چگونه سبد سهامی متنوع تشکیل دهیم؟

ریسک غیر سیستماتیک، به ریسکی گفته می‌شود که تا حدودی قابل مدیریت و کنترل، از جانبِ سرمایه‌گذار است. در مقابل، ریسک سیستماتیک به رویدادهایی تأثیرگذار، بر ارزش سهام اطلاق می‌شود که قابل پیش‌بینی یا کنترل ما نیست. برای مثال، سیاست‌های پولی دولت (ازجمله نرخ بهره ) ، مناقشات اقتصادی، حوادث طبیعی و… ازجمله‌ی رویدادهایی است که بر روی قیمت سهام تأثیر گذاشته و مطلقاً از کنترل ما خارج است.

چگونه سبد سهام تشکیل دهیم ؟

به گزارش بانک اول سبد سهام / قبل از وارد شدن به بحث مفصل مدیریت پرتفوی شاید لازم باشد تا کمی با مفهوم پرتفوی یا سبد سرمایه‌گذاری آشنا شویم.

به گزارش رکنا، درواقع پرتفوی مجموعه‌ای از سهام‌هایی است که سرمایه‌گذار می‌خرد؛ شاید این سوال مطرح شود که چرا سرمایه‌گذار مجموعه‌ای از سهام‌ها را خریداری می‌کند؟ این همان مسئله‌ای است که اهمیت پرتفوی و اهمیت مدیریت آن را نشان می‌دهد.

در حقیقت سرمایه‌گذاری در بورس کاری پر ریسک است و یکی از ابزارهایی که سطح این ریسک را پایین می‌آورد پرتفوی محسوب می‌شود.

در بازار بورس میزان سرمایه‌گذاری لزوما مهم نیست بلکه سرمایه‌گذار باید به میزان ریسک و ریوارد خود توجه کند. وقتی سرمایه‌گذار تمام سرمایه خود را در یک سهام بریزد در آن‌صورت تمام ریسک و ریوارد او بستگی به همان سهم دارد و ممکن است ضرر بزرگی بکند.

اما به‌طور مثال اگر سرمایه‌گذار ۱۰ میلیون تومان سرمایه داشته باشد و این سرمایه را بین دو یا چند سهم تقسیم کند چه اتفاقی می‌افتد؟

در این صورت وقتی یکی از شرکت‌ها به هردلیلی افت دارد سرمایه‌گذار از سهام دیگر خود ریوارد دریافت می‌کند در واقع سرمایه‌گذار با این روش میزان ریسک را پایین می‌آورد.

مدیریت پرتفوی با رویکرد کاربردی

تشکیل و مدیریت پرتفوی مانند تمام فعالیت‌های دیگر می‌تواند روش‌ها و راهبردهای متفاوتی داشته باشد که این روش‌ها ممکن است از فرد به فرد و کشوری به کشور دیگر متفاوت شود.

بنابراین لازم است که ما با راهبردهای گوناگون آشنا باشیم تا در مرحله بعدی بتوانیم از بین آن‌ها روشی را انتخاب کنیم که با ما، میزان سرمایه و کشورمان سازگار باشد.

در بخش‌های بعدی به انواع راهبردهای موثر و کارآمد در مدیریت پرتفوی اشاره می‌کنیم.

مدیریت پرتفوی به چه معناست؟

برای حضور در بازار بورس و حفظ جایگاه و سرمایه خود همین که معامله انجام دهید و سود یا ضرر کنید کافی نیست.

شما نیاز دارید که از پیش مطلع باشید که در چه مسیری قدم می‌گذارید و لازم است که برای معاملات خود روش مدیریتی مناسبی در نظر بگیرید.

تشکیل پرتفوی اولین مرحله در انتخاب راهبرد مناسب برای خرید و فروش سهام در بورس است اما پس از انتخاب این راه باید مراحل آن را نیز طی کنید.

تشکیل و مدیریت پرتفوی پنچ مرحله را شامل می‌شود که نیاز است طی شوند تا اطمینان بیشتری از انتخاب خود داشته باشید.

مراحل شگل‌گیری پرتفوی معین کردن راهبرد سرمایه‌گذاری، بررسی اوراق بهادار بورس، ایجاد پرتفوی براساس تحلیل‌ها، ارزیابی مجدد پرتفوی، و در نهایت ارزیابی عملکرد پرتفوی را شامل می‌شود.

مدیریت پرتفوی و مراحل شکل‌گیری پرتفوی

در مرحله اول لازم است تا فرد بتواند تحلیل کند که با سرمایه‌ای که دارد می‌تواند چه میزان ریسک را تحمل کند؛ از طرفی قصد دارد با این سرمایه و ریسک چه میزانی از سوددهی را به‌دست آورد.

در مرحله بعدی براساس بررسی‌هایی که در مرحله قبلی انجام داده است باید به سراغ سهام‌های مختلف برود تا سهم‌های موردنظر خود را به پرتفوی اضافه کند.

پس از تشکیل سبد باید سبد را ارزیابی کند و راهبردی مناسب برای مدیریت آن انتخاب کند؛ در نهایت در مرحلة نهایی باید بتواند عملکرد پرتفوی را براساس دوره‌های مختلف تحلیل کند.

مدیریت پورتفوی و انواع راهبردها

برای مدیریت پورتفوی ما دو روش کلی به نام‌های مدیریت پورتفوی فعال، انفعالی، تنوع‌بخشی، و راهبرد مبتنی بر ارزش بازار داریم که هر کدام از راهبردها به بخش‌های کوچکتری تقسیم می‌شوند.

مدیریت پورتفوی فعال انواع گلچین سهام، موقعیت بازار، و تمرکز بخش را شامل می‌شود. در مدیریت انفعالی پورتفوی نیز چگونه سبد سهامی متنوع تشکیل دهیم؟ روش نمونه‌گیری، برنامه‌ریزی غیرخطی، و پیگیری کامل به کار می‌روند.

مدیریت پرتفوی در بورس با راهبرد فعال

راهبرد فعال در مدیریت پرتفوی برای معاملات میان‌مدت و یا کوتاه‌مدت به کار می‌رود و مدیر پرتفوی در این روش دائما درگیر است تا بتواند به سوددهی بیشتری از سوددهی شاخص بورس برسد.

در راهبرد فعال گلچین سهام مدیر پرتفوی وزن سهام‌های زیر قیمت را در سبد افزایش می‌دهد تا ریسک را متنوع کند؛ در این روش وزن سهام‌های بالای قیمت بسیار پایین‌تر است.

در راهبرد فعال بازار مدیر پرتفوی سرمایه‌گذاری در سهام‌های مختلف را براساس روند کلی بازار تغییر می‌دهد و اگر روند صعودی باشد سهام‌های در نوسان را خریداری می‌کند.

در راهبرد فعال تمرکزبخش نیز مدیر پرتفوی مانند راهبرد گلچین عمل می‌کند اما تمرکز خود را بر روی انتخاب سهام در گروه‌های صنعتی مختلف می‌گذارد.

مدیریت پرتفوی سرمایه گذاری با راهبرد انفعالی

در راهبرد انفعالی ما یا سهام‌ها را نسبت به وزن آن‌ها در شاخص مورد نظر خریداری می‌کنیم و یا فقط یک نمونه را از شاخص مبنا انتخاب می‌کنیم.

در راهبرد انفعالی برنامه‌ریزی غیرخطی نیز سهام‌های پرتفوی براساس ارتباط سهم‌ها با یکدیگر و اطلاعات تاریخی روند قیمت‌ها انتخاب و خریداری می‌شوند.

مدیریت پرتفوی بورس با راهبرد مبتنی بر ارزش بازار

قبل از توضیح این راهبرد باید تعریف و فرمول به‌دست‌آوردن ارزش بازار را بدانیم؛ برای بدست آوردن عدد ارزش بازار یا Market Cap کافی است قیمت بازار سهم یا همان قیمت پایانی آن را در تعداد سهامی ضرب کنید که همان شرکت منتشر کرده است.

در راهبرد مبتنی بر ارزش بازار سهام‌هایی انتخاب می‌شوند که بیشترین ارزش بازار را دارند و نسبت قرارگیری آن‌ها در پرتفوی نیز براساس نسبت ارزش بازار آن‌ها به کل ارزش سبد تعیین می‌شود.

به طور مثال اگر شما ۲۰ سهم با ارزش بالا در سبد داشته باشید و ارزش بازار سهم اول در پرتفوی ۱۰ درصد بیشتر از سهم دوم باشد به همان نسبت وزن سهم اول در سبد نسبت به سهم دوم نیز باید بیشتر باشد.

مدیریت پرتفوی با راهبرد تنوع بخشی

راهبرد تنوع بخشی در واقع راهبردی کلی برای پوشش تمام راهبردهای مربوط به پرتفوی است؛ تنوع بخشی این دیدگاه را دارد که برای گریز از ریسک‌های غیرسیستماتیک باید سبد متنوعی از سهام‌ها را داشت.

حقیقت این است که تغییرات در صنایع مثلا بالا بردن هزینه‌های یک صنعت، بر شرکت‌های همان گروه تاثیر می‌گذارد و روند قیمت را نزولی می‌کند اما بر کل بازار تاثیر چندانی ندارد بنابراین تنوع بخشی به سبد می‌تواند ریسک را کاهش دهد.

اما این راهبردها در نهایت با چالش هزینه‌های بالا و مدیریت سخت نیز درگیر هستند؛ وقتی تعداد سهام در سبد بالاتر رود بنابراین هزینه‌های کارمزدها نیز بالاتر می‌روند که گاهی می‌تواند مزیت‌های تنوع بخشی را بی فایده کند.

از طرفی با تنوع بخشی سبد، مدیریت آن نیز چگونه سبد سهامی متنوع تشکیل دهیم؟ مشکل‌تر می‌شود و نیاز به افرادی ماهر برای مدیریت دائمی آن‌ها پیدا می‌کنیم.

مدیریت پرتفوی با راهبرد هم‌وزن

در راهبرد هم‌وزن ما مانند راهبرد مبتنی بر ارزش عمل می‌کنیم و سهام‌هایی با بالاترین ارزش بازار را انتخاب می‌کنیم.

اما در مرحلة بعدی بین وزن آن‌ها نسبت‌بندی نمی‌کنیم و وزن آن‌ها را در سبد برابر درنظر می‌گیریم.

10 نکته برای تشکیل بهترین سبد سرمایه گذاری

تورم، بلای جان سرمایه‌های ایرانیان شده است. طبق داده‌های رسمی منتشر شده توسط مرکز آمار ایران نرخ تورم نقطه‌ای در اسفند سال 1400 به مرز 35 درصد رسیده است. این موضوع به آن معنی است که نرخ تورم بسیار بالا است برای و نگه داری پول نقد در یک بازه یک ساله یک سوم از ارزش آن را از بین می‌برد.

سرمایه گذاری در شرایط تورمی

به دلیل وجود تورم بسیار بالا در شرایط اقتصادی ایران، سرمایه گذاری اهمیتی قابل توجه پیدا خواهد کرد. زیرا نگه داری پول نقد در منزل یا حساب بانکی باعث از بین رفتن تدریجی ارزش آن خواهد شد. همچنین سرمایه گذاری در بانک بصورت حساب‌های با بهره مشخص نیز نمی‌تواند جوابگوی این نرخ تورم بالا باشد.

گزینه‌های مناسب سرمایه گذاری

بصورت سنتی در ایران گزینه‌هایی که برای سرمایه گذاری وجود دارد، مسکن، خودرو، ارز و طلا هستند. بازده سرمایه گذاری در بازه سه تا پنج ساله در ایران در بازار‌های سنتی مانند خودرو، مسکن، ارز و طلا بالاتر از نرخ تورم بوده است. بسیاری از کسانی که در این بازار‌ها سرمایه گذاری کرده بودند توانستند تورم را بر سرمایه‌های خود بی‌اثر کنند و از کاهش قدرت خرید وجوه خود جلوگیری کنند. اما بهترین گزینه‌ برای فرار از تورم چه بوده است؟ جواب بازار سهام است.

در بازه زمانی فروردین سال 1395 تا فروردین 1401 قیمت دلار شاهد 8 برابر شدن بوده است. دیگر بازار سنتی و رقیب بازار ارز، بازار سکه بهار آزادی طرح جدید است. در مدت زمان مشابه، قیمت هر قطعه سکه امامی 12.7 برابر شده است. این در حالی است که در همین بازه در بازار مسکن، قیمت هر مترمربع واحد مسکونی در شهر تهران 8.1 برابر گشته است. اما گزینه‌های بهتری هم وجود دارند. به عنوان مثال صندوق آوای سهام کیان، شاهد عایدی به مراتب بالاتری نسبت به بازارهای طلا، ارز و مسکن بوده است. ارزش هر واحد صندوق آوای سهام کیان از زمان تاسیس خود تاکنون حدودا 31 برابر شده است. این مقدار بازدهی از تمام بازارهای سنتی به مراتب بالاتر بوده است.

چرا بعضی از افراد دچار ضرر شده‌اند

یکی از اصلی‌ترین دلایل کسب نکردن سود در بازار سهام، عدم داشتن سواد مالی افراد حاضر در این بازار است. این سواد شامل، سواد مالی و سرمایه‌گذاری در بورس است. از سوی دیگر، عده‌ای نیز به دلیل عدم داشتن زمان کافی و وقت نگذاشتن برای این بازار زیان دیده‌اند. این افراد به دلیل مشغله‌های زندگی زمان کافی برای وقت گذاشتن بازار سهام را نداشته و همین موضوع موجب ضرر کردن آنان شده است.

سرمایه‌گذاری در صندوق‌ها

همه‌ی ما این ضرب‌المثل را شنیده ایم که می‌گوید همه‌ی تخم‌مرغ‌ها را در یک سبد نگذارید. سرمایه‌گذاری در صندوق‌های سرمایه گذاری مناسب است اما نکته مهم متنوع سازی دارایی هاست. برای جلوگیری از ریسک سرمایه گذاری بهتر است وجوهی را که می‌خواهیم سرمایه گذاری کنیم در یک بازار یا یک گزینه خاص سرمایه گذاری نکنیم. بلکه برای خود یک سبد سرمایه تشکیل بدیم که چند گزینه مختلف داشته باشد.

سبد سرمایه باید به گونه‌ای باشد که ریسک‌های سرمایه گذاری را در شرایط مختلف خنثی نماید. به عنوان مثال پیشنهاد نمی‌شود که تمام وجوه قابل سرمایه خود را در بازار طلا، مسکن، سهام و ارز سرمایه گذاری کنیم. بلکه برای فرار از ریسک بهتر است مقداری از پولمان را در ارز و مقدار دیگری در سهام قرار دهیم و همچنین برای اینکه ریسک کمتری قبول کنیم مقداری از سرمایه را در صندوق‌های سرمایه گذاری، سرمایه گذاری کنیم. البته سرمایه گذاری در برخی گزینه‌ها مانند مسکن به سرمایه بالاتری نیاز دارد.

چطور یک سبد خوب تشکیل بدیم؟

برای تشکیل یک سبد خوب باید یک سری شرایط را در نظر گرفت. این شرایط کمک می‌کند که سبد بهتری را برای سرمایه گذاری تشکیل داد.

1. از نظر بنیادی قدرتمند باشند

برای سرمایه گذاری گزینه‌هایی را انتخاب کنید که از لحاظ بنیادی قدرتمند بوده و ارزش سرمایه گذاری را در طول زمان داشته باشند. سعی کنید متناسب با شرایط اقتصادی کشور در شرایط مناسبی قرار داشته باشند. مثلا اگر برجام به نتیجه برسد سهام شرکت‌های فولادی و بانکی مناسب هستند. زیرا با رفع تحریم‌ها این شرکت‌ها صادرات محصولات آن‌ها آسان تر خواهد شد و به تبع سود آوری بیشتری خواهند داشت. بانک‌ها نیز به آسانی می‌توانند مبادلات پولی را انجام دهند و درنتیجه‌ی آن سودی نصیب بانک می‌شود که موجب رشد قیمت سهام آن‌ها می‌شود.

2. متنوع چگونه سبد سهامی متنوع تشکیل دهیم؟ سازی

متنوع سازی به این معنی نیست که تعداد زیادی گزینه انتخاب کنیم. بلکه باید گزینه‌هایی را انتخاب کنیم که همبستگی کمتری نسبت به هم داشته باشند. به عنوان مثال صندوق طلا و صندوق درآمد ثابت را در نظر بگیرید. اگر دلار رشد کند به دلیل همبستگی طلا با دلار، صندوق‌های طلا هم رشد خواهند کرد. ولی صندوق‌های با درآمد ثابت، کمتر نسبت به نوسانات ارزی واکنش نشان می‌دهند. پس اگر دلار رشد کرد، صندوق طلا نیز احتمالا رشد خواهد کرد و اگر دلار ثابت ماند و صندوق‌های طلا رشد نداشتند، باتوجه به این که در صندوق با درآمد ثابت سرمایه گذاری کرده‌اید، درآمد ثابتی خواهید داشت.

3. اهمیت تقاضای جهانی

بازار سهام ایران به دلیل وجود کالا‌های معدنی و صادرات آن‌ها به خارج از کشور به تقاضا‌های جهانی آنها هم وابسته است. یعنی اگر تقاضای این قبیل کالاها در جهان افزایش یابد، سهام شرکت‌هایی که در ایران مواد معدنی استخراج می‌کنند امکان رشد پیدا می‌کند.

4. تحلیل شاخص کل و هم وزن

هرگاه شاخص کل بورس در حال افزایش باشد به این معنی است که بازار سهام در حال رشد است و این آگاهی را به افراد می‌دهد که ممکن است سهام سود آوری داشته باشد.

5. دقت به متغیر‌های کلان اقتصادی

متغیر‌های کلان اقتصادی مثل نرخ ارز و تورم برای تشکیل سبد بسیار مهم هستند. زیرا این متغیر‌ها می‌توانند در تصمیم گیری افراد برای سرمایه گذاری بسیار موثر باشند. به عنوان مثال اگر کشوری تورم بالا داشته باشد، این نکته را به سرمایه گذار می‌گوید که نگه داری پول نقد و گزینه‎هایی مثل سپرده بانکی جواب گوی نرخ تورم نیست بلکه باید در جای درستی سرمایه گذاری کرد.

6. تحلیل‌های سیاسی

تحلیل‌های سیاسی، همچون خبر‌های مهم سیاسی در سراسر جهان ممکن است بر قیمت سهام در ایران تاثیر گذار باشند. جنگ روسیه و اوکراین می تواند مثال خوبی برای این موضوع باشد. در بحبوحه‌ی جنگ اوکراین قیمت جهانی نفت تغییر کرد و کشور روسیه برای فروش بیشتر نفت به کشور چین یک سری تخفیفات ارائه می‌دهد، کشور چین قبلا از ایران نفت می خرید اما با این تخفیف‌های روسیه ممکن بیشتر نیاز خود را از روسیه تامین کند. از طرفی دیگر با وقوع این جنگ چین به سمت فولاد روسیه رفته است و تقاضای آن برای فولاد ایران کاهش یافته و این یعنی کاهش سود فولادی‌های ایران. تغییر قیمت مواد غذایی مانند گندم و غلات هم از تبعات این جنگ است. البته در کنار این جنگ، مواردی مانند برجام یا سایر موضع‌گیری‌های سیاسی و سیاستی هم می‌توانند روی تشکیل یک سبد سهام مناسب موثر باشند.

7. به شایعات توجه نکنید

گاهی مشاهده می‌شود برخی افراد تاثیرگذار در بازار، پس از خرید سهام یک شرکت خاص اقدام به خبر سازی و شایعه پراکنی برای آن می‌کنند، تا اصطلاحا بازار را مطابق میل خود حرکت دهند. در چنین مواقعی تحلیل صحیح از شرایط و تکیه بر رسانه‌های معتبر اهمیت دو چندانی خواهد یافت.

8. با سهم ازدواج نکنید

اگر مشاهده کردید که یک سهمی دچار ضرر شده، هیچ گاه با لج و لجبازی نگویید تا ضررم را جبران نکرده است آن را معامله نخواهم کرد. یا اینکه بعضی افراد می‌گویند، فقط و فقط سهام فلان شرکت را معامله می‌کنم. این کار قطعا باعث ضرر خواهد شد.

9. سوگیری‌های شناختی بشناسید

روبه‌رو شدن با مسائلی که بخواهد آدمی را ناراحت کند، همیشه سخت و شکننده خواهد بود. بسیاری از مردم تصور می‌کنند اگر در مورد موضوعی که برای آنان ناراحتی ایجاد کرده است دوری کنند، دیگر آن مشکل به خودی خود حل خواهد شد درصورتی هیچ گاه اینگونه نبوده است. برعکس این فرار از آگاهی مزید بر علت گشته و باعث بروز مشکل دیگری نیز شده است. سرمایه‌گذاران مالی نیز هنگامی که دچار کاهش قیمت سهام خود می‌شوند برای دور شدن از ناراحتی حاصل از کاهش سرمایه خود، از کسب آگاهی در مورد مشکل بوجود آمده طفره می‌روند. البته دامنه سوگیری‌های شناختی بسیار بیشتر از این مورد است و موجب خطا در سرمایه‌گذاری می‌شود.

10. صندوق‌ها را فراموش چگونه سبد سهامی متنوع تشکیل دهیم؟ نکنید

در پورتفوی خود می‌توانید از صندوق‌ها هم استفاده کنید. صندوق‌های طلا، درآمد ثابت و سهامی گزینه‌های خوبی برای سرمایه گذاری هستند. هر کدام از این صندوق‌ها به دلیل اینکه افراد متخصص در انتخاب سبدشان نقش دارند، می‌توانند سوددهی بالایی داشته باشند. صندوق‌های سهامی و طلا برای افرادی که تا حدودی توان پذیرش ریسک را دارند، مناسب‌تر هستند و صندوق با درآمد ثابت برای افراد ریسک گریز مناسب‌تر است.

چگونه سبد سهام تشکیل دهیم ؟

سرمایه گذاری در بازار بورس و سهام نیازمند داشتن برنامه‌ریزی و کسب تجربه است. تنها داشتن سرمایه و اقدام به خرید و فروش برای کسب سود در این بازار کافی نیست. یکی از قدم‌های ابتدایی برای فعالیت در بورس،‌ تشکیل سبد سهام متناسب با میزان ریسک‌ پذیری اشخاص است. سبد سهام روشی برای کنترل و کاهش ریسک ‌های بازار بورس و مدیریت دارایی ها است. در این مقاله به تعریف سبد سهام و اصول مورد نیاز برای تشکیل آن می‌پردازیم.

سبد سهام (پرتفوی) چیست؟

همان‌طور که از نام آن مشخص است، سبد سهام یا پرتفوی ترکیبی از سهم‌های مختلفی است که یک سرمایه گذار آن‌ها را خریداری کرده و جزو دارایی های وی به شمار می‌آیند. سبد سهام (پرتفوی) می‌تواند براساس اهداف، انتظارات و میزان ریسک ‌پذیری هر فرد متفاوت باشد. حتماً بارها جمله معروف، همه تخم‌مرغ‌هایتان را در یک سبد نگذارید را شنیده‌اید. این ضرب‌المثل قدیمی نشان‌دهنده آن است که به دلیل وجود ریسک‌ های مختلف و برای جلوگیری از زیان بیشتر، باید گزینه‌های مختلفی برای سرمایه گذاری داشته باشید.

با توجه به ماهیت نوسانی و ریسکی بازار سرمایه، برای کاهش ریسک سرمایه گذاری و کاهش زیان در زمان بحران و افت قیمت سهام، لازم است سهام شرکت‌های مختلفی را در سبد دارایی خود قرار دهید. البته تشکیل سبد سهام با توجه به عوامل تأثیرگذار بر سبد دارایی ها، برای هر فرد می‌تواند متفاوت و پیچیده باشد؛ بنابراین افراد ابتدا باید اهداف و انتظارات خود را مشخص کنند، سپس با در نظر گرفتن استراتژی‌های معاملاتی، پرتفوی خود را به صورت بهینه تشکیل دهند. پرتفوی سهام می‌تواند در طول زمان تغییر کند و افراد می‌توانند براساس انتظارات خود، سبد سهامشان را تغییر دهند.

انواع سبد سهام کدام است؟

برای اینکه سبد سهامی بهینه تشکیل دهید، ابتدا باید بدانید که از سرمایه گذاری خود چه هدفی را دنبال می‌کنید و مدت زمان سرمایه‌گذاری‌تان چقدر است. برای سرمایه گذاری کوتاه مدت یا بلند مدت استراتژی‌های معاملاتی می‌تواند متفاوت باشد. پس از تعیین مدت زمان سرمایه گذاری، بازدهی مورد انتظار خود را برای مدت زمان سرمایه گذاری مشخص کنید و میزان ریسک ‌پذیری خود را نیز تعیین نمایید. با تشکیل سبد سهام و متنوع سازی آن، می‌توانید ریسک را کم کرده و بازدهی خود را افزایش دهید. ۵ روش استراتژیک برای تشکیل سبد سهام وجود دارد که در ادامه به بررسی هر کدام از آن‌ها می‌پردازیم.

سبد سهام تهاجمی

سبد سهام تهاجمی یا The Aggressive Portfolio، دارای ریسک و بازدهی بسیار بالا است. سرمایه گذارانی که درجه ریسک ‌پذیری زیادی دارند و به دنبال سودهای هنگفتی هستند، این نوع سبد سهام را تشکیل می‌دهند و دارایی ها و سهام شرکت‌هایی با ریسک بالا را انتخاب می‌کنند. سهام با ریسک بالا معمولاً ریسک ‌های سیستماتیک و نوسانات قیمتی بالایی نسبت به سایر سهام و کل بازار دارند. شرکت‌هایی که سهام ریسکی دارند به طور معمول در آستانه رشد خود هستند و پیش‌بینی رشد بالایی در آینده برای آن‌ها وجود دارد.

سرمایه گذارانی که تمایل به تشکیل سبد سهام تهاجمی دارند، بیشترین درصد از پرتفوی خود را به این سهام اختصاص می‌دهند. با این حال برای کنترل ریسک خود می‌توانند بخشی از سرمایه خود را نیز به سهام کم ریسک یا دارایی های با درآمد ثابت تخصیص دهند. این افراد با اینکه بازدهی بالایی از سبد سهام خود دارند، در صورت اصلاح بازار، زیان زیادی نیز متحمل می‌شوند.

سبد سهام دفاعی

سبد سهام دفاعی یا The Defensive Portfolio دارای ریسک سیستماتیک و نوسان کمی هستند. سبد سهام دفاعی در زمان‌های خوب یا بد بازار، معمولاً خوب عمل می‌کنند. سهام این سبد متعلق به شرکت‌های تولیدی است که محصولاتشان نیاز اساسی اقتصاد بوده و تقاضا برای محصولات آن‌ها تقریباً ثابت و مشخص است؛ بنابراین با نوسان اقتصاد دچار بحران نمی‌شوند. برای تشکیل سبد سهام دفاعی، می‌توان سهام این‌گونه شرکت‌ها را از صنایع مختلف موجود در بازار خریداری کرد. لازم به ذکر است که سبد دفاعی دارای ریسک و بازدهی کمی خواهد بود.

سبد سهام درآمدی

سبد سهام درآمدی یا The Income Portfolio دارایی ریسک و بازدهی کمی بوده که بازدهی تقریباً ثابتی در طول زمان دارد. این سبد بیشتر بر سهام شرکت‌هایی متمرکز است که سود سالانه پرداخت می‌کنند؛ به عبارت دیگر، شرکت‌ها تصمیم می‌گیرند که درصد بیشتری از سود خالص خود را به سهامداران پرداخت کنند. شرکت‌های با رشد کم یا متوسط از جمله این شرکت‌ها هستند. برخی از سهام سبد درآمدی می‌تواند با سبد دفاعی یکسان باشد. سبد سهام درآمدی باید همواره جریان نقدی مثبتی برای سرمایه گذار داشته باشد. افرادی که به دنبال یک منبع درآمد بادوام و مطمئن هستند، می‌توانند اقدام به تشکیل این نوع سبد سهام نمایند.

سبد سهام سوداگرانه

سبد سهام سوداگرانه یا The Speculative Portfolio سبدی با ریسک بسیار بالا است؛ به عبارت دیگر سهام موجود در این سبد، متعلق به شرکت‌های پرریسک بوده که آینده مبهمی دارند و در صورتی که شرایط شرکت خوب پیش رود، سود بالایی نصیب سرمایه گذاران می‌شود، اما در غیر این صورت زیان هنگفتی در انتظار سرمایه گذارانش است. شرکت‌هایی که در آستانه رشد خود هستند و یا اخباری خوش‌بینانه برای آن‌ها وجود دارد؛ از این‌گونه شرکت‌ها هستند. تشکیل سبد سهام سوداگرانه نیاز به اختصاص وقت بیشتری برای انتخاب و سرمایه گذاری در مقایسه با سایر سبدها دارد. همچنین برای تشکیل این سبد نیاز به تجربه بالایی است؛ زیرا با یک انتخاب فرد می‌تواند در مدت زمان کوتاهی سود فراوانی را به دست آورد؛ اما در مقابل با یک انتخاب اشتباه، ممکن است سرمایه زیادی را در همان مدت کوتاه از دست دهد.

سبد سهام ترکیبی

سبد سهام ترکیبی یا The Hybrid Portfolio دارای سود و بازدهی متغیر است. در این سبد علاوه بر سهام شرکت‌های بورسی، صندوق های سرمایه گذاری، اوراق مشارکت و اوراق بدهی نیز وجود دارد. سررسید اوراق این سبد، می‌تواند متفاوت باشد. دارایی های این سبد انعطاف‌پذیری بالاتری نسبت به سایر سبدها دارد. همچنین بهتر است برای تشکیل این سبد از دارایی ها و سهامی استفاده شود که همبستگی منفی نسبت بهم داشته باشند و روند یکسانی نداشته باشند. بدین معنی که اگر سهمی در یک بازه زمانی منفی است، روند سایر سهام و دارایی ها مثبت باشد. تنوع دارایی های این سبد از سایر سبدها بیشتر است؛ بنابراین در صورتی که یک دارایی دچار زیان شود، سود و بازدهی سایر سهام و اوراق ضرر آن را جبران می‌کنند.

۵ روش متداول تشکیل سبد سهام

همواره به سرمایه‌گذاران بازار سهام توصیه می‌شود، تنوع در تشکیل سبد سهام را رعایت کنند. این مفهوم، همان ضرب‌المثل قدیمی است که می‌گوید:

همه تخم‌مرغ‌هایتان را در یک سبد نگذارید. داشتن سبد سهام به طورکلی به کاهش ریسک و افزایش بازدهی سرمایه‌گذاری شما کمک می‌کند؛ بنابراین تنوع‌بخشی در سرمایه‌گذاری کار هوشمندانه‌ای محسوب می‌شود، زیرا مطمئناً برای بدست آوردن سرمایه اولیه این کار سختی‌ها و مشکلات بسیاری را تحمل کرده‌اید و اصلاً نمی‌خواهید به راحتی آن را از دست دهید. توجه داشته باشید که داشتن ترکیب بهینه‌‌ای از انواع مختلف دارایی‌ها، نیازمند صرف زمان، تحقیق و مطالعه است؛ اما روش‌های متفاوتی برای انجام این کار وجود دارد که باعث می‌شود، سبدهای سرمایه‌گذاری نیز انواع مختلفی داشته باشند. در این مطلب، تعاریف اساسی و مثال‌هایی در مورد هرکدام از انواع سبدهای سهام در بازار سهام ارائه‌شده است.

۱- سبد سهام پرخطر

این نوع سرمایه‌گذاری، شامل سهامی با ریسک و بازدهی بالا است که معمولاً عدد ضریب بتای بزرگتری نیز دارند؛ بنابراین در این‌گونه سبدها، سهام پر نوسان بازار به منظور سرمایه‌گذاری انتخاب می‌شوند. مثلاً اگر ضریب بتای یک سهم ۲ است، پس انتظار می‌رود که ۲ برابر میانگین حرکات بازار، تحرک قیمتی داشته باشد. معمولاً شرکت‌هایی که در مراحل اولیه رشد خود بوده و بازار محصولات منحصر به فردی دارند، در این دسته قرار می‌گیرند. سرمایه‌گذاری در این سهام، غالباً توسط افراد خاصی انجام می‌شود که ریسک ناشناخته بودن و نوپایی کسب و کار شرکت‌ها را بپذیرند. به عنوان یک سرمایه‌گذار خطرپذیر، باید به دنبال شرکت‌هایی باشید که ضریب رشد درآمد بالایی داشته و هنوز موردتوجه بازار قرار نگرفته‌اند. به‌طور مثال طی سال‌های اخیر تعداد زیادی از سهام تکنولوژی و فناوری چنین شرایطی را تجربه نموده‌اند؛ اما باید توجه داشت که ممکن است در هر گروهی از صنایع چنین سهامی وجود داشته باشند. از مهم‌ترین موارد حین تشکیل سبد سهام، مدیریت ریسک است. شما باید همواره در راستای کاهش ضرر و محافظت از سودهایتان گام بردارید.

۲- سبد سهام کم‌خطر

در این روش، سهامی برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌شوند که عموماً ضریب بتای بالایی نداشته و نوسانات قیمتی معمولی دارند. گونه‌ای از سهام به نام سهام چرخه‌ای وجود دارند که عموماً تحت تاثیر متغیرها و چرخه‌های کلان اقتصادی هستند. به‌طور مثال در زمان رکود اقتصادی، شرکت‌های تولیدکننده کالاهای اساسی و خدمات مربوط به زندگی روزمره مردم، نسبت به شرکت‌های ارائه‌دهنده محصولات و خدمات لوکس، عملکرد بهتری دارند. این بدان معنی است و باوجود وضعیت بحرانی اقتصاد، شرکت‌هایی که مایحتاج ضروری زندگی را فراهم می‌سازند، همچنان به فعالیت خود ادامه خواهند داد. برای یافتن لیست این سهام کافی است ر زندگی شخصی خود موارد ضروری را بررسی کرده و شرکت‌های ارائه‌دهنده آن‌ها را در اینترنت جستجو کنید. مزیت سرمایه‌گذاری در سهام کالاها و خدمات ضروری این است که حاشیه امنیت بیشتری در بحران‌ها و رکودهای اقتصادی دارند. کافی است چنددقیقه‌ای اخبار اقتصادی را تماشا کنید، همواره مدیران سرمایه‌گذاری را می‌بینید که در مورد مسائل مختلف ازجمله (دارو، مسائل نظامی و حتی تنباکو) هم اظهار نظر می‌کنند. این‌ها درواقع مدیران سبدگردانی هستند که بر اساس چرخه‌های تجاری اقدام به سرمایه‌گذاری نموده و بر اساس مرحله‌ای که فکر می‌کنند چرخه تجاری در حال حاضر در آن قرار دارد، اقدام به پیش‌بینی آینده می‌نمایند. به خاطر داشته باشید که شرکت‌های کالا و خدمات ضروری، علاوه بر اینکه همیشه تقاضای کافی برای محصولاتشان دارند، برخی از آن‌ها سود نقدی سالانه نیز به سرمایه‌گذارانشان اختصاص می‌دهند. سبد سهام کم‌خطر، بیشتر برای سرمایه‌گذاران ریسک گریز مناسب است.

۳- سبد سهام مبتنی بر سود سهام

این نوع سبد سهام، بر سود سهام یا سایر منابع درآمدی شرکت متمرکز است. شرکت‌های موجود در این سبدها تا حدودی مثل سهام کم‌خطر، ریسک کنترل‌شده اما بازدهی بالاتری نسبت به آن‌ها دارند. به طورکلی هدف از داشتن یک سبد سهام مبتنی بر سود سهام، ایجاد جریان نقدی مثبت برای سرمایه‌گذار است. هلدینگ‌های سرمایه‌گذاری و تأمین مالی املاک و مستغلات یکی از بهترین نمونه‌های سازنده جریان نقدی درآمدی هستند، زیرا این شرکت‌ها به خاطر وضعیت مالیاتی مناسبشان، بخش عمده‌ای از سود خود را به صورت‌نقدی بین سرمایه‌گذاران تقسیم می‌کنند. این شرکت‌ها، عموماً پروژه محور بوده و به دنبال مالکیت نیستند، از این رو شرایط سرمایه‌گذاری آسان‌تری دارند. در مورد این سهام نیز همواره به خاطر داشته باشید که کاملاً تابع شرایط اقتصادی هستند و قیمت سهامشان عموماً در دوره رکود اقتصادی سقوط می‌کند، زیرا کاهش میزان ساخت و ساز و تعداد معاملات املاک طی دوران بحران، در روند کاریشان تاثیر منفی می‌گذارد.

۴- سبد سهام سفته‌بازان

سفته‌بازی تقریباً معادل قمار است؛ زیرا نسبت به سایر روش‌ها، سرمایه‌گذار ریسک بالاتری را متقبل می‌شود. متخصصان مالی همواره توصیه می‌کنند، حداکثر ۱۰% از سرمایه خود را به معاملات سفته‌بازان اختصاص دهید. سوداگران بازار سهام معمولاً به وسیله انتشار شایعات در مورد عرضه‌های عمومی اولیه یا سهام عادی، نوسانات قیمتی کاذب در بازار ایجاد می‌کنند. مثلاً اخبار مربوط به فناوری‌های جدید شرکت‌های الکترونیکی، موفقیت یک شرکت دارویی در تولید یک محصول جدید و استراتژیک یا انتشار آمار تولیدات اولیه یک شرکت نوپای نفتی، می‌توانند نمونه‌ای از این دست اخبار و شایعات باشند. از دلایل گستردگی فعالیت‌های سفته‌بازان در بازارهای مالی می‌توان به محبوبیت بیش‌از اندازه ETF (صندوق‌های قابل معامله در بورس) اهرمی اشاره نمود؛ اما با این اوصاف نیز این نوع سرمایه‌گذاری برای بسیاری از افراد وسوسه کننده است، زیرا می‌تواند در کوتاه‌ترین زمان ممکن به سودهای کلانی منجر شود. شاید سفته‌بازی منجر به موفقیت زودهنگام شود، اما نباید فراموش کرد که موفقیت در آن، تجربه و ممارست کافی را می‌طلبد. در سبد سهام سفته‌بازان، شما سهام را نه به قصد نگهداری و رشد در آینده، بلکه فقط با نیت نوسان گیری و انجام معاملات کوتاه‌مدت خریداری می‌کنید، یا اصطلاحاً فقط در حال خرید و فروش هستید.

۵- سبد سهام ترکیبی

در این روش، شما در مواردی غیر از بازار سهام نظیر اوراق قرضه، کالا، املاک و حتی محصولات هنری نیز می‌توانید سرمایه‌گذاری می‌کنید. سبد سهام ترکیبی قابلیت انعطاف‌پذیری بالایی دارد. در سبد ترکیبی معمولاً سهام شرکت‌های بزرگ و صنعتی شناخته‌شده و اوراق قرضه دولتی یا اوراق شرکت‌های درجه‌یک ازلحاظ رتبه اعتباری، برای سرمایه‌گذاری انتخاب می‌شوند. هلدینگ‌های سرمایه‌گذاری مالی، املاک و انرژی گزینه‌های مناسبی در راستای ایجاد تعادل در سبد سهام ترکیبی هستند. همچنین یک رویکرد سرمایه‌گذاری بر اساس درآمد ثابت وجود دارد که اوراق بهادار با سررسیدهای مختلف را به منظور متنوع سازی سرمایه‌گذاری در ابزار مالی، خریداری می‌کنند. معمولاً سبد سهام ترکیبی، شامل نسبت معینی از سهام و اوراق قرضه است. این استراتژی سودمند است، زیرا سرمایه‌گذاری در طیف مختلفی از دارایی‌ها متنوع سازی را رعایت می‌کند و نکته مثبت قابل‌تأمل این است که سهام و اوراق قرضه نسبت به یکدیگر همبستگی منفی دارند و پوشش ریسک تا حد زیادی انجام می‌شود.

کلام پایانی

امیدواریم در پایان مطلب، خوانندگان بتوانند بر اساس سرمایه و روحیاتشان، سبد سهام مناسب خود را انتخاب کنند. تشکیل یک سبد سهام، نسبت به خرید یک شاخص بورسی (مجموعه‌ای از سهام مختلف) کاملاً متفاوت بوده و نیاز به تلاش و بررسی دقیق بازار دارد. پس از تشکیل سبد سهام شخصی، شما باید همواره سهام و اوراق و… موجود در آن را تحلیل و بررسی کنید و تعادل سبد چگونه سبد سهامی متنوع تشکیل دهیم؟ خود را همواره حفظ کرده و آن را ارتقا دهید که این ثبات سرمایه‌گذاری به وجود آمده موجب می‌شود، کمیسیون‌های پرداختی شما کاهش یابند. سرمایه‌گذاری روی یک سهم یا هر چیز دیگری به مقدار خیلی زیاد یا خیلی کم، ریسک شما را افزایش می‌دهد، پس همواره حفظ تعادل و متنوع سازی را به خاطر داشته باشید. گرچه برای تشکیل سبد سهام بهینه، نیاز به تلاش و بررسی فراوان است، اما داشتن یک پرتفوی مناسب، اعتماد به نفس معاملاتی شما را افزایش داده و امکان مدیریت مالی بیشتری برای شما فراهم می‌آورد.

روش‌های تشکیل پرتفوی + چهار نکته درباره‌ی متنوع سازی

خواننده‌ی گرامی، لطفاً در این نوشتار عبارت ” سبد سهام بورس ” را ” سبد سهام ” بخوانید. به دلیل اهمیت رعایت برخی اصول فنی در بهینه‌سازی مطالب، مجبوریم کمی واژه‌ها را کِش‌وقوس بدهیم و با آن‌ها بازی کنیم!

پیشاپیش از صبوری شما سپاس گذاریم

پیش‌تر چهار نکته درباره‌ی تنوع‌بخشی برای سبد سهام بورس را برایتان شرح دادیم. گفتیم که همواره ریسک‌های مختلفی متوجه سرمایه‌گذار است. ازاین‌رو تشکیل سبد سهام بورس و تنوع‌بخشی، می‌تواند ریسک غیر سیستماتیک را کاهش ‌دهد.

ریسک غیر سیستماتیک، به ریسکی گفته می‌شود که تا حدودی قابل مدیریت و کنترل، از جانبِ سرمایه‌گذار است. در مقابل، ریسک سیستماتیک به رویدادهایی تأثیرگذار، بر ارزش سهام اطلاق می‌شود که قابل پیش‌بینی یا کنترل ما نیست.

برای مثال، سیاست‌های پولی دولت (ازجمله نرخ بهره ) ، مناقشات اقتصادی، حوادث طبیعی و… ازجمله‌ی رویدادهایی است که بر روی قیمت سهام تأثیر گذاشته و مطلقاً از کنترل ما خارج است.

متنوع سازی و بهینه‌سازی سبد سهام بورس، مبحثی کاملاً تخصصی و پیچیده است. در تئوری برای متنوع سازی، روش‌های پیچیده‌ی ریاضی وجود دارد. روش‌هایی همچون مدل میانگین واریانس و الگوریتم ژنتیک که بر پایه‌ی مباحث احتمالات در جهت طراحی بهینه‌ی سبد سهام بورس، ارائه‌شده است.

در این جستار بَنا نداریم فرمول‌های پیچیده‌ی ریاضی این روش‌ها را برایتان شرح دهیم! در عوض شمارا با دو روش ساده‌ی توزیع وزنِ سرمایه در طرح یک سبد سهام بورس آشنا می‌سازیم؛ اما پیش از هر چیز بگذارید برخی از معایب تنوع سازی را برایتان شرح دهیم.

معایبِ تنوع‌بخشی

همان‌طور که می‌دانید برای تشکیل سبد سهام بهینه، یکی از راه‌ها، تنوع‌بخشی است. ازنظر تئوری، با متنوع سازی و افزایش تعداد سهام، عملاً ریسک کاهش می‌یابد. این کاهش ریسک به دلیل کاهش وابستگی بازدهی سهام‌ها نسبت به یکدیگر است. به‌عبارت‌دیگر بعید به نظر می‌رسد همه‌ی سهام‌ها هم‌زمان ریزش قیمت داشته باشند. (البته اگر در انتخاب صنعت نیز تنوع سازی شود)

اما این تنوع سازی‌ها همیشه به نفع سرمایه‌گذار نیست و باعث بروز مشکلاتی خواهد شد. آنچه در ادامه بدان می‌پردازیم، بررسی معایب تنوع‌بخشی در یک سبد سهام بورس است.

شما هم اکنون از کاربران طلایی سایت هستید؛ مشاهده یا دانلود فایل‌های مطلبی که در حال مشاهده‌ی آن هستید، برای کاربران طلایی ۱۰۰% رایگان است و از اعتبار دانلود آن‌ها کسر نمی‌کند!

این مطلب بخشی از محتوای اعضای طلایی سایت است. چندین مطلب ویژه به‌صورت هفتگی در بخش اعضای طلایی سایت منتشر می‌شود.

اغلب فایل‌های دانلودی بخش اعضای طلایی شامل آموزشی‌های ویدیویی ۱۰ الی ۲۰ دقیقه‌ای است. البته فایل‌های صوتی یا در برخی مواقع فایل‌های PDF نیز جز این آموزش‌ها است.

1- کاهش دامنه‌ی سود

بدون شک یکی از چالش‌های تنوع سازی در سبد سهام بورس، همین مسئله‌ی کاهش سود است. تصور کنید سبد سهامی متشکل از ۲۰ سهم دارید. اگر بخت یارتان باشد و یکی از سهام‌های این پرتفوی، رشدِ خیره‌کننده‌ی ۲۰۰ درصدی را داشته باشد، تأثیر آن در برآیند پرتفوی، تنها ۱۰% است. به‌عبارت‌دیگر، هرچند متنوع سازی ریسک را کاهش می‌دهد، اما شورش را هم نباید درآورد!

تصویر بالا که از آن به‌عنوان انحراف معیار (Standard Deviation) یاد می‌شود، رابطه‌ی سودآوری نسبت به تعداد سهام‌های درون یک سبد را نشان می‌دهد. پرواضح است که تنوع‌بخشیدن به یک سبد، فقط بخشی از ریسک را کاهش می‌دهد. بعدازآن، متنوع سازی، بیشتر در حکمِ کوبیدن آب در هاون است!

آنچه در تصویر فوق قابل‌توجه است عدم کاهش ریسک سیستماتیک (ریسک بازار) با تنوع سازی است. به‌عبارت‌دیگر هرچقدر هم تنوع سازی کنیم، ریسک سیستماتیک قابل‌کنترل نیست. این خود گواهی بر این ادعاست که نباید یک سبد را بیش‌ازاندازه، تنوع‌بخشید.

۲- افزایش هزینه‌ی معاملات

اندر مضرات متنوع سازی فقط به کاهش دامنه‌ی سود سبد ختم نمی‌شود. تَخصیص و چیدمان تعداد زیادی سهم درون یک پرتفوی، هزینه (کارمزد) معاملات را به‌شدت بالا می‌برد.

بیایید فرض کنیم تعداد ۵ سهم درون یک سبد چیده‌ایم. فرض کنید تعدادِ معاملات برای هر سهم را ۷ معامله طی سال در نظر بگیریم. در این صورت برای هر سهم چیزی در حدود ۱۰ درصد کارمزد طی سال در جیب کارگزارمان خواهد رفت.

کارمزد ۱۰% را از حاصل‌ضرب تعداد معاملات در میانگین ۱.۵% کارمزد به دست آوردم. خواهش می‌کنم جدی نگیرید، باور کنید در مَثَل مناقِشه نیست!

حال بیایید تعداد سهام‌های درون پرتفوی را دو برابر فرض کنید. احتمالاً حدس می‌زنید که کارمزد انجام معاملات بیشتر خواهد شد. در حقیقت متنوع سازی بیشتر، معاملات بیشتر و به‌تبع آن کارمزدهای بالاتری را نیز به همراه خواهد داشت.

۳-نیاز به زمان و عملکرد پویا

مشکلات متنوع سازی سبد سهام بورس، تنها به کاهش سودآوری و هزینه‌ی کارمزد، ختم نمی‌شود. بدون شک برای انجام معاملات، چگونه سبد سهامی متنوع تشکیل دهیم؟ به تمرکز و زمان کافی، نیاز است.

اساساً هر سرمایه‌گذاری، طی بازه‌ی مشخص، معاملاتِ خرید یا فروشی را انجام می‌دهد. اینکه کجا وارد سهم شویم و کجا خارج شویم مستقیماً به استراتژی معاملاتی ما وابسته است، اما منظورم انرژی و زمانِ لازمی است که باید برای فرایند انجام معاملات صرف شود. مطمئناً مدیریت ۵ سهم درون یک سبد سهام بورس به‌مراتب انرژی و زمان کمتری را نسبت به تعداد ۱۰ سهم می‌طلبد.

برای سادگی فهمِ این مطلب مشکلاتی ازجمله ریسک نقد شوندگی و تشکیل صف‌های خریدوفروش را از معادله حذف کردم.

با متنوع سازی بالا (مخصوصاً اگر سبک معاملات تیغ‌زنی را دنبال می‌کنیم) شاید نتوانیم در انجامِ معاملات، مدیریت خوبی داشته باشیم. از طرفی فرآیند خریدوفروش سهم فرایندی خالی از استرس و فشار روانی نیست! طی هر فرایند خریدوفروش بنا به دلایل روان‌شناختی زیر فشارهای روانی قرار خواهیم گرفت. متنوع سازی غیراصولی، ضمن تشدید این فشارهای روانی، هیچ کمکی به افزایش بهره‌وری سبد سهام بورس نمی‌کند.

۴- تحلیل‌های وقت‌گیر

همه‌ی ما از اهمیت اختصاص زمان کافی برای تحلیل بازار آگاه هستیم. نمی‌توان و اساساً شدنی نیست که بخواهیم چشم‌بسته، معامله کنیم. بخش عمده‌ای از ریسک‌های غیر سیستماتیک در بازار بورس بامطالعه و تحلیل، کاهش پیدا می‌کند.

وارن بافت: ریسک‌ها ازاینجا ناشی می‌شوند که ندانی داری چه می‌کنی!

تنوع سازی بیش‌ازحد، امکان مطالعه و تحلیلِ عمیق بازار را از ما می‌گیرد. بازهم نمی‌توانیم و اساساً شدنی نیست که بخواهیم هم‌زمان چند صد سهم (!) را در چند شاخه‌ی مختلف از صنعت تحلیل کنیم.

تجربه نشان می‌دهد تحلیل مستمر و پویا بر روی پرتفوی کم‌حجم، نتایجی به‌مراتب بهتر از شلوغ کردن سبد سهام بورس دارد.

آنچه تحت عنوان متنوع سازی سبد از آن یاد می‌کنیم درواقع تحلیلِ همبستگی سهام‌ها و چیدمان آن‌ها به نحوی است که ریسک پرتفوی را کاهش دهد؛ اما تحلیلِ این همبستگی‌ها کاری پیچیده و زمان‌بر است. در این صورت ممکن است در یک پرتفوی شلوغ، شتر با بارش هم گم شود! چه برسد به آنکه بخواهیم همبستگی سهام‌ها را تحلیل کنیم.

شما هم اکنون از کاربران طلایی سایت هستید؛ مشاهده یا دانلود فایل‌های مطلبی که در حال مشاهده‌ی آن هستید، برای کاربران طلایی ۱۰۰% رایگان است و از اعتبار دانلود آن‌ها کسر نمی‌کند!

این مطلب بخشی از محتوای اعضای طلایی سایت است. چندین مطلب ویژه به‌صورت هفتگی در بخش اعضای طلایی سایت منتشر می‌شود.

اغلب فایل‌های دانلودی بخش اعضای طلایی شامل آموزشی‌های ویدیویی ۱۰ الی ۲۰ دقیقه‌ای است. البته فایل‌های صوتی یا در برخی مواقع فایل‌های PDF نیز جز این آموزش‌ها است.

روش‌های توزیع وزنِ سرمایه

بیایید فرض کنیم با متنوع سازی بر سرِ تعداد سهام‌های درونِ یک سبد سهام بورس به توافق رسیده‌ایم. سؤال اساسی این است: سرمایه ما درون یک سبدِ سهام چگونه باید توزیع شود؟

با فرض اینکه دروتخته باهم جور باشد و یک پرتفوی ۷ سهمی تشکیل داده باشیم. اگر سرمایه‌ی ما ۱۴ میلیون تومان باشد، برای هرکدام از سهم‌ها چه میزان سرمایه اختصاص دهیم!؟ آنچه در ادامه بدان خواهیم پرداخت دو روش تخصیص وزنِ دارایی‌ها در یک پرتفوی را آشکار می‌سازد.

سبد هم‌وزن

سبد هم‌وزن سبدی است که در آن دارایی‌ها به‌طور یکنواخت بین سهام‌ها تقسیم می‌شود. به‌عبارت‌دیگر، توزیع وزن سرمایه درون سبد سهام بورس کاملاً یکنواخت است و هیچ تفاوتی بین آن‌ها وجود ندارد.

در این روش تفاوتی نمی‌کند چه سهمی از چه شاخه‌ی صنعتی درون پرتفوی قرارداد. حتی مهم نیست اندازه‌ی سهام شناور هریک از نمادها چقدر است. سرمایه به‌طور یکنواخت توزیع می‌شود.

تصمیم نداریم در این جستار بگوییم چه چیزی بد یا چه چیزی خوب است! چراکه خوب و بد متناسب با شرایط، استراتژی معاملاتی هر شخص و رویکردهای سرمایه‌گذار است.

سبد مبتنی بر ارزش بازار

برخلاف سبد هم‌وزن، منابع در سبد مبتنی بر ارزش بازار به‌صورت یکنواخت توزیع نمی‌شود. درواقع به هر سهم متناسب باارزش بازار آن، دارایی اختصاص داده می‌شود.

ارزش بازار برابر است با تعداد سهام‌های قابل معامله (سهام شناور) در قیمت فعلی سهم.

همان‌طور که می‌دانیم شرکت‌های موجود در بورس و فرا بورس دارای ارزش بازار متفاوتی هستند. بسته به اینکه تعداد سهام قابل معامله و قیمت فعلی سهم چقدر باشد، ارزش بازار هر سهم متفاوت است.

بیایید فرض کنیم ۵ سهم را برای یک سبد سهام بورس اختصاص داده‌ایم. اگر سرمایه‌ی ما ۵ میلیون تومان باشد سرمایه چگونه بین سهام‌ها توزیع می‌شود؟ پاسخ همان‌طور که گفتیم بسته به اینکه ارزش بازار هر سهم چقدر باشد متفاوت است. به‌عبارت‌دیگر، وزن سهام هر شرکت متناسب باارزش بازار آن شرکت در مقایسه با دیگر سهم‌های سبد تعیین می‌شود.

برای مثال، اگر ۱۰ سهم با بیشترین ارزش بازار انتخاب‌شده و ارزش بازار سهم اول نسبت به سهم دوم ۱۵ درصد بیشتر باشد، وزن سهم اول در سبد هم باید ۱۵ درصد بیشتر از وزن سهم دوم باشد.

سخن نویسنده

اصولاً سبدهای مبتنی بر بازار، تفکر ریسک گریزی را دنبال می‌کنند. این در حالی است که سبدهای هم‌وزن به‌مراتب ریسک بالاتری را به همراه دارد. این مهم، ازآن‌جهت قابل‌تأمل است که شرکت‌هایی باارزش بازار بزرگ به‌مراتب طبع ریسک گریزی بیشتری را نسبت به شرکت‌هایی باارزش بازار کم، دنبال می‌کنند.

تخصیص منابع و چیدمان یک سبد سهام بورس تابع پارامترهای پیچیده‌ی ریاضی و احتمالات است. این مطلب ارتباط مستقیمی با رویکردهای سرمایه‌گذار دارد.