های فارکس در لات های استاندارد، مینی یا ابزارهای مشتقه و اهرم مالی میکرو یا اندازه های واحد، خریداری یا فروخته می شوند که به ترتیب با 100000 دلار، 10000 دلار یا 1000 دلار از جفت ارز اصلی مطابقت دارند. بنابراین، برای مثال، کارگزاری که از قوانین اتحادیه اروپا پیروی می کند، به معامله گر اجازه می دهد تا سه مینی لات CFD جفت ارز یورو/دلار 30000) دلار) بخرد در حالی که وثیقه (سرمایه حساب رایگان) فقط 1000 دلار است.

درک اینکه اهرم چه تاثیر مثبت و منفی بر بازده معاملات شما خواهد داشت بسیار مهم است. به عنوان مثال، اگر 30000 دلار جفت ارز یورو/دلار با استفاده از اهرم 30:1 در یک حساب 1000 دلاری خریداری کنید، فقط 3.33% (30000 دلار * 0.0333) حرکت لازم است تا پول شما دو برابر شود یا سرمایه شما از بین برود. بنابراین، در حالی که اهرم یک ابزار جذاب است، یک شمشیر دو لبه نیز هست.

برای استفاده از اهرم، معامله گر باید یک حساب «مارجین» به جای حساب «نقدی» باز کند. هر کارگزار معیارهای متفاوتی برای افتتاح حساب مارجین دارد، اما اکثر آنها به حداقل سهام بالاتری نسبت به حساب نقدی نیاز دارند. علاوه بر این، ممکن است متقاضی نیاز به پاسخ به سوالاتی در مورد تجربه معاملاتی و دانش سرمایه گذاری داشته باشد.

پس از افتتاح حساب مارجین، معامله گر باید مقدار مشخصی سرمایه را حفظ کند. هر پوزیشن از صاحب حساب می خواهد که مقدار مشخصی از وجوه را از این مجموعه سرمایه، که به آن «مارجین اولیه» (initial margin) گفته می شود، اعلام کند. این پولی است که اگر معامله آنطور که انتظار می رود پیش نرود، برای پوشش ضرر لازم است.

کارگزار اطمینان حاصل می کند که صاحب حساب، دارای وجوهی برای پوشش زیان های احتمالی است یا پوزیشن ها به طور خودکار برای پوشش کسری بسته می شوند. با حرکت بازار، میزان مارجین مورد نیاز برای حفظ معامله تغییر خواهد کرد. اگر ارزش پوزیشن کاهش یابد، کارگزار علاوه بر مارجین اولیه، یک «مارجین نگهداری» (maintenance margin) نیز برای پوشش زیان ها در نظر می گیرد. اگر ارزش پوزیشن افزایش یابد، مارجین اولیه بدون تغییر باقی می ماند، اما مارجین نگهداری کاهش می یابد.

محاسبه مارجین به صورت بی وقفه انجام می شود و به کارگزار می گوید که حداقل سرمایه مورد نیاز برای دارنده حساب برای حفظ معامله چقدر است. اگر پوزیشن، مخالف معامله گر حرکت کند و سرمایه حساب افزایش نیابد، کارگزار حق دارد پوزیشن را نقد کند. بسیار مهم است که معامله گران جدید فارکس، توافقنامه کتبی مارجین و حقوق کارگزار برای انحلال پوزیشن ها را قبل از ابزارهای مشتقه و اهرم مالی شروع معامله CFD درک کنند.

مدیریت ریسک

معاملات CFD می تواند خطرآفرین باشد، به خصوص اگر از اهرم استفاده می کنید، بنابراین قبل از ورود به یک پوزیشن، یک برنامه معاملاتی مکتوب (قوانین معاملاتی) باید وجود داشته باشد (به «روانشناسی و تجارت» مراجعه کنید). ارزش کل معاملات فردی را به درصد کمی از اندازه کل حساب محدود کنید، و با افزایش مهارت های معاملاتی، معیاری از ایمنی را ارائه دهید. برای تمام معاملات حد ضرر تعیین کنید، ضرر خود را کاهش دهید و اگر بازار به نفع شما حرکت کرد، حد ضرر را تنظیم کرده و مقداری سود را قفل کنید.

خلاصه

CFD ها مشتقات مالی هستند که به فعالان بازار اجازه می دهند بدون خرید یا فروش جفت ارز، در بازار فارکس معامله کنند. قیمت گذاری CFD دارایی های اساسی را دنبال می کند و اهرمی برای افزایش بازده ارائه می دهد. تجارت CFD ها مستلزم افتتاح حساب مارجین در یک کارگزار CFD است. اهرم می تواند به طور قابل توجهی بازده معاملات فارکس را افزایش دهد، اما ضررهای زیانباری را نیز به همراه خواهد داشت، به خصوص زمانی که به طور نادرست اعمال شود. یک برنامه مدیریت ریسک خوش ساخت، برای تجارت CFD ها برای سود ثابت مورد نیاز است.

در بروکر آلپاری بسیاری از CFD ها قابل معامله هستند، برای کسب اطلاعات بیشتر به سایت زیر سر بزنید:

به آکادمی آموزشی فارکس (Persian FX Academy) خوش آمدید. بازار فارکس به عنوان یکی از بزرگترین ابزارهای مشتقه و اهرم مالی بازارهای مالی جهان، امروزه علاقه‌مندان و سرمایه‌گذاران زیادی را به خود جذب کرده است اما شرایط این بازار به آن سادگی که اغلب افراد تصور می‌کنند نیست. حجم بالای سرمایه، پیچیدگی بازار و سهولت دسترسی به این بازار از عواملی است که به ضرر بسیاری از افرادی که در این بازار فعالیت می‌کنند، منجر می‌شود. در این میان جای خالی آموزش و دانش‌اندوزی به وضوح احساس می‌شود. شرایط خاص آموزش در ایران به همراه عدم وجود منابع جامع و کامل (به خصوص به زبان فارسی)، عدم امکان برگزاری کلاس حضوری در داخل ایران و شرکت در کلاس‌های خارج از ایران، ما را بر آن داشت تا اقدام به ایجاد یک آکادمی آموزشی نماییم. هدف بلندمدت از ایجاد این آکادمی، تبدیل شدن آن به یک مرجع اطلاعات و دانش مربوط به فارکس است. برای رسیدن به این هدف، آکادمی سعی نموده با کمک اساتید مجرب شرایطی ایجاد کند تا افراد به هر آنچه در مورد بازار نیاز دارند دسترسی داشته باشند. از کلاس‌های مالتی مدیا گرفته، تا دوره‌های عمومی و تخصصی منسجم و پیوسته که دانشجویان پا ابزارهای مشتقه و اهرم مالی به پای اساتید شرایط تحلیل و معامله را فرا بگیرند. ابزارهای معاملاتی، کتابخانه و تحلیل‌های روزانه و هفتگی از دیگر ابزارهای ارائه شده در این آکادمی است.

اهرم مالی چیست و در بورس چه کاربردی دارد؟

باشگاه خبرنگاران /اهرم مالي به معني استفاده از ابزار‌هاي مالي يا بدهي براي افزايش سود سرمايه گذاري است.

سهامداران بازار سرمايه همچون ساير سرمايه گذاران پيش از سرمايه گذاري بايد مجموعه اي از آموزش ها را فرا بگيرند. اين روزها فعاليت در بورس بيش از هر زمان ديگري به دغدغه گروهي از افراد تبديل شده است، به همين دليل قصد داريم شما را با يکي از مفاهيم بازار سرمايه آشنا کنيم.
اهرم مالي يا Leverage به معني استفاده از ابزار‌هاي مالي يا بدهي براي افزايش سود سرمايه گذاري است. يک شرکت يا سرمايه گذار مي‌تواند به غير از دارايي‌ها و سرمايه‌اش، بدون اينکه سرمايه گذار جديدي اضافه شود به طور مثال از طريق قرض گرفتن (ايجاد بدهي) سرمايه و فعاليت‌هاي مالي خود را افزايش دهد.

اهرم مالي ساليان زيادي است که در بخش‌هاي مختلف بازار‌هاي مالي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. در بازار ملک و مسکن افراد براي خريد خانه، زمين و ساير موارد از وام يا قرض استفاده مي‌کنند. هرچه ميزان وام و قرض دريافتي بيشتر باشد، فرد مي‌تواند سرمايه بيشتر را خريداري نمايد در مقابل ريسک بيشتري را براي بازپرداخت وام و قرض متحمل خواهد شد. در ساير بازار‌هاي مالي نيز افراد براي استفاده از فرصت‌هاي سرمايه گذاري و کسب سود از وام و اعتبار استفاده مي‌کنند. دريافت اعتبار براي خريد سهام و اوراق بهادار نيز نوعي ديگر از استفاده از اهرم مالي است.
شرکت‌ها نيز براي اجراي طرح‌هاي جديد و تأمين منابع مالي از وام و اعتبار استفاده مي‌کنند و اهرم مالي خود را افزايش مي‌دهند. هرچه اهرم مالي به کار برده شده در يک شرکت بيشتر باشد به سرمايه کمتري نياز دارد. استفاده از اهرم مالي سبب مي‌شود سود يا ضرر بر روي پايه کمتري باشد، اما نسبت بالاتري بسازد. براي مثال شرکتي را در نظر بگيريد که ۱۰ ميليارد تومان سرمايه دارد. در صورتي که اين شرکت براي انجام فعاليت‌هاي خود بتواند وام و اعتباري برابر ۳۰ ميليارد تومان دريافت کند، اکنون ۴۰ ميليارد تومان براي سرمايه گذاري در عمليات‌هاي خود خواهد داشت.

استفاده از اهرم مالي در شرکت‌هاي بورسي
همان‌طور که اشاره شد شرکت‌ها براي تأمين منابع مالي جديد مي‌توانند به جاي افزايش تعداد سرمايه گذاران، از اهرم مالي استفاده کنند. يکي از مزيت‌هاي استفاده از اهرم مالي نسبت به انتشار سهام جديد و دعوت سرمايه گذاران، در اين است که سود‌هاي افزايش يافته از محل سرمايه‌گذاري‌هاي جديد، بين تعداد زيادي از سهامداران توزيع نمي‌شوند. البته بايد در نظر بگيريم که اگر برنامه‌هاي توسعه‌اي شرکت طبق پيش‌بيني‌ها و سودي که مدنظر بوده محقق نشود، ممکن است بدهي بسيار زيادي از محل اهرم مالي براي شرکت ايجاد شود که شرکت را ناگزير سازد تا از محل سود سهامداران اين بدهي‌ها را تسويه کند.
استفاده از اهرم مالي در حالي که سبب مي‌شود افراد يا شرکت‌ها بازدهي‌هاي بالاتري را کسب کنند، سبب بالا رفتن ريسک سرمايه‌گذاري آن‌ها نيز مي‌شود. هر چه استفاده از اهرم مالي بيشتر باشد، افراد ريسک بيشتري را نيز بايد بپذيرند؛ لذا زماني که از اهرم براي سرمايه گذاري استفاده مي‌شود و سرمايه گذاري مطابق با پيش‌بيني‌ها پيش نرود، زيان احتمالي بسيار بزرگ‌تر از زماني مي‌شود که از اهرم استفاده نشده است.

اهرم سود و زيان بالقوه را بسيار بيشتر مي‌کند؛ بنابراين توجه به اهرم مالي شرکت‌ها براي بررسي تحليلي آن‌ها بسيار مهم است؛ زيرا اهرم مالي نشان مي‌دهد که چه ميزان از رشد شرکت به وسيله طرح‌هاي توسعه‌اي و فعاليت‌هاي شرکتي بوده است يا توسط منابع مالي قرض گرفته، ايجاد شده است. نسبت بدهي به حقوق صاحبان سهام مي‌تواند اين موضوع را به خوبي نشان دهد.

بالا بودن اين نسبت به معني بالا بودن بدهي شرکت و استفاده بيش از حد از اهرم مالي است. در مقابل کم بودن نسبت بدهي به حقوق صاحبان سهام به معني استفاده بهينه شرکت از سرمايه سهامداران و منابع موجود است. اين نسبت براي هر شرکت مي‌تواند متفاوت باشد، اما بايد آن را با توجه به ساير شرايط شرکت در نظر گرفت تا به ميزاني متناسب باشد که احتمال ضرر را کاهش دهد.
بسياري از تحليل گران از درجه اهرم مالي (Degree of Financial) براي بررسي‌هاي تحليل شرکت‌ها استفاده مي‌کنند. DFL به حساسيت سود هر سهم (EPS) نسبت به نوسانات درآمد عملياتي نيز گفته مي‌شود. بدين معني که هرچقدر اهرم مالي بالاتر باشد، نوسان سود سهم نيز بيشتر است.

استفاده از اهرم مالي در قرارداد‌هاي مشتقه
بازار مشتقه شامل بازار‌هاي مختلفي از جمله قرارداد‌هاي اختيار معامله و آتي است همچنين مي توان از اهرم مالي در بازار‌هاي مشتقه نيز مي‌توان استفاده کرد.

به عنوان مثال در بازار آتي سرمايه گذاران از اهرم مالي برخوردارند. در اين بازار، قرارداد‌هاي هر دارايي در شروع، اهرم ۱۰ دارند؛ اما با توجه به شرايط بازار و تغيير وجوه تضمين اين ميزان تغيير خواهد کرد.
براي مثال اگر کسي بخواهد از بازار قرارداد‌هاي آتي ۱ کيلو زعفران بخرد، با توجه به اينکه اندازه قرارداد آتي زعفران ۱۰۰ گرم است، بايد ۱۰ قرارداد آتي بخرد. براي اخذ ۱۰ قرارداد آتي زعفران اين فرد بايد به ميزان ۱۰ برابر وجه تضمين اوليه قرارداد‌هاي آتي، وجه نقد به حساب عملياتي واريز کند. با فرض اينکه وجه تضمين اوليه قرارداد‌هاي آتي زعفران ۲۰۰ هزار تومان باشد؛ اين فرد بايد ۲ ميليون تومان پرداخت نمايد.

وجه لازم = تعداد قرارداد * وجه تضمين اوليه
۲،۰۰۰،۰۰۰ = ۱۰ * ۲۰۰،۰۰۰
در مقابل اگر فرض کنيم که قيمت يک گواهي سپرده زعفران پوشال در بازار بورس که برابر با ۱ گرم زعفران است، برابر با ۱۰،۰۰۰ تومان باشد، اين فرد براي خريد ۱ کيلو زعفران بايد ۱،۰۰۰ واحد گواهي خريداري مي‌کرد و به وجه نقدي معادل ۱۰ ميليون تومان نياز داشت.
وجه لازم = قيمت گواهي سپرده * مقدار گواهي سپرده
۱۰،۰۰۰،۰۰۰= ۱۰،۰۰۰ * ۱،۰۰۰
استفاده از اهرم مالي براي انجام معاملات اعتباري
همواره بخشي از معاملات صورت گرفته در بازار سرمايه با استفاده از اهرم مالي يا همان اهرم بدهي انجام شده است. اين بخش از معاملات توسط خريداراني صورت مي‌پذيرد که با تثبيت رونق بازار، به دنبال استفاده از فرصت رشد سريع قيمت‌ها هستند. افرادي که همچنان معتقد به بازدهي بالاي بازار سرمايه هستند و مي‌خواهند با گرفتن منابع مالي از کارگزاري‌ها (گرفتن اعتبار) کسب سود بيشتري کنند.

با توجه به ناپايدار بودن اين منابع و ريسک بالايي که اين قسمت از بازار به خريداران تحميل مي‌کند، معاملات انجام شده با ضررهاي بسيار زيادي پايان مي‌يابند. به‌عنوان مثال استفاده از اهرم مالي در سال ۹۲ باعث شد تا بسياري از سهامداران حقيقي و حقوقي بيش از ميزان سرمايه خود، سود کسب کنند و به تبع آن، شاخص کل بورس نيز بيش از حد معمول بالا رفت. در ادامه سال ۹۳ وضعيتي مشابه اما در مسير نزولي مشاهده شد.
در اين سال سهامداراني که از اين اهرم‌هاي مالي در زمان نامناسب و نزول بازار استفاده کردند، زيان‌هاي سنگيني را متحمل شدند؛ به عبارت ديگر در زمان‌هايي که بازار سرمايه با هيجان و رشد زيادي همراه است، همراهي يک اهرم مالي همانند خريد اعتباري بر ميزان هيجانات افزوده و نگراني بابت اضافه جهش (overshoot) در بازار به وجود مي‌آيد.

لذا اين تجارب تلخ باعث شکل‌گيري تصور اشتباه درباره مناسب نبودن بازار سرمايه براي سرمايه گذاري مي‌شود. در اين راستا سازمان بورس به‌عنوان نهاد ناظر در سال‌هاي اخير تلاش فوق‌العاده‌اي در جهت قانونمند کردن اعطاي اعتبارات در شبکه کارگزاري‌ها به ويژه رعايت نسبت‌هاي کفايت سرمايه و اخذ وثايق کافي از مشتريان کرده است اما هنوز هم ضرورت مديريت حجم منابع اعتباري در کل شبکه کارگزاري احساس مي‌شود.

سلاح‌های مالی کشتار جمعی؟

وارن بافت از مخالفان سرسخت ابزارهای مشتقه بوده و آنها را «سلاح‌های مالی کشتار جمعی» لقب داده است. وی نگرانی خود از این ابزارها را در اوایل سال ۲۰۰۳ میلادی بیان داشت. تنها در فاصله سال‌های ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۹ میلادی بازار محصولات مشتقه چهار برابر شده است. همچنین ارزش بازار این ابزارها طی سه دهه گذشته ۳۰۰ برابر شده است.

محمد اقبال‌نیا / مدیرعامل شرکت کارگزاری حافظ

وارن بافت از مخالفان سرسخت ابزارهای مشتقه بوده و آنها را «سلاح‌های مالی کشتار جمعی» لقب داده است. وی نگرانی خود از این ابزارها را در اوایل سال 2003 میلادی بیان داشت. تنها در فاصله سال‌های 2003 تا 2009 میلادی بازار محصولات مشتقه چهار برابر شده است. همچنین ارزش بازار این ابزارها طی سه دهه گذشته 300 برابر شده است. هرچند نوآوری‌های مالی و خلق محصولات جدید مالی موجب شده تا فعالان اقتصادی به فرصت‌های تازه‌ای برای مدیریت ریسک و کسب بازده دست یابند؛ لیکن نظام مالی را با دشواری‌ها و پیچیدگی‌های بیشتری همراه ساخته است. بحران اعتباری 2008 آمریکا را به جرات می‌توان مهم‌ترین بحران مالی جهان پس از بحران بازار سهام آن کشور در سال 1929 دانست. بحران اخیر که ریشه در بخش مسکن آمریکا داشت؛ عمدتاً به بخش وام‌های رهنی1 آن کشور مرتبط بود که به واسطه به کارگیری افراطی ابزارهای مشتقه اعتباری اثرات زیانبار شدیدی بر اقتصاد آمریکا و کل جهان برجای گذاشت. در حالی که بسیاری از کارشناسان در جریان بحران مالی 2008 آمریکا انگشت اتهام را به طرف ابزارهای مشتقه نشانه رفته‌اند و این ابزارهای مفید و دوست‌داشتنی را ملامت می‌کنند؛ پرواضح است اگر بازار مسکن آمریکا دچار حباب قیمت نشده بود؛ خبری از بحران اعتباری هم نبود. بنابراین ابزارهای مشتقه به خودی خود مسبب بحران نبودند بلکه آنها به سبب خاصیت اهرمی‌شان موجب شدند ابعاد مختلف بحران گسترده‌تر شود. صرف استفاده از اهرم بالا و قبول ریسک زیاد توسط فعالان بازارهای مالی ایرادی ندارد؛ آنچه مشکل‌آفرین بوده و می‌تواند بازارهای مالی و کل اقتصاد را تهدید کند نبود شفافیت لازم در به‌کارگیری این ابزارهاست. پس از اعلام ورشکستگی بانک لمن برادرز، دیگر هیچ بانکی حاضر نبود به سایر بانک‌ها و نهادهایی که دچار مخمصه شده بودند کمک کند و وام دهد زیرا هیچ کس از ابعاد معاملات سایرین در ابزارهای مشتقه و میزان ریسکی که در آن درگیر شده بودند؛ خبر نداشت. هر لحظه احتمال آن می‌رفت که بهترین و معتبرترین موسسات مالی هم اعلام ورشکستگی کنند. بحران اعتباری 2008 آمریکا را می‌توان بحران از دست رفتن اعتماد در بازارهای مالی به سبب به‌کارگیری ناصحیح ابزارهای مشتقه تعبیر کرد. اعطای وام‌های رهنی بدون ضابطه توسط بانک‌ها آن هم در شرایطی که آنها با بهره‌گیری از اوراق بهادار به پشتوانه وام‌های رهنی این وام‌ها و ریسک آن را از ترازنامه خود خارج می‌کردند سبب شده بود خوش‌خیالی بانک‌ها و سایر فعالان بازارهای مالی به اوج خود برسد تا آنجا که به امید کسب بازده بیشتر همان ریسک‌هایی را که از ترازنامه خود خارج کرده بودند دوباره با خرید ابزارهای مشتقه اعتباری به شکل تازه‌ای با شدت بیشتر درگیر آن شوند. از میان انواع ابزارهای مشتقه، «سوآپ ورشکستگی اعتباری»2 (CDS) حضور پررنگ‌تری در بحران بر عهده داشت. این ابزار به عنوان نوعی بیمه در برابر ریسک ورشکستگی یک شرکت عمل می‌کند. به عنوان نمونه، چنانچه یک سرمایه‌گذار اوراق قرضه شرکت جنرال الکتریک را در اختیار داشته باشد و به صورت همزمان نگران ورشکستگی شرکت مزبور باشد؛ می‌تواند با خرید «سوآپ ورشکستگی اعتباری» شرکت جنرال الکتریک خود را در برابر ریسک ورشکستگی شرکت مزبور و در نتیجه بی‌ارزش شدن اوراق قرضه آن بیمه کند. مادامی که شرکت جنرال الکتریک بدون مشکل به کار خود ادامه می‌دهد؛ فرد دارنده اوراق قرضه شرکت مزبور سود اوراق مزبور را دریافت کرده و به صورت همزمان مبالغی به فروشنده «سوآپ ورشکستگی اعتباری» شرکت مزبور پرداخت می‌کند تا در صورت ورشکستگی احتمالی شرکت جنرال الکتریک و عدم ایفای تعهدات آن در رابطه با پرداخت سود اوراق که منجر به کاهش قیمت اوراق قرضه آن می‌شود؛ فروشنده سوآپ نسبت به پرداخت مبلغ اسمی مندرج بر روی اوراق قرضه یا مابه‌التفاوت قیمت بازار اوراق قرضه با مبلغ اسمی اقدام کرده و زیان دارنده سوآپ را جبران کند. «سوآپ ورشکستگی اعتباری» از بازاری فعال با نقدشوندگی بالا برخوردار بوده؛ جایی که سرمایه‌گذاران می‌توانند علاوه بر مصون‌سازی، نسبت به سفته‌بازی بر روی ریسک اعتباری ناشران اوراق بدهی و وام‌گیرندگان مختلف اقدام کنند. به صورت مشابه، یک بانک که اقدام به اعطای وام به شرکت جنرال الکتریک کرده است نیز می‌تواند با خرید «سوآپ ورشکستگی اعتباری» شرکت مزبور از یک شخص ثالث، نسبت به مصون‌سازی خود در برابر ریسک اعتباری شرکت جنرال الکتریک اقدام کند. تا اینجا همه‌چیز خوب بوده و بدون هیچ مشکلی به پیش می‌رود؛ یعنی «سوآپ ورشکستگی اعتباری» به عنوان ابزاری کارآمد در جهت مدیریت ریسک وام‌دهندگان به آنها کمک می‌کند. در واقع نوآوری‌های مالی ابزار مفیدی را در اختیار فعالان اقتصادی قرار داده تا ریسک اعتباری را مدیریت و به دیگران منتقل کنند. مشکل از آنجا ناشی می‌شود که در «سوآپ ورشکستگی اعتباری» مشابه بسیاری از ابزارهای مشتقه دیگر، هیچ تناسبی بین حجم و ارزش معاملات ابزار مشتقه با دارایی پایه آن وجود ندارد. به عبارت دیگر، حجم «سوآپ ورشکستگی اعتباری» یک شرکت بسیار فراتر از رقم واقعی بدهی‌های آن به عنوان دارایی پایه سوآپ مورد بحث است. شرکت بیمه آمریکا موسوم به AIG قربانی واگذاری حجم‌های بالای «سوآپ ورشکستگی اعتباری» بود. بر اساس گزارش ارائه‌شده توسط بانک تسویه بین‌المللی مبلغ «سوآپ ورشکستگی اعتباری» از شش تریلیون دلار در سال 2004 به 57 تریلیون دلار در نیمه سال 2008 بالغ شده بود. پس بدین‌ترتیب ملاحظه می‌شود علت بحران ضعف در مقررات نظارتی بر روی میزان و نحوه استفاده از به‌کارگیری ابزارهای مشتقه و نه خود این ابزارها بود. پس از بحران مالی 2008 آمریکا ملاحظه می‌شود که از مالی اسلامی حتی در میان غیر‌مسلمانان نیز استقبال بیشتری صورت گرفته است. یکی از دلایل این امر به شفافیت بیشتر عقود اسلامی منطبق بر شریعت و واقعی بودن معاملات در آنها مربوط می‌شود. بحران مالی آمریکا و رکود ناشی از آن حاوی درس‌های بزرگی است که به طور قطع، یکی از مهم‌ترین آنها لزوم توجه بیشتر به روح معاملات و تدوین قوانین و مقررات بهتر در زمینه اعمال کنترل‌های صحیح بر بازارهای مالی خصوصاً ابزارهای مشتقه است.

اختیار معامله چیست؟ آموزش صفر تا صد بازار آپشن

اختیار معامله چیست؟ اختیار معامله یا بازار آپشن یک بازار جدید و ناشناخته در دل بورس ایران است. شاید بپرسید چرا ناشناخته؟ برآورد های اولیه نشان می دهد که هنوز کمتر از 20 درصد فعالان بازار سرمایه، بازار اختیار معامله را می شناسند. این مهم نشان می دهد که همین الان نیز، با یادگیری این بازار از خیلی ها جلوتر هستید.

تعریف از خود : این مقاله کامل ترین و مفصل ترین مقاله برای آموزش اختیار معامله است که می توانید به صورت رایگان پیدا کنید. پس سعی کنید از سرحوصله و علاقه شروع به خواندن آن کنید تا نکته ای از قلم نیافتد! البته لازم به ذکر است که مفاهیم آموزشی چنان جذاب، ساده و روان نوشته شده که از خواندن مقاله خسته نخواهید شد. همچنین اگر فرض کنیم هیچی از اختیار معامله ندانید، بعد از خواندن این مقاله علاقه اولیه نسبت به یادگیری اصولی این بازار در شما ایجاد خواهد شد. پس با ما همراه باشید.

اختیار معامله چیست؟ آشنایی اولیه

بازار اختیار معامله یک بازار دوطرفه و بدون محدودیت دامنه نوسان است که امکان کسب سود نامحدود در برابر ضرر محدود در آن وجود دارد و معامله گران می توانند با بکار بردن استراتژی های خاص معاملاتی، دارایی خود را در برابر نوسانات قیمتی بازار حفظ کنند و ریسک ضرر خود را به حداقل برسانند. این بازار بخاطر جذابیت های زیادی که دارد به جواهر ناشناخته بازار سرمایه معروف شده است. راستی تا دیر نشده است باید بگوییم دوره آموزش رایگان اختیار معامله همین نکات را اما در قالب جلسات تصویری آموزش داده است. چنانچه با محتوای تصویری بهتر ارتباط برقرار می کنید، دوره رایگان اختیار معامله انتخاب مناسب تری برای شما است.

دسترسی سریع:

اختیار معامله بازاری است که طی آن قراردادی با قیمت و زمان مشخص بین خریدار و فروشنده بسته میشود. طی قوانین بازار، در تاریخ سررسید، فروشنده ملزم و متعهد است که حتما پای معامله حاضر شود و از انجام معامله در زمان درج شده صرف نظر نکند. اما از آن طرف خریدار خوش اقبال است چراکه دو حق انتخاب پیش روی خود دارد: 1. می تواند در صورت تحقق پیش بینی اش معامله خود را در زمان مشخص شده با فروشنده به انجام برساند و با دست پر زمین بازی را ترک کند. 2. یا در صورت عدم تحقق پیش‌بینی‌اش خریدار می‌تواند پای معامله نرود ! اما چطوری ممکنه؟

به بیانی دیگر در قرارداد اختیار معامله همواره خریدار (چه خریدار اختیار خرید چه خریدار اختیار فروش) تصمیم گیرنده نهایی است که آیا در سررسید معامله، قرارداد را اعمال کند یا نکند. یعنی تعهدات او اختیاری است ولی فروشنده مجبور است تا درصورتی که خریدار پای معامله رفت، او هم پای معامله برود. در قرارداد اختیار خرید تعهدات برای سمت خریدار الزام آور نیست و این مهم، نکته جالب بازار اختیار معامله می باشد.

دسترسی سریع:

حال شاید با خودتون فکر کنید که با این وجود بهتر است همواره در نقش خریدار ظاهر شویم؟ چرا فروشنده ملزم است ولی خریدار مختار؟ پیش بینی هرکدام از این افراد چیست؟ چه زمانی هرکدام از این افراد سود می کنند و چه زمانی ضرر؟ می دانم که ده ها سوال و خلع مختلف در خصوص این بازار و ساز و کارش در ذهنتان درحال چرخش است. ولی نگران نباشید. هنوز ابتدای مسیر هستیم. ما اینجا بیکار ننشسته ایم، همینطور که جلوتر برویم همه نکات رو بدون اینکه چیزی از قلم بیافتد، به طور مفصل آموزش خواهید دید.

اختیار معامله چطوری کشف شد؟

اختیار معامله چطوری کشف شد؟

اختیار معامله چه زمانی و توسط چه کسی کشف شد؟ قبل از اینکه ادامه این مطلب را با هم بخوانیم باید بگویم خواندن یا نخواندن این موضوع تفاوت زیادی در سطح معلومات کاربردی شما ایجاد نمی‌کند. می توانید برای حفظ وقت، به سراغ ادامه این مقاله آموزشی بروید. اما اگر نمی دانید مکشف و نقطه آغاز این بازار چه زمان و به دست چه کسی بوده است؛ باید بگویم اولین خرید و فروش به سبک اختیار معامله به عصر باستان در شهری به نام میلیتسون بر می گردد! تالس اولین شخصی بود که این خرید را انجام داد و از چالشی که در شهر وجود داشت نهایت استفاده را کرد. در شهر میلیستون درختان زیتونی فراوانی وجود داشت، شغل و درآمد اول مردمان این شهر از کشت زیتون و روغن زیتون بود اما در فصل بهار سود، و در فصل زمستان ضرر می کردند.

تالس قرارداد جالبی با کسانی که دستگاه روغن گیری داشتند بست و در فصل زمستان مبلغی را به آن ها پرداخت کرد و دستگاه ها را برای فصل بهار اجاره کرد به این شرط که اگر دستگاه ها را نخواست این مبلغ پرداختی برای صاحبان دستگاه ها خواهد بود و تالس هیچ ادعایی برای آن مبلغ ندارد. سال بعد زیتون فراوان بود و تالس سود بسیار زیادی به دست آورد و دستگاه های اجاره شده را به صاحبان اصلی بازگرداند.

بورس اختیار معامله شیکاگو (CBEO)، اولین سازمان بورس اختیار معامله است که به صورت رسمی در سال 1973 در ایالت متحده ایجاد شد. بعد از آن به تدریج اکثر بورس ها، از قرارداد های آتی و اختیار معامله استقبال کردند. سرانجام این بازار در سال 1395 فعالیت رسمی خود را در کشورمان ایران آغاز کرد. خب؛ حالا با تاریخچه اولیه این بازار هم به طور مختصر آشنا شدید. حدس می زنم تا حالا بارها نام ابزار مشتقه که ماهیتی از خود ندارند به گوشتان خورده است. اما شاید نمی دانید که ربط آن به بازار اختیار معامله چیست…

ارتباط اختیار معامله و ابزار مشتقه

ارتباط اختیار معامله و ابزار مشتقه

اختیار معامله جزو ابزار مشتقه است یعنی چی؟ احتمالا بارها اسم ابزار مشتقه را شنیده اید. اما شاید خوب ندانید که چه ارتباطی میان بازار اختیار معامله و ابزار مشتقه وجود دارد. بگذارید با یک مثال ساده و متفاوت توضیح دهم. تصور کنید قیمت روغن افزایش پیدا می کند، در این صورت غذایی که در رستوران ها، فودکورت ها، اغذیه فروشی ها و … سرو می‌شود هم تحت تاثیر آن افزایش قیمت پیدا کرده و تغییر می کند. یا مثلا بالا و پایین شدن قیمت دلار هم مثال خوبی است چراکه عینا با آن سر و کار داریم. نوسان قیمت دلار معمولا روی همه چیز حتی کیفیت زندگی ما تاثیر میذاره و قیمت انواع کالا و اجناس، دستخوش قیمت دلار بالاوپایین می شود. همچنین بلعکس. در حالت دوم، در صورت پایین آمدن قیمت روغن و دلار، به دنبال آن اجناس، کالا و هرچیزی که از آن مشتق شده است هم کاهش قیمت پیدا کرده و تحت تاثیر آن تغییر می کند. البته برای تصور حالت دوم باید قوه تخیل قدرتمندی داشته باشید!

ساز و کار بازار اختیار معامله هم تقریبا به این موضوع شبیه است. زمانی که نام مشتقه را می شنوید یعنی آن بازار، خدمات، وسیله، ابزار و… ارزش منحصر به فردی از خودی خود ندارد و به بیانی بهتر، قیمت آن به قیمت چیز دیگری وابسته بوده یا از آن مشتق شده است.

در بازار آپشن نیز، ارزش قرارداد های اختیار، وابسته به ارزش یک دارایی پایه است. قیمت هر قراردادی که خرید و فروش می شود (در ادامه منظورمان از خرید و فروش قرارداد را توضیح می دهیم، نگران نباشید) وابسته به قیمت سهام شرکت هایی است که در بورس هستند. البته تاکنون فقط تعداد خاصی از نماد های بورسی در بازار اختیار معامله حضور دارند که چند خط جلوتر به توضیح دلیل این مورد هم می پردازیم. برای اینکه سریع و راحت به قراردادها و نماد های اختیار معامله دسترسی داشته باشید و وضعیت لحظه ای قرارداد ها را آنالیز کنید، دیده بان مدرسه اختیار معامله یک ابزار بسیار پیشرفته است که این کار رو برات انجام میده!