صندوق های سرمایه گذاری
صندوقهای سرمایهگذاری به نوعی نهاد مالی به حساب می آیند که فعالیت اصلی آنها سرمایهگذاری در اوراق بهادار است. مالکان آنها نسبت به سرمایهگذاری خود، در سود و زیان آن شریک می باشند. سرمایهگذاری در صندوقها، به گونه ای غیرمستقیم سرمایه گذاری در بورس محسوب می شود.
کار صندوق ها جمع آوری مبالغ کوچک و سرمایه گذاری آنها در زمینه های مختلف تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار است، و سود بدست آمده از این راه به نسبت سرمایه هر سرمایه گذار بین آنها تقسیم می شود.
مدیریت صندوق نیز بابت این کار حرفه ای که انجام می دهد درصدی کارمزد دریافت می کند. اصولا زمینه فعالیت این صندوق ها: طلا، ارز، اوراق بهادار و حتی ساختمان می باشد. برای اطلاع از اوضاع فعالیت و نظارت بر این صندوقها، لازم است که سرمایهگذاران با مطالعه دقیق اساسنامه و امیدنامه مربوطه با تمام موارد آن آشنا شوند و با توجه به استراتژیها و نیازهای خود از سرمایهگذاری در بورس اوراق بهادار در مورد خرید واحدهای سرمایهگذاری این صندوقها تصمیم گیری درستی انجام دهند.
ویژگی های سرمایه گذاری در صندوق ها:
این صندوقها میتواند جایگزین خرید سهامدر بورس شود:
شخصی که مجموعه ای از واحدهای سرمایهگذاری یک صندوق را در اختیار دارد، مالکیت سهام چند شرکت را بر عهده دارد که صندوق از محل داراییهای خود به عنوان سبد سرمایهگذاری خریداری کرده است. به این ترتیب سود یا زیان مالکان واحدهای سرمایهگذاری صندوق، تحت تأثیر مستقیم نوسان قیمت مجموعه سهام موجود در سبد سرمایهگذاری صندوق است.
امکان مدیریت حرفهای:
می توان در این صندوقها از مدیریت حرفهای بهره برد که منظور از آن، مقایسه تخصص و توان مدیران با تجربه و کاربلد است که با سرمایهگذارانی است که تجربه لازم را ندارند و امکانات لازم برای تحلیل و خرید سبد سرمایهگذاری به صورت مستقل را ندارند کاملا متفاوت است.
نقدشوندگی:
از ویژگیهای مهم سرمایهگذاری، قابلیت تبدیل به وجه نقد شدن آن در هنگامی است که سرمایهگذار تصمیم به تغییر موضع سرمایهگذاری خود یا تصمیم به خارج شدن بگیرد. قانون صندوقهای سرمایهگذاری مشترک، به سرمایهگذاران اجازه میدهد تا در هر زمان بخواهند با توجه به ارزش روز داراییهای موجود در صندوق و پس از کسر هزینههای مربوطه، تمام یا تعدادی از واحدهای سرمایهگذاری خود را به وجه نقد تبدیل کرده یا به اصطلاحی دیگر باطل کنند.
صرفهجویی نسبت به مقیاس:
با دقت به این نکته که صندوقهای سرمایهگذاری از جمع آوری پولهای کم ولی تعداد زیاد سرمایهگذار تشکیل شده اند، پس امکان استفاده از مزایای یک مجموعه سرمایهگذاری بزرگ برای اجزای تشکیل دهنده آن مهیا خواهد بود. مطمئنا امکان پرداخت هزینههای بالای مشاوره یا استفاده از نرمافزارهای مختلف اطلاع رسانی و تحلیلگری برای یک سرمایهگذار صرفه اقتصادی ندارد با این حال می توان با تجمیع سرمایههای اندک سرمایهگذاران خرد، به چنین امکاناتی دست یافت.
انگیزه مدیریت صندوق سرمایهگذاری:
با توجه به ساختار طراحی شده صندوقهای سرمایهگذاری مشترک در سهام و ارتباطی که بین رشد ارزش داراییهای صندوق و نفع بردن مدیر و سایر ارکان صندوق می باشد، قابل پیشبینی است که مدیر انگیزه خوبی برای تشکیل بهترین صندوق سرمایهگذاری را دارد، تلاش می کند تا خالص ارزش داراییهای صندوق را به بالاترین حد خود برساند.
برای مطالعه مقاله اوراق بهادار می توانید از این لینک استفاده نمایید.
مزایای صندوق های سرمایه گذاری
مزایای صندوق های سرمایه گذاری:
- مدیریت حرفه ای، صندوقهای سرمایهگذاری، توسط مدیران مجرب و تحلیل گران اداره میشود، بنابراین ریسک عملیات به کمک دانش و تجربه افراد متخصص کم می شود. این اشخاص، بطور مداوم تلاش میکنند تا با سرمایهگذاری روی اوراق مناسب، نتیجه خوبی را برای سرمایهگذاران بدست آورد.
- تنوع بخشی، در این روش سرمایه بزرگی جمع میشود، بنابراین امکان تنوع سازی در آن فراهم خواهد شد. متنوع کردن داراییها در یک سبد به کم شدن ریسک آن کمک میکند. متنوع سازی میتواند باعث کم شدن ریسک و دوام پرتفوی در دورههای سرمایهگذاری بلندمدت شود.
- قابلیت نقد شوندگی بالا، واحدهای یک صندوق سرمایهگذاری، نقد شوندگی بالایی دارد. بخصوص اگر صندوق دارای یک ضامن نقد شوندگی مطمئن باشد. با وجود ضامن نقد شوندگی، در زمان فروش واحدهای صندوق، با مشکلی روبرو نخواهید شد. در حالیکه در بازار بورس، چنین ویژگی را ندارد.
- نظارت و شفافیت اطلاعات موجود، عملکرد صندوق های سرمایهگذاری مشترک از طریق نهادهای مالی و در طی بازههای مشخصی بازبینی میشود. این نهادهای نظارتی مثل سازمان بورس، متولی صندوق و حسابرس است که عملکردهای هر صندوق را به طور واضح اطلاعرسانی میشود. در این صورت سرمایهگذاران، رسانهها و تحلیل گران عملکرد این صندوق را بررسی میکنند.
- صرفه جویی در هزینهها، صندوقهای سرمایهگذاری مشترک حجم بالایی از داراییها را بهصورت معاملات بلوکی انجام میدهند. به همین دلیل این صندوقها صرفهجویی قابلتوجهی در کم کردن هزینهها دارند.
- صرفه جویی در زمان، صندوقهای سرمایهگذاری مشترک یک انتخاب مناسب برای افرادی است که زمان و مهارت و اطلاعات کافی ندارند. بنابراین سرمایهگذاری در این صندوقها برای مانع از به هدر رفتن زمان خواهد شد.
- انتخاب درست با استفاده از مقایسه، در این صندوق ها سرمایهگذار میتواند بعد از مقایسه از میان دهها صندوق سرمایهگذاری مناسبترین را برگزیند. بنابراین مسلما انتخاب هر سرمایهگذار بر اساس رویکردهای خاصی که در نظر دارد، متفاوت است. سرمایهگذاران میتوانند از میان صندوقهای سرمایهگذاری در سهام، مختلط و درآمد ثابت یکی را انتخاب کنند.
- سرمایه گذاری آسان و اطمینان بالا، سرمایهگذاری در این صندوقها، با نظارت مدیران و مشاوران حرفهای انجام میشود. بنابراین، سرمایه گذاران از تنشهای مستقیم در امان خواهند بود. همچنین اگر شخص اطلاعات و تجربه کافی از بازار نداشته باشد نیز امکان دارد که به راحتی در این روش کسب سود کند و متحمل ریسک زیادی نشود.
برای مطالعه مقاله اوراق مشارکت می توانید از این لینک استفاده نمایید.
معایب صندوق های سرمایه گذاری
معایب صندوق های سرمایه گذاری:
در هر بازار مالی علاوه بر مزایای زیادی که برای سرمایهگذاران وجود دارد، معایبی نیز هستند و گاهی بسیاری به دنبال پاسخ این پرسش باشند که معایب صندوقهای سرمایهگذاری چیست؟ ابتدا باید گفته شود که در رابطه با صندوقهای سرمایهگذاری استفاده از کلمه محدودیت بسیار مناسبتر از کلمه عیب است. زیرا تمامی مواردی که در ادامه گفته میشود محدودیتهای صندوقهای سرمایهگذاری است نه عیوب آن. اصولا این محدودیتها از طرف سازمان بورس و اوراق بهادار به صندوقها اعمال شده است.
محدودیت در تعداد کل واحدهای قابل صدور صندوق، از مشکلاتی که گاهی برای سرمایهگذاران پیش میآید، این است که ممکن است قصد خرید واحد از صندوقی را داشته باشند اما تعداد واحدهای صادرشده آن صندوق به سقف خود رسیده باشد در این صورت یا باید سرمایهگذار منتظر بماند که تعدادی از واحدهای صندوق باطل شوند تا برای او واحد سرمایهگذاری صادر شود یا اینکه خود صندوق با کسب مجوز از سازمان بورس سقف تعداد کل واحدهای قابل صدور خود رابیشتر کند. این حالت بیشتر در مورد صندوقهای پر طرفداری اتفاق میافتد که عملکرد خوبی داشتهاند و تقاضا برای خرید واحدهای آنها زیاد است.
ناشناخته بودن صندوق های سرمایه گذاری، صندوقهای سرمایهگذاری در ایران در سال ۸۸ برای اولین بار کار خود را شروع کردند. اما هنوز هم بسیاری از افراد جامعه از وجود صندوقهای سرمایهگذاری بیخبر هستند یا در مورد آن اطلاعات کافی ندارند. حتی ممکن است در مورد آن شنیده باشند اما بیتوجه از کنارش رد شده باشند. اما اگر که شناخت کافی از صندوقها و مزایای آنها باشید هرگز این موقعیت را از دست نمیدهید. اگر بتوانید از این موقعیت استفاده کنید و سرمایه خود را به دست صندوقها بسپارید خواهید توانست سود زیادی را از این راه بدست آورید.
لحظهای نبودن قیمت گذاری واحدهای سرمایه گذاری، از دیگر محدودیتهای صندوقهای سرمایهگذاری نوع قیمتگذاری آنها است به این صورت که در این صندوقها قیمت گذاری ها لحظهای نیست. این فاکتور فقط برای صندوقهای سرمایهگذاری غیرقابل معامله صدق میکند ولی در صندوقهای قابل معامله بورس قیمتها بهصورت لحظه ای به روز رسانی میشوند.
کمبود سامانه ای جامع برای پوشش اطلاعات صندوق ها و مقایسه آن ها، امروزه تعداد مراجع قابل اعتمادی که اطلاعات کامل صندوقها را در کنار یکدیگر پوشش بدهند تا سرمایهگذاران بتوانند صندوقها را با هم مقایسه و بهترین صندوق سرمایهگذاری را انتخاب کنند، بسیار کم است.
خطرپذیری در بخش بازار، یعنی در صورت سرمایهگذاری بر روی بخشی خاص، در صورت عملکرد نادرست در آن بخش، این صندوق متحمل خساراتی خواهند شد.
موازنه با نرخ بهره، در صورت زیاد شدن نرخ بهره، بازدهی این نوع از صندوقها کاهش پیدا می کند.
اشکالات معاملاتی، که منشأ آن نقص هایی در مدیریت شرکتهای سرمایهگذاری بر روی سبد اوراق بهادار معینشده ایجاد می شود و به دلیل عدم همخوانی عرضه و تقاضا، منجر به ریسک معاملاتی میشود.
امکان عدم تطابق با شاخص، عملکرد صندوق، باید دقیقا مطابق با عملکرد شاخص هدف باشد. در صورت عدم مطابقت ممکن است خطای پیروی از شاخص ایجاد شود.
سود تضمین شده، صندوقها انواع گوناگونی دارند اما باید بدانیم صندوقی مطمئن و مناسب است که بانک اصل پول را در آن تضمین کرده باشد. این صندوقها معمولا حداقلی از سود را تضمین میکنند تا خیال سرمایه گذار آسوده باشد. در صورت عدم وجود این ضمانت و در شرایط خاص که بازدهی صندوق کم شود، سود سرمایه گذار هم بالطبع کاهش پیدا می کند در حالی که بانک و صندوق سرمایهگذاری هم تعهدی در این زمینه ندارند.
نداشتن حق رأی در مجامع شرکت ها، اگر شخصی به طور مستقیم در بازار سرمایه، سرمایهگذاری کنید، مالک بخشی از آن شرکت شده، میتواند در مجامع آن شرکت کند و به نسبت سهام خود حق تصمیمگیری دارد. حتی اگر شرکت سود ده باشد و سود تقسیمی داشته باشد، سالانه به وی سود نقدی تعلق میگیرد. اما اگر صندوق سرمایهگذاری خریداری کند، حق شرکت در مجامع شرکتهایی که در قالب صندوق آنها را خرید، ندارد. و فقط در صورت داشتن واحد سرمایهگذاری ممتاز قادر به شرکت در مجمع صندوق سرمایهگذاری است.
کاهش قدرت اختیار سرمایه گذار بر سرمایه گذاری شخصی، در سرمایهگذاری مستقیم شخص اختیار کامل بر سبد دارایی خود دارد و میتواند بر خرید و فروش داراییهای خود نظارت کامل داشته باشد. ولی در این صندوقها تصمیم گیری ها توسط مدیران صندوق انجام میشود. در نتیجه سرمایه گذار هیچگونه دخالت و نظارت در تصمیم گیری ندارد و فقط سود را دریافت میکند.
هزینه های اداره صندوق، از دیگر معایب صندوقهای سرمایهگذاری، هزینههای نگهداری صندوق است. در حالی که سرمایه گذار از پرداخت این هزینهها در صورتی که قصد انجام معامله به صورت مستقیم را داشته باشد، معاف میشود.
سخن پایانی:
درپایان همان گونه که مزایا و معایب صندوق های سرمایه گذاری گفته شد، و با توجه به منافعی که از طریق این سرمایه گذاری کم ریسک و آسان برای افراد فراهم میشود، غالبا این سرمایه گذاری طرفداران زیادی دارد. بنابراین بهتر است با دیده اغماض به مشکلات و ایرادات این صندوقها نگاه کنیم و با در نظر گرفتن مزیتهای آن، این روش مطمئن و کم ریسک را برای سرمایه گذاری امتحان کنیم.
اگر این مطلب برای شما رضایت بخش بوده است، مطالعه مقاله اوراق مالی اسلامی را به شما پیشنهاد می کنیم.
صندوق سرمایه گذاری مختلط چیست؟
صندوقهای سرمایه گذاری یکی از مرسومترین روش های غیر مستقیم سرمایه گذاری در بورس اوراق بهادار است. این صندوقها با توجه به نوع سرمایهگذاری که انجام میدهند به چند دسته تقسیم میشوند که میزان بازدهی و ریسک هر کدام از آنها با توجه به ترکیب دارایی و سرمایه گذاریشان متفاوت است. به عنوان مثال صندوقهای سرمایه گذاری سهامی عمدتا در سهام و حق تقدم سهام سرمایه گذاری میکنند و صندوقهای سرمایه گذاری درآمد ثابت نیز عمدتا در اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایه گذاری میکنند و این دو نوع صندوق از نظر میزان ریسک در دو سوی طیف قرار دارند.
نوعی دیگر از صندوق سرمایه گذاری وجود دارد که ویژگی کسب بازدهی مناسب در شرایط سودآور بازار و امکان کاهش ریسک در شرایط رکود را دارد که به صندوقهای سرمایه گذاری مختلط معروف هستند. به طور کلی صندوق سرمایهگذاری مختلط را میتوان تلفیقی از صندوق با درآمد ثابت و صندوق سهامی در نظر گرفت. صندوق سرمایه گذاری مختلط چیست؟ و نسبت به دیگر صندوق ها چه معایب و مزایایی دارد؟ در این مقاله قصد داریم به این سوالات و سوالات مشابه پیرامون صندوق مختلط پاسخ دهیم.
صندوق سرمایه گذاری مختلط چیست؟
صندوق سرمایه گذاری مختلط نوعی از صندوق های سرمایه گذاری مشترک است که معمولا داراییهای خود را با نسبت 40 تا 60 درصد در بازار سهام و 40 تا 60 درصد در اوراق با درآمد ثابت مانند سپردههای بانکی – اوراق مشارکت و … سرمایهگذاری میکنند.
هرچه مقدار سرمایهگذاری در بازار سهام بیشتر باشد انتظار سودآوری بیشتر میشود و به دلیل طبیعت نوسانی بازار سهام میزان ریسک افزایش مییابد. از سویی دیگر در بازار رکودی مدیر صندوق میتواند با ایجاد تغییر در ترکیب دارایی های صندوق و سرمایه گذاری بیشتر در اوراق با درآمد ثابت نسبت به سهام، ریسک را در این صندوق کاهش دهد.
ترکیب دارایی های صندوق مختلط چگونه است؟
صندوق سرمایه گذاری مختلط که معادل انگلیسی آن balanced fund است، از ترکیب سهام و حق تقدم با اوراق با درآمد ثابت مانند سپردههای بانکی و اوراق مشارکت و سایر اوراق بدهی تشکیل میشود. متناسب با سیاست صندوق این نسبت میتواند از حداقل 40 درصد سرمایه گذاری در بازار سهام تا حدااکثر 60 درصد را شامل شود. مابقی سرمایه گذاری نیز در سپردههای بانکی، اوراق با درآمد ثابت و سایر اوراق بهادار خواهد بود.
ترکیب داراییهای یک صندوق سرمایه گذاری مختلط با 60% سرمایه گذاری پرتفوی در سهام، 25% در اوراق با درآمد ثابت، 10% در سپرده های بانکی و یا به صورت وجه نقد و 5% به صورت سپرده طلا در تصویر زیر نمایش داده شده است.
صندوق مختلط چگونه کار میکند؟
این صندوق نیز مانند دیگر صندوقهای سرمایهگذاری بعد از جمع آوری وجوه از سرمایه گذاران، در انواع اوراق بهادار با رعایت نسبت هایی که در امیدنامه و اساسنامه برایشان تعیین شده است سرمایه گذاری میکنند. اوراق بهاردار خریداری شده، هر روز، مورد محاسبه قرار میگیرند و کاهش و یا افزایش ارزش آنها در میزان سوددهی و سرمایهی سرمایه گذاران تاثیر میگذارد. علاوه براین افزایشها و کاهشها، کارمزدهایی هم وجود دارد که از محل داراییهای صندوق کم میشود.
انواع صندوق های مختلط کدامند؟
صندوق های سرمایه گذاری مختلط را مانند سایر صندوقهای سرمایه گذاری میتوان به دو نوع صدور و ابطالی و قابل معامله (ETF) تقسیم کرد. همانطور که در مقاله «آموزش صفر تا صد صندوق های قابل معامله (ETF) به زبان ساده» اشاره کردیم، صندوق های قابل معامله بر روی تابلو معاملات تالار بورس اوراق بهادار تهران قابلیت معامله را دارند و قیمت آن بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا شکل میگیرد. اما صندوقهای مختلط صدور و ابطالی با توجه به NAV صدور و ابطال معامله میشوند.
صندوق مختلط کاریزما
صندوق سرمایه گذاری مختلط کاریزما از نوع صدور و ابطالی است و تقسیم سود ماهانه ندارد و کسب سود از آن بر اساس اختلاف قیمت خرید و فروش واحد های سرمایه گذاری محقق می شود. قیمت خرید و فروش واحد های صندوق سرمایه گذاری مختلط کاریزما نیز بر اساس نرخ خالص ارزش دارایی ها یا NAV به طور روزانه محاسبه می گردد که معرف ارزش روز دارایی های صندوق منهای بدهی های آن تقسیم بر تعداد واحد های صندوق می باشد.
خرید صندوق سرمایه گذاری مختلط کاریزما
مزایای صندوقهای سرمایهگذاری مختلط
این نوع صندوق نیز مانند دیگر صندوق های سرمایه گذاری دارای مزایا و معایبی است که برخی مشابه با دیگر صندوق هاست. در این بخش به این سوال پاسخ خواهیم داد که مزایای صندوق های مختلط چیست؟ و در بخش بعدی به محدودیتهای این صندوق اشاره خواهیم کرد.
از جمله مزایای این صندوق شامل:
1- امکان کسب بازدهی بیشتر و ریسک کمتر
به دلیل اینکه بخش قابل توجهی از دارایی صندوقهای سرمایهگذاری مختلط به سهام شرکتهای بورسی اختصاص داده میشود این ظرفیت برای آنها وجود دارد که بازدهی مناسبی را از بورس کسب کنند.
از طرفی دیگر بخشی از سرمایه این صندوقها به سرمایهگذاری در سپرده بانکی و دیگر اوراق با درآمد ثابت اختصاص داده شده که میتواند ریسک صندوقها را کاهش دهد.
در واقع صندوقهای سرمایهگذاری مختلط دو مزیت اصلی و مهم صندوقهای درآمد ثابت و سهامی را یکجا دارند. با این حال، مقایسه صندوقهای سرمایهگذاری مختلط؛ حاکی از عملکرد متفاوت آنها بوده و نیاز است که بازدهی هر کدام را جداگانه بررسی کنید.
2- سود بیشتر در دوران رونق
اگر اقتصاد کشور در دوره رونق باشد، بازدهی و سود صندوقهای سرمایهگذاری مختلط میتوانند به مدد رونق بازار سهام، بسیار افزایش پیدا کند.
بنابراین میتوان گفت صندوقهای مختلط در دوره رونق بازدهی بیشتری نسبت به صندوقهای با درآمد ثابت دارند. هر چند در دوران رونق بورسی، صندوقهای سهامی ممکن است بازدهی بیشتری را عاید سرمایهگذار کنند.
3- زیان کمتر در دوران رکورد
اگر اقتصاد کشور وارد دوره رکود شود، بازدهی و سود صندوقهای سرمایهگذاری مختلط به نسب صندوقهای سهامی کمتر در معرض خطر قرار میگیرد. به نحوی که در این حالت نیز باز هم بازدهی بیشتری از صندوقهای درآمد ثابت دارند.
در دوره رکود؛ بازار سهام نیز با افت شاخص همراه میشود و صندوقهای مختلط نیز از این نظر متحمل زیان میشوند. به همین دلیل قسمتی از سرمایهگذاری صندوقها که در اوراق با درآمد ثابت سرمایهگذاری میشود دچار زیان نمیشوند.
4- مدیریت تخصصی
این صندوقها از سوی یک تیم حرفهای و تخصصی مدیریت میشود و همین امر منجر به کاهش ریسک سرمایهگذران میشود.
افرادی که دانش کافی درباره بازار سهام و سرمایهگذاری در آن را ندارند؛ میتوانند از مدیریت حرفهای این صندوقها استفاده و اقدام به سرمایهگذاری کنند.
پیشنهاد ما این است که برای انتخاب بهترین صندوق سرمایهگذاری مختلط؛ حتما شناخت کافی نسبت به مدیران آن صندوق و سوابقشان داشته باشید.
5- نقدشوندگی بالا
صندوقهای سرمایهگذاری مختلط از قدرت نقدشوندگی بالایی برخوردار هستند. از آنجایی که بسیاری از صندوقهای سرمایهگذاری ضامن نقدشوندگی دارند، شما میتوانید هر زمان که نیاز بود اقدام به فروش و نقد کردن سرمایه خود کنید.
معایب صندوقهای سرمایهگذاری مختلط
به موازات مزایایی که صندوق های مختلط برای سرمایه گذاران دارند، معایب یا به تعبیر بهتر محدودیت هایی نیز دارند که میبایست آنها را نیز مد نظر قرار داد.
1- محدودیت در خرید
هر صندوق سرمایهگذاری تعداد واحد (یونیت) مشخصی میتواند به سرمایهگذاران عرضه کند. اگر فردی در زمان مناسب نتواند تعداد واحد مورد نیاز از صندوق را خریداری کند؛ باید منتظر بماند که برخی افراد اقدام به ابطال کردن واحدهای سرمایهگذاری کنند.
2- عدم اطلاع از قیمت آنی
اگر صندوق سرمایهگذاری مختلطی که انتخاب میکنید غیر قابل معامله باشد - یعنی ETF نباشد- قیمت لحظهای آن مشخص نیست. اگر امروز قصد دارید در صندوق سرمایهگذاری مختلط سرمایهگذاری کنید، قیمت روز کاری بعد برای واحدهای سرمایهگذاری لحاظ میشود. یعنی باید صبر کنید که قیمت پایانی امروز که ملاک فردا است؛ مشخص شود. اگر قیمت پایانی روز جاری هنوز مشخص نشده باشد با قیمت پایانی روز کاری قبل محاسبات صدور یا ابطال واحدهای صندوق مختلط شما انجام خواهد شد.
3- ریسک بالا در بخش سهامی صندوق
از آنجایی که بخش قابل توجهی از دارایی صندوقهای مختلط به خرید سهام شرکتهای بورسی اختصاص داده میشود؛ این بخش ممکن است در صورت عدم مدیریت مناسب زیان قابل توجهی به بازدهی صندوق وارد کند.
صندوق سرمایه گذاری مختلط مناسب چه افرادی است؟
این صندوق ها با توجه به اینکه حد میانی ریسک و بازده را دارند بیشتر مناسب افرادی مزایا و معایب سرمایهگذاری در سهام است که میانهرو میباشند. بدین معنی که به دنبال سود معقولی با در نظر گرفتن ریسکپذیری متوسط هستند. این افراد با سرمایه گذاری در این صندوق ها میتوانند بطور همزمان ویزگیهای صندوق با درآمد ثابت و سهامی را تجربه کنند.
چگونه بهترین صندوق سرمایه گذاری مختلط را انتخاب کنیم؟
پیشتر در مقاله چگونه بهترین صندوق سرمایه گذاری را انتخاب کنیم؟ به انتخاب صندوق سرمایه گذاری مناسب برای هر شخص اشاره کردیم که چطور میتوان با توجه به میزان ریسک پذیری و یا افق سرمایه گذاری مزایا و معایب سرمایهگذاری در سهام افراد یک صندوق مناسب را انتخاب کرد. در صورتیکه قصد خرید صندوقهای سرمایه گذاری مختلط را دارید و میخواهید صندوقهای مختلف را با یکدیگر مقایسه کنید میتوانید به سایت Fipiran.ir مراجعه کنید و با اعمال فیلتر صندوق مختلط، صندوق های موجود را مشاهده کنید.
بررسی پیشینه صندوق فاکتور مهمی در انتخاب یک صندوق سرمایه گذاری مختلط مناسب است. با این حال بازدهی تنها عامل مثبت در مقایسه صندوقها نیست. در واقع هر چند به نظر میرسد که بازدهی یک صندوق هرچقدر بیشتر باشد مزایا و معایب سرمایهگذاری در سهام بهتر است اما باید بگوییم همیشه اینطور نیست و توجه به میزان ریسک و سایر داده های صندوق همچون مدیر صندوق و سایر ارکان صندوق نیز حائز اهمیت است. همچنین شما میتوانید پرتفوی سرمایه گذاری صندوق خود را در سایت کدال ببینید و سهام و اوراق بهادار خریداری شده توسط صندوق را مشاهده کنید.
چطور در صندوق سرمایه گذاری مختلط سرمایه گذاری کنیم؟
همه افراد بالای 18 سال میتوانند با مراجعه به سایت معتبر صندوقهای سرمایهگذاری و یا با مراجعه حضوری به دفاتر صندوقهای سرمایهگذاری مختلط اقدام به خرید (صدور) واحدهای سرمایهگذاری نمایند.
واحدهای سرمایهگذاری به دو دسته عادی و ممتاز تقسیم میشوند. میزان سود دهی، ضرر و تمامی امتیازات صندوق برای هر دو حالت برابر است. تنها تفاوت سرمایهگذاران عادی و ممتاز در این است با سرمایهگذاری به میزان مشخصی در واحدهای ممتاز امکان حق رای برای سرمایهگذار ایجاد میشود در حالیکه سرمایهگذاران عادی تنها امکان فروش (ابطال) واحد سرمایهگذاری خود را دارند.
برای ورود به بازار سرمایه و سرمایهگذاری در صندوقهای مختلط کافیست یک واحد سرمایهگذاری (unit) تهیه کنیم که با توجه به شرایط بازار میتواند با دامنه کوچکی نوسان داشته باشد.
برای آشنایی با نحوه سرمایه گذاری در صندوق های سرمایه گذاری اینجا کلیک کنید.
نسبت دارایی یک صندوق سرمایه گذاری مختلط در چه صورت تغییر میکند؟
در صورتیکه روند و یا ریسک بازار تغییر کند، مدیر یا مدیران صندوق نسبت داراییهای سهامی یا غیرسهامی صندوق مورد نظر را تغییر میدهند. به عنوان مثال در صورتیکه بازار بورس و سهام بازدهی مثبتی داشته باشد، میزان سرمایه گذاری صندوق در سهام و حق تقدم افزایش مییابد. اما در صورتیکه رکود بر بازار بورس حاکم شود میتوان با تخصیص درصد بیشتری از وزن دارایی های صندوق به اوراق با درآمد ثابت و اوراق مشارکت ریسک صندوق را تا حد مناسبی کاهش داد.
سوالات متداول
صندوق مختلط مناسب چه افرادی است؟
این صندوق بیشتر برای افراد با میزان ریسک پذیری متوسط مناسب است که قصد کسب بازدهی از رشد بازار را دارند و در عین حال به دنبال ریسک محدوده شده ای نیز هستند.
بازده صندوق سرمایه گذاری مختلط چقدر است؟
بازده این صندوقها در شرایط رشد بازار عموما از بازدهی صندوقهای درآمد ثابت بیشتر و از صندوقهای سهامی کمتر است. در بازار نزولی اما میتواند متفاوت باشد و بستگی به عملکرد صندوق دارد.
ریسک صندوق مختلط چه اندازه است؟
ریسک این صندوقها از ریسک صندوقهای درآمد ثابت بیشتر اما کمتر از ریسک صندوقهای سهامی هستند.
نسبت دارایی سهام و اوراق با درآمد ثابت صندوق سرمایه گذاری مختلط چگونه است؟
قانون تخصیص داراییها در صندوقهای سرمایه گذاری مختلط به این صورت است که صندوق مورد نظر میتواند 40 تا 60 درصد از داراییهای خود را در سهام و در مقابل 60 تا 40 درصد باقیمانده را در اوراق با درآمد ثابت نگهداری کند.
چگونه میتوان در صندوق مختلط سرمایه گذاری کرد؟
برای خرید و فروش واحدهای صندوق یا باید بصورت حضوری به یکی از دفاتر صندوق مراجعه کرده و یا از طریق سایت صندوقها واحدهای سرمایهگذاری را خرید و فروش کنید.
چگونه در صندوق های سرمایه گذاری مختلط صدور و ابطالی، سرمایه گذاری کنیم؟
برای خرید صندوقهای سرمایه گذاری مختلط میتوانید به سایت صندوق سرمایه گذاری مورد نظر مراجعه کنید.
کارمزد صندوق سرمایه گذاری مختلط چقدر است؟
این کارمزد در صندوقهای مختلف متفاوت است. به عنوان مثال در صندوق سرمایه گذاری مختلط کاریزما، کارمزدی بابت ثبت درخواست صدور و ابطال کسر نمیگردد.
چگونه میتوان بازده صندوقهای مختلط را با هم مقایسه کرد؟
برای مقایسه بازدهی صندوقهای مختلط میتوانید به سایت Fipiran.ir مراجعه کنید.
سرمایهگذاری فعال در بازار مالی بورس
در بازارهای مالی همیشه بحث استراتژی مطرح است. سرمایهگذاری فعال (Active) و غیر فعال (Passive) هم دو استراتژی مهم و مورد بحث در تمام بازارهای مالی از جمله بورس هستند. هر یک از این دو استراتژی معایب و مزایای خاص خود را دارند که بهتر است پیش از انتخاب حتماً با آنها آشنا شوید.
اگر نمیدانید تفاوت این دو سرمایهگذاری در چیست و هر یک چه مزیتها یا نقطه ضعفهایی را برایتان به همراه خواد داشت، تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید. امروز در این مقاله از سرمایهگذاری فعال در بورس و مزایا و معایب آن خواهیم گفت و در مطالب بعدی به سرمایهگذاری غیر فعال و تفاوت این دو نوع سرمایهگذاری میپردازیم.
سرمایهگذاری فعال در بورس چیست؟
سرمایهگذاری فعال یا پویا نوعی استراتژی است که شامل معاملههای پی در پی است و هدف از این معاملهها شکست دادن میانگین بازده شاخص سهام است. استفاده از این استراتژی نیاز به دانش زیادی برای تجزیه و تحلیل بازار دارد تا شخص بتواند بهترین زمان برای باز کردن معامله و خرید و بستن آن را شناسایی کند.
برای استفاده از استراتژی سرمایهگذاری فعال میتوانید از طریق صندوقهای سرمایهگذاری مشترک یا Eftها اقدام کنید یا حتی خودتان آن را انجام دهید.
مدیرهای صندوقهای سرمایهگذاری طیف وسیعی از دادههای کمی و کیفی در مورد اوراق بهادار، روندهای آتی بازار، جهشهای اقتصادی گسترده و … را در طی زمان جمعآوری کرده و از طریق همین دادهها و اطلاعات قادر به تحلیل و شناسایی نقاط ورود خروج هستند و میتوانند از نوسانهای کوتاه مدت هم به سود برسند و همینطور دارایی خود را حفظ کنند.
عدم مدیریت صحیح و مداوم پرتفولیو، سرمایهگذار را دچار ضررهای جبران ناپذیری خواهد کرد و میتواند اهداف بلند مدت شما را با شکست روبرو کند. از همین رو بیشتر توصیه بر آن است که داراییهای خود را در سرمایهگذاری فعال قرار ندهید به ویژ وقتی پای اهداف بلند مدت (پس انداز بازنشستگی و …) به میان میآید.
سرمایهگذاری فعال چه مزایا و معایبی دارد؟
برای شناخت بیشتر این استراتژی بازار بهتر است نگاهی به معایب و مزایای آن داشته باشیم تا بتوانیم بهترین راهکار را برای سرمایه خود اتخاذ کنیم. از جمله مزایای سرمایهگذاری فعال میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
انعطافپذیری در بازارهای بی ثبات
سرمایهگذار فعال چه در صعود بازار و چه در نزول آن میتواند سود کرده و سرمایه خود را حفظ کند. در واقع سرمایهگذار فعال میتواند در سیر بازار نزولی موقعیت دفاعی را انتخاب رکرده و داراییهایش را حفظ کند تا از ضررهای جبران ناپذیر جلوگیری نماید. علاوه بر این، این سرمایهگذار قادر است در بازار صعودی سهام بیشتری خریداری کند. چنین سرمایهگذاری با پاسخهای لحظهای و سریع خواهد توانست تا عملکرد معیارهای بازار مثل S&P 500 را در کوتاه مدت شکست دهد.
گزینههای معاملاتی گسترده
سرمایهگذاری فعال این امکان را به شما میدهد تا از استراتژیهای معاملاتی همچون Hedging (پوشش ریسک) برای کسب سودهای بزرگتر و بیشتر استفاده کنید و شانس موفقیت خود بر شاخصهای بازار را زیاد کنید. البته این کار میتواند تا حدی هزینهها و ریسکهای مرتبط با سرمایهگذاری فعال را افزایش دهد. به همین خاطر است که این نوع سرمایهگذاری تنها به متخصصها و سرمایهگذارهای با تجربه پیشنهاد میشود.
مدیریت مالیات
مشاور یا مدیر پرتفولیو میتواند به کمک سرمایهگذاری فعال اقدام به انجام معاملاتی کند که از سود این معاملات بتوان مالیات را پرداخت کرد.هر چند که از طریق سرمایهگذاری غیر فعال هم میتوان ضررهای مالیاتی را جبران نمود اما سرمایهگذاری فعال به دلیلی میزان معاملات بیشتر فرصت بیشتری هم برای جبران ضرر در اختیارتان قرار میدهد.
و اما معایب این نوع سرمایهگذاری:
هزینههای بیشتر
در این برهه، اکثر کارگزاریها بابت خرید معمولی سهام و EFT کارمزدی از کاربر دریافت نمیکنند. با این وجود استراتژیهای معاملاتی پیچیدهتر شامل کارمزد میشوند. از این رو، اگر قصد دارید تا در صندوقهایی با مدیریت فعال سرمایهگذاری کنید، لازم است که هزینههای بیشتری پرداخت کنید.
ریسک بالا
سرمایهگذاری فعال به همان میزان که میتواند سوددهی بالایی داشته باشد، میزان ریسک و ضرر را هم افزایش میدهد. در واقع سرمایهگذاریهای بزرگ با افزایش ریسک، ممکن است ضررهای زیادی را هم متوجه سرمایه شما کند به ویژه اگر بخشی از این دارایی و سرمایه به شکل قرض و حاشیه سود بوده باشد.
قرار گرفتن در معرض ترندها
با سرمایهگذاری فعال به راحتی در مسیر ترندها قرار میگیرید مزایا و معایب سرمایهگذاری در سهام و فرقی هم نمیکند این ترند به چه سمتی برود. تصور کنید موقعیت فردی را که در ابتدای سال 2021 دست به خرید سهام لوازم ورزشی خانگی دلار زد تا از فرصت کرونا و افزایش ارزش این سهام به نفع خود استفاده کند. در اواخر سال 2021 به دلیل کاهش محدودیتهای کرونا ارزش این سهام کاهش پیدا کرد و دارایی این فرد شاید به یک سوم رسید. این همان اتفاقی است که سرمایهگذاری بر اساس ترندها را سخت میکند.
در مبحث بعدی با سرمایهگذاری غیر فعال و تفاوت آن با سرمایهگذاری فعال در بورس آشنا میشویم.
مزایای سرمایه گذاری در بورس را بدانیم
حتما این سوال برای شما ایجاد شده است که سرمایهگذاری در بورس و خریـد سهام شرکتها، چه نفعـی برای شما دارد؟ به عبارت دیگر، چه دلیلی دارد که فرد، به جای گزینههای متعددی که برای سرمایهگذاری وجود دارد، خرید سهام و سرمایهگذاری در بورس را انتخاب کند؟ در ادامه به چند مورد از مزایای سرمایه گذاری در بورس میپردازیم.
کسب درآمد
یکی از اهداف اصلـی هر فرد در سرمایهگذاری کسب سود و درآمد است. سرمایهگذاری در بورس، اگر بهصورت صحیـح و اگاهانـه باشد، از دو طریـق این هدف را تأمین میکند: یکی دریافت سود نقدی و دیگری افزایش قیمت سهام.
شرکتی که شما سهام آن را خریداری میکنید، درصورتی که عملکرد موفق و سودآوری داشته باشد، سالانه مقدار قابل توجهی سود به دست میآورد. براساس قانون، سود شرکت متعلق به سهامداران آن شرکت است، بنابراین افرادیکه سهام یک شرکت را در اختیار دارند، به میزان سهم خود، در سود شرکت نیز سهیم هستند. البتـه شرکتها لزوما همـه سود سالانه خود را بین سهامدارانشان تقسیم نمیکنند، چون ممکن است برای توسعه فعالیتهایشان نیاز به پول داشته باشند. بنابراین ترجیح میدهند بخشی از سود سالانه را بین سهامداران توزیـع کنند و بخش دیگری از سود را هم در فعالیتهای توسعهای شرکت صرف کنند. به سودی که سالانه، بین سهامداران توزیع میشود، سود نقدی یا اصطلاحا DPS گفته میشود. دریافت سود نقدی، اولین روش کسب درآمد توسط سهامداران است. برای مثال، شرکتی را فرض کنید که ارزش سهامش در بورس 150 تومان است. اگر این شرکت در پایان سال 15 تومان سود بین سهامدارانش تقسیم کند، در واقع به میزان 10 درصد سود نقدی به سهامدارانش داده است.
اما درآمد سهامداران فقط به سود نقدی محدود نمیشود. وقتی یک شرکت عملکرد خوب و موفقیتآمیزی داشته باشد، تمایل سرمایهگذاران برای خرید سهام آن شرکت در بورس افزایش مییابد، بنابراین سرمایهگذاران حاضر خواهند بود تا مبلغ بیشتری را برای خرید سهام آن شرکت بپردازند، در نتیجه قیمت سهام شرکت در بورس افزایش مییابد. افزایش قیمت سهام شرکت در بورس نیز باعث افزایش درآمد و دارایی سهامداران آن شرکت میشود.
در مثال قبل، فرض کنید قیمت سهام شرکت موردنظر که پارسال 150 تومان بوده، در پایان سال، به علت عملکرد موفق شرکت به 195 تومان رسیده است، یعنی 30 درصد افزایش یافته است. بنابراین، سهامداران شرکت، علاوهبر آنکه 10 درصد سود نقدی دریافت کردهاند، 30 درصد هم از محل افزایش قیمت سهام شرکت سود به دست میآوردند، یعنی در طول یکسال 40 درصد سود به دست آوردهاند.
البته باید توجه داشت که اگرچه شرکتهایی که سهامشان در بورس خرید و فروش میشود، همگی جزو شرکتهای بزرگ، معتبر و موفق کشور هستند، اما هر شرکتی عملکرد و سودآوری خاص خود را دارد و سرمایهگذاران باید موقع خرید سهام شرکت، اطلاعات شرکت مربئط را به طور دقیق بررسی کنند تا بتوانند درآمد قابل قبولی داشته باشند.
نکته دیگری که باید مورد توجه سرمایهگذاران قرار گیرد این است که شرکتها، سیاستهای متفاوتی در توزیع سود نقـدی دارنـد، به این معنا که برخی شرکتها ترجیح میدهند که سود نقدی کمتری توزیع کنند و بیشتر سود سالانه خود را برای توسعه شرکت بهکار بگیرند، اما برخی دیگر از شرکتها، معمولا بخش عمده سود خود را بین سهامداران توزیع میکنند. شما در هنگام خرید سهام شرکت، باید به این موضوع توجه کنید که آیا دریافت سود نقدی سالیانه برایتان اهمیت دارد یا اینکه دید بلندمدتتری دارید و بیشتر، تمایل دارید ارزش سهامتان افزایش یابد. برای مثال، بازنشستگانی که ترجیح میدهند سود سالانه و مستمر را برای تأمین مخارج خود دریافت کنند، بهتر است سهام شرکتهایی را انتخاب کنند که سیاست توزیع سود نقدی بیشتری دارند، اما جوانی که دوست دارد ارزش سهامش در چند سال آینده، افزایش قابل توجهی داشته باشد، سهام شرکتی را ترجیح میدهد که سیاست توسعهای در پیش گرفته و بخش قابل توجهی از سود سالانه را به این امر اختصاص میدهد. این موضوع را میتوانید از سیاستهای گذشته شرکتها تشخیص دهید که آیا شرکت مورد نظر بیشتر به توزیع سود علاقهمند است یا به توسعه شرکت.
2. امنیت و شفافیت در سرمایهگذاری
اگر به شما بگویند با سرمایهگذاری در کاری، میتوانید سرمایه خود را در یکسال چند برابر کنید، ولی شما از جزئیات و کیفیت این سرمایهگذاری مطلع نباشید، مثلا ندانید قرار است پول خود را در چه کاری سرمایهگذاری کنید؟ آیا این کار شرعی و قانونی است یا نه؟ آیا اصلا فردی که ادعای چند برابر کردن پول شما را مطرح کرده، فرد مطمئن و مورد اعتمادی است یا نه؟ آیا سرمایه شما باز خواهد گشت یا امکان کلاهبرداری در آن وجود دارد؟ و هزاران اما و اگر دیگر. در یکچنین شرایطی، آیا حاضر به سرمایهگذاری خواهید شد؟ طبیعتـا پاسخ اغلب شمـا منفی است.
یکی از مهمترین مزایای سرمایهگذاری در بورس، امنیت در سرمایهگذاری و برخورداری از حمایت قانون و مقررات است. در برنامههای قبل، به جایگاه حیاتی بورس در اقتصاد اشاره کردیم و گفتیم که به دلیل همیـن اهمیت بالا، قوانین و مقررات متعددی درباره بورس و حمایت از سرمایهگذاران در این بازار تصویب شده است که این امر، امنیت بورس را برای سرمایهگذاری تضمیـن میکند.
برای مثال، اگر فردی سهام شرکتی را در بورس خریداری کند و شرکت مذکور، در پایان سال، باوجود تصویب سود نقدی، از پرداخت سود در مهلت مقرر خودداری کند، سهامدار میتواند از شرکت مذکور شکایت کـرده و سود خود را دریافت نماید.
یا مثلا شرکتهایی که سهامشان در بورس خرید و فروش میشود، موظف هستند اطلاعات مالی و عملکردی خود را بصورت مستمر، منتشر نمایند تا سرمایهگذاران، با اطلاع و شناخت کافی نسبت به وضعیت یک شرکـت، درباره خرید یا فروش سهام آن شرکت تصمیمگیری کنند. درصورتی که شرکتی برخلاف قوانین و مقررات، اطلاعات خود را منتشر نکند، اعضای هیأت مدیره شرکت مسئول خواهند بود و به خاطر این اقدام، باید به مراجع حقوقی پاسخگو باشند.
بنابراین، اگرچه شرکتهای پذیرفته شده در بورس، شرکتهای بزرگ و معتبری هستند و اغلب دچار چنین مشکلاتی نمیشوند، اما در عین حال قانونگذار با درنظر گرفتن این تمهیدات، اطمینان لازم را برای سهامداران فراهم میکند که نهایت تلاش برای جهت حفظ و استیفای حقـوق آنان به عمل آمده است.
همچنین همانطور که گفته شد، براساس قوانین و مقررات، شرکتهایی که سهامشان در بورس خرید و فروش میشود موظفاند کلیه اطلاعات حائز اهمیت خود اعم از اطلاعات مالی، برنامهها و. را به بورس اعلام کنند. بورس نیز پس از بررسی اطلاعات ارسالی از سوی شرکتها، این اطلاعات را در شرایط یکسان، برای اطلاع سهامداران منتشر میکند. بهعلاوه، بورس بصورت لحظهای، کلیه اطلاعات مربوط به آخرین وضعیت معاملات انجام شده در بورس، قیمت سهام، میزان عرضه و تقاضای موجود برای هر یک از سهامها، میزان خرید و فروش صورتگرفته بر روی سهام و. را ازطریق اینترنت منتشر میکند و سرمایهگذاران میتوانند با بررسی و تحلیل این اطلاعات، نسبت به خرید سهام جدید و یا فروش سهامی که در اختیار دارند، تصمیمگیری کنند. این موضوع -که از آن، به شفافیت در بورس یاد میشود- باعث میشود تا سرمایهگذاران در شرایط یکسان و عادلانه ازنظر میزان دسترسی به اطلاعات، تصمیمگیری نمایند. بنابراین، میتوان سرمایهگذاری در بورس را یک سرمایهگذاری کاملا شفاف دانست.
3. حفظ سرمایه در مقابل تورم
بهطور معمول، ارزش پول در طول زمان،خود به خود کاهش مییابد و با توجه به تورم موجود در جامعه، در صورتی که افراد پساندازهای خود را در جای مناسبی سرمایهگذاری نکنند، ارزش آن کاسته خواهد شد.
درحالیکه در سال 1340، با 20 هزار تومان میشد یک خانه خرید، در سال 1390 بیست هزار تومان شاید حداکثر برای خرید یک جفت کفش، آنهم از نوع بچهگانه کفاف میداد!
این تصویر بهخوبی نشان میدهد که چطور، قدرت خرید پول در طول زمان، کاهش مییابد. برای حفظ ارزش پول در طول زمان، مناسبترین راه حل، سرمایهگذاری است؛ البته سرمایهگذاری در فعالیتهایی که بتواند بازدهی بیشتر از کاهش ارزش پول ناشی از تورم داشته باشد.
سرمایهگذاری در بورس، یکی از این بهترین این روشهاست.جالب است بدانید براساس آمارها، متوسط سود سرمایهگذاری در بورس در دوره 20 سال اخیر، یعنی از از ابتدای سال 1370 تا اوایل سال 1391 به مراتب بیشتر از بازدهی سرمایهگذاری در بازارهایی مثل طلا، ارز و مسکن بوده است، اگرچه ممکن است این بازارها، در مقاطعی نوسانات زیادی را هم تجربه کرده باشند.
اما سرمایهگذاری در بورس چگونه به حفظ ارزش پول در مقابل تورم کمک میکند؟
همانطور که قبلا هم گفتیم، افراد با خرید سهام یک شرکت، در واقع به نسبت سهمی که خریداری کردهاند، در منافع این شرکت، یعنی دارایـیهای شرکت و همچنین سود و زیان آن سهیم میشونـد. طبیعتا در طول زمان، اولا ارزش داراییهای شرکت متناسب با تورم افزایش مییابـد و ثانیا، شرکت در اثر فعالیتهای اقتصادی که انجام میدهد، سود قابل قبولی به دست میآورد، بنابراین افرادی که اقدام به خرید سهام شرکت میکنند- البته درصورتی که انتخاب صحیح و آگاهانهای داشته باشند- میتوانند سرمایه خود را در مقابل تورم حفظ کنند.
4. قابلیت نقدشوندگی خوب
یکی از ویژگیهای یک دارایی خوب، این است که قابلیت نقدشوندگی بالایی داشته باشد؛ یعنی بتوان آن را سریع به پول نقد تبدیل کرد.
برای هر کسی، در طول زندگی ممکن است شرایطی پیش آید که نیاز به نقد کردن داراییهای خود پیدا کند. نقدکردن داراییها علاوه بر این که مشکلات خاص خود را دارد، نیازمند زمان است. فرض کنید شما سرمایهی خود را به یک دستگاه آپارتمان تبدیل کردهاید و اکنون، به دلیل شرایطی، به پول نیاز پیدا کردهاید و میخواهید آپارتمان را بفروشید. روشن است که شما، از زمان تصمیم به فروش تا فروش و دریافت وجه آن با مشکلات فراوانی مثل پیدا شدن مشتری، توافق برای معامله، انتقال سند و. مواجه خواهید بود.
اما افرادی که با خرید سهام و یا سایر انواع اوراق بهادار، در بورس سرمایهگذاری میکنند، به محض تصمیم به فروش کافی است به اولین کارگزاری بورس در سراسر کشور مراجعه نمایند و تقاضای فروش خود را ثبت کنند. حتی در شرایط بحرانی نیز در صورتی که شما سهام خود را به قیمت اندکی کمتر از قیمت روز بازار برای فروش عرضه کنید، در کوتاهترین زمان ممکنبه پول نقد تبدیل خواهد شد. این شرایط سبب شده است تا درجهی نقدشوندگی اوراق بهادار نسبت به سایـر سرمایهگذاریها بالاتر باشد.
5 . مشارکت در تصمیمگیری برای ادارهی شرکتها
افرادی که سهام یک شرکت را میخرند، میتوانند با حضور در مجامع و رأی دادن، به نسبت سهمی که در اختیار دارند، در تصمیمگیریهای شرکت و نحوه ادارهی آن مشارکت کنند. این افراد با استفاده از حقرأی خود، قادرند هیئتمدیرهی شرکت را انتخاب نمایند، درباره طرحهای جدیدی که مدیران شرکت پیشنهاد میکند، اظهارنظر کنند و همچنین میتوانند میزان سود تقسیمی به سهامداران شرکت را مشخص کنند؛ خلاصه این که این افراد به عنوان صاحبان اصلی شرکت در تصمیمگیریهای شرکت مشارکت میکنند. البته همانطور که گفتیم، میزان اثرگذاری هریک از سهامداران در تصمیمات شرکت به میزان سهامی است که در اختیار دارد و بنابراین، افرادی که سهام بیشتری در اختیار دارند، میتوانند در تصمیمگیریهای شرکت نقش مؤثرتری ایفا کنند.
🔷مقالات آموزشي بورس >>همه چیز درباره مزایا و معایب صندوقهای سرمایه گذاری بورسی>درآمد ثابت، قابل معامله(ETF)، محدود، نامحدود ومشترک
وب سایت بورس نگار - صندوقهای سرمایهگذاري نهادهاي ماليای هستند که فعاليت اصلي آنها سرمايهگذاري در اوراق بهادار است و مالكان آن به نسبت سرمايهگذاري خود، در سود و زيان صندوق شريكند. این صندوقها وجوه مردم را جمعآوری کرده و در سبدهای سرمایهگذاری در اوراق بهادار متفاوت سرمایهگذاری میکنند. به این ترتیب این صندوقها با گرد آوردن سرمایهگذاران کوچک از مزایای سرمایهگذاری در مقیاس بزرگ بهره میگیرند. در این گزارش انواع صندوقهای سرمایهگذاری، مزایا و معایب این شکل از سرمایهگذاری را بررسی میشود.
صندوقهای سرمایهگذاری که از سال 1386 در ایران رواج یافتند؛ نوعی نهاد سرمایهگذاری محسوب میشوند كه با فروش سهام، وجوهی را بهدست آورده و بر اساس هدف صندوق، در تركیبی از اوراق بهادار شامل سهام، اوراق مشارکت، ابزارهای كوتاهمدت بازار پول و سایر داراییها سرمایهگذاری میكنند. با توجه به حضور مدیران و تحلیلگران حرفهای در این صندوقها این شکل از سرمایهگذاری برای معاملهگران ریسکگریز یا بیتجربه جذابیت ویژهای دارند.
انواع صندوقها
در یک تقسیمبندی کلی صندوقهای سرمایهگذاری به سه دسته صندوقهای سرمایهگذاری با سبد ثابت، صندوقهای سرمایهگذاری محدود و صندوقهای سرمایهگذاری نامحدود تقسیم میشوند.
صندوقهای سرمایهگذاری با سبد ثابت در طول فعالیت خود دارای یک پرتفوی ثابت از داراییهای مالی و اوراق بهادار هستند. در حالی که دو دسته دیگر بنابهنظر مدیران صندوقها داراییهای سبد خود را تغییر میدهند. صندوقهای سرمایهگذاری محدود ، تعداد واحدهای مشخصی دارند و بدون امکان بازخرید عموما واحدی را باطل یا صادر نمیکنند و صرفا واحدهای آنها میان سرمایهگذاران خرید و فروش میشود.
صندوقهای سرمایهگذاری نامحدود اما به صدور و ابطال واحدها میپردازند و خریداران قادرند از خود صندوق واحدهای سرمایهگذاری خریداری کنند. صندوقهای سرمایهگذاری مشترک که عموم صندوقهای سرمایهگذاری کشور از این نوع هستند، نوعی صندوق سرمایهگذاری نامحدود محسوب میشوند.
صندوقهای سرمایهگذاری مشترک
صندوقهای سرمایهگذاری مشترک به سه دسته صندوقهای سرمایهگذاری در سهام، صندوقهای سرمایهگذاری با درآمد ثابت و صندوقهای سرمایهگذاری مختلط تقسیم میشوند.
صندوق سرمایهگذاری در سهام
این نوع صندوقها بر حسب اندازه به دو گروه کوچک مقیاس و بزرگ مقیاس تقسیم میشوند. در صندوقهای کوچک مقیاس تعداد واحدهای سرمایهگذاری قابل انتشار حداقل 5 هزار واحد و حداکثر 50 هزار واحد و در نوع بزرگ مقیاس این ارقام بین 50 هزار و 500 هزار واحد قرار دارند.
واحدهای سرمایهگذاری این صندوقها به دو نوع واحد سرمایهگذاری ممتاز (غیرقابل ابطال، قابل انتقال به غیر و دارای حق حضور و رای در مجمع) و واحد سرمایهگذاری عادی (قابل ابطال، غیر قابل انتقال و بدون حق حضور و رای در مجمع) تقسیم مزایا و معایب سرمایهگذاری در سهام میشوند.
در بازار سرمایه ایران حداقل ٧٠ درصد از داراییهای صندوق باید در سهام پذیرفتهشده در بورس یا بازار اول فرابورس سرمایهگذاری شوند.
صندوق سرمایهگذاری با درآمد ثابت
پرتفوی این صندوقها از داراییهای مالی با درآمد ثابت تشکیل شدهاند. این صندوقها با فروش واحدهای سرمایهگذاری این وجوه را در اوراق مشارکت(دولتی، نهادهای عمومی غیردولتی و شرکتهای سهامی عام) سرمایهگذاری میکنند. این شرکتها قادرند با سرمایهگذاری در انواع متفاوتی از اوراق مشارکت بازدهی بیش از بازده اوراق مشارکت دولتی برای سرمایهگذاران خود ایجاد کنند.
طبق مزایا و معایب سرمایهگذاری در سهام قوانین بازار سرمایه در ایران صندوق سرمایهگذاری با درآمد ثابت باید حداقل ٧٠ درصد از داراییهای خود را در اوراق مشارکت، سپرده بانکی، گواهی سپرده بانکی و اوراق بهادار با درآمد ثابت سرمایهگذاری کنند.
صندوق سرمایهگذاری مختلط
این صندوقها ترکیبی از اوراق با درآمد ثابت و سهام شرکتهای بورسی و فرابورسی را در پرتفوی خود دارند. طبق قوانین باید حداقل ٤٠ درصد و حداکثر ٦٠ درصد از داراییهای صندوق در سهام پذیرفتهشده در بورس یا بازار اول فرابورس سرمایهگذاری شوند.
صندوق قابل معامله (ETF)
صندوقهای قابل معامله در بورس همچون سهام عادی در بورس قابلیت معامله دارند. صندوقهای قابل معامله ویژگی صندوقهای سرمایهگذاری مشترک و صندوقهای سرمایهگذاری محدود را توامان دارا هستند به این معنا که میتوانند همانند صندوقهای سرمایهگذاری مشترک بر اساس خالص ارزش داراییهایشان قیمتگذاری شده و بر اساس این قیمت در روز معامله شوند و از طرفی همچون صندوقهای محدود، به قیمتهایی بالاتر یا پایینتر از خالص ارزش داراییشان معامله شوند. همچنین میتوان بهعنوان یکی از مزیتهای این صندوقها به ارزان بودن نسبی آنها مزایا و معایب سرمایهگذاری در سهام اشاره کرد.
مزایای صندوقهای سرمایهگذاری مشترک
مدیریت حرفهای: حضور مشاوران حرفهای در صندوقهای سرمایهگذاری، انجام تحقیقات و در اختیار داشتن اطلاعات از مزایای مدیریت حرفهای صندوقها هستند. به این ترتیب وجود کارشناسان و تحلیلگران تماموقت بورس، فقدان اطلاعات سرمایهگذاران بیتجربه را جبران میکند. به همین دلیل برخی از سرمایهگذاران کمتجربه، سرمایهگذاری در صندوقها را ترجیح میدهند.
تنوع سرمایهگذاری و کاهش ریسک: سرمایهگذاری در اوراق بهادار گوناگون ریسک کلی سرمایهگذاری را کاهش میدهد. سرمایهگذار صندوق با پرداخت مبلغی قادر است چنین سبدی را خریداری کند و مخاطرات سرمایهگذاری مستقیم در بورس را کاهش دهد.
نقدشوندگی: بر اساس مقررات صندوقهای سرمایهگذاری مشترک، این صندوقها آماده صدور یا بازخرید واحدهای صندوق هستند. سرمایهگذاران در این وضعیت بر اساس خالص ارزش روز داراییهای صندوق، پس از کسر هزینههایی قادر به تبدیل سریع اوراق خود به وجه نقد هستند، در نتیجه میزان نقدشوندگی این اوراق بیش از سرمایهگذاری مستقیم در بورس است. این در حالی است که در بورس احتمال توقف طولانی یک نماد و تشکیل صفوف طولانی فروش، امکان نقدشوندگی سریع را دشوار میکند، در نتیجه وجود تضمین همیشگی خرید سرعت نقدشوندگی را در این صندوقها بسیار بالا میبرد.
صرفهجویی در مقیاس، کاهش هزینه معاملات: بر این اساس که گردآمدن گروه بزرگی از سرمایهگذاران باعث کاهش هزینه تحلیل، تحقیق و همچنین هزینه انجام معاملات میشود (بهعنوان نمونه کاهش هزینه خرید و فروش در بلوکهای بزرگ)، صرفهجویی در مقیاس را میتوان بهعنوان نتیجه استفاده از صندوقهای سرمایهگذاری ذکر کرد.
معایب صندوقهای سرمایهگذاری مشترک
یکی از معایب صندوقهای سرمایهگذاری، هزینههایی است که جهت اداره صندوق پرداخت میشوند و طبعا در صورتی که سرمایهگذار تصمیم میگرفت مستقیما معامله کند، از پرداخت آنها معاف میبود. در عین حال گرچه سهامداران حق انتخاب نوع صندوق سرمایهگذاری را در اختیار دارند، درباره انتخاب سهام اختیاری ندارند و این امر بر عهده مدیران صندوق است. از طرفی اگر سهامداران به شکل مستقیم سهم شرکتی را خریداری کنند، حق حضور در مجمع و تصمیمگیری پیرامون برخی امور شرکتهای سهامی را دارند و این در حالی است که سهامدار صندوق از چنین حقی برخوردار نیست و صرفا در صورت داشتن واحد سرمایهگذاری ممتاز قادر به شرکت در مجمع صندوق سرمایهگذاری است.
نرخ بازدهی صندوق
نرخ بازدهی صندوق بر اساس چنین محاسبهای بهدست میآید:
افزایش یا کاهش خالص ارزش داراییها بهعلاوه سود سرمایهای و سود سهام توزیعشده توسط صندوق تقسیم بر خالص ارزش داراییهای صندوق
(NAV1 - NAV0 + Income and capital gain distributions)/ NAV0
>>تکمیلی : سازوکار صندوقهای ETF و تفاوت آنها با شرکتهای سرمایه گذاری وهلدینگ
صندوقهای ETF یکی از ابزارهای سرمایهگذاری مشاع است که در کنار صندوقهای سرمایهگذاری مشترک (Open-end/ mutual fund)، صندوقهای سرمایهگذاری بسته (Closed-end fund) و شرکتهای سرمایهگذاری، به دارندگان واحدهای سرمایهگذاری (یا سهام در مورد شرکت سرمایهگذاری) امکان میدهد بهصورت مشاع و متناسب با تعداد واحدهای سرمایهگذاری خود، مالک سبدی از داراییهای عمدتا مالی باشند. آنچه ETF را از صندوقهای سرمایهگذاری مشترک متمایز میکند این است که ورود یا خروج سرمایه گذاران، در صندوقهای سرمایهگذاری مشترک صرفا از طریق صدور و ابطال واحدهای سرمایهگذاری است، درحالیکه در ETF (و همینطور شرکتهای سرمایهگذاری و صندوقهای بسته) ورود و خروج سرمایهگذاران صرفا از طریق خرید و فروش واحدهای سرمایهگذاری در بازار امکانپذیر است. در مقابل، آنچه ETF را از شرکتهای سرمایهگذاری و صندوقهای بسته متمایز میکند این است که مشابه صندوقهای سرمایهگذاری مشترک، از طریق یک سازوکار مشخص، ارزش هر واحد سرمایهگذاری عینا معادل ارزش داراییهای موجود در سبد صندوق است. توضیح اینکه در شرکتهای سرمایهگذاری و صندوقهای بسته، ممکن است فشار عرضه و تقاضا بگونهای باشد که قیمت هر سهم یا واحد شرکت سرمایهگذاری یا صندوق بسته از ارزش داراییهای موجودر در سبد آن فاصله قابلتوجهی بگیرد. بعنوان مثال، آنچه بصورت سنتی در بورس تهران مشاهده میشود این است که قیمت هر سهم شرکت سرمایهگذاری حدودا بین ۲۰ تا ۳۰ درصد کمتر از ارزش داراییهای موجود در سبد آن است (که از آن با عنوان NAV یاد میشود). این فاصله با هجوم سرمایهگذاران در ماههای اخیر به بورس، بسیار کاهش یافته و در مواردی، بسیار بیش از ارزش داراییهای سبد قیمتگذاری شده است. بنابراین، در شرکتهای سرمایهگذاری و صندوقهای بسته سازوکاری برای نزدیک نگه داشتن قیمت و NAV وجود ندارد. در صندوقهای سرمایهگذاری مشترک، از آنجا که امکان معامله واحدهای صندوق در بازار وجود ندارد، این موضوع کاملا منتفی است. اما در ETFها، نهادهایی توسط عنوان بازارگردان یا AP (Authorized participant) وجود دارند که درصورتیکه قیمت بیش از NAV باشد، با خرید و افزایش دادن داراییهای موجود در صندوق، اقدام به صدور واحد صندوق و فروش آن در بازار میکنند تا به این ترتیب، عرضه واحد صندوق افزایش و قیمت آن کاهش پیدا کرده و به NAV نزدیک شود. برعکس، اگر قیمت کمتر از NAV باشد، بازارگردان با خرید واحدهای صندوق از بازار آنها را ابطال میکند و متناسب با آن نیز، بخشی از داراییهای صندوق را در بازار میفروشد. به این ترتیب، بازارگردان از طریق «قبض و بسط» مداوم صندوق، تلاش میکند قیمت و NAV آن را نزدیک به هم نگه دارد. ناگفته پیداست که این قبض و بسط مداوم، مستلزم وجود داراییهای بسیار نقدشونده در صندوق است که در بخش بعدی به چالشهای ناشی از آن اشاره خواهد شد.
براساس اطلاعات موجود، در ساختار پیشنهادی دولت چنین ترتیباتی پیشبینی نشده است و نقش بازارگردان صرفا مشابه سایر سهام موجود در بازار، خرید و فروش و ایجاد نقدشوندگی به میزان تعهد خود (۵درصد) است و بنابراین، یکی از تفاوتهای اساسی ساختار پیشنهادی با ETF عدم امکان قبض و بسط صندوق و خرید و فروش داراییهای تحت کنترل آن توسط بازارگردان است.
تفاوت مهم دیگری که ساختار پیشنهادی دولت با مفهوم ETF دارد، این است که اصولا ساختار ETF بر مبنای سرمایهگذاری و نه بنگاهداری طراحی شده است. به عبارت دیگر، در ETFهای رایج معمولا درصد سهامی که از یک شرکت در سبد ETF وجود دارد بسیار ناچیز بوده و بنابراین، موضوع مداخله در مدیریت آن شرکت و سازوکارهای حکمرانی موضوعیت پیدا نمیکند. به همین دلیل، اصولا ETF با هدف بنگاهداری و اعمال حاکمیت شرکتی بر شرکتهای سرمایهپذیر طراحی نشده است. لازم به ذکر است که حتی در بزرگترین نهادهای مدیریت دارایی جهان همچون BlackRock و VanGuard هم که هریک به تنهایی حدود هزار صندوق مختلف ETF و mutual fund را مدیریت میکنند، جمع درصد مالکیت همه این صندوقها در شرکتهای سرمایهپذیر تقریبا در همه موارد زیر ۱۰ درصد است. بهعلاوه، هریک از این شرکتها، اعمال حکمرانی بر سهام کلیه صندوقهای تحت مدیریت خود را تجمیع کرده و نظامات گستردهای برای اعمال حکمرانی شرکتی بر شرکتهای سرمایهپذیر تدوین کردهاند که با این حال، چالشهای مربوط به آن یکی از مباحث داغ حکمرانی در پژوهشهای مالی است. بنابراین، آنچه در ایران قرار است در قالب اعمال حکمرانی از طریق ETF بر مجموعهای از بنگاههای بزرگ اعمال شود، در بازارهای بینالمللی مرسوم نبوده و در ادامه به چالشهای ناشی از آن پرداخته خواهد شد.
در یک جمعبندی میتوان گفت، اولا ساختار پیشنهادی، برخلاف ETF سازوکاری برای قبض و بسط صندوق و نزدیک نگه داشتن قیمت و NAV آن ندارد و حتی در صورت وجود این سازوکار، ماهیت بلوکی، متمرکز و غیرنقدشونده داراییهای آن، امکان خرید و فروش پیوسته را از آن سلب کرده است. ثانیا، ساختار ETF برای بنگاهداری یا اعمال حاکمیت بر بنگاههای سرمایهپذیر طراحی نشده و برخلاف ساختار پیشنهادی دولت، مزایا و معایب سرمایهگذاری در سهام انتظار نمیرود در مدیریت بنگاهها و انتخاب اعضای هیاتمدیره و سایر شئون حکمرانی مداخله جدی داشته باشد. این دو ویژگی، یعنی عدم امکان قبض و بسط سریع و بنگاهداری، ساختار پیشنهادی دولت را بسیار شبیه به هلدینگها (و تا حدی شرکتهای سرمایهگذاری) میکند که صرفا از طریق افزایش و کاهش سرمایه که پروسهای پیچیده و زمانبر است امکان قبض و بسط دارند و بهعلاوه، فلسفه وجودی هلدینگها همان بنگاهداری است. اما طبعا دولت ترجیح داده به جای ایجاد هلدینگ و شرکت سرمایهگذاری، ساختار پیشنهادی خود را تحت عنوان ETF معرفی کند، زیرا اولا پیچیدگیهای حاکم بر ایجاد شرکتهای دولتی و انتقال داراییهای دولت به آنها و . را نخواهد داشت و ثانیا، هلدینگها و شرکتهای سرمایهگذاری همانند سایر شرکتهای سهامی، نظام حکمرانی خود را باید متناسب با قانون تجارت و اصول منبعث از آن مانند برابر بودن حقرای سهامداران و . تنظیم کند. نامگذاری ساختار پیشنهادی با عنوان ETF عملا به دولت اجازه داده خارج از محدودیتهای قانون تجارت و آنگونه که خود صلاح میداند، نظام حکمرانی آن را طراحی کند.
دیدگاه شما