مفهوم تعادل و اهمیت آن در بازار

آشنایی با ۳ قانون نیوتن در حرکت و اهمیت آنها

آشنایی با ۳ قانون نیوتن و اهمیت آنها

آَشنایی با 3 قانون نیوتن در حرکت و اهمیت آنها

قانون نیوتن جزء قوانین بسیار مهم در فیزیک است که همه ما با آنها کم و بیش با آنها آشنا هستیم. قوانین حرکت نیوتن شامل روابط بین نیروهای وارد بر جسم و حرکت آن است که ابتدا توسط فیزیکدان و ریاضیدان انگلیسی به نام آیزاک نیوتون فرموله شد. نیوتن از این قوانین برای توضیح و بررسی حرکت بسیاری از اشیا و سیستم های فیزیکی استفاده کرد که پایه و اساس مکانیک نیوتنی را تشکیل می دهند.

در مکانیک کلاسیک قوانین حرکت نیوتن سه قانونی است که رابطه بین حرکت یک جسم و نیروهای وارد بر آن را توصیف می کند. قانون اول بیان می کند که یک جسم در حالت استراحت باقی می ماند و یا با سرعت ثابت به حرکت خود ادامه می دهد ، مگر اینکه یک نیروی خارجی بر آن اعمال شود. در ادامه مقاله در نشریه جهان شیمی فیزیک توضیحات بیشتری در رابطه با این قوانین ارائه می شود لطفا همراه ما باشید.

تاریخچه بیان ۳ قانون نیوتن

ارسطو فیلسوف یونان باستان اعتقاد داشت که همه اجسام در جهان هستی یک محل طبیعی دارند. اشیا سنگین (مانند صخره ها) می خواهند روی زمین آرام باشند و اشیای سبک مانند دود می خواهند در آسمان آرام باشند و ستاره ها دوست دارند در آسمان ها بمانند. وی فکر می کرد که جسم در حالت استراحت در حالت طبیعی خود قرار دارد و برای حرکت جسم در یک خط مستقیم و با سرعت ثابت ، یک عامل خارجی برای حرکت دادن آن به طور مداوم مورد نیاز است در غیر این صورت حرکت متوقف آن می شود.

با این حال گالیله دریافت که نیرویی برای تغییر سرعت اجسام یعنی شتاب لازم است ، اما برای حفظ سرعت آن نیازی به نیرو نیست. به عبارت دیگر گالیله اظهار داشت که در صورت نبود نیرو ، یک جسم متحرک به حرکت خود ادامه می دهد. (تمایل اشیا به مقاومت در برابر تغییر در حرکت همان چیزی بود که یوهانس کپلر آنرا اینرسی نامیده بود.)

این بینش توسط نیوتن که آن را به قانون اول خود تبدیل کرد اصلاح شد و به عنوان “قانون اینرسی” شناخته می شود – عدم اعمال نیرو به معنای عدم شتاب است و از این رو جسم سرعت خود را حفظ خواهد کرد. قانون اول نیوتن بیان مجدد قانون اینرسی است که گالیله قبلاً شرح داده بود.

آشنایی با ۳ قانون نیوتن در حرکت و اهمیت آنها

قانون اول نیوتن

قانون اول نیوتن می گوید اگر جسمی در حالت استراحت باشد یا در یک خط مستقیم با سرعت ثابت حرکت کند ، در حالت استراحت باقی می ماند یا در یک مسیر مستقیم با سرعت ثابت حرکت می کند مگر اینکه نیرویی بر آن اعمال شود. این فرضیه به عنوان قانون اینرسی شناخته می شود. قانون اینرسی ابتدا توسط گالیله برای حرکت افقی روی زمین مفهوم تعادل و اهمیت آن در بازار تنظیم شد و بعداً توسط رنه دکارت تعمیم یافت. پیش از گالیله تصور می شد که همه حرکت های افقی به یک علت مستقیم احتیاج دارند ، اما گالیله از آزمایش های خود نتیجه گرفت که جسم در حال حرکت به حرکت خود ادامه خواهد داد مگر اینکه نیرویی (مانند اصطکاک) باعث سکون آن شود.

قانون دوم نیوتن

قانون دوم نیوتن مفهوم تعادل و اهمیت آن در بازار توصیف کمی تغییراتی است که نیرو می تواند بر روی حرکت جسم اعمال کند. این قانون بیان می کند که سرعت زمان تغییر حرکت یک جسم از نظر اندازه و جهت با نیروی تحمیل شده برابر است.

مقدار انرژی جنبشی جسم برابر است با حاصلضرب جرم در سرعت آن . حرکت مانند سرعت ، یک مقدار برداری است ، هم دارای اندازه و هم جهت است. نیرویی که به جسم وارد می شود می تواند اندازه حرکت ، جهت آن یا هر دو را تغییر دهد.

قانون دوم نیوتن یکی از مهمترین قوانین فیزیک است. برای جسمی که جرم m آن ثابت است ، می توان آن را به صورت F = ma نوشت ، جایی كه F (نیرو) و a (شتاب) هر دو مقدار برداری هستند. اگر جسمی دارای یک نیروی خالص باشد که بر آن اعمال می شود، مطابق با معادله شتاب خواهد گرفت. برعکس اگر جسمی شتاب نگرفته باشد ، هیچ نیروی خالصی بر آن وارد نمی شود.

قانون سوم نیوتن

قانون سوم نیوتن بیان می کند که وقتی دو جسم با هم تعامل دارند ، آنها نیروهایی را به یکدیگر اعمال می کنند که از نظر اندازه برابر و از جهت مخالف هستند. قانون سوم نیز به عنوان قانون کنش و واکنش شناخته می شود. این قانون در تجزیه و تحلیل مشکلات تعادل ساکن ، جایی که همه نیروها متعادل هستند مهم است ، اما همچنین برای اجسام در حرکت یکنواخت یا شتابدار نیز مورد استفاده قرار می گیرد.

این قاون نیروهایی را توصیف می کند که نیروهایی واقعی هستند. به عنوان مثال ، كتابی كه روی میز ساکن است نیرویی رو به پایین برابر با وزن آن روی میز اعمال می كند. طبق قانون سوم ، میز نیرویی برابر و متضاد با کتاب اعمال می کند. این نیرو به این دلیل اتفاق می افتد که وزن کتاب باعث تغییر شکل اندک در میز می شود به طوری که مانند یک فنر عقب می رود.

آشنایی با ۳ قانون نیوتن در حرکت و اهمیت آنها

اهمیت و دامنه اعتبار قانون نیوتن

قوانین نیوتن بیش از ۲۰۰ سال با آزمایش و مشاهده تأیید شده است و برای ارزیابی سرعت در زندگی روزمره عالی هستند. قوانین حرکت نیوتن ، همراه با قانون جاذبه جهانی و تکنیک های محاسبات ریاضی ، برای اولین بار توضیحی کمی و یکپارچه ای برای طیف گسترده ای از پدیده های فیزیکی ارائه داده است. به عنوان مثال قانون سوم نیوتن همراه با قانون جاذبه جهانی ، قوانین حرکت سیاره ای کپلر را توضیح می دهد.

قوانین نیوتن در مورد اشیایی که به عنوان توده های تک نقطه ای ایده آل شده اند ، اعمال می شود ، به این معنا که اندازه و شکل جسم نادیده گرفته می شوند تا بر حرکت آن تمرکز کنند. این مسئله زمانی می تواند انجام شود که جسم در مقایسه با آنالیز فواصل آن کوچک باشد ، یا تغییر شکل و چرخش جسم اهمیتی نداشته باشد. به این ترتیب حتی یک سیاره هم می تواند به عنوان ذره ای برای تجزیه و تحلیل حرکت مداری آن به دور یک ستاره ایده آل شود.

در شکل اصلی خود ، قوانین حرکت نیوتن برای توصیف حرکت اجسام صلب و اجسام تغییر شکل پذیر کافی نیست. لئونارد اولر در سال ۱۷۵۰ کلیاتی از قوانین حرکت نیوتن برای اجسام صلب را به نام قوانین حرکت اویلر معرفی کرد که بعدها برای اجسام تغییر شکل پذیر که به عنوان یک پیوستار فرض می شوند نیز بیان شد. اگر جسمی به عنوان مجموعه ای از ذرات گسسته نشان داده شود ، هرکدام با قوانین حرکت نیوتن اداره می شوند ، قوانین اولر را می توان از قوانین نیوتن استخراج کرد. با این حال ، قوانین اولر را می توان بدیهیاتی توصیف کرد که قوانین حرکت برای اجسام گسترده را مستقل از هر ساختار ذره ای توصیف می کند.

جالب است بدانید

قوانین نیوتن فقط در مورد مجموعه خاصی از فریم های مرجع به نام فریم های مرجع نیوتنی یا اینرسی اعمال می شود. برخی از نویسندگان قانون اول را به عنوان تعریف چارچوب مرجع اینرسی تفسیر می کنند. از این دیدگاه ، قانون دوم تنها زمانی برقرار است که مشاهده از یک چارچوب مرجع اینرسی انجام شود و بنابراین قانون اول را نمی توان به عنوان مورد خاص دوم اثبات کرد. نویسندگان دیگر قانون اول را نتیجه گیری قانون دوم می دانند. مفهوم صریح یک مرجع اینرسی تا مدتها پس از مرگ نیوتن توسعه نیافته بود.

این سه قانون در شرایط روزمره ارزیابی خوبی برای اجسام ماکروسکوپی ارائه می دهند. با این حال ، قوانین نیوتن (همراه با جاذبه جهانی و الکترودینامیک کلاسیک) برای استفاده در شرایط خاص ، به ویژه در مقیاس های بسیار کوچک ، با سرعت بسیار زیاد یا در میدان های گرانشی بسیار نامناسب هستند.

بنابراین ، نمی توان از این قوانین برای توضیح پدیده هایی مانند هدایت الکتریسیته در یک نیمه رسانا ، خصوصیات نوری مواد ، خطاهای موجود در سیستم های GPS غیر نسبی اصلاح شده و ابر رساناها استفاده کرد. توضیح این پدیده ها به نظریه های فیزیکی پیچیده تری نیاز دارد ، از جمله نسبیت عام و نظریه میدان کوانتومی.

آشنایی با ۳ قانون نیوتن در حرکت و اهمیت آنها

نکته

در نسبیت خاص ، قانون دوم به شکل اصلی F = dp / dt تصور می شود ، جایی که F و p چهار برداری هستند. وقتی سرعت وارد شده بسیار کمتر از سرعت نور باشد ، نسبیت خاص به مکانیک نیوتنی کاهش می یابد.

در قرن بیستم ، قوانین نیوتن با مکانیک کوانتوم و نسبیت به عنوان اساسی ترین قوانین فیزیک جایگزین شد. با این حال ، قوانین نیوتن همچنان یک گزارش دقیق از طبیعت ارائه می دهد ، به جز اجسام بسیار کوچک مانند الکترون یا اجسامی که نزدیک به سرعت نور حرکت می کنند. مکانیک کوانتوم و نسبیت برای اجسام بزرگتر یا اجسام با سرعت کمتر به قوانین نیوتن کاهش می یابد.

برخی نیز قانون چهارمی را توصیف می کنند که فرض بر این است که هرگز توسط نیوتن بیان نشده است و می گوید نیروها مانند بردارها جمع می شوند ، یعنی نیروها از اصل سوپر پوزیشن پیروی می کنند.

مقیاس پذیری در بلاک چین چیست؟

بیت کوین در شکل کنونی‌اش می‌تواند حدود ۷ تراکنش را در ثانیه مدیریت کند. اتریوم که بیشتر کسب‌وکارها به آن علاقه‌مند هستند، می‌تواند نزدیک به ۲۰ تراکنش در ثانیه انجام دهد. این میزان توان‌ عملیاتی برای بیش‌تر برنامه‌های مشاغل، به‌طور غیرقابل قبولی پایین است.

اگر به‌تازگی شروع به تحقیق در مورد بلاک چین کرده‌اید، متوجه خواهید شد که یک «جنگ تراکنش بر ثانیه» (TPS war) بین پروژه‌های رقیب وجود دارد و بسیاری از آن‌ها ادعا می‌کنند که سریع‌تر هستند. اگر ارز دیجیتالی مانند ریپل می‌تواند هزاران تراکنش را مدیریت کند (که واقعاً همین‌طور است)، بهتر نیست که همه به XRP و شبکه ریپل روی آورند؟

خیر

کِوین را در نظر بگیرید و اجازه دهید که توضیح بدهم.

شغل کوین اسباب کشی و جابجایی بین خانه‌هاست. او صاحب یک شرکت کوچک اما دارای اعتبار است که مشتریان بسیار زیادی هم دارد. اگر قصد جابه‌جایی دارید و به کِوین پیغام دهید، حق انتخاب تنها دو گزینه را خواهید داشت: یک سرویس می‌تواند سریع و مقرون‌به‌صرفه باشد اما ضعیف، سریع و عالی باشد اما گران یا اینکه عالی و مقرون‌به‌صرفه اما کند باشد. هیچ‌وقت نمی‌توانید هر سه این‌ها را تحت عنوان سرویسی سریع، عالی و مقرون‌‌به‌صرفه باهم داشته باشید. مردم تصور می‌کنند که این موضوع یک شوخی است اما این مقوله از دهه‌ ۵۰ میلادی تحت عنوان ” مثلث مدیریت پروژه” مورد مطالعه قرار گرفته است.

بلاک چین‌ها نیز از مشکل مشابهی به نام سه‌راهی مقیاس‌پذیری رنج می‌برند. لازم است قبل از پریدن به قطاری که به نظر پر زرق‌وبرق، سریع و راحت می‌آید اما مقصد آن ناکجاآباد است، محدودیت‌ها و بده‌بستان‌های این فضا را بدانیم.

سه‌راهی مقیاس‌پذیری

یک بلاک چین تنها می‌تواند دو تا از این سه ویژگی را داشته باشد: سریع، امن و غیرمتمرکز بودن. تاکنون هیچکس موفق به دستیابی به هرسه این‌ها یعنی ساخت بلاک چینی غیرمتمرکز، امن و سریع نشده است؛ هرچند شاید به نظر برسد که در حال نزدیک شدن به آن هستیم (در این مورد بیشتر توضیح خواهم داد).

بگذارید پیش از آن‌که پا را فراتر بگذاریم، دو نکته‌ی مهم را اضافه کنم. اولاً، من قرار نیست در مورد تفاوت‌های بین بلاک چین‌ عمومی و خصوصی، انحصاری و غیرانحصاری صحبت کنم. فهمیدن این تفاوت‌ها ضروری است و در بخش‌های بعدی این مقاله مورد بحث قرار می‌گیرند، اما لزومی ندارد اطلاعات زیادی در این مورد برای فهم سه‌راهی داشته باشیم. دوما، اگر شما توسعه‌دهنده هستید، فهمیدن آن برای شما بسیار آسان خواهد بود. این موضوع از پیش تعیین‌ شده است.

بنابراین، یک بلاک چین ایده‌ال به چه شکل است؟

• باید سریع یا به بیان دیگر مقیاس‌پذیر باشد؛ یعنی بتواند هزاران تراکنش را در ثانیه مدیریت کند.

• باید امن باشد. منظور از امن بودن نداشتن اشکال (bug) در کد آن‌ها نیست (این اشکالات همیشه به طور اجتناب‌ناپذیری وجود دارند)، اما باید در مقابل تهدیداتی مانند حمله‌ی ۵۱ درصدی ( یک عامل بیش از نصف شبکه را کنترل کند)، حملات سیبیل (یک عامل چندین هویت را جعل و استفاده کند) یا حملات محروم‌سازی از سرویس (DDoS) مقاوم باشند.

• یک بلاک چین ایده‌آل غیرمتمرکز است. علاوه بر داشتن مزایای دیگر، این اطمینان را می‌دهد که هیچ عامل منفرد یا گروهی از عوامل توانایی سرقت زنجیره، سانسور آن یا اعمال تغییرات در مدیریت را از طریق معاملات پنهانی ندارد. این مزیت می‌تواند در کاربردهای کسب‌وکارهایی که در آن عموماً شرکت‌کنندگان به یکدیگر اعتماد ندارند، مفید واقع شود. در مورد بلاک چین‌های عمومی و غیرقانونی، به هرکسی امکان عضویت و شرکت در شبکه داده می‌شود.

برآورده شدن هر سه شرط به صورت همزمان کار دشواری است.

هیچوقت توانایی ساخت یک بلاک چین سریع‌تر از یک پایگاه داده‌ی سنتی که روی یک سرور اجرا می‌شود را نخواهیم داشت. سؤال این است که چه میزان از سرعت را می‌توانیم فدا کنیم.

اگر می‌خواهید بلاک چین‌ خود را تا حد ممکن ازنظر فناوری در برابر حملات مقاوم کنید، باید اثبات کار را به عنوان الگوریتم اجماع انتخاب کنید. در یک سیستم اثبات کار، نودها باید قبل از افزودن بلاک به زنجیره، میزان زیادی انرژی محاسباتی (الکتریسیته) صرف کنند. این یک فرایند زمان‌بر خواهد بود، بنابراین زنجیره‌های اثبات کار هیچگاه قادر به رقابت در امر سرعت نخواهند بود. این یک ایراد محسوب نمی‌شود چرا که به طراحی مکانیزم ارتباط دارد و بیت کوین توان عملیاتی شبکه را در اولویت قرار نمی‌دهد.

دیگر سازوکارهای اجماع مانند اثبات سهام، اثبات سهام نمایندگی شده، اثبات اعتبار و غیره به‌طور قابل‌ملاحظه‌ای سریع‌تر از مکانیزم‌های اثبات‌ کار است. شما قادر به اجرای عملیات معنادار و قابل توجهی بر روی بلاک چینی با توان ۷ تراکنش در ثانیه مانند بیت کوین نخواهید بود، اما تفاوت بین هزار یا ۱۵ هزار تراکنش در ثانیه به بیشتر کاربردهای تجاری مربوط نمی‌شود. هزار تراکنش در ثانیه احتمالاً به‌اندازه‌ی کافی سریع است.

بلاک چین‌های غیر اثبات کار باید بین امنیت و تمرکززدایی تعادل ایجاد کنند و هیچ جای تعجب نیست که تمایل به صرف‌نظر کردن از تمرکززدایی داشته باشند، زیرا درنهایت هیچ‌کس قصد ساخت یک بلاک چین آسیب‌پذیر را ندارد. هیچ راه‌حل کاملی وجود ندارد و اولیت‌های شخصی هم همانند اهداف استفاده اهمیت زیادی دارند. این موضوع را با ذکر مثال بهتر درک خواهید کرد.

بهترین مثال از یک بلاک چین سریع و امن و درعین‌حال متمرکز، ریپل است. بنیاد ریپل اعتبارسنج‌ها را که نودهایی هستند که می‌توانند بلاک جدیدی به زنجیره اضافه کنند را از قبل انتخاب می‌کند. شرکت‌کنندگان در این شبکه باید به این اعتبارسنج‌ها اعتماد کنند و این اعتماد کردن باعث زیر سوال بردن استفاده از بلاک چین خواهد شد. آیا ما تنها بانک‌های خصوصی مرموز را با موسسه مرموز دیگری جایگزین کرده‌ایم؟

عموماً جامعه بلاک چین ریپل‌ را نمی‌پسندد و مطمئن هستم که دلیلش را متوجه خواهید شد. نظر غیر محبوب من این است: ریپل یک فناوری فوق‌العاده است. این شرکت در توسعه‌ی کسب‌وکار فوق‌العاده کارآمد است و من برای این موضوع احترام قائل هستم؛ اما شهرت بلاک چین آن تنها اسمی توخالی است.

ایاس یکی دیگر از پروژه‌های بحث‌برانگیز است که به‌شدت امنیت را به تمرکززدایی ترجیح می‌دهد. بلاک چین ایاس شامل ۲۱ تولیدکننده بلاک می‌شود. تنها آن‌ها می‌توانند بلاک‌های جدید اضافه کنند و پاداش مالی دریافت کنند. نسبت به بیت کوین (بیش از ۱۰,۰۰۰ نود) یا اتریوم (بیش از ۱۲,۰۰۰ نود) این شبکه خیلی متمرکز به نظر می‌رسد، اما مشکل تنها از جنبه فنی نیست، بلکه جنبه سیاسی را هم در بر می‌گیرد. اولاً، به‌طور گسترده‌ای گزارش‎‌های زیادی در مورد این‌که ۱۷ تا از ۲۱ تولیدکننده بلاک را هیوبی از طریق معاملات پنهانی کنترل می‌کند، داده شده است. دوماً، روش مورد استفاده توسط ایاس، امکان معکوس نمودن تراکنش‌ها را فراهم می‌سازد؛ کاری که اخیراً نیز بر روی این شبکه انجام شد. هردو این‌ها با فلسفه‌ اساسی بلاک چین در تضاد است و از این جهت شخصاً به هیچ‌کس ساخت برنامه روی ایاس را پیشنهاد نمی‌کنم. تا زمانی که انگیزه‌‎های این شبکه به خوبی تنظیم و هدایت نشوند، خوبی این فناوری اهمیتی نخواهد داشت.

در مقابل، مفهوم تعادل و اهمیت آن در بازار استلار به نظر می‌رسد تعادل درستی را در پیش گرفته است. این روش به هرکس اجازه‌ی اجرای نود را می‌دهد و نیازی نیست چندین واحد مرکزی مرموز شما را انتخاب کنند. از آن‌جا که اپراتورها پاداش مالی دریافت نمی‌کنند، مشکل استلار عدم وجود انگیزه است. انتخاب این نوع طراحی به پایین نگه داشتن هزینه‌های تراکنش‌ها کمک می‌کند، اما درعین‌حال این یک شمشیر دولبه است.

هیچ ناهار مجانی وجود ندارد. تراکنش با هزینه‌ی کم یا صفر به درجه پایین‌تری از غیرمتمرکزسازی منجر می‌شود.

اگر مردم انگیزه‌ شرکت در شبکه را نداشته باشند، مسلماً گروه‌ها و سازمان‌هایی با صرف هزینه بیش‌تر نودها را کنترل خواهند کرد. با این اوصاف، استلار مسیر نسبتاً صحیحی را در پیش گرفته است.

پروژه‌ای که برای حل این سه‌راهی سخت تلاش می‌کند، اتریوم است. ناگفته نماند که ویتالیک اصطلاح سه‌راهی مقیاس‌پذیری را اولین بار مطرح کرد.

احتمالاً اتریوم در زمانی بین ۱۲ تا ۱۸ ماه آینده از اثبات کار به اثبات سهام جابه‌جا خواهد شد و این به‌نوبه‌ خود منجر به تعداد تراکنش بیشتری در هر ثانیه خواهد شد، بدون آن‌که میزان زیادی از امنیت و تمرکززدایی موجود را هدر بدهد. پروتکل‌های دیگری مانند شاردینگ بعدها توان عملیاتی شبکه را افزایش خواهند داد.

تمامی معاملات و تحولاتی که در مورد آن‌ها صحبت کردیم در سطح پروتکل اتفاق می‌افتند. این موضوع به منطق اساسی پروتکل برمی‌گردد. اگرچه، این تنها راه مقیاس‌گذاری بلاک چین نیست. راه‌حل‌های لایه‌ی دومی که در بخش‌های بعدی در مورد آن‌ها صحبت خواهیم کرد سبب افزایش توان عملیاتی نخواهند شد، بلکه بعضی از تراکنش‌ها (داده‌ها) را از زنجیره حذف می‌کنند.

تصور کنید می‌خواهید نتایج یک مسابقه‌ی شطرنج را روی بلاک چین اتریوم ذخیره کنید. البته این مثال خوبی نیست زیرا باید از یک پایگاه داده‌ ساده استفاده کنید، اما با من همراه باشید. هر حرکت ساده‌ای که بازیکنان انجام می‌دهند می‌تواند خود یک تراکنش باشد، اما لزوماً نمی‌خواهید هرکدام از آن‌ها را روی بلاک چین اصلی ذخیره کنید. از آن‌جایی که بازیکنان قوانین بازی را می‌دانند و عموماً به یکدیگر اعتماد دارند، کافی است حرکات هرکدام را در تراکنش‌های بین هردوی آن‌ها ذخیره کرد. می‌توانید از زنجیره‌ی اتریوم برای ثبت وضعیت صفحه بعد از ۵ تا ۱۰ حرکت یا بیش‌تر استفاده کنید، درواقع یک نقطه‌ی خوب بین داده‌های ذخیره‌شده و زنجیره‌ صحیح را ذخیره خواهید کرد. شبکه‌ی لایتنینگ، کانال‌های وضعیت و پلاسما برای این منظور به وجود آمده‌اند.

مدل کانو Kano

مدل کانو Kano Model الگویی برای توسعه محصول مبتنی بر رضایت مشتریان است که توسط نوریاکی کانو در دهه ۱۹۸۰ ارائه شده است. بر اساس مدل کانو محصولات و خدمات قابل ارائه در سازمان‌های تولیدی و خدماتی را می‌توان بر اساس میزان رضایت مشتریان و همچنین اهمیت آن از دیدگاه آنان در سه گروه خدمات اساسی، عملکردی و انگیزشی دسته بندی کرد. کیفیت خدمات و به طبع آن رضایت مشتریان با مدیریت صحیح ویژگی‌های هر خدمت قابل بهبود است. این روش یک ابزار کارمد جهت سنجش کیفیت خدمات است که جایگزین روش‌های قدیمی‌تر مانند مقیاس سروکوال شده است. همچنین در صنعت نیز کاربردهای گسترده‌ای دارد.

مقایسه پارامتر‌های کیفیت عملکرد و رضایت در این مدل نشان می‌دهد که تعریف کیفیت بسیار پیچیده تر و کلی نگرانه تر است. ارتباط کیفیت در دو محور، سه تعریف منحصر به فرد از کیفیت را به دکتر کانو نشان داد که شامل کیفیت اساسی، کیفیت عملکردی و کیفیت انگیزشی است. هدف این مدل سنجش رضایت مشتریان نیست بلکه رویکردی است که امکان تولید محصولاتی را فراهم می‌کند که به رضایت مشتریان ختم می‌شود. به همین دلیلی این مدل یکی از زمینه‌های اصلی پیدایش رویکرد گسترش عملکرد کیفیت QFD در نظر گرفته می‌شود. از مدل کانو در مطالعات سنجش کیفیت با مقیاس سروکوال نیز می‌توان استفاده کرد. اما دانشجویان ایران بیشتر بر ارتباط مدل کانو و مدل QFD تاکید دارند. مدل رضایت مشتری کانو در این مقاله بررسی شده است.

انواع نیازمندی مشتریان در مدل کانو

مدل کانو برای سنجش در مدل کانو، نیازمندی‌های مشتریان و یا به عبارتی دیگر ویژگیهای کیفی محصولات یا خدمات به سه دسته تقسیم می‌شود. براساس مدل کانو رضایت مشتری بر اساس این سه دسته از ویژگی‌های محصول/خدمت قابل ردیابی است.

الزامات اساسی : دسته اول ویژگی‌های محصول، الزامات اساسی را تشکیل می‌دهد. در صورتی که الزامات اساسی بطور کامل در تولید محصول رعایت شود،‌ فقط از نارضایتی مشتری جلوگیری می‌کند و رضایت و خشنودی را در مشتری فراهم نمی آورد. بنابراین الزامات اساسی محصول، مزیت رقابتی برای محصول ایجاد نمی‌کند.

الزامات عملکردی محصول : دسته دوم ویژگیهای محصول، الزامات عملکردی محصول است که عدم برآورده ساختن آنها موجب نارضایتی مشتریان می‌شود و در مقابل، برآورده شدن کامل و مناسب آنها رضایت و خشنودی مشتری را به دنبال خواهد داشت.

الزامات انگیزشی : در نهایت دسته سوم خصوصیات محصول، الزامات انگیزشی هستند. الزامات انگیزشی در زمان کاربرد محصول به عنوان یک نیاز و الزام از دید مشتری تلقی نمی گردند و در نتیجه عدم برآورد ساختن این گروه از الزامات کیفی، موجب عدم رضایت مشتری نمی شود، ولی ارائه آنها در محصول، هیجان و رضایت بالایی را در مشتری پدید می‌آورد.

الزامات اساسی (BASIC QUALITY)

دسته اول خصوصیات، الزامات اساسی می‌باشند که از دید دکتر کانو،‌ در صورت لحاظ شدن کامل آنها در محصول،‌ فقط از نارضایتی مشتری جلوگیری می‌کند و رضایت و خشنودی را در وی فراهم نمی آورد. به عبارت دیگر ارضای کامل الزامات اساسی محصول، تنها مقدمات حضور محصول را در بازار فراهم می‌آورد و برای پیروزی بر رقبا و در دست گرفتن بازار محصول به ما کمکی نمی کند. این مشخصه‌ها به طور کلی مواردی در ارتباط با ایمنی، پایایی و دوام محصول را تشکیل می‌دهند. نکته قابل توجه در مورد مفهوم تعادل و اهمیت آن در بازار این گروه از الزامات و خصوصیات کیفی، این است که مشتری فرض می‌کند که این خصوصیات در محصول لحاظ شده اند و به عبارت دیگر این خواسته‌ها ناگفتنی یا تلویحی هستند.

چنانچه از جنبه دیگری به این نوع خصوصیات کیفی بنگریم برای هر محصول و خدمتی، استانداردها و قوانین کلی وجود دارد که شرط اولیه حضور و ورود ما به بازار محصول مورد نظر می‌باشد و در این صورت عدم رعایت استانداردهای مربوطه، کالای مورد نظر با استقبال خریداران مواجه نخواهد شد و نارضایتی شدید مصرف‌کنندگان را به دنبال خواهد داشت. دکتر کانو میگوید مدل رضایت مشتری کانو را جدی بگیرید.

الزامات عملکردی (PERFORMANCE QUALITY)

دسته دوم خصوصیات کیفی، الزامات عملکردی محصول است که عدم برآورده ساختن آنها موجب نارضایتی مشتریان می‌شود و در مقابل، برآورده شدن کامل و مناسب آنها رضایت و خشنودی مشتری را به دنبال خواهد داشت. اهمیت الزامات عملکردی محصول در آن است که شناسایی و لحاظ نمودن آنها در محصول، حداقل تلاشی است که موجب حفظ موقعیت تجاری سازمان در بازار رقابتی می‌شود. از نظر قابلیت شناسایی و تشخیص، این الزامات در مقایسه با دو نوع دیگر مفهوم تعادل و اهمیت آن در بازار خصوصیات کیفی، بسیار ساده تر و ملموس تر می‌باشد، زیرا اکثر مشخصاتی از محصولاتی که در تبلیغات تجاری، روزنامه ها، وسایل ارتباط جمعی و در گفتگوی روزمره و دوستانه افراد طرح می‌شوند، از این نوع هستند. از طرف دیگر این نوع خواسته‌ها بر خلاف دسته اول گفتاری بوده و توسط مشتریان و مصرف‌کنندگان محصول به طور مستقیم عنوان می‌گردد.

در مورد لاستیک اتومبیل، قیمت مناسب و میزان گارانتی محصول، از جمله الزامات عملکردی محصول است. حال آنکه خصوصیاتی از قبیل ایمن بودن لاستیک‌ها در سرعت ۹۰ کیلومتر در ساعت، ایمنی آنها در هنگان ترکیدن ناگهانی، اندازه مناسب آنها در مقایسه با رینگ چرخ‌ها و … از جمله الزامات اساسی هستند که از نظر مشتری، تولید کننده ملزم به لحاظ نمودن آنها در محصولات خود می‌باشد.

الزامات انگیزشی (ATTRACTIVE QUALITY)

دسته سوم خصوصیات کیفی در مدل کانو خواسته‌های کیفی هستند که در زمان کاربرد محصول به عنوان یک نیاز و الزام از دید مشتری تلقی نمی گردند و در نتیجه عدم برآورد ساختن این گروه از الزامات کیفی، موجب عدم رضایت مشتری نمی شود، ولی ارائه آنها در محصول، هیجان و رضایت بالایی را در مشتری پدید می‌آورد. خصوصیت بارز الزامات انگیزشی این است که از طرف مشتری عنوان نمی شود ولی در صورت شناسایی و لحاظ شدن آنها در طراحی، محصول مورد نظر با سرعت جایگزین سایر محصولات مشابه رقبا در بازار خواهد شد و موقعیت بسیار مناسبی را برای شرکت ارائه دهنده به ارمغان خواهد آورد.

نکته قابل توجه این است که در صورت لحاظ شدن این نوع نیازمندی‌ها در یک محصول و ارائه آن در حجم بالا به بازار، مشخصه کیفی مورد نظر پس از مدت کوتاهی توسط سایر رقبا کپی برداری شده و به یک نیاز و خواسته عملکردی و یا حتی یک نیاز اساسی محصول تبدیل می‌شود.

طراحی نمودار مدل کانو

در مدل کانو، هر سه دسته ویژگیهای کیفی محصول، در یک نمودار دوبعدی نمایش داده است. در محور افقی میزان ارائه و ارضای هر یک از ویژگی‌های کیفی محصول نمایش داده می‌شود. محور عمودی نیز میزان رضایت مشتری از ویژگیهای کیفی محصول را نشان می‌دهد. بالاترین و پایین ترین نقطه ازمحور عمودی بیانگر جایی است که مشتری در حالت تعادل از نظر رضایت است. محل تلاقی محور افقی و عمودی بیانگر جایی است که مشتری در حالت تعادل از نظر رضایت و عدم رضایت قرار دارد.شکل زیر مدل «کانو» را نشان می‌دهد.

مدل کانو (الزامات انگیزشی، عملکردی و اساسی)

محور عمودی میزان رضایت و یا خشنودی مشتری و محور افقی میزان ارائه الزام کیفی مورد نظر مشتری را نشان می‌دهد.بالاترین یا پایین ترین نقطه از محور عمودی نمودار به ترتیب بیانگر نهایت رضایت مشتریان و عدم رضایت مشتریان است.محل تلاقی محور افقی و عمودی بیانگر جایی است که مشتری در حالت تعادل از نظر رضایت و عدم رضایت قرار دارد.سمت راست محور افقی، بیانگر جایی است که الزام کیفی مورد انتظار به طور کامل عرضه شده است و سمت چپ محور افقی، نقطه ارائه محصولی است که خصوصیات کیفی مورد انتظار را ندارد و الزام کیفی مورد نظر به هیچ عنوان در محصول یا خدمت لحاظ نشده است.

پرسشنامه مدل کانو

برای طراحی پرسشنامه مدل کانو ابتدا نیازمندی‌های مشتریان شناسایی می‌شوند. گروه پروژه این نیازها را با استفاده از پرسش نامه کانو یا روش طبقه بندی انتخاب اجباری در تقسیم بندی‌های مناسب کانو قرار می‌دهد. اطلاعات مورد نیاز طبقه بندی ویژگی‌های مشتری از پرسش نامه کانو به دست می‌آیند که شامل یک سئوال مثبت و یک سئوال منفی می‌شود.

مثال : فرض کنید برای بررسی رضایت از سایت پارس مدیر بخواهیم تشخیص دهیم «پشتیبانی آنلاین» در کدام دسته قرار دارد. پرسش‌های زیر مطرح میشوند:

نظر شما درباره وجود پشتیبانی آنلاین در سایت چیست؟

نظر شما درباره عدم وجود پشتیبانی آنلاین در سایت چیست؟

برای پاسخ دهی از طیف لیکرت کاملا مخالف تا کاملا موافق استفاده کنید.

برای تفسیر نتایج از شکل زیر استفاده کنید (برای مشاهده تصویر کامل روی شکل زیر کلیک کنید):

پرسشنامه مدل کانو

جمع بندی بحث

مدل کانو رابطه میان رضایت مشتری و عملکرد محصول را نشان می‌دهد و روشی برای طبقه بندی ویژگی‌های مشتری در یکی از سه مفهوم تعادل و اهمیت آن در بازار طبقه بندی به وجود می‌آورد: ویژگی هایی که باید باشند، ویژگی هایی تک بعدی و ویژگی هایی جذاب. راهبرد رقابتی برای توسعه محصولات باید این طبقه بندی را در نظر داشته باشد. باید ذکر شود که ویژگی یکسانی احتمال دارد طبقه بندی را در طی زمان تغییر دهد. به ویژه، ویژگی‌های جذاب به صورت ویژگی‌های تک بعدی و سپس ویژگی هایی که باید باشند، درمی آیند. گذر زمان و رشد فناوری کم‌کم برخی از الزامات انگیزشی را به الزامات بدیهی و اولیه تبدیل می‌کند بنابراین در این زمینه باید هوشیار بود.

در این مقاله مدل رضایت مشتری کانو بررسی شد. مدل رضایت مشتری کانو رابطه میان رضایت مشتری و عملکرد محصول را نشان می‌دهد و روشی برای طبقه بندی ویژگی‌های مشتری در یکی از سه طبقه بندی به وجود می‌آورد: ویژگی هایی که باید باشند، ویژگی هایی تک بعدی و ویژگی هایی جذاب. راهبرد رقابتی برای توسعه محصولات باید این طبقه بندی را در نظر داشته باشد. هیچ تردیدی وچود ندارد که در بازار رقابتی، محصولات و کالاها باید بی عیب باشند و از هر سه نوع کیفیت بهره ببرند. برآورده کردن کیفیت اساسی باعث جلوگیری از عدم رضایت و شکایت می‌شود. تسریع در برآورده کردن انتظارات عملکردی کالا، باعث پیروزی در رقابت می‌شود و ابداع و نوآوری در محصول سازمان باعث ایجاد انگیزه و وفاداری در مشتری می‌شود.

پک آموزشی کامل مدل کانو و ترکیب آن با سایر تکنیک‌ها

فایل آموزش مدل کانو بصورت فارسی به صورت PDF در ده صفحه

کتاب آموزش کامل تکنیک QFD به فارسی به صورت PDF در ۲۰۰ صفحه

نمونه فصل سوم تکنیک QFD و کاربرد آن همراه با مدل کانو و AHP بصورت فایل ورد

نمونه فصل چهارم تکنیک QFD و کاربرد آن همراه با مدل کانو و AHP بصورت فایل ورد

آیت‌الله شاهرودی تعادل و توازن منطقی را رعایت می‌کرد

امام جمعه موقت اصفهان گفت: آیت الله شاهرودی اصول منطقی، عقلانی، عادلانه و معتدل داشتند و با حفظ این مشی که در جامه و در مسائل مختلف سیاسی ما واقعاً ضروری است فعالیت می‌کردند.

حجت الاسلام محمد تقی رهبر در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا-منطقه اصفهان، در رابطه با رحلت آیت الله شاهرودی، اظهار کرد: ایشان روحانی عالم، پرهیزکار، مسئول و مسئولیت شناس با سابقه علمی و خدمتی در حوزه‌های علمیه بودند و در عرصه مدیریتی کشور سوابق درخشان و ارزشمندی داشتند.

وی ادامه داد: 30 یا 40 سال با آیت الله شاهرودی مراوده و دوستی داشتیم، در برخی از کنفرانس‌های علمی صاحب نظر بودند. در دستگاه قضا خدمات ارزشمندی ارائه کردند و در اتاقشان همیشه باز بود و رفت و آمدها و دیدارها آسان انجام می‌شد، برای حل مشکلات مردم تلاش می‌کردند و کسی جز خوبی‌هایی که از آیت الله شاهرودی می‌شنویم هیچ نقطه دیگری در مورد وی نگفته است، جز تعریف و تمجید و خدمات علمی. آیت الله شاهرودی مجتهد، جهان شناس و فرهنگ شناس زمان بودند و با نگاه باز مسائل جهانی را تحلیل می‌کردند. وی عالم پرهیزکار زمان بود و به تبع باید خدمات و آثار علمی ایشان را ارج نهاد.

امام جمعه موقت اصفهان تصریح کرد: آیت الله شاهرودی دارای ویژگی‌های علمی، عدالت، تقوا، پرهیزکاری و همچنین مشی سیاسی در خط ولایت و خط امام بودند و تا روزهای آخر زندگیشان پای این اهداف ایستادند. این گونه علما و دانشمندان و فقیهان و مسئولان می‌توانند برای خط مشی ما در جمهوری اسلامی الگو باشند.

رهبر افزود: شاهرودی فرد معتدل بود و با اینکه به اصول نظام و اصول انقلاب پایبند بودند، اما تعادل و توازن منطقی را رعایت می‌کرد و ما اکنون به تعادل منطقی در جامعه نیاز داریم. تنش‌ها و جبهه گیری‌ها جز به ضرر نظام، چیزی نیست و باید برای تعادل در جامعه با حفظ اصول (رهبری، ولایت، استکبار ستیزی، عدالت اجتماعی و. ) تلاش کنیم.

وی با بیان اینکه این عالم ربانی اصول منطقی، عقلانی، عادلانه و معتدل داشتند و با حفظ این مشی که در جامعه و در مسائل مختلف سیاسی ما واقعاً ضروری است، فعالیت می‌کردند، گفت: تنش‌ها، جبهه گیری‌ها، برخوردهای نامناسب و توهین‌ها شرعاً جایز نیست و به نفع نظام هم نیست، بنابراین خط مشی ایشان می‌تواند یک خط مشی معتدل و الگوی خوبی برای مدیران باشد.

امام جمعه موقت اصفهان در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا با فقدان این افراد جایگزینی برای آنها تربیت کرده‌ایم یا خیر؟ اظهار کرد: از این گونه افراد در جامعه زیاد است و باید به سراغ این افراد رفت، یعنی باید این افراد را پیدا کرد. در بین روحانیون، و غیر روحانیون انسان‌های معتدل و منطقی زیادی وجود دارد، اما متاسفانه هر شخصی که بر سر کار می‌آید معمولاً سراغ طیف همراه خودش می‌رود یعنی با نگاه گسترده نگاه نمی‌کند و به جذب افراد صالح نمی‌رود.

دیوار نگاره ابزاری قدرتمند برای انتقال مفهوم، فرهنگ و شعار است

به گزارش خبرنگار فرهنگی خبرگزاری تسنیم، دیوارنگاره یکی از بهترین، مهم‌ترین و کاربردی‌ترین ابزار ارتباطی است که کمک می‌کند از طریق آن پیام، مفهوم، شعار، فرهنگ و. به شکل قابل قبولی به مخاطب‌ منتقل شود. از این رو هنر دیوارنگاری چه در ایران و چه در سایر کشورها، چه از سوی هنرمندان و چه از سوی مسئولان، دارای اهمیت است و همچنان تلاش می‌شود در این زمینه اقدامات مناسب و تاثیرگذاری انجام گیرد. بهمن عبدی، گرافیست و کارتونیست باسابقه که سال‌هاست در این حوزه مشغول به کار است نیز تاکید می‌کند دیوارنگاری جزو هنرهای قدیمی بوده که هیچ وقت تاثیرگذاری‌اش کهنه نمی‌شود و می‌توان همچنان از این هنر برای ارتباط با مخاطب‌های کثیری بهره برد. هنری که یک زبان بین‌المللی است و می‌تواند مخاطب‌های بسیاری را به سمت خود بکشاند. از این رو نیز بهترین ابزار و زبانی است که می‌شود با گسترده‌ای از مخاطب‌هایی که در یک شهر، کشور و حتی جهان قرار دارند ارتباط برقرار کرد.

بهمن عبدی در زمینه تاثیرگذاری دیوارنگاره در شهر از آن به عنوان یک ابزار تبلیغاتی قوی یاد می کند و می‌گوید: «دیوارنگاره بهترین ابزاری است که می‌توان برای کارهای تبلیغاتی استفاده کرد. همچنین می‌شود برای انتقال مفهوم، فرهنگ، شعار و. نیز از دیوارنگاره‌های مناسب استفاده کرد و همچنان می‌توان دیوارنگاری را ابزاری قوی در دنیای مدرن نیز تلقی کرد. بنابراین دیوارنگاره مربوط به یک دوره و زمانه نیست و تمام دوره‌ها را شامل می‌شود.»

این هنرمند گرافیست با اشاره به دیوارنگاره‌های ماندگار، معروف و موثر در کشورهای اروپایی و آمریکایی به این نکته اشاره دارد که باید از این هنر به بهتری شکل ممکن استفاده کرد و قدرت تاثیرگذاری آن را بر مخاطب و جامعه دست کم نگرفت: «استفاده درست و هنرمندانه از دیوارنگاره می‌تواند اثرات بسیاری داشته باشد به طوری که تاریخ نیز این موضوع را به خوبی ثابت کرده است. همچنان هم دیوارنگاره می‌تواند تاریخ ساز و ماندگار باشد و باید به اهمیت این موضوع واقف شد.»

عبدی جانمایی درست و به موقع در بهره مندی از دیوارنگاره را بسیار مهم عنوان می کند: «دیوارنگاره هر چقدر دارای کیفیت لازم باشد و پیام مناسبی را منتقل کند، اما در زمان و مکان مناسب صورت نگیرد نمی‌تواند موفق باشد. زود به فراموشی سپرده می‌شود و حتی ممکن است اصلا دیده نشود. بنابراین باید علاوه بر نکات تکنیکی در دیوارنگاری به زمان و مکان مناسب آن نیز توجه شود.»

او بر همین اساس دیوارنگاره میدان ولیعصر را از جمله دیوارنگاره‌هایی می‌داند که توانسته مکانی پایدار و مناسب داشته باشد و ادامه می‌دهد: «دیوارنگاره میدان ولیعصر دارای جانمایی بسیار مناسبی است که از آن برای مناسبت‌های ویژه استفاده می‌شود. میدان ولیعصر یکی از مهم‌ترین میادین شهر است که شاهراه خیابان ولیعصر از آن عبور می‌کند، دارای خط اتوبوس، مترو و تاکسی است و محل عبور و مرور بسیاری را در برمی‌گیرد. برای همین هم از نظر مکانی بسیار مکان مناسبی است. مکانی که برای دیوارنگاره آن بیشتر پیام‌های مناسبتی، سیاسی و البته حکومتی در نظر گرفته می‌شود که با آن وسعت دیوار و مکان میدان ولیعصر امری طبیعی است.»

عبدی از نظر تکنیکی و طراحی، دیوارنگاره‌هایی که تا کنون در میدان ولیعصر قرار گرفته است را مورد قبول دانسته و می‌گوید: «کارهایی که بر روی دیوارنگاره میدان ولیعصر قرار می‌گیرند کارهای قویی و با کیفیتی هستند که مشخص است فارغ از محتوای سیاسی، مذهبی، حکومتی و. هم روی طرح‌ها فکر شده و هم افراد متخصص در این حوزه ورود کرده‌اند. بنابراین بزرگی دیوار و حجم طراحی که بر روی آن به کار برده شده توی ذوق نمی‌زند و توجه مخاطب را با توجه به حجم و ابعاد به درستی به سمت خود جلب می‌کند.»

این هنرمند گرافیست و کارتونیست با ارائه پیشنهادی در زمینه وجود دیوارنگاره‌هایی در حوزه کاریکاتور می‌گوید: «وجود دیوارنگاره‌هایی که بتوان بر روی آنها هنر کاریکاتور را نیز پیاده کرد شاید نتیجه مثبتی را به همراه داشته باشد. نتیجه‌ای که در کنار سایر دیوارنگاره‌ها می‌تواند تعادل خوبی ایجاد کند. اختصاص بیلبورد به طراح‌های کاریکاتوری کافی نیست و این فرصت برای دیوارنگاره نیز باید فراهم شود. شخصا بارها در این زمینه در محافل و جشنواره‌های مختلف نیز صحبت کرده‌ام که چرا جایی برای کاریکاتور نیست و اگر هم باشد در آخر از آن یاد می‌شود. اگر در دیوارنگاری به هنر کاریکاتور نیز توجه شود قطعا نتیجه خوبی هم به همراه خواهد داشت. کاریکاتور برای فرهنگسازی و ارتباط برقرار کردن بسیار موثر است و در تهران بسیار جوابگوست. فقط باید این فرصت به افراد متخصص داده شود تا از سوژه‌های خاص و بکر استفاده کند.»

به گفته عبدی از نظر محتوایی در دیوارنگاری باید تعادل به خوبی حفظ شود: «بودن دیوارنگاره خوب است و شهر را زیبا می‌کند و مخاطب با یک نگاه و در کم‌ترین زمان ممکن می‌تواند با آن ارتباط برقرار کند؛ اما چه بهتر از نظر محتوایی حد تعادل حفظ شود. استفاده از سبک‌های فانتزی، رئال و. استفاده از سوژه‌های مختلف در حفظ تعادل کمک کننده خواهد بود. حفظ تعادل چشم مخاطب را نیز آزار نخواهد داد و تمام محتواها با هر موضوعی را بهتر خواهد پذیرفت. تعادل و تنوع در نوع سوژه‌ها مهم است.»

او در پایان می گوید:« دیوارنگاره میدان ولیعصر نیز هر چند بیشتر سیاسی و مذهبی است، اما تنوع قابل قبولی دارد و چندان باعث دلزدگی مخاطب و بیننده نمی‌شود و این نیز امتیاز مثبت دیوارنگاره میدان ولیعصر به حساب می‌آید.»