آشنایی با ابزارهای تأمین مالی در بازار سرمایه
گزینش شیوه تأمین مالی متناسب با ساختار مالی شرکت، نقشی به سزا در جذب منابع به طریق بهینه داشته و کاهش هزینه‌های مالی و در نهایت افزایش سود آوری و توسعه پایدار هر بنگاه اقتصادی را منجر خواهد گردید. علیرغم توسعه صورت گرفته در بازار سرمایه در سال‌های اخیر، همچنان مشاهده می‌شود که حتی بنگاه‌های بزرگ سهامی عام نیز از رویه‌های موجود جهت برخورداری از ابزارهای متناسب نا آگاه می‌باشند و این مهم درخصوص بهره‌گیری ابزارهای مبتنی بر بدهی پر واضحتر است. به این تریتب، به دلیل فقدان برخورداری از دانش عملیاتی و کاربردی در استفاده از پتانسیل موجود در بازار سرمایه در مقایسه با بازار پول و نیز عدم تمییز هر یک از شیوه‌های تامین مالی در بازار سرمایه، به وفور مشاهده می‌گردد که شرکت‌های در وهله اول جهت تامین مالی به بانک‌ها مراجعه می‌نمایند و در وهله دوم بر تطابق یا عدم تطابق هریک از شیوه‌های تأمین مالی با وضعیت خود نا آگاه بوده و در نهایت تصمیماتی موثر اخذ نمی‌گردد.
در دوره آشنایی با ابزارهای تأمین مالی در بازار سرمایه تلاش می‌شود مخاطبین از ابزارهای مبتنی بر بدهی در بازار سرمایه و قوانین مربوط (به ویژه مقررات مالیاتی) جهت برخورداری از مزیت هریک در تأمین مالی بنگاه به طور کاربردی آگاهی داشته باشند به نحوی که مهارت تصمیم‌گیری بهینه جهت تحقق ساختار مالی متناسب و افزایش سودآوری بنگاه محقق گردد.
تقویت توان صندوق توسعه بازار سرمایه با انتشار اوراق تبعی
بازارگردانان می توانند با استفاده از ابزار مشتقه، بدون آسیب زدن به روند بازار، اقدام به فروش سهام یا تامین مالی نمایند؛ ضمن آنکه با تمرکز بازارگردانان بر استفاده از ابزار مشتقه در عملیات بازارگردانی و مدیریت وجوه نقد، از نگرانی های بازار بابت فعالیت آنها کاسته شود.
به گزارش بورس تابناک، صندوق سرمایه گذاری مشترک توسعه بازار سرمایه از روز نوزدهم مهرماه عرضه اوراق اختیار فروش روی نمادهای "خودرو" ، "خساپا" ، "شبندر" ، "شپنا" ، "شتران" ، "پارس" ، "اخابر" ، "شستا" ، "فملی" ، "فولاد" ، "وتجارت" ، "وبملت" ، "وپارس" ، "همراه" و "وبصادر" به مبلغ ۲۲ هزار میلیارد ریال را آغاز کرده و تا تاریخ تهیه این گزارش موفق به فروش ۱۹ هزار میلیارد ریال از اوراق مذکور شده است.
قادر معصومی خانقاه مدیر صندوق توسعه بازار سرمایه در گفتگو با پایگاه خبری بازار سرمایه (سنا) در این خصوص بیان کرد: به منظور تامین نقدینگی برای حمایت بیشتر از بازار سرمایه، روی ۱۵ نماد اوراق تبعی از نوع تامین مالی منتشر کرده ایم که بخشی از نقدینگی حاصل از انتشار این اوراق بابت تسویه بدهی های قبلی و بخشی بابت حمایت از بازار مورد استفاده قرار می گیرد.
وی اضافه کرد: در این روش و با انتشار اوراق تبعی(شامل اختیار فروش برای سرمایه گذاران و اختیار خرید برای ناشر) سهام نمادهای مشخص شده به سرمایه گذاران واگذار شده و در زمان سررسید به قیمتی بالاتر از قیمت واگذار شده، توسط ناشر از سرمایه گذاران خریداری شده و تفاوت قیمت واگذاری با قیمت بازخرید سهام، به عنوان هزینه تامین مالی منظور می شود. این روش شبیه اخذ تسهیلات از بانک و تسویه در زمان سررسید است؛ ولی مزیت این روش این است که می توان در حجم بالا، تامین مالی کرد. مزیت دیگر این روش امکان انجام تسویه نهایی به دو روش نقدی یا فیزیکی است(طبق شرایط مندرج در اطلاعیه عرضه). در روش فیزیکی در زمان سررسید، سهام توسط ناشر بازخرید شده و وجوه نقد به حساب سرمایه گذاران واریز می شود، در روش تسویه نقدی در زمان سررسید، بخشی از مبلغ تامین مالی از طریق واگذاری دایمی سهام به سرمایه گذاران و مابالتفاوت آن با تعهدات ناشر، بصورت نقدی می شود. تسویه نهایی از طریق فیزیکی یا نقدی طبق شرایط اطلاعیه مشخص می شود.
معصومی خانقاه خاطرنشان کرد: عملیات انتشار و عرضه و فروش اوراق تبعی، توسط شرکت بورس یا فرابورس تصویب، رصد و تأیید شده و اطلاعات مربوط به دارایی های مرتبط با آن توسط شرکت سپرده گذاری مرکزی نگهداری و بر اساس آخرین اقدامات شرکتی بروزرسانی می شود.
وی در رابطه با تاثیر انتشار این نوع اوراق تبعی بر نقدشوندگی بازار گفت: با توجه به اینکه انتشار این اوراق، موجب تامین مالی و افزایش منابع نقد صندوق توسعه بازار سرمایه می شود، توان این صندوق برای حمایت از بازار تقویت می شود، اما با در نظر گرفتن این موضوع که حجم این اوراق در حدود ارزش معاملات یک روز بازار است، نمی تواند تاثیر شگرفی بر روند بازار داشته باشد، اما اطمینان نسبی برای حمایت در روزهای حساس بازار ایجاد خواهد کرد. در ضمن به منظور حمایت بیشتر از بازار و سهام هر شرکت به صورت خاص، می توان از طریق انتشار اوراق تبعی از نوع بیمه ای برای آن سهم خاص اقدام کرد که به نظر می رسد هلدینگ های بزرگ حاضر در بازار تامین مالی و بازارهای مالی توان انجام چنین کاری را دارند. این شرکت های سرمایه گذاری می توانند با هدف حمایت از سهام خود و شرکت های زیرمجموعه خود، اقدام به انتشار اوراق تبعی(هم از نوع بیمه ای و هم تامین مالی) کنند، این موضوع مشخصا بر روی حجم معاملات و روند بازار تاثیرگذار خواهد بود، چراکه با انتشار اوراق تبعی از نوع بیمه ای، ناشر تضمین می کند که اگر سهم تا زمان سررسید رشد مطلوبی نداشت، سهم را در زمان سررسید اوراق با قیمتی بالاتر از دارندگان اوراق خریداری کند. این اقدام سیگنالی به بازار مخابره می کند که قیمت سهم مدنظر احتمالا از قیمت تضمین شده در زمان سررسید پایین تر نخواهد آمد.
معصومی خانقاه همچنین با اشاره به جلسه اخیر وزیر محترم اقتصاد با هلدینگ های بزرگ کشور جهت بررسی و ارائه راهکار برای موضوعات مرتبط با بازار سرمایه و اینکه یکی از موضوعات طرح شده در این جلسه انتشار اوراق تبعی توسط این دسته از شرکت ها جهت حمایت از بازار بوده، ابراز امیدواری کرد که خروجی این جلسه در خصوص این موضوع منجر به کاهش زمان صدور مجوز انتشار این نوع اوراق گردد. ایشان همچنین عنوان کردند که در حال حاضر فرآیند تامین مالی از طریق انتشار اوراق تبعی، حدود ۱ ماه زمان می برد که انتظار می رود این زمان و فرآیند کوتاه تر شود تا تامین مالی از این طریق سرعت گرفته و از آن استقبال شود.
وی در بخشی از سخنان خود ضمن اشاره به برخی از دغدغه های فعالان بازار در خصوص انتشار اوراق تبعی، به عنوان یکی از راهکارهای پوشش دغدغه ها، انتشار اوراق با سررسیدهای روزانه همراه با قیمت اعمال متفاوت در یک روز را پیشنهاد دادند. ایشان همچنین با تامین مالی و بازارهای مالی اشاره به بروز برخی مشکلات در انتشار اوراق تبعی از نوع بیمه ای در سنوات گذشته به دلایل مختلف(از جمله عدم اطلاع رسانی کافی و عدم اطلاع یا دقت سرمایه گذاران در خرید اوراق تبعی از نوع بیمه ای، که به دلیل عدم وجود دارایی از سهم متناظر با اوراق خریداری شده در پرتفوی سرمایه گذاران، منجر به تحمیل ضرر و زیان به آنها شد)، خواستار ایجاد زیرساخت فنی جهت بررسی و احراز شرایط خرید و سپس ایجاد امکان خرید شد.
رئیس هیات مدیره صندوق مشترک توسعه بازار سرمایه در خاتمه با اشاره به امکان انتشار این نوع از اوراق توسط بازارگردانان، عنوان کردند: بازارگردانان می توانند با استفاده از ابزار مشتقه، بدون آسیب زدن به روند بازار، اقدام به فروش سهام یا تامین مالی کنند، ایشان ابراز امیدواری کردند؛ با تمرکز بازارگردانان بر استفاده از ابزار مشتقه در عملیات بازارگردانی و مدیریت وجوه نقد، از نگرانی های بازار بابت فعالیت آنها کاسته شود.
دواتفاق مهم در بازارهای مالی هفته سوم پاییز
نرخ سود حراج اوراق بدهی دولتی رکورد دار در سومین هفته مهر ماه بوده است. هم ارز با هفته دوم پاییز این شاخص در رأس عملیات هفتگی اوراق بدهی دولتی در سال جاری قرار گرفت. اتفاق مهم دیگر دراین مقطع حکایت از روند ثابت نرخ سود در تمام بازارها در دو هفته اخیر داشته است.
بازارهای مالی سومین هفته مهر ماه دومین سکوت ممتد خود را ادامه داده تامین مالی و بازارهای مالی است. در بازارهای بین بانکی و بازار اولیه نهادهای مالی به دنبال بهبود نقدینگی خود هستند، دولت تامین کسری بودجه و بانک مرکزی نیز در پی تنظیم نرخ بهره بین بانکی و مدیریت وضعیت کلان اقتصاد.
یکی از مهم ترین شاخص های کلیدی اقتصاد نرخ بهره بین بانکی بوده که در هفته های اخیر در مرز 20.9 درصد قرار گرفته است. ثبات نرخ سود در این بازار در حالی رخ داده که نرخ سود موزون در بازار اولیه مسیری صعودی داشته است.
بازار اولیه که درجهت تامین کسری بودجه از پایان خرداد تامین مالی و بازارهای مالی ماه تاکنون به صورت هفتگی برگزار می شود در این مقطع به بالاترین سطح خود رسیده و هم ارز با هفته دوم پاییز قرار گرفته است.
به گزارش اکوایران به نقل از اقتصادنیوز، روند نرخ سود در بازارهای مالی هفته سوم مهر ماههمچنان ثابت بوده و تغییری نداشته است.
در همین راستا به طور هفتگی مطابق آمارهای داده شده در هر مقطع وضعیت نرخ سود بازارهای مالی رصد شده و تغییرات آن به تصویر کشیده می شود.
یکی از مهم ترین بازارهای مالی جهت رصد وضعیت اقتصاد کشور و تعیین متغیرهای کلان، بازار بین بانکی بوده که روند نرخ سود در پنجمین هفته متوالی ثابت مانده است.
ثبات نرخ بهره بین بانکی در سومین هفته پاییز
به طور کلی نرخ سود بین بانکی نرخ سود موزون در عملیات داد و ستد بانکی بانک ها در بازار شبانه بوده که اعلام آن به صورت هفتگی از سوی بانک مرکزی صورت می گیرد.
در این بازار بانک هایی که باکسری مواجه شده اند از نهادهای مالی دارای مازاد اقدام به قرض پول می کنند که این قرض دهی نرخ سودی بین 14 تا 22 درصد دارد. دامنه ای که بانک مرکزی تعیین کننده آن است.
در همین رابطه نرخ موزون داد وستد میان بانک ها در این بازار برابر با 20.89 درصد بوده که در مقایسه با هفته قبل تغییر چندانی نداشته است.
این پنجمین هفته ای است که نرخ بهره بین بانکی در مرز 20.9 درصد قرار داشته و نوسان اندکی را ثبت کرده است. در کنار ثبات نرخ بهره بین بانکی، نرخ سود بازار باز نیز در مسیر ثابتی قرار داشته و برای ششمین هفته تغییر نکرد.
نرخ سود بازار باز همچنان ثابت
در بازار باز بانک های مقروض می توانند اوراق قرضه را به بانک مرکزی فروخته و این نهاد نیز به تشخیص خود با بخشی از این اوراق با نرخ سودی که خود تعیین می کند، موافقت می کند.
در همین راستا بانک مرکزی با هدف کاهش معاملات در بازار بین بانکی، که در ابتدای سال اقدام به پول پاشی بی شمار در بازار باز کرده بود، برای هشت هفته متوالی سطح بسط پول در این بازار را نزدیک به 70 همت به ثبت رساند.
با ثبات تزریق پول در بازار باز، نرخ سود دراین معاملات نیز ثابت مانده و در مرز 21 درصد برای ششمین هفته متوالی قرار گرفت. اتفاقی که می تواند در راستای تثبیت نرخ سود در بازاربین بانکی باشد.
رصد نرخ سود بازار اولیه در هفته سوم مهر 1401
اوراقی که بانک ها در بازار باز خرید و فروش می کنند را در بازار اولیه تهیه می کنند. بازاری که به منظور تامین کسری بودجه دولت راه اندازی شده و مشتریان در این بازار ها نیز متناسب با نرخ سود و مطلوبیت خود از اوراق مشارکت می کنند.
در همین رابطه داده های منتشر شده از سوی بانک مرکزی نشان می دهد فروش اوراق بدهی دولتی در این بازار برابر با 10 میلیارد تومان در هفته سوم مهر ماه ثبت شده و کمترین سطح را در سال جاری داشته است. این در حالی است که نرخ سود مووزن در این بازار برابر با 22.29 درصد بوده و بیشترین سطح نرخ سود را هم ارز با هفته قبل خود ثبت کرده است.
بااین حال رصد فعالیت بانک ها در بازار اولیه اوراق بدهی دولتی نشان می دهد سطح خرید این دسته از مشتریان در سومین هفته متوال صفر بوده و در تامین کسری بودجه در این هفته ها هیچ مشارکتی نداشته اند.
تلاش برای تامین مالی ارزان‌تر
محمودرضا خواجه‌نصیری می‌گوید: سایت iBshop در طول یک سالی که فعالیت جدی کرده با رشد بسیار قابل توجهی از نظر مخاطبان روبه‌رو بوده و بسیار فراتر از انتظارات ما از آن استقبال شده است.
محمودرضا خواجه‌نصیری، مدیرعامل تامین سرمایه تمدن، می‌گوید: هم‌اکنون افراد تنها بانک و سپرده بانکی را بیشتر می‌شناسند، چون برای آنها راحت‌تر و قابل فهم‌تر است اما با فین‌تک و استارت‌آپ‌های مالی مردم با مفاهیم پیچیده‌تری آشنا می‌شوند و جامعه می‌تواند به این سمت حرکت کند که از ابزارهای بازار سرمایه هم به صورت وسیع استفاده کند. از نگاه وی، بازار سرمایه می‌تواند از طریق ارتباط مستقیم با مردم، راهکار تامین مالی ارزان‌تر را برای صنایع فراهم کند. مدیرعامل تامین سرمایه تمدن همچنین درباره ویژگی و عملکرد اولین سامانه خدمات مالی و سرمایه‌گذاری (iBshop) می‌گوید: ما در iBshop این هدف را دنبال می‌کنیم که انواع ابزار بازار سرمایه را به شکلی ساده در اختیار آحاد جامعه قرار دهیم که بتوانند خودشان را در معرض آن ابزار قرار دهند و از آنها برای مدیریت دارایی خود استفاده تامین مالی و بازارهای مالی کنند.
در سال‌های اخیر بازار سرمایه در میان سایر بازارهای مالی از رشد قابل توجهی در جذب نقدینگی برخوردار بوده است. با توجه به چالش‌های بازار مالی سنتی در این بین ورود فین‌تک‌ها به بازار سرمایه کشور ایران چقدر می‌تواند در جهت توسعه و رشد این بازار اثرگذار باشد؟
بازار سرمایه از اینکه در معرض عموم قرار بگیرد می‌تواند خیلی بهره‌مند شود و استارت‌آپ‌های مالی با گسترده کردن ابزارها و آپشن‌هایی که در اختیار افراد بازار سرمایه است، خود به خود سبب می‌شوند افراد بیشتری بتوانند هرکدام از دیدگاه متفاوتی با بازار سرمایه در تماس باشند و از محصولات آن استفاده کنند. بنابراین هرچه استارت‌آپ‌های مالی بیشتر باشند و بیشتر توسعه پیدا کنند خود به خود افراد و مشتریان بیشتری جذب بازار سرمایه می‌شوند و می‌توانند به توسعه آن کمک کنند.
فین‌تک‌ها چه کارکردی در رشد سرمایه‌گذاری در بورس دارند؟ در مقایسه با دیگر کشورها در زمینه به‌کارگیری استارت‌آپ‌های مالی در چه وضعیتی قرار داریم؟
کارکرد فین‌تک‌ها این است که با ابزارسازی، بسترسازی و به کارگیری سلایق و نیازهای افراد و مخاطبان و مشتریان بازار، آن امکانات مورد نیاز را در اختیار آنها قرار دهند. قاعدتاً در مقایسه با دیگر کشورها ما خیلی جای کار داریم اما با توجه به اینکه پیش‌زمینه استارت‌آپ‌های مالی سیستم‌های تکنولوژیک است و رشد آنها اخیراً اتفاق افتاده نمی‌توانیم بگوییم ما از دنیا در زمینه ایده‌پردازی خیلی هم عقب هستیم. اما نکته دیگری که وجود دارد بحث آموزش است. یعنی ما افرادی داریم که از نظر فنی خیلی قوی هستند اما در زمینه استارت‌آپ‌های فین‌تکی فقط به آن مسائلی که خیلی بدیهی است مثل پرداخت، بیش از همه پرداختند، در صورتی که وقتی ما می‌گوییم استارت‌آپ مالی، آن فناوری مالی و طراحی مالی پشت آن استارت‌آپ خیلی مهم است و فقط بحث تکنولوژی و آی‌تی و کامپیوتر نیست. به نظر می‌رسد در این بخش ضعف داریم و باید با استفاده از موسسه‌های بین‌المللی در زمینه حقوق و طراحی‌های مالی از آنها استفاده کنیم تا راهکارهای بهتری را به بازار عرضه کنیم.
استارت‌آپ‌های مالی برای فراگیری و رشد در بازار سرمایه با چه چالش‌هایی مواجهند؟
به نظر من، بزرگ‌ترین چالشی که با آن مواجه هستند قوانین و مقررات است. یعنی ممکن است شما استارت‌آپی بزنید و وقتی که موفق و از یک حدی بزرگ‌تر شدید، به دلیل ضعف قوانین و مقررات دچار چالش‌هایی مثل اخذ مجوز یا برخورد با رگولاتوری شوید یا اینکه اصلاً ناخودآگاه وارد فضایی شوید که چون در آن فضا به صورت صحیحی قانونگذاری نشده، متهم به انجام تخلفات و اشتباهاتی شوید و نتوانید مقرراتی مثل پولشویی را به صورت صحیح رعایت کنید. برای همین به نظرم چالش اصلی این است که ما یک دستورالعمل و مقررات کلی که طی آن یک مجوز کلی به فعالیت‌های شرکت‌های استارت‌آپی داده شود، فراهم کنیم تا اینکه این استارت‌آپ‌ها بتوانند به راحتی رشد کنند و بزرگ شوند. بزرگ‌ترین مشکل ما این است که نمی‌دانیم اگر این استارت‌آپ‌ها از یک حدی بزرگ‌تر شدند و بازار اصلی را به دست گرفتند، آن‌وقت چگونه می‌توانند مسیر خود را ادامه دهند.
یکی از چالش‌های فین‌تک‌ها به مساله ضعف قوانین و برخورد سلیقه‌ای رگولاتوری برمی‌گردد. در این زمینه چه تمهیداتی باید در نظر گرفت تا محدودیت‌ها در این عرصه مانع رشد استارت‌آپ‌های مالی نشود؟
این موضوع به همان چالش‌هایی که استارت‌آپ‌ها با آنها مواجه هستند برمی‌گردد. همان‌طور که عرض کردم بزرگ‌ترین این چالش‌ها هم فعلاً قوانین و چارچوب‌هاست. برای مواجه شدن با این چالش‌ها تمهیداتی که به ذهن من می‌رسد این است که ما دستورالعمل و مقرراتی فراگیر را به گونه‌ای تعبیه کنیم که هیچ استارت‌آپی به صورت مجزا نیاز نداشته باشد، مجوزهای گوناگون از نهادهای مختلف تهیه کند و در راهرو این ادارات بخواهد سرگردان شود تا اینکه کسب‌وکاری راه‌اندازی کند و در حقیقت در رودررو شدن با مقررات وقت زیادی را صرف کند و به سرعت هم به نتیجه نرسد. اگر ما یک چارچوب و مقررات کلی را فراهم کنیم که در آن استارت‌آپ‌ها بتوانند کار خود را توسعه دهند و پیش‌بینی شده باشد که در چه چارچوبی باید حرکت کنند، باعث می‌شود که استارت‌آپ‌های مالی خیلی راحت‌تر رشد کنند.
به‌رغم رشد و توسعه استارت‌آپ‌های مالی در حوزه بازار سرمایه و بیمه اما در کشور ما به نظر می‌رسد بیشتر استارت‌آپ‌های مالی در بازار پول رونق گرفته‌اند اما در حوزه‌های بازار سرمایه تامین مالی و بازارهای مالی و بیمه، فین‌تک‌ها ناشناخته باقی مانده‌اند. علت چیست؟
بله، نکته درستی است. در حقیقت افراد از حوزه فنی و تکنولوژی آی‌تی نه تکنولوژی مالی وارد بازار استارت‌آپ‌ها شده‌اند و به همین دلیل خود به خود شناخت آنها بیشتر در محدوده سیستم‌هایی است که جامعه خیلی در معرض آن است، مثل پرداخت یا حساب یا کارت. اما در مجموع بیشتر از همه پرداخت یا کیف پول مثل حساب پس‌انداز است که برای همه بدیهی است که می‌توانند از آن استفاده کنند. ولی وقتی ما به حوزه بازار سرمایه و بیمه یا فین‌تک وارد می‌شویم، فین‌تک فقط آی‌تی نیست. فین‌تک در حقیقت یک دانش مالی، حسابداری، حقوق و یک راهکار پیچیده مالی را پیاده‌سازی می‌کند و آی‌تی فقط یک ضلع از آن است برای اینکه محصول شما را بتواند قابل عرضه کند. برای اینکه شما بتوانید چنین استارت‌آپی درست کنید نیاز دارید که نه‌تنها دانش تکنولوژی و پیاده‌سازی یک سایت یا اپلیکیشن یا زیرساخت آن سایت قوی باشد بلکه طراحی مالی و حقوقی و حسابداری شما هم باید خیلی قوی باشد تا بتوانید راهکاری بدهید که تمام ابعاد قانونی را دیده باشد و در راه آن دچار مشکل نشود. ضمن اینکه باید با ساختارهای تامین مالی آشنا باشد و با ابعاد حسابداری و راهکارهایی که در آن وجود دارد، آشنایی داشته باشد. بنابراین یک کار چندبعدی است که نیاز به افرادی دارد که تسلط بین‌رشته‌ای داشته باشند تا بتوانند این استارت‌آپ‌ها را به وجود آورند.
با توجه به اینکه اخیراً در یک سال گذشته شاهد راه‌اندازی فین‌تک‌های کاربردی در حوزه سرمایه‌گذاری در بازار سرمایه هستیم و در این راستا شرکت شما اقدام به راه‌اندازی اولین سامانه خدمات مالی و سرمایه‌گذاری (iBshop) کرده، این نوع فین‌تک‌ها چه نقشی می‌توانند در این عرصه ایفا کنند؟
سامانه iBshop که ما آن را ایجاد کردیم، اولین فین‌تکی است که در مقیاس بسیار وسیع دارد ابزار بازار سرمایه را که حالا اولین بخش از آن صندوق‌های سرمایه‌گذاری است در اختیار عموم قرار می‌دهد و آنها را با این مفهوم آشنا می‌کند. بنابراین می‌توانیم بگوییم که ما از یک نسل دیگری از استارت‌آپ‌های مالی هستیم که لزوماً راهکارهای بانکی را ارائه نکردیم. کار ما راهی به سوی فین‌تک‌های بازار سرمایه‌ای است که حالا در حرکتیم و در iBshop هم داریم این هدف را دنبال می‌کنیم که انواع ابزار سرمایه را به شکلی ساده در اختیار آحاد جامعه قرار دهیم که بتوانند خودشان را در معرض آن ابزار قرار دهند و از آنها برای مدیریت دارایی خود استفاده کنند. هم‌اکنون افراد تنها بانک و سپرده بانکی را بیشتر می‌شناسند چون برای آنها راحت‌تر و قابل فهم‌تر است اما با این نوع فین‌تک با مفاهیم پیچیده‌تری آشنا می‌شوند و جامعه می‌تواند به این سمت حرکت کند که از ابزارهای بازار سرمایه هم به صورت وسیع استفاده کند. این پدیده به اقتصاد کشور هم خیلی کمک می‌کند چراکه کشور ما خیلی به تامین مالی بدهی تامین مالی و بازارهای مالی عادت کرده و معمولاً شرکت‌ها در جذب سرمایه به صورت سهام خیلی مشکل دارند و این باعث می‌شود که شرکت‌ها با بدهی و هزینه‌های سرسام‌آور مواجه باشند اما بازار سرمایه می‌تواند از طریق ارتباط مستقیم با مردم، راهکار تامین مالی ارزان‌تر را برای صنایع فراهم کند.
سامانه خدمات مالی و سرمایه‌گذاری چه ویژگی‌هایی دارد و با چه هدفی راه‌اندازی شده و به چه نیازهایی در حوزه سرمایه‌گذاری پاسخ می‌دهند؟
در این سامانه هر کاربری به راحتی می‌تواند ثبت‌نام و مدارک هویتی خود را بارگذاری کند. زیرساختی دیده شده که افراد احراز هویت شوند و بر اساس قوانین و مقررات موجود این اقدام انجام می‌شود و سپس می‌تواند با محصولات استاندارد بازار سرمایه که اولین آن صندوق‌های متفاوتی است آشنا شود. صندوق‌ها ابزارهای مناسب و مدیریت‌شده‌ای هستند که توسط افراد حرفه‌ای بازار بر اساس انواع مختلف در حال مدیریت تامین مالی و بازارهای مالی هستند که صندوق درآمد ثابت، صندوق سهام و صندوق مختلط را شامل می‌شود و افراد در حقیقت بعد از احراز هویت می‌توانند با استفاده از کارت بانکی خود در این صندوق‌ها واریز و سپس برداشت وجه انجام دهند که این مکانیسم برای سرمایه‌گذاران خرد قابل قبول است. هدف ما این است که ابزارهای گسترده‌تر و تامین مالی‌های جذاب‌تر و پیچیده‌تر را هم استارت بزنیم. اکنون مثلاً دولت در حال انتشار اوراق بدهی در ارقام بالاست اما مردم آشنا نیستند که چطور می‌توانند به جای سپرده بانکی، اوراق دولتی بخرند که قاعدتاً ریسک پایین‌تری دارد. بنابراین یکی از راهکارهایی که ما روی سایت iBshop می‌توانیم به آنها پیشنهاد دهیم این است که چطور افراد اوراق بدهی یک نهاد خاص مثل دولت یا شرکت را بخرند و این خودش یک قدم به سمت راه افتادن بازار بدهی است که بازار بااهمیتی محسوب می‌شود. نکته بعدی هم فروش یا پذیره‌نویسی سهام و پروژه و مواردی از این دست است که ابزارهای دیگر بازار سرمایه محسوب می‌شوند که اکنون به صورت خاص به نهادهای حرفه‌ای بازار عرضه می‌شوند اما اگر این‌طوری در معرض عموم قرار گیرند می‌توانیم به تامین مالی جمعی در مقیاس بالا برسیم. نکته دیگر آشنایی آحاد جامعه با بازار سرمایه است. بازار سرمایه کشور ما برای مردم خیلی ناشناخته است و به نسبت کل جامعه خیلی از افراد نمی‌دانند که در این بازار چگونه سرمایه‌گذاری کنند. وقتی با آنها صحبت می‌کنید و موقعیت‌ها تامین مالی و بازارهای مالی را برای آن توضیح می‌دهید و به آنها می‌گویید ابزاری در بورس وجود داشته که از بازارهای مسکن و طلا در یک سال گذشته بازده بیشتری داشته، همه استقبال می‌کنند و می‌پرسند چطور باید این کار را انجام دهند و ما با این سایت می‌خواهیم به این مساله هم پاسخ دهیم.
سایت iBshop در طول یک سالی که فعالیت جدی کرده با رشد بسیار قابل توجهی از نظر مخاطبان روبه‌رو بوده و بسیار فراتر از انتظارات ما از آن استقبال شده است. مردم واقعاً به بازار علاقه دارند و مایل هستند که با ابزارهای جدید کار کنند، فقط مکانیسمی که برای آنها آسان باشد برای آنها فراهم نشده و ما اکنون بیش از 200 هزار کاربر داریم که در این مدت در سایت iBshop ثبت‌نام کردند و بیش از شش تا هفت هزار درخواست در روز سرمایه‌گذاری یا جابه‌جایی به صورت آنلاین توسط این افراد داریم و ما به دلیل استقبالی که بسیار فراتر از انتظار ما بوده، مجبور شدیم توسعه گسترده‌ای در مرکز تماس و زیرساخت‌های خود بدهیم. فکر می‌کنیم که این موضوع در بازار سرمایه بسیار مورد توجه قرار می‌گیرد و باعث رشد و گسترش بیشتر بازار سرمایه می‌شود.
برنامه‌های شرکت شما در حوزه استارت‌آپ‌های مالی در جهت سرمایه‌گذاری و تامین مالی چیست و چه برنامه‌های جدیدی دارید؟
شرکت تامین سرمایه تمدن در این حوزه بسیار فعال عمل کرده و حتی یک معاونت اختصاصی به این امر تخصیص داده که این برنامه‌ها را دنبال کند. ما حتی صندوق وی‌سی در شرکت تامین سرمایه تمدن داریم که بیشترین تمرکز آن روی استارت‌آپ‌هاست و استارت‌آپ‌های مالی هم بخشی از آن سرمایه‌گذاری‌ها می‌شود. شرکت تامین سرمایه تمدن همچنین اقدام به در اختیار گرفتن شرکت آی‌تی بازار سرمایه یعنی شرکت صحرا کرده که از طریق آن کارهای توسعه‌ای آن را ادامه می‌دهد. رویکرد ما بسیار باز و فعال است و برنامه ما این است که هرچه بیشتر شرایطی فراهم کنیم که چه برای افراد حرفه‌ای بازار و چه برای نهادها و چه برای عموم جامعه راهکارها و سیستم‌هایی را ایجاد کنیم که بتوانند خیلی بهتر و راحت‌تر با بازار سرمایه کار کنند و به یک هدف بالاتر برسیم و آن هم تامین مالی بهتر و موثرتر برای صنایع و شرکت‌هاست. اکنون اقتصاد ما بیشتر بانک‌محور است اما نقش بازار سرمایه ما می‌تواند در این حوزه چند برابر شود و ما هم بر این اساس در حوزه استارت‌آپ‌های مالی تا جایی که لازم باشد، فعالیت خواهیم کرد.
افزایش سهم تامین مالی بخش خصوصی از بازار سرمایه به ۱۵درصد
معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس و اوراق تامین مالی و بازارهای مالی بهادار گفت: در حوزه بازار اولیه سعی خواهیم کرد تا در افق پنج ساله سهم بخش خصوصی از تامین مالی از طریق بازار سرمایه را به ۱۵ درصد برسانیم و سهم آن را افزایش دهیم.
به گزارش خبرنگار اعزامی ایران اکونومیست، "رضا عیوض‌لو" در نشست نقشه راه تنظیم‌گری بورس‌ها و ناشران اوراق بهادار نمایشگاه کیش اینوکس ۲۰۲۲ اظهار کرد: در سال های اخیر سهم تامین مالی از بازار سرمایه افزایش قابل توجهی داشته است و این عدد از ۱۰۰ هزار میلیارد تومان در سال ٩٨ به بالغ بر ٢٥٠ هزار میلیارد تومان در تامین مالی و بازارهای مالی سال ١٤٠٠رسیده که در ۶ماه نخست امسال نیز روند مطلوبی داشته است.
وی به افزایش تامین مالی بخش خصوصی اشاره کرد و افزود: سرعت روند افزایشی تامین مالی از بازار سرمایه در بخش خصوصی نیز مشاهده می‌شود؛ اما کُندتر از سایر بخش‌ها بوده است، به طوری که تامین مالی بخش خصوصی از ۱۱ هزار میلیارد تومان در سال ١٤٠٠ به ۱۷ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۱ رسیده که مربوط به اوراق گام است.
عیوض‌لو خاطرنشان کرد: اگر کل تامین مالی از طریق بازار سرمایه را مورد ارزیابی قرار دهیم از کل اوراق منتشر شده، ۵ درصد مربوط به بخش خصوصی، ٨٠ درصد سهم دولت و ۱۵ درصد سهم غیردولتی بوده است.
معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس ادامه داد: این آمار نشان دهنده روند رو به رشد تامین مالی از بازار سرمایه است اما بخش خصوصی هنوز نتوانسته وزن خوبی را در این حوزه به خود اختصاص دهد.
وی به کمک صندوق‌های سرمایه‌گذاری در تامین مالی اشاره کرد و گفت: این اقدام از ۱۹۰ هزار میلیارد تومان در سال ۹۸ به عدد بالغ بر ۶۴۰ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۱ رسید که این اتفاق توانست پتانسیل خوبی را برای بازار سرمایه ایجاد کند.
عیوض‌لو روند تامین مالی در بازار سرمایه را با بانک‌ها مقایسه و اضافه کرد: تسهیلات اعطایی در بازار سرمایه نسبت به تسهیلات اعطایی بانک‌ها از سه درصد در سال ۹۵ به ۱۲ درصد در سال ۱۴۰۱ رسیده است که روند صعودی و پتانسیل بالای بازار سرمایه در تامین مالی را نشان می‌دهد.
معاون نظارت بر بورس‌ها و ناشران سازمان بورس گفت: بررسی‌ها نشان می‌دهد، نقش تسهیلات بانکی در تامین مالی تقاضای کل، کاهش یافته و از ۶۰ درصد به ۴۷ درصد رسیده که این امر گواه تامین مالی معقول از بازار سرمایه است.
وی بیان کرد: در حوزه بازار اولیه سعی خواهیم کرد در افق پنج ساله سهم بخش خصوصی از تامین مالی را به ۱۵ درصد برسانیم و وزن آن را افزایش دهیم.
سیاست‌های تنظیم‌گری ناشران
عیوض‌لو ادامه داد: اطمینان بخشی ناشران به سرمایه گذاران به منظور دستیابی به بازار شفاف و منصفانه تولیدات در راستای تخصیص بهینه منابع، حمایت نظام حکمرانی خوب از حاکمیت قانون و مشارکت بر اجرای موثر آن، حفظ حقوق تمامی سهامداران، افزایش مسئولیت پذیری هیات مدیره ناشران از جمله سیاست گذاری های تنظیم گری ناشران اوراق بهادار است.
معاون نظارت بر بورس‌های سازمان بورس خاطرنشان کرد: در حوزه بورس ها نیز در سیستم های معاملاتی با هدف عمق بخشی به معاملات، اصلاح فرآیند بازارگردانی در راستای اثربخشی بیشتر، نظام مند کردن معاملات مبتنی بر ماشین ( معاملات الگوریتمی) که ابزار خوب و انکار ناپذیری دارد، تمرکز خواهیم کرد.
وی در پایان گفت: با توسعه سیاست افزایش سرمایه از طریق سلب حق تقدم، این امکان را فراهم خواهیم کرد که شرکت‌ها به قیمت روز از بازار برای توسعه پروژه‌های خود تامین مالی کنند.
دیدگاه شما